3)e Ccicbc Sou/tcwt HET EERSTE TREFFEN IN INDONESIË De Ned. luchtmacht deed snelle aanvallen Geruststellende woorden van generaal Spoor DINSDAG 22 JULI 1947 bureaux: Papengracht 32, Giro 103003. Telef.: Administratie, Advertenties 20826, Redactie 20015, Directie, drukkerij en abonnementen 20935. Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11144 Abonnementsprijs f 0.26 per week, f 1.10 per maand, 3.25 per kwartaal. Franco per post J 4. Advertenties: 15 cent per m.m. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Bij contract belangrijke korting. Telefoontjes: 30 woorden f 1.50. Het christelijk gezinsleven \7AN DE GEZINNEN uit moet de mensheid worden vernieuwd in christelijke geest. En daarom is gezinszorg een pri maire, een eerste zorg. God zij dank met trots en véél meer nog met dankbaarheid mogen wij constateren, dat Nederland vele christelijke gezinnen rijk is. In dit verband kunnen wij wel even opmer ken, dat Hongarije niet zonder reden zoo graag katholieke kinderen toe vertrouwt aan Nederlandse katho lieke gezinnen! Maar vooral in deze tijd is groot het gevaar, dat de goede geest óók in de goede christelijke gezinnen wordt besmet en bedorven. En, ver volgens, mogen wij niet onverschil lig staan tegenover die gezinnen, waar verkeerde theorieën en slechte practijken reeds zijn doorgedrongen en vaak reeds zijn aanvaard als lei dend beginsel voor het gezinsleven. In iedere Christen moet het verlan gen branden, om ook die gezinnen door de propaganda van woord en voorbeeld mede te maken tot hoek stenen voor de bouw van een betere maatschappij. Vorige v/eek heeft „De Leidse Courant'' de aandacht gevestigd op het eerste nummer van „Vaart wel" tijdschrift voor huwelijksadel. Wij zijn er van overtuigd, dat dit tijd schrift buitengewoon nuttige voor lichting zal kunnen schenken. Deze dagen namen wij kennis van het jaarverslag van het Katholiek Eureau voor Huwelijksvoorlichting te Haarlem. Zoals men weet, heeft ook Leiden zulk een nuttige instel ling en ook daarom willen wij hier aan dit jaarverslag ontlenen het oordeel van Z. H. de Paus over der gelijke bureaux: „In een particuliere audiëntie had Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, Bisschop van Haarlem, de gele genheid* om met Z. H. Paus Pius XII te spreken over deze moderne tak van zielzorg, waaraan Zijne Heiligheid niet alleen "Zijne hoge goedkeuring verleende, maar bo vendien nog eens beklemtoonde, dat de echtgenoten vóór alles tot de beoefening van vroomheid en godsdienst moeten worden aange spoord en dat de verloofden goed voorbereid ten huwelijk moeten komen om elkander naar behoren te kunnen bijstaan in het dragen van de tegenspoeden en wissel valligheden van het leven, om elkander te kunnen heiligen en hun kinderen met groter gemak te kunnen Vormen tot volmaakte mensen en volmaakte christenen". En dan zeide in verband hiermede Z. H. de Paus tot de schrijver van het boek „Wel en wee in het huwe lijk", de zeereerw. heer H. W. Agterof, secretaris van het Bisdom Haarlem: „Dit is een zeer mooi en nuttig werk. Over dit boek zijn Wij zeer tevreden. Wij geven onze speciale zegen aan U en over Uw werk. Wij zegenen de uitgever en allet, die met U, op welke wijze ook, hebben medegewerkt om dit boek te laten verschijnen. Wij zegenen alle echtgenoten en verloofden, die Uw boek lezen met de bedoeling hun huwelijksleven te heiligen". Genoemd boek is ongetwijfeld ve len onzer lezers bekend. En die het nog niet kennen raden wij het an dermaal gaarne ter lezing aan nu met een aanbeveling van Z. H. de Paus. GENERAAL CLAY EN HET DUITSE TRANSITO-VERKEER. De Amerikaanse militaire gouver neur voor Duitsland, generaal Clay, heeft verklaard, dat hij de adviezen ten aanzien van het Duitse transito- verkeer (inschakeling van de havens Rotterdam en Antwerpen, zoals die door de delegaties van de betrokken landen aan de verschil lende regeringen zullen worden voorgelegd, niet zal goedkeuren, al dus weet A.P. te berichten. De generaal zou verklaard hebben, dat hij zou aandringen op verdere pnderhandelingen, om te komen tot een overeenkomst die hij bevredigend zou achten uit het oogpunt van het „besparen van dollars" op de ver voerkosten. Generaal Soedirman, de 32-jarige oppebevelhebber. der Indonesische Republikeinse strijdkrachten, bestu deert met een stafofficier de kaarten. ^MSTERAVOND is te Batavia het eerste officiële Nederlandse leger communiqué uitgegeven. Het luidt: „Ten einde te voorkomen, dat Republikeinse vliegtuigen acties ondernemen tegen Nederlandse objecten, voerden Maandagmorgen enige escadrilles „Mustangs" preventieve acties uit om luchtvaartmateriaal van de T.R.I. op te ruimen. De acties waren gericht tegen de vliegvelden, in de eerste plaats tegen Kalidjati, waar een op de £rond staand Republikeins-Japans vliegtuig in brand werd ge schoten. Ten tweede werd het vliegveld Parigi bij Serang onbruikbaar gemaakt. Hier bevonden zich enige benzinetanks en werkplaatsen. Ten derde werd Tasikmalaja aangevallen, waar de werkplaatsen en installa ties buiten bedrijf w.erden gesteld. Bij deze acties werd gebruik gemaakt van mitrailleur- en raketvuur en van enkele lichte bommen. Bij verken ningen door Mitchells werd weinig grondactiviteit waargenomen. Van Zuid-Sumatra wordt gemeld, dat daar verkenningsvluchten zijn uitge voerd door Mitchells. De operaties werden bemoeilijkt door zeer slecht weer." De Nederlandse troepen in Indonesië, aldus Ass. Press, rukten Maan dagavond op achter een gordijn van f rooibiljetten, waarin de Indone siërs werd aangeraden, niet de tactiek der verschroeide aarde toe te passen. Het gebied even ten Zuiden van Semarang, een belangrijke stad aan het middelste punt van de Noordkv«rt van Java, was het brandpunt van hevige gevechten. De republikeinse radio meldde zware gevechten aan de Genoeng Pati, 15 kilometer buiten Semarang, en verklaarde, dat de Indo nesische ondergrondse in de door de Nederlanders bezette stad Semarang was opgestaan. Volgens en republikeins woordvoerder in Djokjakarta zouden ook zware gevechten bij Bandoeng en Soerabaja gaande zijn. Er zou hevig gevochten worden op de wegen van Bandoeng en Buitenzorg naar Soekaboèmie, waar grote voorraden rubber en andere onderne mingsproducten in brand gestoken zijn. Radio Soerakarta meldt hevige gevechten op de weg naar Salatinga, 45 k.m. ten Zuiden van Semarang. Salatinga ligt aan de strategische weg naar Magelang. Landingen van mariniers. Volgens ealn Nederlands marine communiqué zijn Nederlandse mari-' niers geland te Bangoewangi (Oost kust van Java) en Pasir Poetih (N.- kust), waarbij weinig tegenstand werd ontmoet. De landing werd uit gevoerd, nadat republikeinse stellin gen waren beschoten. Deze actie was, naar men aanneemt, onderdeel van een tangbeweging, welke gericht is op de verovering van geheel Oost-Ja va. Een tweede aanval waarover of ficieel nog het stilzwijgen wordt be waard, is naar verluidt begonnen van de Soerabaja-zöne uit en zou zijn ge richt op de strategische weg- en spoorwegkruisingen van Kertosono, endge kilometers van Madioen en Bangil. Volgens een republikeins commu niqué hebben de Nederlanders een aanval ingezet aan het front by Se marang. Tevens zijn gevechten be gonnen ten Oosten van Batavia van de bezette zóne uit. Radio-Djokjakarta meldt, dat de Indonesiërs in gevecht zijn geraakt met de Nederlanders, toen deze bij Banjoewangi aan de Oostkust land den. Volgens een republikeins com muniqué vorderen de Nederlanders snel sinds hun landing, welke feite lijk ten Noorden van Banjoewangi, bij Monango, werd uitgevoerd. Twee tanks en vijf lorries waren te Kali Baroe in de weg naar Soeraba ja, dertig kilometer het binnenland in, gearriveerd. Volgens het rep. com muniqué is Ragodjampi, ten Zuid- Westen van Banjoewangi met ihor- tieren, mitrailleurs en geweren aan gevallen. Luchtaanval op Poerwokerto. Radio-Soerakarta meldt, dat de stad Poerwokerto gelegen tussen de repu blikeinse hoofdstad en het bergland van West-Java) door Nederlandse vliegtuigen is gebombardeer en het station met mitrailleurvuur is be stookt. Sjahrir maakt buitenlandse reis. Van gezaghebbende zijde wordt te Djokjakarta verklaard, dat de voor malige Indonesische premier Soetan Sjahrir uit de republikeinse hoofd stad vertrokken is teneinde een be zoek te brengen aan Groot-Brittan- nië, Australië, Voor-Indië en de Verenigde Staten, waar hij de repu blikeinse houding en de huidige po sitie van de republiek ten aanzien van het buitenland zal toelichten. Officiële regeringsver klaring der V.S. Gisteren laat in de middag heeft het Amerikaanse departement van buitenlandse zaken een officiële ver klaring uitgegeven, waarin de Ame rikaanse regering „het diep betreurt, dat de onderhandelingen, welke een vi ij willig samengaan van de Indone sische volken en Nederland ten doel hadden, zyn afgebroken". Het Britse departement van bui tenlandse zaken heeft aan de Ameri kaanse regering gevraagd of zy be reid is een poging van Engeland tot bemiddeling in Indonesië te accep teren, teneinde tot een oplossing te geraken. Washington had geen enkel be zwaar tegen een Britse demarche. Men meent echter, dat de Neder landse „politionele maatregelen van strikt beperkt karakter" vooreerst ten doel hebben veranderingen aan te brengen in het Indonesisch bestuurs apparaat, zoals het scheppen van een regering, waarin Den Haag vertrou wen zou kunnen hebben. Daarom wordt verondersteld, dat de Neder landse regering zal aarzelen een bui tenlands voorstel tot bemiddeling te aanvaarden, voordat ten minste dit doel is bereikt Djokja beleefd lucht aanval Djokjakarta, de hoofdstad der Re publiek, beleefde gisteren zijn eerste luchtaanval, vijf minuten na een ra diorede van premier Sjarifoeddin, waarin hij de Nederlanders van het voeren van „een koloniale oorlog" had beschuldigd. Luchtalarm-sirenes deden ieder een uit de straten vluchten, toen vier Nederlandse vliegtuigen over de buitenwijken van de stad vlogen en vier bommen op het vliegveld Mago buiten Djokjakarta lieten vallen. In vijf minuten werden minstens vijf ontploffingen gehoord. In de loop van de dag kwamen be richten binnen over Nederlandse luchtaanvallen op de vliegvelden van Soerakarta en Malang, de vliegvel den Kokedoeng, Boegis en Bantens in Malang, het vliegveld Maospati bij Madion op Midden-Java en het vlieg veld Panasan, waarvan de ligging niet werd bekend gemaakt. Burgemeester van Padang gedood. Een Nederlands communiqué meldt, dat de republikeinse burge meester van Padang, Aziz Chan, gis teren gedood is, toen hij zijn ambts plicht vervulde en trachtte een bij drage te leveren in de bestrijding van de vele infiltraties van republikein se militairen in het gebied rondom Padang. In gezelschap van twee Nederland se officieren reed Aziz in een jeep in de buurt van Kandis over de demar catielijn het Nederlandse bezette ge bied binnen, om een onderzoek in te stellen naar de schendingen van het bestand, welke daar hebben plaats gehad en om maatregelen daartegen te nemen. Nog voor hij de demarca tielijn bereikt had, werd de jeep aan gevallen door een groep T.R.I.-mili- tairen van circa 6 man. De beide Ne derlandse officieren, die het vuur be antwoordden, v/erden licht gewond. Aziz daarentegen-, die naast de be stuurder zat, werd zwaar gewond en overleed, kort daarna in 't Nederland se hospitaal te Padang. De aanvallers leden vermoedelijk verliezen. Een Nederlandse patrouille werd uitge zonden. Ned. troepen geland bij Banjoewangi? Het Indonesische ministerie van Voorlichting heeft, naar Ass. Press meldt, bekend gemaakt, dat ongeveer 80 Nederlandse soidaten te Ketapang, even ten Noorden van Banjoewangi, de voornaamste rijsthaven aan de Oostkust v. Jaya, vanuit zee aan land zijn gegaan. De Koningin tot de strijdkrachten in Indonesië H.M. de Koningin heeft de vol gende boodschap gericht tot de strijdkrachten in Indonesië: „Gij allen, behorende tot de strijdkrachten ter zee, te land en in de lucht in Indonesië: Door de beslissing der Neder landse regering is u een nieuwe taak opgelegd. Ik verwacht van u, dat gy met Gods hulp bij de uitoefening daarvan zult optreden en be scherming zult verlenen aan al len die zulks van node hebben. Moed, zelfbeheersing en andere uitstekende karaktereigenschap pen zullen van u gevraagd wor den. Ik weet, dat gij als goede militairen bereid zijt, ontberin gen te dragen, in trouw aan uw roeping. Ik ben zeker, dat gij uw be langrijke opdracht met ere zult volbrengen. Weet, dat mijn gedachten steeds met u zullen zyn. WILHELM3NA". REPUBLIKEINSE VLIEGTUIGEN VERNIETIGD. Legerbericht van hedenmorgen. Hedenmorgen is te Batavia een le gercommuniqué uitgegeven, dat het volgende mededeelt: Op het vliegveld Tasikmalaja zyn gisteren drie republikeinse vliegtui gen in brand geschoten. Drie vlieg tuigen van de T.R.I. zijn vernietigd op het vliegveld Panasan bij Soera karta, terwijl enkele bommen zijn ge worpen op een benzine-depot. Twee republikeinse vliegtuigen werden op het vliegveld Maospati bij Madioen vernietigd. Al deze acties zijn uitgevoerd door Kittyhawks en Mustangs. Nadere ver kenning heeft aan het licht gebracht, dat door hangarbrand als gevolg van eerdere acties op Kalidjati en Tasigmalaya op elk van deze vel den een vliegtuig werd vernield. De minister van Justtitie, Z.Exc. mr. J. H. van Maarseveen en de voorzitl ter van de Tweede Kamer. mr. J. R. H. van Schaik bij hun terugkeer op Schiphol van him reis naar Rome, waar zij een bezoek brachten aan de Nederlandse gezant bij het Vaticaan. Door zZ.H. de Paus werden zy in par ticuliere audiëntie ontvangen. V.l.n.r.: mr. E. C. Tenkink, secr.-gen. van het dept. van Justitie; mr. J. H. v. Maar seveen.. mevr. van Schaik eh mr. J. R. v. Schaik. De Paus schenkt gift aan R. K. Universiteit te Nijmegen De R.K. Universiteit te Nijmegen heeft de mededeling ontvangen, dat de Paus haar een gift van 10.000 dol lar schenkt. De Paus had gehoord van de zware oorlogslampen, welke de universiteit hebben getroffen en zendt ter bevordering van de weder opbouw deze gift, welke door het be stuur der Sint Radboudstichting met grote vreugde is aanvaard. Luitenant-generaal S. H. Spoor, opperbevelhebber van de Nederland se toepen in Indonesië, heeft de moe ders en andere bloedverwanten van zijn soldaten vandaag in een radio rede de verzekering gegeven, dat hij „niet roekeloos met de 100.000 mij toevertrouwde levens" zou omgaan. „Wij voeren geen oorlog, maar zijn alleen gekomen om orde en rust te handhaven en de valse beloften van hen, in wie wij veel te lang geloofd hebben, goed te maken". Generaal Spoor verklaarde, dat de Nederlan ders de wapens in het belang van de vrede hadden opgenomen en dat de Republiek de wapenstilstand meer dan duizend maal had geschonden. Hij zei, dat de moeders hem waar schijnlijk maandenlang als roeke loos hadden beschouwd, doordat hij de Nederlandse troepen eenzijdig aan de gevaren van schermutse ling en verrassing had blootgesteld. Generaal Kruis hield via de P.C.J.- zender eveneens een radiotoespraak, gericht tot de Nederlandse troepen in Indië. Daarin sprak hij de overtui ging uit, dat de soldaten door saam horigheid en plichtsbetrachting de taak, welke thans op hun schouders is gelegd, tot een goed einde zullen brengen, tot heil van de volkeren van Indië en Nederland. Waarom de P. v. d. A. achter de regering staat. Het partijbestuur van de Partij v. d. Arbeid heeft gisteren een verkla ring uitgegeven, waarin het uiteen zet, om welke redenen de partij zich in het Indonesisch conflict achter de regering stelt. De republiek, aldus de verklaring, is voortgegaan met het schenden van de overeengeko men wapenstilstand. Zij is bij her haling onmachtig gebleken om de gemaakte afspraken na te komen. Het partijbestuur is van oordeel, dat een uittreden van de Partij v. d. A. uit de regering, ogenblikkelijk een militair optreden in geheel an dere zin tengevolge zal hebben. Mede daarom aanvaardde het partijbestuur de consequenties van de op haar ge nomen verantwoordelijkheid. De ver klaring besluit, dat de Partij van de Arbeid blijft verlangen naar een vre delievende samenwerking met het Indonesische volk en met de Indone sische leiders. De resolutie was geteekend door Koos Vorrink en Kees 'Woudenberg. Gestelde doelen overal bereikt Weinig tegenstand, beperkte verliezen Hedenmiddag is opnieuw een le gercommuniqué uitgegeven, waarin wordt gezegd, dat in het belang van de gisteren aangevangen actie van daag geen bijzonderheden kunnen worden medegedeeld, dat de voor de eerste 24 uur gestelde doelen overal, werden bereikt en op vele punten zelfs ruimschoots overschre den. De door de T.R.L en andere repu blikeinse organisaties geboden te genstand is over het algemeen veel zwakker gebleken, dan verwacht werd. De verliezen aan Nederlandse zijde zijn in verband hiermede be perkt. Voor een deel zijn zij het ge volg van de bij de demarcatielijnen aangebrachte landmijnen en booby traps. De bevolking houdt zich rustig en blijft aan de arbeid. Van slechts en kele plaatsen worden vernielingen en brandstichtingen gemeld. De militaire maatregelen, die ge nomen moesten worden voor de vei ligheidsstelling van de grote steden op Sumatra, zijn overal zonder noe menswaardige tegenstand en inci denten uitgevoerd. Het stadsbeeld is overigens volkomen rustig en nor maal, evenals in de grote steden op Java onder Nederlands bewind. RADIO-REDEVOERINGEN VAN REPUBLIKEINEN. Soekarno heeft gisteravond een ra diorede uitgesproken, waarin hij zei- de, dat de Nederlandse aanval met wapengeweld een aanval was „op on ze vrijheid en op de rechtvaardig heid". „Omdat wy er van overtuigd zyn, dat de waarheid en de rechtvaar digheid op onze zijde zijn, zijn wij bereid het Nederlands-Indonesisch probleem met het volste vertrouwen aan de Verenigde Naties over te ge ven". Soekarno verzocht de Indone sië sympathiek gezinde naties het Ne derlands-Indonesische probleem in de V.N. ter sprake te brengen. Ook Soedirman hield een radio rede, waarin hij, zeide, dat de vrijheid, welke de republiek destijds procla meerde en welke zij gedurende 22 maanden had gehandhaafd, tot de laatste druppel bloed zou worden ver dedigd. Soedirman zeide, dat de gehele we reld, behalve Nederland, begreep, dat de republiek niet meer concessies kon doen dan zij reeds gedaan had. RESOLUTIE N.V.V. De hoofdbesturen van de bij het N.V.V. aangesloten organisaties hebben gisteren te Amsterdam een resolutie aangenomen, waarin wordt vastgesteld, dat in de loop der on derhandelingen, zowel van Neder landse als van Indonesische zijde betreurenswaardige fouten zijn ge maakt en kansen om tot de over eenstemming te komen zyn gemist. Met name wordt betreurd, dat de Nederlandse regering nagelaten heeft om o.a. door het verminderen van de in Indonesië aanwezige troe penmacht de sfeer te scheppen, wel ke voor een vruchtbaar verloop der onderhandelingen noodzakelijk wasl Van de regering der republiek had verwacht mogen worden, dat zij het door haar vrijwillig gesloten be stand van October 1946 zou hebben nageleefd en voldaan had aan het verlangen der Nederlandse regering om het bevel tot staken van het vuren, tot stopzetting van de ver nielingen, tot het terugtrekken van de troepen tien km van de demar catielijnen en tot opheffing van de voedselblokkade te geven. De hoofdbesturen wekken daarom de Nederlandse werknemers met grote nadruk op, noch op eigen initiatief, noch ingevolge oproepen van welke organisatie of groep van personen dan ook, het werk neer te leggen of onberaden stappen van welke aard ook te doen. BOMAANSLAG TE JERUZALEM. In de geheel Joodse Geulahwijk te Jeruzalem heeft zich een geweldige explosie voorgedaan, die de stad deed schudden. Men gelooft met een tijd bom te doen te hebben, door Joodse verzetslieden geplaatst in het depar tement voor immigratie van de Pa lestijnse regering. Van officiële zijde wordt meege deeld, dat geen schade is aangericht en zich geen persoonlijke ongelukken hebben voorgedaan. De aanslag moet worden beschouwd als represaille voor de deportatie van de laatste ille gale immigranten. De passagierslijst van het m.s. „Kota Inten", dat 10 Juli uit Batavia vertrok en 7 Augustus te Rotterdam wordt verwacht, ligt op ons bureau ter inzage. Een, koMettje... „Bescherm mij, o Heer, voor het gebabbel van onvoorzichtige men sen, dat ik niet valle in hunne han den, dat ik zelve nooit dergelijke dinge bedrijve. Geef mij een waar en standvastig woord in mijn mond en houd verre van mij de listige tong". Thomas a Kempis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1947 | | pagina 1