Op vacantie?
^Volstrekt niet!
Regeringsverklaring inzake Indië
Jicvcei Jiutiefi luaidt OWz&ident
DONDERDAG 24 JULI 1947
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
zieken naar het lichaam, maar ook
voor die van de ziel. Hierin volgt hij
weer het voorbeeld van Theodorus
v d. Eem, de martelaar van Gorcum,
die een gezocht biechtvader was.
De werkzaamhed van de pastoor als
predikant voor jong en oud kunnen
wij veilig stellen onder de hoede van
Theodorus, abt van Studion, de ka-
techismussamensteller._ In het ver
klaren van Christus' leer is hij onna
volgbaar voor de kleinen, doordacht
en verzorgd en geestdriftig voor de
ouderen. Als een goede herder denkt
de pastoor niet alleen aan de scha
pen in de schaapstal maar ook aan
die, welke er buiten staan, waarbij spr
herinnert aan de conferenties van pa
ter Hendrichs en van pater Wijnand
Sluys.
Na even stil gestaan te hebben bij
de verering, welke de pastoor koes
tert voor de prins der Apostelen, de
H Petrus, voor de H. Aloysius, St.
Willibrord, en St. Lidwina, komt spr.
op de leiding, welke van hem uit
ging tijdens de bezettingsjaren (er
was ook alweer een H. Theodorus,
die weigerde het onderpand van de
Kerk aan de Sta^t uit te leveren) en
op instelling van het Ramp-comité,
Behalve de reeds genoemde Theo
dorussen zijn er nog een reeks an
dere, waarvan niet veel anders be
kend is, dan dat zij die naam dragen
en zalig werden. Spr. zou dus vrij
uit kunnen fantaseren, dat de ene
Theodorus geestig was en van grap
jes hield, een ander uitmuntte door
gastvrijheid en gezelligheid, een an
der door vreedzaamheid en de zorg
toch vooral niemands gevoelens te
kwetsen, een ander dor zijn bezorg
de vrijgevigheid jegens de armen,
omdat wij in al zulke Theodorussen
zonder moeite onze eigen priester
Theodorus zouden herkennen.
Het is merkwaardig, dat er onder
die H. Theodorussen zelfs één voor
komt, die wordt afgebeeld met een
torenklok. Deze wordt'vastgehouden
door een duivel, omdat de legende
verhaalt, dat de duivel genoopt werd
die klok aan die St. Theodorus te
rug te geven!
Spr. eindigde deze treffende Theo-
dorus-schets-met te wijzen op de gro
te liefde van pastoor voor het gebed
en besloot:
Zegen Heer, onze goede pastoor
Beukers,
Zegen hem, zoals wij in hem geze
gend zijn,
EPILOOG VAN DE PASTOOR.
Aan het einde van het program
ma beklom de jubilaris zelf het to
neel en stond daar knipperend in
het felle licht der schijnwerpers en
zoals hij zeide, innerlijk murw van
al de hij de hem vanavond en in
voorafgaande dagen gebracht. Hij
had v/el eens gehoord van een zeven
koppige slang, maar nu zou hij een
47-koppige Theodorus willen zijn om
allen naar behoren te kunnen be
danken Dit feest, waaraan allen, van
hoog to„ laag, zonder uitzondering
hebben meegewerkt, is voor hem een
heel bijzonder feest geweest, dat nog
lange jaren in zij l gedachten zal
blijvei. Een las de pastoor kon
dat niet laten tvi.de Ly' allen van
avond neg meegeven, nl. dat zulk
een culturele avoc.d meermalen
bijv. eens in het jaar herhaald
zou worden. Met de hoop uit te spre
ken, dat al de executanten en me
dewerkers nog dikwijls hun krach
ten zouden stellen in dienst van de
St. Petrus-parochie, eindigde pastoor:
Ik dank u allen hartelijk.
HET MUZIKALE GEDEELTE.
Er zat leven in de zingende afde
ling der St. Petrusparochie, waar
neembaar bij de kerkelijke en bui
tenkerkelijke viering van Pastoor
Beukers' jubileum. Bij de viering in
de Gehoorzaal werd een uitvoering
xan koorwerken voor mannes- en
knapenkoor gegeven; het laatst ge
noemde „de Spes Patriae" als de hoop
op dp toekomst om voort te zetten en
te ontwikkelen dat, wat nu met taai
volhouden bereikt is. De leider van
beide koren is de heer Devilé. Bij
de jeugdafdeling „het Sleutelkoor"(
wordt blijkbaar de ernst van de stu
die der liturgische gezangen zo af en
toe eens afgewisseld met een aardig
leutig Hollands liedje en wordt de
belangstelling bij de jongens ge
wekt en vastgehouden. Het „Sleutel-
MARKTBERICH1EN
ROELOFARENDSVEEN, 23 Juli.
Groente. 22 Juli: Augurken; grof
2.503.30, bommen 3746 cent,
stippel 1.05; 23 Juli: idem grof
2.702.80, bommen 0.300.42,
stippel 1.fijn 6.75, fijnbasterd
4.25, basterd 2.40 per 25 kg.; Snij
bonen 1-001.10, princessebonen
1.702.10 dubb. stambonen f 1.20
1.55, kropsla 1.604.30, bloem
kool 217, bospeen f 46, toma
ten 2748, andijvie 2.804.30,
aardappelen 56, kroten 25,
peen f 4.
Bloemen. Anglaia 37 cent,
Alstroemeria 616 cent, Colvilleis
17 cent, Gladiolen 321 cent, Lia-
trus 28 cent, Scabiosa 211 cent,
violieren 34 cent. Lathyrus 411
cent. Asters 413 cent, Montbretia
46 cent, Zinnia's 69 cent, Dahlia's
415 cent.
TER AAR, 23 Juli. Groente. Snij-
boonen 0.25—1.80, idem stek 30
cent, stookprincessen f 1.802.25,
stamprincessen 0.501.70, witte
pronkers 0.30—0.45, tuinbonen 10
20 cent, en doppers 60 cent per 10
kg.; bloemkool 214 cent per stuk,
bospeen 45 cent per bos; sla 1.60
4.50 per 100 stuks; komkommers
28 cent per stuk, aardappelen 45
cent, kroten 23 cent. waspeen 4 ct
tomaten 545 cent, postelein 47
cent per kg; andijvie 2833 cent per
kist, perziken 514 cent per stuk,
Appelen 10—30 cent, rabarber 23
cent, rode kersen 75 cent, en poot-
uien 8 cent per kg.; Augurken: fijn
50 cent en fijnbasterd 24 cent per
kg.; basterd f 2.80—3.00, grof I 2.20
2.50, idem II 2030 cent, stippel
f 1.00—1.10, bommen 20—30 cent en
fijnstippel /^Ï.IO per 25 kg.
koor" verdient dan ook meer dan
vriendelijke belangstelling. Er is bij
de jongens aandacht voor de leider
en de mooie teksten worden niet
voorbijgezien. Wij vonden, dat de
omvangrijke lijst van liederen en
liedjes (een enkele zwakheid daar
gelaten) heel mooi, heel welluidend
en zelfs weelderig van toon gezon
gen werd, opgewekt en fris, maar
speciaal hebben wij een woord van
lof Voor het Gregoriaans. Ook in
samenwerking met de heren werd
er wat goeds tot startd gebracht,
want wat een grote factor is: de stem
verhouding onderling deed prettig
aan. Alleen dit: een paar jonge mooie
mannenstemmen moeten zich mel
den bij de dirigent. Zij zullen er
geen spijt van hebben. De heren kun
nen voldaan zijn over wat zij gaven,
beheersend wat hun taak was. Dat
katholieke kerkzangers, beter dan
andere zangers, artistiek kunnen
zingen, valt niet te betwijfelen, om
dat de opvoedende waarde van het
Gregoriaans met z'n bewonderens
waardige deinende golvende klanken,
stijgend en dalend, zo groot is. Rustig
en zeker wordt de intonatie, de ge
voelens beheerst, want alles spreekt
van een kunstoefening dicht bij God.
Knap is er gezongen: Halier, Lotti,
Ingenieri. Nieland en Schrijvers, ge
schakeerd in voordracht en tempo.
Weggedoken achter zijn orgel „er
gens" achter de coulissen deed
iemand zyn verantwoordelijk werk.
Daar gaf de organist Rijnbeek zijn
beste krachten aan de diverse bege
leidingen Van groot en klein, willen
de en kunnende beinVloeden hier of
daar om gezamelijk iets, moois te
brengen. De muzikale uitvoering
slaagde en de vele luisteraars, het
talrijke publiek was onder de indruk
en betuigde graag en gulweg zijn
waardering en zal nog enthousiast
en met geestdrift napraten over het
mooie zilveren feest van de pastoor
Van „St. Petrus". J. Kortmann.
LEIDS TRIBUNAAL
Het tribunaal deed vanmorgen
uitspraak in de volgende zaken:
W. Hoogendoorn uit Zevenhoven,
internering voor de tijd van 2 jaar
en 9 maanden tot 5 Aug, 1948, ont
zetting uit het recht om te kiezen,
een openbaar ambt te bekleden of
te'dienen bij de gewapende macht.
H. J. Hoogeveen uit Alphen, in
ternering voor de tijd van 2 jaar,
tot 10 April 1948, ontzetting uit het
recht om te kieszen, een openbaar
ambt te bekleden of te dienen bij
de gewapende macht.
J. P. Bolmeyer uit Nieuwkoop, in
ternering voor de tijd van 2 jaar en
6 maanden, tot 5 Nov. 1947, ontzet
ting uit het recht om te kiezen, een
openbaar ambt te bekleden of te
dienen bij de gewapende macht en
verbeurd verklarihg van een ge
deelte van zijn vermogen tot 500.
T. Vergeer, uit Alphen, het ten
laste gelegde niet bewezen geacht;
onmiddellijke in vrijheidstelling.
F. J. Wassenaar te Noordwijk, het
onderzoek wordt voortgezet.
W. Laurier uit Reeuwijk, inter
nering voor de tijd van 3 jaar, tot
15 Mei 1948, ontzetting uit het recht
om te kiezen, en verbeurd verkla
ring van een gedeelte van het ver
mogen tot een bedrag van ff 1000.
W. Verloop, uit Noordwijk. Inter
nering voor de tijd van 2 jaar tot 1
Nov. 1947, ontzetting uit het recht
om te kiezen, een openbaar ambt te
bekleden en te dienen bij de gewa
pende macht.
W. J. Hoogkamer uit Leiden, in
ternering voor de tijd reeds in inter
nering doorgebracht, ontzetting uit
het recht om te kiezen, een open
baar ambt te bekleden en te dienen
bij de gewapende macht.
W. J. Visser uit Leiden, interne
ring voor de tijd van 2 jaar en 4
maanden tot 8 Sept. 1947, ontzetting
uit het recht om te kiezen, een open
baar ambt te bekleder en te dienen
bij de gewapende macht.
LAATSTE BERICHTEN
LEGERBERICHT
VAN HEDENMORGEN.
Nederlandse troepen bereikten
Woensdagmiddag te 16 35 uur Cheri.
bon. Zij trokken de stad van uit het
Noorden binnen. De bruggen en de
wegen in de richting Cheribon ble
ken intact te zijn. Weerstand werd
practisch niet ondervonden. Brand
stichtingen in de stad werden niet
geconstateerd.
Eveneens werden Woensdag Tomo,
Kadipaten, Soebang en Kalidjati be
zet. In West-Java werd Tjikampek
bereikt.
Gemeld werd, dat in Tjitjalenka en
in Madjalaja hevige branden woeden.
NEDERLANDERS MET GEJUICH
BEGROET.
De correspondent van iAneta te
Bandoeng heeft een bezoek gebracht
aan de gebieden rondom Bandoeng,
welke juist waren bevrijd. Van
actie viel nergens iets te bespeuren.
Iedere militaire auto werd 'door de
bevolking met gejuich en opgesto
ken duimen begroet. Van enige te
rughoudendheid was niets tq bemer
ken. Uit de plaatselijke bevolking
werd onmiddellijk politie eenheden
gevormd. Aan de bevolking werden
kleren én voedsel verstrekt, terwijl
het Rode Kruis gewonden van de
T. R. I., die overigens zeer weinig
in aantal waren, verzorgde. De be
volking stroomde toe voor medische
behandeling. De mensen zagen er
armoedig uit en velen hebben schurft*
Door middel van een luidspreker-
installatie werd de bevolking in de
Soendase taal het doel van de komst
uiteengezet, waarbij instructies wer
den gegeven om rustig aan het werk
te gaan. Een herhaling van de rede
van dr. Van Mook werd met gejuich
ontvangen.
POSITIE NED. PASSAGIERS
SCHEPEN.
Johan de Witt, JavaAmsterdam,
23/7 te Suez verwacht.
Kota Baroe, JavaRotterdam, pass.
23/7 12 uur Gibraltar.
Kota Inten, JavaRotterdam, pass.
23/7 3 uur v.m. Perim
Maaskerk, 23/7 van Duala naar La
gos.
Modjokerto, RotterdamJava, 23/7
om 13.40 van Southampton, pass-, 24/7
o ml uur Ouessant.
Nieuw-Holland, AmsterdamBata
via, 24/7 te Aden.
Noordam. 23/7 16 uur van New
York naar Rotterdam.
Zuiderkruis, JavaRotterdam,
pass. 23/7 om 18 uur 1XA Graadska
naal.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Personalia. Voor het Midden
standsdiploma algemene handelsken
nis slaagde de heer W. Allart,
AARLANDERVEEN
Personalia. Voor het examen
costumière zijn geslaagd de dames:
Jos. van Egmond, Dora v. d. Post,
To Valentijn, Trien Hijman. Siena
Poelwijk; voor lingerie de 'dames:
Jeanne de Jong, Rie v. d. Loo, Gre
van Egmond, Rie Kempem Rie van
Gils en Trees Bunnik. Zuster Ru-
molda was gecommitterde.
LEIDSCHENDAM
Jubileum. Vrijdag 8 Augustus
a.s. is het 25 jaar geleden, dat de
kraamverpleegster Zuster Vogelzang
zich als zodanig hier ter plaatse
vestigde. Daar Zuster Vogelzang zo
langzamerhand een leeftijd heeft
bereikt, waarop anderen van hun
rust gaan genieten, is dit voor haar
wegens gemis aan pensioen niet weg
gelegd. Een comité bestaande uit de
dames Banning, Dietz en Perquin,
doet thans een beroep op de oud-
patiënten en hun gezinsleden, ten
einde c.e dag de zuster een envelop
met inhoud te kunnen aanbieden.
NOORDWIJKERHOUT
Personalia. Voor het diploma
kinderverzorgster slaagde mej. N.
Koudijs alhier..
NIEUWKOOP
Oranje-vereniging. Na herden
king van de overleden voorzitter, de
heer P. de Graaf, en goedkeuring
verslag kwam het bestuur met
een programma-schema voor de dag
voor de feesten op 1 en 2 September
a.s. Hierbij maakte men het voorbe
houd dat natuurlijk de toestand in
Indië in zeer gunstige zin gewijzigd
moet zijn. Zo niet, dan is er van feest
geen sprake. De bestuursverkiezing
had tot resultaat dat de zes afttr. wer
den herkozen, terwijl op de zetel van
de heer Kroesemijer voortaan de heer
J. de Koker zal plaats nemen. De
heer Kroesemijer zal n.l. binnenkort
de plaats verlaten.
Bij de rondvraag bleek een der le
den niet goed geluisterd te hebben
naar het verslag van de penningmees
ter, want bij zijn' vraag: waarom bij
de geboorte van prinses Marijke zo
weinig Werd gedaan, wekte hij het
vermoeden, als zouden de bestuur
ders wel „gefeest" hebben en mis
schien wel uit de kas.
De voorzitter zei, dat het in de toen
heersende temperautur niet m ogelijk
de laatste opmerking verwees hij naar
delaatste opmerking verwees hij naar
het financiële verslag, dat toch een
zuiver beeld gaf. Bovendien heeft de
kascommissie post voor post gecon
troleerd. Hierna bracht de heer Derks
in het midden, dat hij zich persoon
lijk niet stoorde aan lasterpraat, maar
hij vond het toch zeer onaangenaam
om altijd gekanker te horen en nim
mer een woord van waardering. De
feesten in onze plaats zijn toch waar
lijk goed te noemen en 'n zuinig be
heer van de kas is wel bewezen. Zo
heeft men in 1945, aldus de heer
Derks, een inzameling gehouden.
Sindsdien was dat niet meer nodig.
Ook voor de eventuele feesten in Sep
tember a.s. kan zulks achterwege blij
ven. Nogmaals betreurde spr. het, dat
dergelijke opmerkingen worden ge
maakt.
OEGSTGEEST
Ziekendag
Op waardige wijze heeft het zie-
kencomité van Oegstgeest onder lei
ding van, Pastoor Loyaard Woensdag
uiting gegeven aan haar liefde voor
haar zieke parochianen. Om 8 uur
werden de eerste van de 64 zieken al
binnengebracht in de feestelijk ver
sierde Willibrorduskerk. Ziekenauto's
en personenwagens wisselden elkaar
af in grote bedrijvigheid. Verpleeg
sters van Academisch Ziekenhuis en
„Endegeest" stonden klaar om de zie
ken alle vereiste hulp te verschaffen.
Om half 10 ving de plechtig gezon
gen H. Mis aan. Pastoor Looyaard
werd geassisteerd door kapelaan
Eeken en Pater Rogatianus O.M.Cap.
In een warm woord wees de pastoor
zijn zieken op hun gelijkenis met
Christus. Vrijwel alle patiënten ont
vingen de H.Communie. Om 12 uur
werden door de aanwezige priesters
aan de zieken de handen opgelegd.
Om half 3 celebreerde Mgr. Th.
Bekkers een pontificaal Lof. Kapelaan
Sluys trof de zieken door hun lijdens
weg te schetsen in de eenheid met
Christus om met Hem tot de toekom
stige heerlijkheid over te gaan. Had
het kerkkoor van Oegstgeest 's mor
gens zijn kunnen laten horen, nu was
het het knapenkoor van de St. Petrus
parochie dat uiterst gedisciplineerd en
met heldere klank zich horen liet.
Onder het Lof werd een processie
gehouden en aan elke zieke afzonder
lijk de zegen met het H. Sacrament
gegeven. Een grote stoet van bruidjes
liet haar bloemen bij de zieken ach
ter. Dames uit de parochie waren de
stille werksters die zorgden voor het
lichamelijk welzijn.
Overgelukkig waren alle patiënten.
Hulde voor dit goed georganiseerde
werk van barmhartigheid.
Personalia. Te Utrecht slaagde
voor het Mulo-examen Bep den Boer.
OUD-ADE
Feest uitgesteld. Het Oranje
feest is voorlopig uitgesteld.
ROELOFARENDSVEEN
Personalia. Vqor fiet midden
standsdiploma slaagde onze plaats
genoot de heer J. Boeker.
STOMPWUK
Coöp. Boerenleenbank. Na ope
ning door de voorz van de R. v. T.,
de heer L. C. Stijnman, hield de. heer
C. J. van Swieten, lid van de R. v.
T. een financiële beschouwing. Het
te goed bij de Centrale Bank bedroeg
in 1944 600.000.:wat in 1045 opliep
tot VA millioen. Door gebrek aan kas
geld liep dit tegoed in 1946 terug tot
800.000. Ook in 1947 zet deze daling
nog voort, zodat momenteel het te
goed nog 700.000 bedraagt! Om
streeks Pasen werd de Bank vereerd
met een controle van het Departe
ment van Financiën, waarbij bleek,
dat te veel geblokkeerd geld was vrij
gegeven met het gevolg, dat een boe
te van 100 werd opgelegd en ver
schillende leden vrij geld moesten
terugstorten of hun vrij tegoed moestvaai'yke hond.
worden overgeschreven op geblok
keerde rekening. De rentevergoeding
is ingaande 1 Jan. '47 vastgesteld voor
leden op 2.16 pet. tot ƒ2.500, K pet.
van 2.500f 5.000 en daarboven M
pet., voor niet-leden resp. 2.16 pet.,
XA pet. en }A pet. Voor credit-saldo's
en geblokkeerd geld A pet. In ver
band met een opmerking, gemaakt bij
de rondvraag van de vorige vergade
ring, werd door spr. medegedeeld,
dat het bestuur het niet noodzakelijk
acht, dat voor de bestuursleden een
leeftijdsgrens gesteld wordt.
Wegens periodiek aftreden van een
lid van de Financiële commissie werd
als nieuw lid benoemd, op voorstel
van het bestuur, de heer v. Mullem.
Uit de vergadering kwamen geen
aanmerkingen op de rekening over
1946 en de balans per 31 Dec. '46.
Echter nam de heer Boogmans het
woord en verzocht de leden hun me
dewerking te willen verlenen tenein
de een post van de balans weg te wer
ken n.l. de post „geldkaarten". Mo
menteel beloopt dit nog een bedrag
van 325.50. Wanneer er dus perso
nen zijn, die nog een tegoed hebben
op de geldkaart, worden zy verzocht
dit alsnog aan de Bank af te halen.
Daar de Bank een aanslag „Vermo-
gensaanwas" heeft gekregen van
9000, waardoor de „Reserve te be
talen belasting" is uitgeput, wordt
door de vergadering goedgekeurd het
voorstel om de winst over 1946, zijn
de 2202.73, geheel te boeken op „Re
serve te betalen belastingen". De af
tredende bestuursleden, de heeren N.
J. Wijsman en C. J. v. Swietfen, wer
den herkozen. In de daarna gehouden
korte bestuursvergadering werd tot
directeur benoemd voor 1947. de heer
N. J. Wijsman.
Tot slot volgen hier nog enige cij
fers, welke een indruk geven van het
belang van de Bank: omzet spaarbank
1.128.896.28, omzet giro ƒ617.390.80,
omzet Centrale Bank 1.013.987.28.
Totaal omzet f 3.265.663.76. Het tegoed
van de spaarders bedroeg per l-l-'47
900.286.76, bij de Centrale Bank be
droeg het saldo per l-l-'47
817.853.65.
WASSENAAR
Onbetrouwbare werkster gepakt.
De werkster M. L: alhier, werd
verdacht van diefstal van verschilen-
de goederen, vanuit haar dienstbe
trekking. Zij werd gearresteerd en
aan het Politiebureau ingesloten.
Hond veroorzaakte ongeval.
Een woedende hond heeft op de
Oud-Wassenaarse weg een ongeval
veroorzaakt, dat gelukkig geen ern
stige gevolgen had. De motorrijder
O. uit Den Haag werd aangevallen
door een hond. Om het dier kwijt
te roken schopte hij een paar maal.
Het gevolg daarvan was, dat hij te
gen een met paard bespannen wagen
reed. Het paard viel en de duo-pas
sagier O. uit Wassenaar geraakte er
onder. Hij zowel als het paard lie
pen lichte kwetsuren op. De motor
werd beschadigd. De politie zoekt
thai\s naar de eigenaar van de ge-
TWEEDE KAMER
(Berichten, opgenomen in een ge
deelte van ons yorig nummer).
De Minister-president heeft heden
in de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal een regeringsverklaring afge
legd; waarin hij herinnerde aan de
verklaring van 10 Juli 1,1. Toen
scheen de Ned. Regering tot de uit-
voeiirg van de overeenkomst van
Linggadjati te kunnen medewerken
mits ono nog op zeer korte termijn
op enige essentiele punten voldoe
ning werd verschaft, mits het ten
spoedigste in daden zou worden om
gezet. en tenslotte onder het voorbe
houd dat vóór alles, en onder meer,
de onmiddellijke staking van vijan
delijkheden met inbegrip van de ver
nielingen en de vijandige propagan
da was te verwachten.
Werden deze voorwaarden niet ver
vuld, dan zou de regering, op grond
van haar alomvattende verantwoor
delijkheid noodgedwongen als uiter
ste maatregel haar militair machts
middel. zij het zo beperkt mogelijk,
hebben aan te wenden. Doelstelling
van zodanige militaire actie van po
litionele aard zou zijn: het opheffen
11. „Zekef, zei Karei, „het avon-!
tqur staat me aan. Ik ben bereid mee
te gaan, maar dan moet ik eerst nog
enkele dingen weten. Ten eerste: hoe
kwam u er bij om juist mij uit te
kiezen als toekomstig regeringshoofd
van uw republiek?" „Omdat", ant
woordde Pedro, die weer onder zijn
divan vandaan was gekomen, „wel,
begrijpt u, wij hadden ons u anders
voorgesteld. Zo heel anders, hè? Ik
wil maar zeggen dat ik bedoel: hele
maal anders. Wij hadden de opdracht,
een sullig kereltje te gaan zoeken
en.nou ja, u moet het ons niet kwa
lijk nemen, maar de opzet was, dat
dat kereltje dan in naam president
zou zijn, maar dat onze vrijheidspar
tij aan de touwtjes zou blijven trek
ken, begrijpt u? Maar nu zijn we veel
beter uit, geloof ik. We hebben nu
een kerel met pit erin en zo."
„Veel pit", vulde Signor Fernando
aan, die zijn luchtbuiteling nog niet
vergeten was. „Ontzettend veel pit."
van het onhoudbaar karakter van
noodtoestand het scheppen van be
tere voorwaarden ter uitvoering van
het staatkundig beginselprogram van
Linggadjati, desnoods zonder mede
werking van de wederpartij bij die
oyereenkomst, en het streven
daarna, samenwerking ook met de re
publiek in federatief verband moge
lijk te maken.
Op de 15e Juli heeft de lt. gouver
neur-generaal aan de minister-presi
dent ,_an de repbliek Indonesia een
tweetal documenten voorgelegd. Het
eerste betrof de ten behoeve van de
binnenlandse zedigheid op te rich
ten gendarmerie, thans „bijzondere
politie" genoemd, het tweede de sta
king der vijandelijkheden.
Het antwoord van de republiek op
deze beide documenten viel weer te
rug in de onaanvaarbare stijl der
stukken, ontvangen vóór de 8e Juli.
Het lijkt, oppervlakkig beschouwd
niet onredelijk, doch blijkt nauwkeu
riger beschouwd, in wezen onbevre
digend en met letter en geest van
het bij Linggadjati overeengekemene
in strijd.
Wat de eerste Nederlandse eis be
treft, zou volgens het republikeinse
antwoord aan de Nederl. regering en
na de overgangstijd aan de federale
regering elke mogelij kheid ontno
men worden in feite verantwoorde
lijkheid voor orde en veiligheid: de
Nederlandse regering heeft te hand
haven en haar gedurende de over-
gangtijd toekomende en bij Linggad
jati bevestigde souvereiniteit de
republikeinse regering eist nu al een
souvereiniteit op, welke na afloop
van die overgangstijd is toegedacht
r.iet aan haar, doch aan de nog te
vormen regering der Verenigde Sta
ten van Indonesië.
Het optreden der republiek op het
gebied der buitenlandse betrekkin
gen geeft van dit verkeerde inzicht
ruimschoots blijk.
De tweede Nederlandse eis tot be
vel van staking der vijandelijkheden
en tot terugtrekking repnublikeinse
troepen tot minstens 10 k.m, van de
demarcatielijn, waarlangs zy de door
ons bezette gebieden, belaagden, was
volkomen redelijk zowel ten bewijze
dat de samenwerking, bij Linggadja
ti overeengekomen, inderdaad werd
gewild als tot opheldering van de mi
litaire situatie en ten bate van de
rust der bevolking.
Volgens alhier beschikbare gege
vens, bedroeg b.v. het aantal gemelde
bestandsschendingen van min of
meer ernstige aard tussen 25 Maart
en 15 Juni 1947 681.
Tengevolge van de republikeinse
mentaliteit is aan onze zijde geduren
de het bestand van 14 October 1946
tot 18 ^Fuli 1947 de dpod van 158 mili
tairen te betreuren: gesneuveld of
aan bekomen verwondingen overle
den.
Het situatie-rapport, lopende over
de periode van 5 tot 12 Juli j.l., ein
digde met deze algemene beschou
wing: „Er viel van republikeinse zij
de een verhoogde agressiviteit op alle
fronten waar te nemen Er werd een
begin gemaakt met het uitvoeren van
de vernieling van kunstwerken.
Subversieve acties op Nederlands
beschermd gebied vermeerderden.
De bevolking werd ten behoeve van
de verschroeide aarde ingeschakeld".
De Nederlandse regering verlangde
eindelijk beëindiging van de vijande
lijkheden en vernielingen. De repu
blikeinse regering, het ultimatief ka.
rakter van ons verlangen negerend,
stelde een gezamenlijk statement
voor, hetwelk, indien we het hadden
aanvaard, onze positie nog ongunsti
ger zou hebben gemaakt, of op zyn
best de toestand even onhoudbaar zou
hebben gelaten als die was.
De republiek ontkende niet eens
het voortduren der vijandelijkheden
en handhaafden haar vijandige op
stelling, waar volgens Linggadjati sa
menwerking overeengekomen was.
Dat is de onmdidellijke aanleiding tot
het conflict.
Aan de door de landvoogd gestelde
eisen werd niet voldaan.
Het antwoord van de republiek d.d.
17 Juli, hetwelk terecht door dr. V.
Mook als duidelijk „volledig onbe
vredigend'* werd gekwalificeerd,
kreeg nog een bijzonder teleurstel
lend karakter door de omstandigheid,
dat de eerste minister van de repu
bliek, de heer Sjarifoeddin, niet al
leen met drie andere ministers van
zijn kabinet de Nederlandse voorstel
len zonder enig bezwaar tevoren had
geaccepteerd, doch bovendien, eer hy
zich met de beide documenten, hem
door de lt. gouverneur-generaal ter
hand gesteld, naar Djocja begaf, in
een brief aan dr. v. Mook bij voor
baat reeds om technische hulp ver.
zocht voor het te verrichten grote
werk. Eenmaal in Djocja was de heer
Sjarifoeddin blijkbaar, evenmin als
destijds de heer Sjahrrr, opgewassen
tegen de daar heersende sfeer.
Na ontvangst van dit antwoord ga-
v ennog diezelfde dag de lt. gouver
neur-generaal en de C.G. eenstemmig
als hun mening tc kennen, dat geen
andere weg meer mogelijk was dan
een politionele actie met militaire
middelen.
Daarop heeft de regering de 18e
Juli de landvoogd gemachtigd tot een
zodanige actie over te gaan. zo be
perkt mogelijk en met de opzet, wel
ke ik zo even uit mijn verklaring
van de 10e Juli heb herhaald.
De actie is aangevangen: te mid
dernacht van 20 op 21 Juli, Javatijd.
De mogelijkheid ener gunstige
wending, waarop de regering 10 Juli
nog hoopte, was niet verwezenlijkt.
Wanneer men zich rekenschap
geeft van onmiddellijke aanleiding en
diepere oorzaak van het uitgebroken
conflict, zoeven door mij geschetst,
dan zal het duidelijk zijn, dat arbi
trage volgens art. 17 van Linggadjati
ten aanzien van deze punten niet ter
sprake kon komen. De vraag, of de
republiek mag voortgaan vijandelijk
heden tegen onze krijgsmacht, tegen
de Malinogebieden en tegen de be
zette gebieden te plegen of te doen
plegen, is geen vraag voor arbitrage.
Het vraagpunt of de Nederlandse sou
vereiniteit gedurende de overgangs
tijd nog bestaat, is, zoals bij het on
dertekenen van de overeenkomst van
Linggadjati is vooropgesteld, even
min voor arbitrage vatbaar.
De regering is er zich van bewust,
dat het conflict breder en dieper
grortden kent. Ik denk byv. aan ai
wat een gevolg is der vroegere kolo
niale verhouding, aan al wat barstte
uit jonge nationale verlangens, aan
wat zyn verklaring vindt in de om
wenteling van de tweede wereld
oorlog en in de ellende der Japanse
bezetting en aan tekortkomingen van
allerlei aard, ook aan Nederlandse
zijde;
De regering blijft het oprecht ver
langen koesteren, zowel op Malino
als op Linggadjati uitgesproken om
de goede betrekking tussen de vol
keren van Nederland en Indonesië
te verzekeren in nieuwe vormen van
vrijwillige samenwerking, waartoe
natuurlijk blijven behoren de volke
ren der republiek.
De Nederlandse regering wil harer
zijds van harte zodra de situatie
dat toelaat naar nieuwe overeen
stemming streven, overeenkomstig
het staatkundig beginselprogramma
van Linggadjati, mits de uitvoering
daarvan dan verzekerd zij.
De andere delen en andere bevol
kingsgroepen van Indonesië, Surina
me en de Nederlandse Antillen, Ne
derland zelf en vele in net gebied der
republiek, wachten met stijgend on
geduld, opdat langs de weg van een
rondetafelconferentie en van wette
lijke voorzieningen de hervorming
van het Koninkrijk nu eindelijk haar
beslag krijgt in het nieuwe staatsbe
stel.
Daarop wacht ook de internationale
samenleving, waarin dat nieuwe
staatsbestel en zijn leden hun rol
hebben te vervullen.
