0ou/ï<wit Kwestie der gendarmerie blijft twistpunt Wenen maakt zich ongerust 1 ZATERDAG 12 JULI 1947 Bureaux: Papengracht 32, Giro 103003. Telef.: Administratie, Advertenties 20826, Redactie 20015, Directie, drukkertf en abonnementen 20935. Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WIL MER. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11136 Abonnementsprijs f 0.26 per week, f 1.10 per maand, f 3.25 per kwartaal. Franco per post 4. Advertenties: 15 cent per m.m. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Bij contract belangrijke korting. Telefoontjes: 30 woorden f 1.50. Gespleten Europa "I/LIEGENDE SCHIJVEN spoken rond over de wereld; niemand heeft een flauw vermoeden wat ze zijn en allerlei verklaringen worden gegeven. Zelfs boven Oegstgeest is er één gesignaleerd en nu durven wij onze aanvankelijk als de meest juis te aangenomen verklaring, n l. te veel Schotse whiskey, toch niet lan ger vol te houden. Dat zou een bla mage zijn van de marine radio dienst! In elk geval maken de kran ten er grapjes op. Eén daarvan is, dat deze „schijven" de voorboden zijn van de Amerikaanse dollars, die straks over Europa zullen gaan uit zwermen binnen het kader van het plan-Marshall. In zoverre kunnen wij ze dan van harte begroeten, want Nederland heeft tezamen met zijn economische bqndgenoten België en Luxemburg in afkorting Nebe- lux of zeifes wel Benelux geheten de uitnodiging om naar Parijs te ko men ter bespreking van dit herstel plan, met beide handen aangegrepen. Ook de andere landen van West- Europa Ierland, Italië, IJsland, Griekenland, Turkije, Oostenrijk, Portugal, Zwitserland, Noorwegen, Denemarken en Zweden hebben de uitnodiging van Engeland en Frankrijk aanvaard. Doch de landen van Oost-Europa hebben zoals na de weigering van .Sovjet-Rusland niet anders te verwachten was het consigne gekregen om thuis te blij ven. Polen heeft direct laten door schemeren, dat het er veel voor voel de evenals Hongarije, omdat zij bei den de Amerikaanse dollars best zou den kunnen gebruiken. Maar Moskou dreigde met alle mogelijke dreige menten en daar de regeringen van de z.g. satelliet-staten volkomen van Moskou afhankelijk zijn, konden zij niet anders doen, dan de argumen ten van Molotof overnemen en zeg gen, dat zij do verpolitiekte Ameri kaanse dollares niet lusten, ofschoon het water hun in de mond loopt. Ty perend is de houding van. Tsjecho- Slowakije, dat de uitnodiging reeds aanvaard had en z'n-delegatie reeds had aangewezen. Het was wel enigs zins een verrassing, dat Praag zulk een onafhankelijkheid toonde, maar men meende, dit te kunnen verkla ren door aan te nemen, dat Moskou misschien prijs stelde op het heb ben van een waarnemer ter Parijse conferentie. Dat blijkt achteraf niet juist te zijn geweest, want te elfder ure heeft Praag zijn toestemming weer ingetrokken. Merkwaardig was, dat deze ommekeer geschiedde na een telefoontje van de premier Gott- wald, uit Moskou, die daar vertoefde met het oog op handelsbesprekingen met Rusland. De wenk, die hij daar kreeg, was vermoedelijk zó duide lijk, dat hij hals-ovër-kop telefoneer de: terugtrekken. Ten slotte is. Fin land, welks houding tot het laatst toe onzeker was, ook gezwicht voor de druk van Moskou, zodat de scheiding tussen West en Oost-Europa nu vol ledig is. r\E VRAAG IS NTJ: Is het goed, dat deze scheiding zich thans duide lijk manifesteert? Zij was er practisch reeds lang e- het Westen beschuldigde het Oosten van het bewust doorvoeren van deze scheiding, terwijl het Oosten de schuld op het Westen probeerde te schuiven. Doordat Marshall's plan nu een duidelijke uitspraak vroeg, is thans de min of meer gecamoufleerde scheidingslijn bloot komën te liggen; het Westen schaart zich rondom En geland en Frankrijk aan de zijde van Amerika, terwijl de Oost-Europese landen zich tegen wil en dank achter de ..hamer en sikkel-vaan" van Stalin hebben moeten opstellen- Zó zijn twee Europa's ontstaan, welke mogelijk het voorspel vormen van een volledige ^plitsing van het Europese vasteland, een splitsing, welke zeer vér gaande gevolgen zou kuhnen hebben. Het is juist dit vooruitzicht, welke een land als Zwitserland noopt to voorzichtigheid, omdat het vasthoudt aan zijn politiek van strikte neutra- liteit. Nu kan men deze splitsing op zich zelf betreuren, zonder veel spijt te gevoelen, dat de zaken thans zo ge lopen zijn. Het. is altijd beter, dat men weet waar men aan toe i$, dan met blinde ogen in het ongeluk te lo pen. Wat is beter: een goede rege ling tussen de landen van het Westen dan een regeling tussen de landen van geheel Europa, welke echter ge saboteerd wordt door Ruslahd? Bovendien moet men altijd nog re kening houden met het nuchtere feit, dat de credieten, welke straks nodig zullen blijken te zijn, nog door de Amerikaanse volksvertegenwoordi ging moet worden goedgekeurd. En daarbij zouden zich wel eens verras singen kunnen voordoen, als er in het Huis van Afgevaardigden een stemming ontstaat van: „wij geven ons geld niet voor onze vijanden". De potentiële vijanden van Ame rika of laten wij liever zeggen: de voornaamste concurrent met zijn aanhang hebben zich thans afge zonderd, de rest van Europa kan rus tig plannen maken voor herstel en wederopbouw, waarbij zij verzekerd is van de Amerikaanse bereidwillig heid. Hopen wij thans, dat de landen, welke de volgende week hun plan nen zullen gaan bespreken, er in sla gen om op een redelijke basis tot overeenstemming te komen, zodat de welvaart moge terugkeren in ons deerlijk gehavend en geschonden we relddeel. TWEE RADIO-REDEVOERINGEN IN INDIE IN INDIë hebben gisteren, zowel dr. van Mook als ir. Soekarno radio- redevoeringen uitgesproken. Dr. H. J. van Mook, sprekende voor Ra- dio-Batavia, zette kort en duidelijk uiteen, dat thans voor de republiek het ogenblik is gekomen, om alle Nederlandse voorstellen en voorwaar den na te komen. Ir. Soekarno, even eerder sprekende voor radio-Djokja, verklaarde, dat de republiek bereid was alle maatre gelen te nemen, om de samenwerking een feit te doen worden, doch herhaalde, dat de republiek op haar stuk bleef staan, wat betreft handhaving van orde en wet door republikeinse organen. Ogenblik der beslissingen gekomen Dr. Van Mook zeide, dat de rege ringsverklaring, in de Tweede Kamer afgelegd, dit ene duidelijk maakt: Naar het inzicht van de Nederlandse regering is het ogenblik voor beslis sende daden in de ontwikkeling in Indonesië bereikt. VERLIEZEN NEDERLANDSE STRIJDKRACHTEN. De regering maakt tot haar leed wezen bekend, dat in de afgelopen week de navolgende verliezen zijn gerapporteerd: Koninklijke marine: geen verliezen. Koninklijk landmacht: soldaat W. P. de Leeuw van 10 R.I. afkomstig uit Teteringen. Gesneuveld op 4 Juli 1947 nabij Gebanggebang; sergeant A. Rajh van 12 R.I. afkomstig uit Wau- bach (Limburg). Gesneuveld op 5 Ju li 1947 te Gempollompah. Koninklijk Nederlands Indisch le ger: geen verliezen. VOORAANSTAANDE GEWEZEN N.S.B.-ERS LEGGEN SCHULD BELIJDENIS AF. 1 Zondag zal van alle kansels der Ned. Herv. Kerken een boodschap worden voorgelezen, waarin velé vooraanstaande gewezen N.S.B.-ers een schuldbelijdenis afleggen over hun houding voor en tijdens de oor log. Hieraan ontlenen wij het vol gende: „Sinds twee jaren gaan wij, die al len op enigerlei wijze leiding heb ben gegeven aan organen en gedach ten van het nationaal-socialisme in Nederland, gebukt onder de last van een gedwongen zwijgen, des te druk kender naarmate een groeiend inzicht in ons dwalen en falen ons maande tot een belijdenis en een verklaring. Wij leggen deze belijdenis en de daarbij aansluitende verklaring af te genover het Nederlandse volk, dat in begrijpelijke verontwaardiging ons mede schuldig verklaart aan het bittere leed. tijdens vijf jaren be zetting ondergaan. Moge ons woord mede worden verstaan door de velen, die ons lot delen en die in dikwerf beperkter verantwoordelijkheid te goeder trouw met ons de rampzalige weg der verbondenheid met de be zetter zijn gegaan." „Wij belijden in het aangezicht van de ontstellende feiten, welke eerst in de loop der laatste twee jaren in volle omvang te onzer kennis kwamen, dat wij dikwerf hebben gezwegen, waar spreken geboden was, en een samen werking met de bezetter hebben ge handhaafd, waar deze verbroken had moeten worden. En wanneer wij dan, met diepe be schaming, denken aan de vervolg den, de weggevoerden, de gemartel- den, de terechtgestelden, de vermoor den, aan de demonische vernietiging van Joodse mannen, vrouwen en kin deren, dan verstaan wij, hoe ons volk ons iedere betuiging van saamhorig heid met de bezetter heeft aangere kend." „Een tragische verwarring van eigen gedachtengoed en vreemde to talitaire ideologieën, maakte ons blind voor de huiveringwekkende consequenties, waartoe deze moesten leiden, hoezeer dringende en ondub belzinnige stemmen waarschuwden, dat deze ideologieën fundamenteel in strijd waren met de beginselen van het Christendom". „Besef van onze schuld, bovenal je gens God, de Allerhoogste, voor Wiens oordeel wij allen moeten bui gen, doet ons biddend vragen, dat Hij ons moge vergeven, ons volk moge bewaren voor blijvende haat en ons en onze lotgenoten voor een verbit tering, die ons de weg naar verzoe ning zou versperren". Deze schuldbelijdenis is getekend door de volgende personen: B. J. Bierma, G. C. Blom, J. H. L. de Bruin, K. A. Enklaar, mr. H. M. Fruin, dr. F. P. Guépin, J. W. Baron van Haersolte van Haerst, ir. C. J. Huygen, W. R. Jager, dr. K. Key er, L. P. Krantz, mevr. E. Kröller Schafer, Ph. van der Land, Jt>. Maar- singh, H. C. van Maasdenk, H. C. Nije, N. Oosterbaan. C. ter Poorten, C. L. Reitsma, mr. W. J. Schönhard, mr. A. Samplonius, mr. F. C. Stahle, P. Tammens, G. F. Vlekke. M. Zwiers. In een aan deze belijdenis toege voegde verklaring, wijzen de onder tekenaars er nog op, dat zij met die pe beschaming moeten vaststellen, dat zij zich hebben bevonden aan de zijde van hen, die verantwoordelijk zijn voor afschuwelijke misdaden. „Wij begrijpen nu", aldus gaat de verklaring verder, „de opvattingen van al diegenen uit ons volk, die zich tijdens de oorlog tegen de bezetter keerden en zich van ons afwendden. Wij staan geschokt tegenbver het gro te onrecht en het bittere leed, dat ons volk is aangedaan. Dit inzicht werd, naar gebleken is, in belangrijke centra in het buiten land gedeeld. Het is de taak van hen, die voor het regeringsbeleid de ver antwoordelijkheid dragen, er voor te zorgen, dat onvermijdelijke beslis singen goed en snel genomen en uit gevoerd worden. Het komt op snelle uitvoering evenzeer aan als op juist besluit. Dr. Van Mook ging vervolgens in op de verbintenis van Linggadjati en zeide, dat deze alleen vrucht kan dra gen, wanneer ook de wederpartij haar eerlijk en trouw wil nakomen. Daartoe staat de mogelijkheid nog ten volle open. De jongste gebeurte nissen hebben de hoop doen herle ven, dat deze mogelijkheid op dit uiterste ogenblik nog met beide han den wordt gegrepen. Soekarno garandeert. Soekarno besprak in zijn radiorede voornamelijk de gemeenschappelijke gendarmerie en herhaalde, dat de middelen tot handhaving van de or de in het binnenland een republikein se zaak is. Ik garandeer, zo zeide Soekarno, dat de bezittingen van vreemdelingen gelegen zijn in gebied waar cfrde en rust heersen. Ik garandeer, dat iedere vreemdeling, die hier werkt, zijn ka pitaal in de Indonesische republiek kan plaatsen, zonder dat hij angst be hoeft te hebben Alle maatregelen ter handhaving van orde en rust z,ui len doorde repbliek worden geno men, met behulp van speciale een heden van de republikeinse politie, Soekarno verklaarde voorts, dat de republiek bereid was, de demarcatie lijnen te openen en de voedselblokka- de op te heffen. Soekarno verklaarde, dat hij, als de Nederlanders accoord gingen met zijn persoonlijke belofte en met die van het Indonesische volk, dat orde en wet in alle opzichten zouden worden gehandhaafd, er van overtuigd was, dat er een interim-regering kón wor den gevormd en dat alle problemen zouden kunnen worden opgelost. DE PARIJSE CONFERENTIE In politieke kringen te Wenen, de hoofdstad van het meest Oostelijke Europese land, dat de uitnodiging voor de „Redt Europa"-conferentie te Le Sage ten Broek herdacht In, een reeks plechtighden werd gisteren te Grave herdacht de katho lieke emancipator Joachim George le Sage ten Broek, die op 11 Juli 1847 aldaar overleed. Des voormiddags werden vele gasten, waarbij prof. J. de Quay, commissaris der Koningin in Noord-Brabant, velé geestelijke autoriteiten en vertegenwoordigers van katholieke culturele organisaties in "het stadhuis te Grave ontvangen. Gezamenlijk begaf men zich daarna naar het kerkhof te Grave, waar bij het graf van le Sage een herdenkings rede werd uitgesproken door notaris van Hussen. Kransen werden hier gelegd door de katholieke journalis tenkring, de katholieke dagbladpers en de bond van R.K. uitgevers en boekhandelaren. In het middaguur arriveerden in grave Z.Em. Kardinaal de Jong en Z.H.Exc. monseigneur Mutsaers, bis schop van 's Hertogenbosch. Des namiddags volgde een plechtigheid aan het voormalige woonhuis van le Sage, waarbij monseigneur dr. J. Witlox, hoofdredacteur van de Maas bode, een herdenkingsrede uitsprak. Kardinaal de Jong onthulde daarna een gedenksteen. Gezangen werden uitgevoerd door het koor van net Canisiuscollege uit Nijmegen. Om 3.15 uur volgde de academi sche zitting in de aula van de R.K. Universiteit te Nijmegen -Sprekers waren alhier prof. dr. A. Mulder, rector-magnificus, prof. mr. B. Her- mersdorf en prof. dr. G. Brom. Na afloop werd een tentoonstel ling geopend van geschriften van le Sage, voorbereid door dr. G. Gorris S.J., van wiens hand een weten schappelijk werk over le Sage ten Broek nog dit jaar zal verschijnen. Parijs over het plan-Marshall heeft aanvaard, werd uitdrukking gegeven aan grote ongerustheid over het toe komstig optreden van de Sowjet- Unië na het plotseling terugtrekken van Tsjecho-Slowakije. Men herin nerde er aan, dat Donderdag kolonel- generaal Kurassof, de Sowjet-Russi- sche bevelhebber in Oostenrijk, ver klaard heeft, dat de Sowjet-Unie zich het recht voorbehield om de kwestie van Oostenrijks deelneming aan de Parijse conferentie opnieuw op het tapijt te brengen en men gaf uitdruk king aan de vrees, dat de Sowjet- Unie thans de ondertekening van het vredesverdrag zou uitstellen en ook op andere wijze tegen het besluit van Oostenrijk zou ageren. Het bericht over het terugtrekken van Tsjecho- Slowakije kwam als een grote schok, en heeft Oostenrijk in een gevoel van' isolering gelaten. Anderzijds wOrdt in Wenen uitdrukking gegeven 'aan de voldoening over het, feit, dat Oos tenrijk, door de uitnodiging te aan vaarden, blijk gegeven heeft, „niet alleen maar een satelliet van de Sow jet-Unie te zijn". ONGEGRONDE BEZWAREN. Te Berlijn is een officiële Britse verklaring uitgegeven, waarin de Sowjet-Russische bezwaren tegen de verkiezing van ,de nieuwe sociaal democratische burgemeester van Berlijn, prof. Reuter, ongegrond worden genoemd. WET OP DANSSCHOLEN IN VOORBEREIDING. Het ligt in het voornemen van de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, het instituut der dansscholen bij de wet te regelen. Een commissie uit diverse richtin gen. waarin ook de Nederlandse Bond van Dansleraren zitting zal hebben, zal een nieuwe Danswet ontwerpen, waarin zal worden vast gesteld, aan welke eisen de dans leraren zullen moeten voldoen. De minister zou als minimum-eis wil len stellen een driejarige H.B.S.- opleiding, aldus het „Vrije Volk". L jDE RUSSISCHE INVLOEDSSFEER P7777J Landen met minstens 10°/o j V///JComm. parlementaire zetels. 25 ^US5, bezettingszones iiiii ILanden waar de Comm. sterkste! *■1111 I partij in Parlement ziin. 1 Een vorstelijke verloving. Kroon prinses Elizabeth van Engeland ge fotografeerd tezamen met haar ver loofde, luitenant Philip Mountbatten, na de officiële bekendmaking van hun verloving. De prinses draagt de ring, welke haar door Philip werd gegeven. UTILITY VOOR DE WOLLEN STOFFEN. Maximumprijzen voor de fabri kanten. Ook voor de wollen-stoffen- industriè is thans een regeling ge troffen, op grond waarvan een deel der productie aan utility-voorschrif- ten zal zijn gebonden. Tweederde deel der productie zal uit utility-stoffen moeten bestaan, waarvoor vaste fabrikantenprijzen zijn bepaald. Dat deel der produc tie, -hetwelk voor de Overheid of voor de export is bestemd, valt niet onder d^ voorschriften. Wanneer mocht blijken, dat een fabrikant zich in een zeker kwar taal niet gehouden heeft aan de utility-bepalingen, zal hij zijn ge hele productie moeten verkopen te gen een prijs die 20 lager is dan de gestelde maximumprijzen. Met een afstand van ten hoogste drie meter, moet op de betreffende stoffeiv het woord „utility" worden vermeld. Gedurende de maanden Juli, Augustus en September 1947 zal een overgangsregeling gelden, ge durende welke slechts één derde gedeelte der voor de burgerbevol king bestemde wollen stoffen tegen utility-prijzen moet worden ge leverd. f „De Lieftinck der dierenwereld" Een collega van minister Lief tinck is Woensdag onder de ha mer gekomen, een „potige" col lega zelfs, die niet meer dan 1.200 opbracht. Het was in een der stallen van het Haagse slachthuis, waar ruim 45 paarden van het voormalige circus Gigzen werden geveild. Onder hen was ook het „reken wonder", Dries, een keurig paardje, dat allerlei rekenkunst- jes uithaalde. De afslager kon digde het dier aan als „de Lief tinck van de dierenwereld", maar hoger dan 1.200 kon liij toch niet bereiken. Of de koper een tussenpersoon was voor het ministerie van financiën of van de belastinginspectie hebben wij niet kunnen achterhalen. In elk geval zou het viervoetige reken wonder goede diensten kunnen doen bij het uitzoeken van de puzzles der Vermogensaanwas- belasting. Het bekijkt de zaken tenminste met onbevooroordeel de ogen en is tevreden met een zak haver en een klontje. Autobus met militairen ramt lijnbus Chauffeur vermoedelijk oververmoeid Een zware autobus, waarin vele militairen gezeten waren is in 'n bocht onder de gemeente Scjiijndel nabij 's-Hertogenbosch in botsing gekomen met een lijnauto van de N.V. Bra bantse buurtspoor en autodiensten. De gevolgen waren zeer ernstig. De linkerzijde van de lijnbus werd to taal opengescheurd, terwijl de mili tairen wagen omsloegi. Van de vele inzittende soldaten werden er vier zeer zwaar gpwond en vijf lichter gekwetst, terwijl de lijnbus twee zwaar gewonden en vijf lichter ge kwetsten onder de passagiers telde. Gelukkig wae er spoedig medische en geestelijke hulp aanwezig. De slacht offers zijn overgebracht naar het zie kenhuis van St. Joan de Deo te 's-Hertogenbosch, waar in enkele ge vallen chirurgisch ingrijpen noodza kelijk was. Omtrent de oorzaak van het ongeval vernemen wij, dat de militaire auto geheel links van de weg reed en de chauffeur vermoede lijk in een aanval van oververmoeid heid in slaap dreigde te geraken. Te laat ontdekte hij" het grote gevaar en kon de aanrijding niet meer voorko men.' rm.'i w.-'. g 1ïfïM'1 De onderbouw van de spooorbrug bij Warmond begint de voltooiing te naderen. Naast de inaanbouw zijnde brug zien we de houten noodbrug, waarover de treinen zeer langzaam moeten rijden. Dodelijk ongeluk te Leidschendam Gisterenmiddag probeerde de 39- jarige chauffeur J. J. Bronsin uit Deventer met zijn treiler en aan hangwagen de oude tolbrug op te rijden, wat hem niet gelukte. Toen men daarna met vereende krachten de wagen probeerde op te duwen, geraakte de man bekneld tussen 'n stenen paal en de wagen, waardoor hij zodanig werd gewond, dat de dood onmiddellijk intrad. Het stof felijk overschot is naar St. Anto- niushove vervoerd. BEURSPRAATJE. De effectenbeurs te Amsterdam had tot de laatste dag van deze week een onbelangwekkend verloop. De regeringsverklaring, door minister Beel afgelegd, werd klaarblijkelijk voor kennisgeving aangenomen, maar oefende vrijwel geen invloed uit. Het publiek hield zich gereserveerd en er zat nagenoeg geen tekening in de markt zodat de hoofdkoersen van de meeste toonaangevende fondsen niet veel verschilden bij de vorige slot- prijzen. In enkele gevallen was de hoofdkoerS iets hoger en in andere gevallen weer iets lager. Prolongatie 2\4 procent. STRIP-VERHAAL. Wij beginnen vandaag met een ori gineel strip-verhaal Karei Kwiek wordt President. Tekst en tekenin gen zijn van Ton Smits, een jonge Nederlandse caricaturist. Naar H U iB E R S Haarlemmerstraat 123, Leiden voor Geboorteaankondigingen EEN DODE EN TWEE GEWONDEN BIJ AUTO-ONGELUK. Nabij Steenbergen vond Donder dagochtend omstreeks zes uur een aqto-ongeval plaats, dat het leven kostte 'aan de 25-jarige J. Ooms uit Oudland (N.-B Het ongeval geschiedde doordat de wagen, waarmee Ooms en vele ande ren naar hun werk op het erwtcn- veld vervoerd werden, een plotse linge manoeuvre maakfe. De arbei ders, die op de achterklep van de wagen' waren gezeten, werden daar bij op de weg geslingerd. Ooms bleek er het ergst aan toe. Hij is, kort na zijn overbrenging naar het zieken huis te Steenbergen, overleden. Het slachtoffer was gehuwd. Twee ande re landarbeiders werden ernstig ge- v/ond. Ook zij werden onverwijld naar het ziekenhuis overgebracht. Hun toestand is niet levensgevaarlijk. £en kavue.ttje... „O God, Wiens Voorzienigheid in haar schikkingen nooit faalt, wij bid den U ootmoedig al wat schadelijk is van ons af te wenden en ons al wat dienstig is te verlenen." Gebed uit de H. Mis op de 7e Zondag na Pinksteren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1947 | | pagina 1