3)e Ccicbc Sou/tcwt
HET EERSTE TREFFEN IN INDONESIË
De Ned. luchtmacht deed snelle aanvallen
Geruststellende woorden van
generaal Spoor
DINSDAG 22 JULI 1947
bureaux: Papengracht 32, Giro 103003.
Telef.: Administratie, Advertenties 20826,
Redactie 20015, Directie, drukkerij en
abonnementen 20935.
Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11144
Abonnementsprijs f 0.26 per week, f 1.10
per maand, 3.25 per kwartaal. Franco
per post J 4.
Advertenties: 15 cent per m.m. Ingez.
mededelingen dubbel tarief. Bij contract
belangrijke korting.
Telefoontjes: 30 woorden f 1.50.
Het christelijk
gezinsleven
\7AN DE GEZINNEN uit moet de
mensheid worden vernieuwd
in christelijke geest.
En daarom is gezinszorg een pri
maire, een eerste zorg.
God zij dank met trots en véél
meer nog met dankbaarheid mogen
wij constateren, dat Nederland vele
christelijke gezinnen rijk is. In dit
verband kunnen wij wel even opmer
ken, dat Hongarije niet zonder reden
zoo graag katholieke kinderen toe
vertrouwt aan Nederlandse katho
lieke gezinnen!
Maar vooral in deze tijd is groot
het gevaar, dat de goede geest óók
in de goede christelijke gezinnen
wordt besmet en bedorven. En, ver
volgens, mogen wij niet onverschil
lig staan tegenover die gezinnen,
waar verkeerde theorieën en slechte
practijken reeds zijn doorgedrongen
en vaak reeds zijn aanvaard als lei
dend beginsel voor het gezinsleven.
In iedere Christen moet het verlan
gen branden, om ook die gezinnen
door de propaganda van woord en
voorbeeld mede te maken tot hoek
stenen voor de bouw van een betere
maatschappij.
Vorige v/eek heeft „De Leidse
Courant'' de aandacht gevestigd op
het eerste nummer van „Vaart wel"
tijdschrift voor huwelijksadel. Wij
zijn er van overtuigd, dat dit tijd
schrift buitengewoon nuttige voor
lichting zal kunnen schenken.
Deze dagen namen wij kennis van
het jaarverslag van het Katholiek
Eureau voor Huwelijksvoorlichting
te Haarlem. Zoals men weet, heeft
ook Leiden zulk een nuttige instel
ling en ook daarom willen wij hier
aan dit jaarverslag ontlenen het
oordeel van Z. H. de Paus over der
gelijke bureaux:
„In een particuliere audiëntie
had Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers,
Bisschop van Haarlem, de gele
genheid* om met Z. H. Paus Pius
XII te spreken over deze moderne
tak van zielzorg, waaraan Zijne
Heiligheid niet alleen "Zijne hoge
goedkeuring verleende, maar bo
vendien nog eens beklemtoonde,
dat de echtgenoten vóór alles tot
de beoefening van vroomheid en
godsdienst moeten worden aange
spoord en dat de verloofden goed
voorbereid ten huwelijk moeten
komen om elkander naar behoren
te kunnen bijstaan in het dragen
van de tegenspoeden en wissel
valligheden van het leven, om
elkander te kunnen heiligen en
hun kinderen met groter gemak
te kunnen Vormen tot volmaakte
mensen en volmaakte christenen".
En dan zeide in verband hiermede
Z. H. de Paus tot de schrijver van
het boek „Wel en wee in het huwe
lijk", de zeereerw. heer H. W.
Agterof, secretaris van het Bisdom
Haarlem:
„Dit is een zeer mooi en nuttig
werk. Over dit boek zijn Wij zeer
tevreden. Wij geven onze speciale
zegen aan U en over Uw werk.
Wij zegenen de uitgever en allet,
die met U, op welke wijze ook,
hebben medegewerkt om dit boek
te laten verschijnen. Wij zegenen
alle echtgenoten en verloofden, die
Uw boek lezen met de bedoeling
hun huwelijksleven te heiligen".
Genoemd boek is ongetwijfeld ve
len onzer lezers bekend. En die het
nog niet kennen raden wij het an
dermaal gaarne ter lezing aan nu
met een aanbeveling van Z. H. de
Paus.
GENERAAL CLAY EN HET DUITSE
TRANSITO-VERKEER.
De Amerikaanse militaire gouver
neur voor Duitsland, generaal Clay,
heeft verklaard, dat hij de adviezen
ten aanzien van het Duitse transito-
verkeer (inschakeling van de havens
Rotterdam en Antwerpen, zoals
die door de delegaties van de
betrokken landen aan de verschil
lende regeringen zullen worden
voorgelegd, niet zal goedkeuren, al
dus weet A.P. te berichten.
De generaal zou verklaard hebben,
dat hij zou aandringen op verdere
pnderhandelingen, om te komen tot
een overeenkomst die hij bevredigend
zou achten uit het oogpunt van het
„besparen van dollars" op de ver
voerkosten.
Generaal Soedirman, de 32-jarige
oppebevelhebber. der Indonesische
Republikeinse strijdkrachten, bestu
deert met een stafofficier de kaarten.
^MSTERAVOND is te Batavia het eerste officiële Nederlandse leger
communiqué uitgegeven. Het luidt: „Ten einde te voorkomen, dat
Republikeinse vliegtuigen acties ondernemen tegen Nederlandse objecten,
voerden Maandagmorgen enige escadrilles „Mustangs" preventieve acties
uit om luchtvaartmateriaal van de T.R.I. op te ruimen. De acties waren
gericht tegen de vliegvelden, in de eerste plaats tegen Kalidjati, waar
een op de £rond staand Republikeins-Japans vliegtuig in brand werd ge
schoten. Ten tweede werd het vliegveld Parigi bij Serang onbruikbaar
gemaakt. Hier bevonden zich enige benzinetanks en werkplaatsen. Ten
derde werd Tasikmalaja aangevallen, waar de werkplaatsen en installa
ties buiten bedrijf w.erden gesteld. Bij deze acties werd gebruik gemaakt
van mitrailleur- en raketvuur en van enkele lichte bommen. Bij verken
ningen door Mitchells werd weinig grondactiviteit waargenomen. Van
Zuid-Sumatra wordt gemeld, dat daar verkenningsvluchten zijn uitge
voerd door Mitchells. De operaties werden bemoeilijkt door zeer slecht
weer."
De Nederlandse troepen in Indonesië, aldus Ass. Press, rukten Maan
dagavond op achter een gordijn van f rooibiljetten, waarin de Indone
siërs werd aangeraden, niet de tactiek der verschroeide aarde toe te
passen. Het gebied even ten Zuiden van Semarang, een belangrijke stad
aan het middelste punt van de Noordkv«rt van Java, was het brandpunt van
hevige gevechten. De republikeinse radio meldde zware gevechten aan de
Genoeng Pati, 15 kilometer buiten Semarang, en verklaarde, dat de Indo
nesische ondergrondse in de door de Nederlanders bezette stad Semarang
was opgestaan. Volgens en republikeins woordvoerder in Djokjakarta
zouden ook zware gevechten bij Bandoeng en Soerabaja gaande zijn. Er
zou hevig gevochten worden op de wegen van Bandoeng en Buitenzorg
naar Soekaboèmie, waar grote voorraden rubber en andere onderne
mingsproducten in brand gestoken zijn. Radio Soerakarta meldt hevige
gevechten op de weg naar Salatinga, 45 k.m. ten Zuiden van Semarang.
Salatinga ligt aan de strategische weg naar Magelang.
Landingen van mariniers.
Volgens ealn Nederlands marine
communiqué zijn Nederlandse mari-'
niers geland te Bangoewangi (Oost
kust van Java) en Pasir Poetih (N.-
kust), waarbij weinig tegenstand
werd ontmoet. De landing werd uit
gevoerd, nadat republikeinse stellin
gen waren beschoten. Deze actie was,
naar men aanneemt, onderdeel van
een tangbeweging, welke gericht is
op de verovering van geheel Oost-Ja
va. Een tweede aanval waarover of
ficieel nog het stilzwijgen wordt be
waard, is naar verluidt begonnen van
de Soerabaja-zöne uit en zou zijn ge
richt op de strategische weg- en
spoorwegkruisingen van Kertosono,
endge kilometers van Madioen en
Bangil.
Volgens een republikeins commu
niqué hebben de Nederlanders een
aanval ingezet aan het front by Se
marang. Tevens zijn gevechten be
gonnen ten Oosten van Batavia van
de bezette zóne uit.
Radio-Djokjakarta meldt, dat de
Indonesiërs in gevecht zijn geraakt
met de Nederlanders, toen deze bij
Banjoewangi aan de Oostkust land
den. Volgens een republikeins com
muniqué vorderen de Nederlanders
snel sinds hun landing, welke feite
lijk ten Noorden van Banjoewangi,
bij Monango, werd uitgevoerd.
Twee tanks en vijf lorries waren te
Kali Baroe in de weg naar Soeraba
ja, dertig kilometer het binnenland
in, gearriveerd. Volgens het rep. com
muniqué is Ragodjampi, ten Zuid-
Westen van Banjoewangi met ihor-
tieren, mitrailleurs en geweren aan
gevallen.
Luchtaanval op Poerwokerto.
Radio-Soerakarta meldt, dat de stad
Poerwokerto gelegen tussen de repu
blikeinse hoofdstad en het bergland
van West-Java) door Nederlandse
vliegtuigen is gebombardeer en het
station met mitrailleurvuur is be
stookt.
Sjahrir maakt buitenlandse reis.
Van gezaghebbende zijde wordt te
Djokjakarta verklaard, dat de voor
malige Indonesische premier Soetan
Sjahrir uit de republikeinse hoofd
stad vertrokken is teneinde een be
zoek te brengen aan Groot-Brittan-
nië, Australië, Voor-Indië en de
Verenigde Staten, waar hij de repu
blikeinse houding en de huidige po
sitie van de republiek ten aanzien
van het buitenland zal toelichten.
Officiële regeringsver
klaring der V.S.
Gisteren laat in de middag heeft
het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken een officiële ver
klaring uitgegeven, waarin de Ame
rikaanse regering „het diep betreurt,
dat de onderhandelingen, welke een
vi ij willig samengaan van de Indone
sische volken en Nederland ten doel
hadden, zyn afgebroken".
Het Britse departement van bui
tenlandse zaken heeft aan de Ameri
kaanse regering gevraagd of zy be
reid is een poging van Engeland tot
bemiddeling in Indonesië te accep
teren, teneinde tot een oplossing te
geraken.
Washington had geen enkel be
zwaar tegen een Britse demarche.
Men meent echter, dat de Neder
landse „politionele maatregelen van
strikt beperkt karakter" vooreerst ten
doel hebben veranderingen aan te
brengen in het Indonesisch bestuurs
apparaat, zoals het scheppen van een
regering, waarin Den Haag vertrou
wen zou kunnen hebben. Daarom
wordt verondersteld, dat de Neder
landse regering zal aarzelen een bui
tenlands voorstel tot bemiddeling te
aanvaarden, voordat ten minste dit
doel is bereikt
Djokja beleefd lucht
aanval
Djokjakarta, de hoofdstad der Re
publiek, beleefde gisteren zijn eerste
luchtaanval, vijf minuten na een ra
diorede van premier Sjarifoeddin,
waarin hij de Nederlanders van het
voeren van „een koloniale oorlog"
had beschuldigd.
Luchtalarm-sirenes deden ieder
een uit de straten vluchten, toen vier
Nederlandse vliegtuigen over de
buitenwijken van de stad vlogen en
vier bommen op het vliegveld Mago
buiten Djokjakarta lieten vallen. In
vijf minuten werden minstens vijf
ontploffingen gehoord.
In de loop van de dag kwamen be
richten binnen over Nederlandse
luchtaanvallen op de vliegvelden van
Soerakarta en Malang, de vliegvel
den Kokedoeng, Boegis en Bantens in
Malang, het vliegveld Maospati bij
Madion op Midden-Java en het vlieg
veld Panasan, waarvan de ligging
niet werd bekend gemaakt.
Burgemeester van Padang gedood.
Een Nederlands communiqué
meldt, dat de republikeinse burge
meester van Padang, Aziz Chan, gis
teren gedood is, toen hij zijn ambts
plicht vervulde en trachtte een bij
drage te leveren in de bestrijding van
de vele infiltraties van republikein
se militairen in het gebied rondom
Padang.
In gezelschap van twee Nederland
se officieren reed Aziz in een jeep in
de buurt van Kandis over de demar
catielijn het Nederlandse bezette ge
bied binnen, om een onderzoek in te
stellen naar de schendingen van het
bestand, welke daar hebben plaats
gehad en om maatregelen daartegen
te nemen. Nog voor hij de demarca
tielijn bereikt had, werd de jeep aan
gevallen door een groep T.R.I.-mili-
tairen van circa 6 man. De beide Ne
derlandse officieren, die het vuur be
antwoordden, v/erden licht gewond.
Aziz daarentegen-, die naast de be
stuurder zat, werd zwaar gewond en
overleed, kort daarna in 't Nederland
se hospitaal te Padang. De aanvallers
leden vermoedelijk verliezen. Een
Nederlandse patrouille werd uitge
zonden.
Ned. troepen geland bij
Banjoewangi?
Het Indonesische ministerie van
Voorlichting heeft, naar Ass. Press
meldt, bekend gemaakt, dat ongeveer
80 Nederlandse soidaten te Ketapang,
even ten Noorden van Banjoewangi,
de voornaamste rijsthaven aan de
Oostkust v. Jaya, vanuit zee aan land
zijn gegaan.
De Koningin tot de
strijdkrachten in
Indonesië
H.M. de Koningin heeft de vol
gende boodschap gericht tot de
strijdkrachten in Indonesië:
„Gij allen, behorende tot de
strijdkrachten ter zee, te land en
in de lucht in Indonesië:
Door de beslissing der Neder
landse regering is u een nieuwe
taak opgelegd.
Ik verwacht van u, dat gy met
Gods hulp bij de uitoefening
daarvan zult optreden en be
scherming zult verlenen aan al
len die zulks van node hebben.
Moed, zelfbeheersing en andere
uitstekende karaktereigenschap
pen zullen van u gevraagd wor
den. Ik weet, dat gij als goede
militairen bereid zijt, ontberin
gen te dragen, in trouw aan uw
roeping.
Ik ben zeker, dat gij uw be
langrijke opdracht met ere zult
volbrengen.
Weet, dat mijn gedachten steeds
met u zullen zyn.
WILHELM3NA".
REPUBLIKEINSE VLIEGTUIGEN
VERNIETIGD.
Legerbericht van hedenmorgen.
Hedenmorgen is te Batavia een le
gercommuniqué uitgegeven, dat het
volgende mededeelt:
Op het vliegveld Tasikmalaja zyn
gisteren drie republikeinse vliegtui
gen in brand geschoten. Drie vlieg
tuigen van de T.R.I. zijn vernietigd
op het vliegveld Panasan bij Soera
karta, terwijl enkele bommen zijn ge
worpen op een benzine-depot. Twee
republikeinse vliegtuigen werden op
het vliegveld Maospati bij Madioen
vernietigd.
Al deze acties zijn uitgevoerd door
Kittyhawks en Mustangs. Nadere ver
kenning heeft aan het licht gebracht,
dat door hangarbrand als gevolg
van eerdere acties op Kalidjati en
Tasigmalaya op elk van deze vel
den een vliegtuig werd vernield.
De minister van Justtitie, Z.Exc. mr.
J. H. van Maarseveen en de voorzitl
ter van de Tweede Kamer. mr. J. R.
H. van Schaik bij hun terugkeer op
Schiphol van him reis naar Rome,
waar zij een bezoek brachten aan de
Nederlandse gezant bij het Vaticaan.
Door zZ.H. de Paus werden zy in par
ticuliere audiëntie ontvangen. V.l.n.r.:
mr. E. C. Tenkink, secr.-gen. van het
dept. van Justitie; mr. J. H. v. Maar
seveen.. mevr. van Schaik eh mr.
J. R. v. Schaik.
De Paus schenkt gift
aan R. K. Universiteit
te Nijmegen
De R.K. Universiteit te Nijmegen
heeft de mededeling ontvangen, dat
de Paus haar een gift van 10.000 dol
lar schenkt. De Paus had gehoord
van de zware oorlogslampen, welke
de universiteit hebben getroffen en
zendt ter bevordering van de weder
opbouw deze gift, welke door het be
stuur der Sint Radboudstichting met
grote vreugde is aanvaard.
Luitenant-generaal S. H. Spoor,
opperbevelhebber van de Nederland
se toepen in Indonesië, heeft de moe
ders en andere bloedverwanten van
zijn soldaten vandaag in een radio
rede de verzekering gegeven, dat hij
„niet roekeloos met de 100.000 mij
toevertrouwde levens" zou omgaan.
„Wij voeren geen oorlog, maar zijn
alleen gekomen om orde en rust te
handhaven en de valse beloften van
hen, in wie wij veel te lang geloofd
hebben, goed te maken". Generaal
Spoor verklaarde, dat de Nederlan
ders de wapens in het belang van de
vrede hadden opgenomen en dat de
Republiek de wapenstilstand meer
dan duizend maal had geschonden.
Hij zei, dat de moeders hem waar
schijnlijk maandenlang als roeke
loos hadden beschouwd, doordat hij
de Nederlandse troepen eenzijdig
aan de gevaren van schermutse
ling en verrassing had blootgesteld.
Generaal Kruis hield via de P.C.J.-
zender eveneens een radiotoespraak,
gericht tot de Nederlandse troepen in
Indië. Daarin sprak hij de overtui
ging uit, dat de soldaten door saam
horigheid en plichtsbetrachting de
taak, welke thans op hun schouders
is gelegd, tot een goed einde zullen
brengen, tot heil van de volkeren van
Indië en Nederland.
Waarom de P. v. d. A. achter de
regering staat.
Het partijbestuur van de Partij v.
d. Arbeid heeft gisteren een verkla
ring uitgegeven, waarin het uiteen
zet, om welke redenen de partij zich
in het Indonesisch conflict achter de
regering stelt. De republiek, aldus
de verklaring, is voortgegaan met
het schenden van de overeengeko
men wapenstilstand. Zij is bij her
haling onmachtig gebleken om de
gemaakte afspraken na te komen.
Het partijbestuur is van oordeel,
dat een uittreden van de Partij v. d.
A. uit de regering, ogenblikkelijk
een militair optreden in geheel an
dere zin tengevolge zal hebben. Mede
daarom aanvaardde het partijbestuur
de consequenties van de op haar ge
nomen verantwoordelijkheid. De ver
klaring besluit, dat de Partij van de
Arbeid blijft verlangen naar een vre
delievende samenwerking met het
Indonesische volk en met de Indone
sische leiders.
De resolutie was geteekend door
Koos Vorrink en Kees 'Woudenberg.
Gestelde doelen overal
bereikt
Weinig tegenstand, beperkte
verliezen
Hedenmiddag is opnieuw een le
gercommuniqué uitgegeven, waarin
wordt gezegd, dat in het belang van
de gisteren aangevangen actie van
daag geen bijzonderheden kunnen
worden medegedeeld, dat de voor
de eerste 24 uur gestelde doelen
overal, werden bereikt en op vele
punten zelfs ruimschoots overschre
den.
De door de T.R.L en andere repu
blikeinse organisaties geboden te
genstand is over het algemeen veel
zwakker gebleken, dan verwacht
werd. De verliezen aan Nederlandse
zijde zijn in verband hiermede be
perkt. Voor een deel zijn zij het ge
volg van de bij de demarcatielijnen
aangebrachte landmijnen en booby
traps.
De bevolking houdt zich rustig en
blijft aan de arbeid. Van slechts en
kele plaatsen worden vernielingen en
brandstichtingen gemeld.
De militaire maatregelen, die ge
nomen moesten worden voor de vei
ligheidsstelling van de grote steden
op Sumatra, zijn overal zonder noe
menswaardige tegenstand en inci
denten uitgevoerd. Het stadsbeeld is
overigens volkomen rustig en nor
maal, evenals in de grote steden op
Java onder Nederlands bewind.
RADIO-REDEVOERINGEN VAN
REPUBLIKEINEN.
Soekarno heeft gisteravond een ra
diorede uitgesproken, waarin hij zei-
de, dat de Nederlandse aanval met
wapengeweld een aanval was „op on
ze vrijheid en op de rechtvaardig
heid". „Omdat wy er van overtuigd
zyn, dat de waarheid en de rechtvaar
digheid op onze zijde zijn, zijn wij
bereid het Nederlands-Indonesisch
probleem met het volste vertrouwen
aan de Verenigde Naties over te ge
ven". Soekarno verzocht de Indone
sië sympathiek gezinde naties het Ne
derlands-Indonesische probleem in de
V.N. ter sprake te brengen.
Ook Soedirman hield een radio
rede, waarin hij, zeide, dat de vrijheid,
welke de republiek destijds procla
meerde en welke zij gedurende 22
maanden had gehandhaafd, tot de
laatste druppel bloed zou worden ver
dedigd.
Soedirman zeide, dat de gehele we
reld, behalve Nederland, begreep, dat
de republiek niet meer concessies kon
doen dan zij reeds gedaan had.
RESOLUTIE N.V.V.
De hoofdbesturen van de bij het
N.V.V. aangesloten organisaties
hebben gisteren te Amsterdam een
resolutie aangenomen, waarin wordt
vastgesteld, dat in de loop der on
derhandelingen, zowel van Neder
landse als van Indonesische zijde
betreurenswaardige fouten zijn ge
maakt en kansen om tot de over
eenstemming te komen zyn gemist.
Met name wordt betreurd, dat de
Nederlandse regering nagelaten
heeft om o.a. door het verminderen
van de in Indonesië aanwezige troe
penmacht de sfeer te scheppen, wel
ke voor een vruchtbaar verloop der
onderhandelingen noodzakelijk wasl
Van de regering der republiek had
verwacht mogen worden, dat zij het
door haar vrijwillig gesloten be
stand van October 1946 zou hebben
nageleefd en voldaan had aan het
verlangen der Nederlandse regering
om het bevel tot staken van het
vuren, tot stopzetting van de ver
nielingen, tot het terugtrekken van
de troepen tien km van de demar
catielijnen en tot opheffing van de
voedselblokkade te geven.
De hoofdbesturen wekken daarom
de Nederlandse werknemers met
grote nadruk op, noch op eigen
initiatief, noch ingevolge oproepen
van welke organisatie of groep van
personen dan ook, het werk neer te
leggen of onberaden stappen van
welke aard ook te doen.
BOMAANSLAG TE JERUZALEM.
In de geheel Joodse Geulahwijk te
Jeruzalem heeft zich een geweldige
explosie voorgedaan, die de stad deed
schudden. Men gelooft met een tijd
bom te doen te hebben, door Joodse
verzetslieden geplaatst in het depar
tement voor immigratie van de Pa
lestijnse regering.
Van officiële zijde wordt meege
deeld, dat geen schade is aangericht
en zich geen persoonlijke ongelukken
hebben voorgedaan. De aanslag moet
worden beschouwd als represaille
voor de deportatie van de laatste ille
gale immigranten.
De passagierslijst van het m.s.
„Kota Inten", dat 10 Juli uit Batavia
vertrok en 7 Augustus te Rotterdam
wordt verwacht, ligt op ons bureau
ter inzage.
Een, koMettje...
„Bescherm mij, o Heer, voor het
gebabbel van onvoorzichtige men
sen, dat ik niet valle in hunne han
den, dat ik zelve nooit dergelijke
dinge bedrijve. Geef mij een waar en
standvastig woord in mijn mond en
houd verre van mij de listige tong".
Thomas a Kempis.