2)e fieicLe Sotutant Een spoedvergadering te Djokja Toestand in Griekenland kritiek Deskundigen kunnen nu beginnen Thans ook Roemenië aan de beurt „Even gruwelijk als onder Nazi's' Tito's kerkvervolging voor UNO? WOENSDAG 16 JULI 1947 bureaux: Papengracht 32, Giro 103003. Telef.: Administratie, Advertenties 20826, Redactie 20015, Directie, drukkerij en abonnementen 20935. Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11139 Abonnementsprijs f 0.26 per week, 1.10 per maand, 1 3.25 per kwartaal. Franco per post 4. Advertenties: 15 cent per m.m. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Bij contract belangrijke korting. Telefoontjes: 30 woorden f 1.50. QP HET PALEIS RIJSWIJK zijn g isteren besprekingen gevoerd tussen dr. van Mook, de commissie-generaal en dr. Koets enerzijds en de ministers Sjarifoeddin, Gani, Setiadjit en Leimena anderzijds. Van Ne derlandse zijde werd bij deze gelegenheid met nadruk gewezen op de on bevredigende toestand rondom de demarcatielijnen en op de noodzakelijk heid dat hierin onverwijld verande ring wordt gebracht. Tot een defini tieve overeenstemming kon men even wel niet komen, noch ten aanzien van de gezamenlijke gendarmerie, noch ten aanzien van het staken van de vijandelijkheden rondom de demarcatielijnen. Uitgewerkte Nederlandse voorstellen De republikeinse premie^ Sjari foeddin en de vice-premiers Setiadjit, Gani en Leimena zijn evenwel heden ochtend per Nederlands vliegtuig naar Djokja vertrokken- Sjarifoeddin verklaarde tegenover Aneta, dat hij naar Djokja ging met de uitgewerkte Nederlandse voorstellen voor een ge-> meenschappelijke gendarmerie. Setia djit zeide, optimistisch te zijn. Een republikeinse woordvoerder deelde Aneta mede, dat het republi keinse kabinet vandaag in een spoed vergadering bijeen zou komen Later op de dag werd het vliegtuig te Ba tavia terugverwacht met een repu blikeinse autoriteit, waarschijnlijk Setiadjit. DE PAUS BETREKT ZIJN ZOMER VERBLIJF. Volgens mededeling uit Vaticaanse kringen, ligt het in het voornemen van de Paus om aan het einde dezer maand, na de heiligverklaring van de gelukzalige Catherine Labourne. zijn zomerverblijf te Cas/tel Gandolfo voor geruimen tijd te betrekken. Met de nodige voorbereidingen voor dit ver blijf is reeds een aanvang gemaakt. De audiënties zullen daar tot de strikt noodzakelijke worden beperkt. Tegen midden October, het tijdstip waarbij de tabella-audiënties aanvan gen, zal de Paus naar het Vaticaan terugkeren. PAUSELIJKE INTERNUNTIUS VOOR EGYPTE. Het mag al£ een uiterst belangrijk feit worden gezien in de geschiedenis der pauselijke diplomatie, dat van de regering te Caïro, zoals wij reeds hebben gemeld, het initiatief is uitge gaan voor het vestigen van recht streekse diplomatieke betrekkingen tussen Egypte en het Vaticaan. Snel ler dan men kon verwachten, gezien ook het feit dat Egypte een groten deels Mohammedaans land is, hebben de besprekingen hierover tot een re sultaat geleid. De vertegenwoordiger van het Va ticaan zal de rang hebben van Inter nuntius. Reeds in het afgelopen jaar was een zeer grote belangstelling merkbaar in de Arabische landen voor het Va ticaan. Een delegatie van de Arabi sche Liga kwam speciaal naar Rome om de aandacht van de H. Stoel te vragen voor het Palestijnse probleem. Het is duidelijk dat de erkenning van het morele gezag van de H. Stoel door een land, dat als het meest toonaangevende kan worden be schouwd onder de Arabische volke ren, een gunstige weerslag zal heb ben in het geheele Nabije Oosten. De Arabische pers van Palestina geeft de berichten oVer deze beslis sing in grote opmaak en levert hier op gunstig'commentaar. EEN „DEMOCRATISCHE" KIES WET IN HONGARIJE. De nieuwe Hongaarse kieswet, die door het Hongaarse kabinet tijdens een bijzondere'vergadering is goed gekeurd, sluit als candidaten in de komende verkiezingen uit al degenen, die sinds 1936 afgevaardigden van re geringspartijen geweest zijn. Toege laten worden afgevaardigden van re geringspartijen of meer rechtsge oriënteerde partijen, die afgevaardig den waren tijdens de regering van Goemboes, Hongaars eerste minister van 19321936. Dit houdt in, dat bijv. Suloyok, leider van de Hongaarse Vrijheidspartij, geen candidaat kan zijn. Leden van ontbonden fascisti sche organisaties en personen, die ten tijde van de verkiezingen geïnter neerd zijn of zich in arrest bevin den, kunnen kiezen noch gekozen worden. Alle partijen, die bij de ver kiezingen van 1945 mochten stem men, mogen aan de komende verkie zingen deelnemen. De partijen, die niet aan de verkiezingen van 1945 deelnamen en aan de komende wil len deelnemen, moeten aanbevelin gen tonen. EIGEN MENSEN NIET IN HANDEN. Naar aanleiding van de gevechten, die de afgelopen week weer op alle fronten op Java plaats vonden, schreef de „Nieuwsgier" gisteren, dat het vanzelf spreekt, dat het locaal mi litair optreden van republikeinse zij de. waarvan de steeds toenemende berichten, voofal uit het Bandoengse én Buitenzorgse. melding maken, niet last van Djokja ondernomen wordt. Integendeel. Het spreekt even zeer vanzelf dat dit de situatie niet meer acceptabel maakt. Het bewijst slechts, dat de republiek haar eigen mensen niet in handen heeft. Het typisch hoofdstedelijke piere ment, dat door de Amsterdamsche burgerij aan de inwoners van het plaatsje Holland in Michigan (Ver. Staten) zal worden aangeboden ter gelegenheid: van het 100-jarig be staand dezer stad gereed voor het transport. Kruistocht of militaire interventie? IN VERBAND MET DE ERNSTIGE TOESTAND heeft de Griekse rege- ring minister-president Tsaldaris, die in Amerika verblijf, en de minis ter van Buitenlandse Zaken Papa droe, die de Parijse conferentie bij woont, dringend verzocht onmiddellijk naar Athene te komen. Aan het front in Noord-West-Griekenland zij n hevige gevechten ontbrand tussen de guerilla's en de regeringstroepen. Officiële berichten uit Athene zijn optimistisch, doch A.P. verneemt, dat één colonne opstandelingen de grensstad Koritza voorbijgetrokken is. „Generaal" Markos, de leider der Griekse communisten en aanvoerder der rebellen, heeft Britten en Ame rikanen gewaarschuwd zich niet te mengen in de strijd. De Greikse mi nister van Oorlog heeft verklaard, dat de toestand „betrekkellijk critiek" is hulpprogram, zal besteed worden aan benodigdheden voor de burgerbe volking, de andere helft voor het Griekse militaire apparaat Algemene mobilisatie? De reisbureaux in Griekenland hebben opdracht gekregen geen reis biljetten voor het buitenland aan mannen van de lichtingen 1932 tot 1948 te verkopen, de leeftijdsgroepen tussen 20 en 35 jaar. Men beschouwt dit als een voorloper van een alge mene mobilisatie, voor het geval de toestand zou verslechteren. De Amerikaanse missie, belast met de regeling van de hulpverlening aan Griekenland, is te Athene aangeko men. Hoofd der missie is Dwight Griswold. In Londen hebben admiraliteits functionarissen verklaard, dat enke le eenheden van de Britse vloot zich aan het einde van deze week in Griekse wateren zullen bevinden. De woordvoerders leggen er de nadruk op, dat dit niets bijzondere is en als een deel van een „normale zomer- kruistocht" beschouwd moet wor den. Wel wordt op andere wijze gehol pen. Zo heeft Dwight P. Griswold, hoofd van de Amerikaanse missie voor hulpverlening aan Grieken land, voor zijn vertrek medegedeeld, dat er voor 7.000.000 dollar aan re- lief-vóorraden aangekocht is, die voor verscheping worden gereed ge maakt. Voor 35.000.000 dollar aan mi litaire voorraden zijn op weg naar Amerikaanse havens voor versche ping naar Griekenland. Deze be staan uit muildieren, jeeps en trucks, voedsel voor de Griekse troe pen en munitie. Ongeveer de helft van het bedrag van 300.000.000 dollar, goedgekeurd door het Congres voor het Griekse GENERAAL CLAY GAAT ZUIVEREN. Generaal Clay, de Amerikaanse militaire opperbevelhebber in Duits land, heeft besloten, dat alle vroegere leden van te Neurenberg misdadig verklaarde Nazi-organisaties onmid dellijk moeten worden gearresteerd en geïnterneerd, althans voor zover zij nog niet voor een zuiveringsrecht bank zijn verschenen. Wesft-Indië verdient deviezen voor Nederland. Regelmatig arriveren in de Rotterdamse haven schepen uit West-Indië, geladen met voor export bestemde bananen. Per lopende band worclen de trossen bananen vanaf de schepen naar de spoorwagons welke voor het verdere transport zorgdragen, vervoerd. s Anp. P. DE INVAL IN GRIEKENLAND BESPREKING OOSTENRIJKS VREDESVERDRAG OP DODE PUNT. Volgens een bericht van Dena uit Wenen is sir George Rendel, hoofd van de Britse delegatie bij de com missie voor het vredesverdrag met Oostenrijk, uit Wenen naar Londen vertrokken, „daar de besprekingen op het dode punt gekomen zijn". Dit Franse stakingen begin nen onpopulair te worden Vijftienduizend arbeiders van de Citroen-autofabrieken hebben beslo ten weer aan het werk te gaan na drie weken lijdelijk verzet en drie weken algehele staking. De eerder genomen beslissing van de ambtenaren in staatsdienst om de voorgenomen staking uit te stel len wettigt het vermoeden, dat de georganiseerde arbeiders er hoe lan ger hoe minder voor gevoelen de reeks stakingen voort te zetten, die de neiging hebben meer een politiek wapen te worden dan een middel ter verkrijging van economische verbete ringen. Een aanwijzing voor het feit, dat de stakingen onpopulair worden, niet alleen bij het publiek, doch ook bij de rechtstreeks betrokkenen, is gele gen in de omstandigheid dat de com munistische pers er bij het parlement op heeft aangedrongen verdere con cessies aan de ambtenaren te doen, daar het gebruik van het stakings wapen in dat geval zou worden be treurd. Binnen de vakbeweging komt men meer en meer in verzet tegen de po litieke invloed. Een deel van de post beambten heeft reeds een onafhan kelijke organisatie geslicht, die niet is aangesloten bij het algemeen vakver bond, waarin de communisten over heersende invloed hebben. Zestienhonderd arbeiders van de Delahaye motorfabrieken hebben eveneens besloten het werk te her vatten. MARSHALL'S HULPPLAN VOOR EUROPA De plenaire vergadering van de conferentie der 16 Europese landen in Parijs heeft het rapport van de werkcommissie, over de instelling van vijf andere commissies en de verdeling der zetels, zonder bezwa ren aangenomen. De deskundigen kunnen dus vandaag met hun werk beginnen in een sfeer van eensgezind heid, waarbij de kleine en voorzich tige reserve, die door Zweden voor al in acht wordt genomen, wie een beetje uit de toon valt. Een Zweeds zegsman zei gisteren, dat de Scandinavische landen er wei nig voor voelen hun Oost-Europe.se markten op te geven ter wille van een aansluiting bij een Westers eco nomisch blok. Dit betekent echter niet, dat Zweden, Noorwegen en De nemarken zich afzijdig willen hou den en dat zij geen deel willen heb ben aan de economische plannen van West-Europa. Zij willen medewerken aan het herstel van Europa zonder echter hun traditionele in- en uit- voermarkten te verliezen. Dr. Hirschfeld, de leider van de Nederlandse delegatie, zeide dat ae eerstkomende veertien 'dagen be slissend zijn voor het al dan niet sla- Gaan Duitsers en Jappen zelf voedsel halen De Amerikaanse minister van oor log, Patterson, heeft bij het Congres een voorstel ingediend om machti ging te verlenen voor de bemanning en het in de vaart brengen van opge legde Amerikaanse Liberty-schepen door Duitse en Japanse bemanningen met het oog op het vervoer van voed sel naar deze landen. He departement van oorlog raamt, dat het in de 'vaart brengen van 75 Liberty-schepen door de Duitsers in het eerste jaar een besparing voor Amerika zou kunnen opleveren van minstens 14.000.000 dollar. Het plan voorziet ook in het char teren van vaartuigen, die gebruikt of omgebouwd zouden kunnen worden voor de visserij. Indien de Duitsers, aldus Patterson, vissersvaartuigen zouden krijgen, zou hun voedselvoor ziening verbeteren en zou de toezen ding van levensmiddelen uit Ameri ka met een hoog proteïne-gehalte verminderd kunnen worden. Hetzelf de geldt voor Japan. Balkanlanden wórden van oppositie „gezuiverd" GEDURENDE de laatste 24 uur zijn ongeveer 100 leden van de Roemeen se Boerenpartij in Boekarest en in de provincie gearresteerd. Dr. Ma- nioe, de leider van de Boerenpartij en hoofd van de oppositie, behoort tot de gearresteerden. Andere leidende functionarissen van de Boerenpartij, zoals Michalache (vice-voorzitter), Penasco (secretaris) en de ex-minis ters Lazar en Galandino werden ook door de veiligheidspolitie opgepakt. De gebouwen van de nationale Boe- renclub en van de „Preptates", het blad van de oppositie, werden bezet. Manioe heeft de vorige week gezegd, dat de Roemeense regeering sinds zij tegen de wil van het volk de macht in handen genomen heeft, niet anders deed dan de gevoelens van de bevol king kwetsen. Waarnemers te Londen zijn van was, volgens het nieuwsbureau, te mening, dat deze nieuwe golf van ar- wijten aan de obstinate houding van restaties van leden der Roemeense de Sowj et-Unie. oppositie de meest ingrijpénde en Zwitsers blad over de concentratiekampen in Duitsland „De terreurmethoden, welke wor den toegepast in sommige concentra tiekampen van Duitsland, zijn van daag aan de dag even gruwelijk als zij waren onder het regime der Nazi's". Deze verklaring, welke opmerkelijk overeenkomt met de beschuldigingen, kort geleden geuit door Kardinaal van Preysing, bisschop van Berlijn, is dezer dagen gepubliceerd in het Zwitserse protestantse blad, de „Basler Nachrichtén". Het blad on derstreept daarbij, steunende op het gezag van Dr. Otto Sibelius, de pro testantse bisschop van Berlijn, volle dig de aanklacht van Kardinaal van Preysing tegen het communistische regime in Duitsland. Het blad herin nert aan de toespraak van Kardinaal van Preysing, waarin deze met na druk wees op de noodzakelijkheid, dat menselijkheid en christelijke rechtvaardigheid ook door de over winnaars' op het Duitse volk worden toegepast, niettegenstaande het feit, dat de Duitsers zelf verschrikkelijke misdaden hebben bedreven, niet al leen tegenover buitenlanders maar ook tegenover hun' eigen volk. De „Basler Nachrichtén" voegt hieraan toe, dat het enige verschil in de concentratiekampen van heden, met die van vroeger is, dat niet lan ger de nazi's maar de communisten de leiding hebben over de folterka mers. De concentratiekampen van Ora- nienburg, Sachsenhausen, en Buchen- walde, oorspronkelijk ingericht door de Gestapo, thans meer volgestopt zijn met politieke gevangenen, dan onder de Nazi's. Buchenwalde alleen telt 15.000 gevangenen, voor het me rendeel leden van sociaal-democrati sche. Christen-democratische en libe raal-democratische partijen, die al leen gearresteerd zijn, omdat hun po litieke overtuiging tegengesteld is aan die der communisten. De meesten zijn gearresteerd op aanstoken van hun communistische tegenstanders. Velen worden ook vastgehouden, omdat zij geweigerd hebben zich gedwongen te laten te werk te stellen in Sovjet-Rusland. Anderen werden gevangen genomen, omdat zij vroeger landeigenaars wa ren in de huidige bezettingszone der Sovjets. Slechts ernstige zieken en sterven de gevangenen worden vrijgelaten, nadat zij een verklaring hebben ge tékend, dat zij een volkomen stilzwij gen zullen bewaren over de toestand in de kampen. In de afgelopen winter eisten epidemieën in Buchenwalde honderden doden. Kardinaal van Preysing heeft verklaard, dat de ge vangenen geen contact hebben met hun familie, dat priesters hen niet mogen bezoeken en dat velen naar Siberië zijn weg gevoerd. Zelfs een aantal kinderen, aldus de Kardinaal, en jonge mensen zijn gearresteerd in de straten van Berlijn, zonder dat men enig spoor heeft waarheen zij zijn weggevoerd en zonder dat de ouders ook maar iets hebben gehoord over hun huidige verblijfplaats. De „Basel Nachrichtén" onderstreept deze verklaringen en zegt dat Dr. Otto Sibelius, de protestantse bis schop van Berlijn, deze inlichtingen van Kardinaal van Preysing volko men bevestigt. Het blad voegt er aan toe, dat alle stappen ondernomen bij het Sovjet-Russische militaire be stuur, om tot een verbetering der toestanden in de concentratiekampen te komen, tot nu toe volledig heb ben gefaald. gen van de conferentie. De grote vraag, volgens hem, is of de Euro pese regeringen werkelijk bereid zullen zijn hun eigen nationale plan nen aan te passen aan de economische nood van 't gehele Europa. Als voor beeld gaf hij het Franse plan-Mon- net, dat diepgaande veranderingen zal moeten ondergaan, voordat het zal kunnen worden aangepast aan een Europees plan. Nijpend gebrek aan priesters in Duitsland In practisch geheel Duitsland doet zich een nijpend gebrek aan priesters gevoelen. De volgende opgave kan enigszins een beeld geven van de uiterst moeilijke omstandigheden, waarmede de zielzorg te kampen heeft: 66 priesters van het aartsdio- cees Freiburg, dat gedeeltelijk in de Amerikaanse en Franse bezettings zones ligt. bevinden zich nog steeds in krijgsgevangenschap, 35 van hen worden door de Russen gevangen ge houden, 11 door de Engelsen, 5 door de Fransen, 3 door de Joegoslaven en 1 door de Amerikanen, terwijl 11 priesters als vermist werden opgege ven, waarvan men aanneemt dat zij zich in Russische handen bevinden. Aan het diocees Speyer zijn 10 pries ters door gevechthandelingen ontval len, 6 zijn bij het einde van de strijd omgekomen .11 worden nog vermist en niet minder dan 42 theologanten zijn in de oorlog gebleven Dit jaar werden slechts 6 diakens tot priester gewijd en in 1948 zullen er wederom slechts 6 gewijd kunnen worden. Men bedenke dan, dat dit diocees mini maal 15 neomisten per jaar nodig heeft, om het getal zijner priesters op peil te kunnen houden. Bovendien is 40 der zielzorgers reeds boven de 50 jaren oud. Dezelfde zorgwekkende berichten komen uit Hessen (Aartsbisdom Ful- da(. Ook daar heeft men minstens 254 priesters nodig om in de dringen de nood aan zielzorgers te kunnen voorzien. De toevloed van bijna 2 mil- lioen vluchtelingen afkomstig groten deels uit de Katholieke gebieden der bisdommen Breslau, Ermland, Ber lijn, en uit de Sudeten Duitse dioce sen hébben het gebrek aan priesters op een tot nu toe nog nimmer geken de wijze doen toenemen. Door het ernstige tekort aan neo misten en theologie-studenten, dreigt het huidige gebrek aan priesters in de eerstkomende jaren tot een ern stige crisis te leiden. meest betekenisvolle sinds het aan de macht komen van de regering Groza is. Nu de leider der Boerenpartü, Ma nioe, een van de belangrijkste politie ke figuren van voor de oorlog in Roe menië, met de belangrijkste partij functionarissen is gevangen genomen, kan men slechts één ding conclude ren, aldus Reuter, namelijk, dat de regering heeft besloten om de voor naamste oppositie in Roemenië geheel van het politieke toneel te doen ver dwijnen. Daar verleden maand Petkof, lei der van de voornaamste partij der oppositie in Bulgarije, en enkele we ken daarvoor Jovanovic, leider der Joegoslavische Boerenpartij, gearres teerd zijn, schijnt er ©en algemene actie op touw te zijn gezet om alle actieve oppositie-bewegingen in de Balkanlanden te verlammen of uit de weg te ruimen. TWEE KARDINALEN PONTIFICEREN TE MAASTRICHT. Op de sluitingsdag van het Maria- congres 1947, Zondag 7 September as. zullen twee Kardinalen in Maas tricht een pontificale openlucht- Hoogmis opdragen, n.l. Kardinaal van Roey,aartsbisschop van Meche- len, op het Onze Lieve Vrouweplein, en Kardinaal De Jong, aartsbisschop van Utrecht, op het Vrijthof. Beide plechtigheden vinden tegelijkertijd plaats. Behalve Kardinaal Van Roey, Kar dinaal De Jong is ook Kardinaal Frings van Keulen tot beschermheer van het Mariacongres benoemd. DRIE NACHTEN STILLE OMGANG? Daar het volgend jaar het feest van het H. Mirakel op 10 Maart wordt gevierd, zijn de Zondagen van de Stille Omgang vastgesteld op 7 en 14 Maart. Men overweegt voorts er een derde Zondag aan toe te voegen, daar men verwacht, dat het aantal deel nemers van buiten Amsterdam aan zienlijk zal toenemen. „Msbd." Zondag j.l. hebben de Londense Katholieken een protest-meeting gehouden tegen de kerkvervolging in Joego-Slavië en de nog steeds voortdurende gevangenschap van Mgr. Stepinac, de aartsbisschop van Zagreb. Tijdens deze bijeenkomst, welke was belegd in Het Palace- theater te Londen, heeft Kardinaal Griffin, een beroep gedaan op de U.N.O. een onderzoek in te stellen naar de vele misdaden, welke in Joego-Slavië tegen recht en mense lijkheid worden bedreven. De Kar dinaal verklaarde, dat de kerkver volging in dit land niet onderdoet voor die der nazi's. Meer dan 200 priesters zijn reeds terechtgesteld, velen tot levenslange gevangen schap veroordeeld, meer dan 400 zijn verbannen. Deze vervolging geldt niet slechts de Katholieke Kerk, maar ook de orthodoxe en protestantse. In tal van districten is het godsdienst onderwijs verboden en worden de ouders gedwongen hun kinderen naar de staatsscholen te sturen, waar ieder godsdienstonderricht ontbreekt. In Washington werd intussen een dringend beroep gedaan op de com missie van Buitenlandse Zaken van het Huis van Afgevaardigden om een resolutie aan te nemen, welke er bij het Congres der V.S. op aan dringt, uitdrukking te geven aan zijn wil, dat de zaak van Mgr. Stepinac wordt voorgelegd aan de Algemene Vergadering der U.N.O. Een lid van het Congres en twee afgevaardigden verschenen voor de ze commissie van Buitenlandse Za ken en drongen er bij haar op aan, de2e resolutie aan te nemen. De af gevaardigde van New York ver klaarde, dat de veroordeling van Mgr. Stepinac een schending van het Handvest der Verenigde Naties betekende. Hij zeide, dat de wijze waarop het proces Stepinac is ge voerd, niet slechts als een louter binnenlandse aangelegenheid van Joego-Slavië kan worden beschouwd maar een principiële zaak betreft. Het proces en de veroordeling van Mgr. Stepinac betekende naar zijn mening, een rechtstreekse aanslag op de Katholieke Kerk en de rech ten van de persoon op een eigen godsdienstige overtuiging. Zij gaan daarmede rechtstreeks in tegen het 3e onderdeel van het 1ste artikel, van hoofdstuk 1, van het Handvest der Verenigde Volkeren. £en v Iioe wèl bekomt het mij, gerust in eenzaamheid En opgetogen, met de Hoogste Majesteit Te spreken mond aan mond. (Uit Vondels ,.Adam in Ballingschap"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1947 | | pagina 1