SPORT Na tien jaar toch de grote prijs De beste wielerploeg die Nederland heeft gekend 1 t Joop Zoetemelk had het geduld te wachten op Tourzege GHI301 DONDERDAG 30 juni 2005 Van ome verslaggever Ad Pertijs RijpwETERiNG - Joop Zoetemelk kwam in 1970 de Tour de France binnen met een tweede plaats achter Eddy Merckx. Vervolgens moest hij tien lange jaren wachten eer hij in 1980 het predicaat 'eeuwige tweede' van zich afschudde. Hoe was het om zo lang in de wachtkamer te zitten? Joop Zoetemelk kijkt je aan, zoals al leen Joop Zoetemelk je aan kan kijken. „Het voelde niet als wachten. Als coureur leefde ik van dag tot dag. Kon ik de Tour niet winnen, dan was er wel wat an ders om voor te fietsen. Een etappe, de tweede plek, een an dere koers." Vijfentwintig jaar na zijn triomf is Zoetemelk nog geen spat veranderd. Onlangs werd hij weer eens gehuldigd in zijn ei gen Rijpwetering. Het bronzen beeld van hem dat jaren ver scholen stond in Ahoy" werd verplaatst naar het polderdorp waar Joop opgroeide. Tegelij kertijd werd er een boek over zijn leven en werken gepresen teerd. „Voor mij hoeft het alle maal niet", zegt Zoetemelk. Evengoed ondergaat hij al 'het gedoe' met een gemeende lach. „Voor mij hadden ze nog wel 25 jaar mogen wachten met het maken van een boek." Eerst wilde hij er niet aan meewer ken, maar toen bleek dat au teur Fred van Slogteren deson danks doorging met het op schrijven van zijn leven en car rière, dacht Joop: „dan kan ik net zo goed meewerken." Ophef Zoetemelk neemt de dingen zoals ze komen. En ook be grijpt hij de ophef over hoe goed hij is (geweest) nog altijd niet. Heeft hij überhaupt ooit als jongen ervan gedroomd een groot wielrenner te worden, of misschien wel de Tour te win nen? „Pfff, welnee." Had hij als kind idolen? „Pfff, ook niet." Wat dreef hem dan wel in de richting van de wielersport? „Ik zag jongens in het dorp schaat sen of fietsen. Ik dacht: ik ga ook een beetje sporten, 's avonds. Omdat het leuker is met een groepje te fietsen dan alleen, sloot ik me aan bij de 0 fietsclub. Dan zeggen ze tegen je: neem een clublicentie. Kun je wedstrijdjes meerijden. Ver volgens zeggen ze: jij moet een KNWU-licentie nemen, kun je ook buiten de streek koersen. In Brabant of in Noord-Hol land. Zo is het begonnen." Waar haalt zo iemand later de drive vandaan om zestien keer de Ronde van Frankrijk te rij den? De Tour te winnen, veel andere koersen te winnen, we reldkampioen te worden. Joop zelf weet het antwoord ook niet. Hij wilde wat gaat sporten en bleek als wielrenner een enorm groot talent te bezitten. Zo groot dat hij altijd rustig zijn eigen plan kon trekken. Colle ga's herinneren Zoetemelk als een renner die nooit in paniek raakte en altijd kalm bleef. Op het onverschillige af. Het vuur van zijn eerzucht zat kennelijk diep van binnen en ver wegge stopt. Zoetemelk: „Ik werd prof bij Flandria-Mars, de ploeg van Briek Schotte. Ik was er een van de weinige Nederlanders en al snel werd me duidelijk dat de ploeg draaide om een aantal Belgische renners: De Vlae- minck en Monsere vooral. Als ik de eerste maanden voor hen zou werken, zou er daarna in de zwaardere koersen voor mij worden gereden. Mooi niet dus. In de Amstel Gold Race reed ik na tien kilometer plat. Het was zo'n dag van wind, waaiers en regen. Er wachtte niemand. Vanaf dat moment Joop Zoetemelk in het geel op het podium in Parijs als winnaar van de 67e Tour de France. Premier Van Agt deelt mee in de vreugde. Hand in hand gaan Joop Zoetemelk en Gerrie Knetemann over Foto Archief ANP nish in Parijs. Foto ANP nam ik me voor nooit nog voor iemand te rijden." Hij hield het nog drie jaar vol bij Flandria. Drie jaar waarin Eddy Merckx regeerde in de Tour. „In 1971 was er even een kansje. In de etappe naar Gre noble zakte Merckx door het ijs. Stond ik er goed voor, maar de dag ervoor reed Ocana alles naar huis." Ocana smakte drie dagen later hard tegen de grond en Merckx nam de macht terug over. „De periode dat Merckx de Tour domineerde, was het voor mij gemakkelijk rijden. Zijn ploeg controleerde de koers" Zoetemelk weet niet of Merckx voor hem een nachtmerrie of een zegen geweest. Wat hij wel weet is dat zijn val in de Midi Libre van 1974 hem jaren van zijn carrière heeft ge kost. „Ik kwam wel terug, maar het constante van voor die val was weg. Zonder die val had ik misschien eerder de ronde wel gewonnen." Nu paste hij zich aan, aan de nieuwe situatie. Hij zocht zijn triomfen in andere koersen. In de Tour leek hij een 'eeuwige tweede' te zijn, maar een man die bijna 300 zeges bijeen fietst, kan onmogelijk een verliezer genoemd worden. „Nogmaals, die periode tussen 1970 en 1980 voelde daarom niet aan als 'wachten'. Er was genoeg anders te doen. Zoals Lance Armstrong het nu doet - alles zetten op een wedstrijd, de Tour, zou ik het niet gekund hebben. Ik zou er zot van ge worden zijn." Als Mercloc van het toneel is verdwenen, komen er anderen die de Tourzege voor zijn neus wegkapen. Thevenet, Van Im- pe, Hinault. De Tour van 1978 verliest hij vanwege één zwakke dag. De constante Joop van voor 1974 zou dat niet overkomen zijn. En dan in 1980 gebeurt het als nog. Voor Peter Post en zijn Ra- leigh-piraten reden om te roe pen dat Joop veel vaker de Tour zou hebben gewonnen als hij zich veel eerder bij hen had aangesloten. Anno 2005 is Joop daar zo zeker niet van. „In 1979 reed ik in feite veel beter dan in 1980. Eindelijk was ik terug op mijn oude veau. Post vroeg me naar h te komen. Hij vroeg het elk j en nu dacht ik: ach, laat ik maar eens proberen ook." „Bij Miko hadden we daan ook een goede ploeg hoor. nu te zeggen dat ik hem all maar won vanwege de nie ploeg is ook zoiets. Trek de minuten in de ploegentij ten eraf en ik win de ronde steeds." van onze verslaggever Harry ten Asbroek Het is 25 jaar geleden dat Joop Zoetemelk de Tour de France won. Hij deed dat in dienst van Ti-Raleigh, de sterkste wieler ploeg die Nederland ooit ge kend heeft. Joop Zoetemelk (3-12-1946, Rijpwetering) Winnaar 11e en 20e etappe; le in eindklassement. Prof van 1970-1986; 198 over winningen; 16 x Tour de France (16 x aan in Parijs; lx 1ste, 6x 2e; 22 dagen gele trui); 6x in top-5 WK, lx wereldkampioen 1985; eindzege in Tour, Vuelta, Tirrreno-Adriatico, Paris-Nice, Waalse Pijl, Amstel Gold Race, Grote Herfstprijs, Criterium In ternational, Nederlands kampi oen. De beste in de schaduw van de allerbesten, Eddy Merckx, Ber nard Hinault. WÜ de Tour ook wel eens winnen. Zijn Franse ploeg Mercier was daarvoor te zwak. Staat op aanraden van zijn Franse vrouw open voor toenadering Peter Post. Wordt vervloekt in de eerste week van zijn elfde Tour. Krijgt na proloog vijftien strafsecon- den: zijn rugnummer is niet correct opgespeld. Staat in 5de etappe, naar Lille, doodsangsten uit op kasseien en verliest kostbare tijd. Hinault klaagt over knie (pee sontsteking) en verlaat in Pau in nacht aan voet van Pyrenee- en Tour de France. Zoetemelk blijft ongeschonden in Alpenrit naar Pra-Loup als meester knecht Van der Velde door stuurfout slingert en met ach terwiel voorwiel Zoetemelk raakt. Die valt. Rekent in laatste tijdrit af met laatste concurrent, Henniö Kuiper. Ti Raleigh Hoofdsponsor: Tube In vestments, Engels. Co- sponsors McGregor, Creda. Winnaar ploegenklasse- ment Tour in 1977 en 1983. Tour de France 1980:11 etappe-overwinningen (re cord merkenteams, met Faemino-ploeg van Merckx in 1974), winnaar algemeen klassement (gele trui) Zoe temelk, winnaar jongeren- klassement (witte trui) Jo- han van der Velde, winnaar puntenklassement teams (groene petjes), 2e ploegen- klassement op tijd (op zes minuten van Mercier). Ploegleider Peter Post, mecanicien Jan Legrand, verzorger Ruud Bakker. Renners: Joop Zoetemelk, Gerrie Knetemann, Henk Lubberding, Bert Ooster bosch, Cees Priem, Bert Pronk, Jan Raas, Johan van der Velde, Leo van Vliet, Paul Wellens. iWRAUlGHfJ Bert Pronk (24-10-1950 Schevingen/15-3- 2005) Uitgevallen in le etappe. Prof van 1974-1982 (4xTour, lx uitgevallen); winnaar Ronde van Nederland, Ronde van Lu xemburg, 5x in top-vijf Ronde van Zwitserland; enige Neder lander die 'zwaarste WK ooit' in 1980, Sallanches, finishte. Getalenteerde renner, goede klimmer, geschikt voor ronde- werk, te nerveus en onbaat zuchtig voor rol als kopman. Meest opmerkelijke uitvaller in jTour. Eerste etappe: ochten.fjrit Raas wint; middagrit: ploegen tijdrit, 46 km. Eerste kans voor Zoetemelk om tijd te winnen op Hinault. Oosterbosch knalt er op los, de boel kraakt. Pronk moet snel lossen, zegt niets. Anderen ontdekken het als hij uit zicht is. Op niemand behal ve op Zoetemelk wachten, was de afspraak. Aan de finish is er tijdwinst op Hinault, Knete mann heeft de gele trui. Na zijn loopbaan werkt Pronk in België als econoom bij een bank. Hij overlijdt op 54-jarige leeftijd aan kanker. In Portugal, bewust nog een keer op vakan tie met zijn kinderen. Jan Raas (8-11-1952, Heinkenszand) Winnaar le, ,7e, 9e etappe; uit gevallen. Prof van 1975-1985. 8xTour (6x uitgevallen, 10 etappeoverwin ningen); 140 overwinningen, wereldkampioen 1979, kampi oen van Nederland, 5x Amstel Gold Race, Milaan-Sanremo, Parijs Roubaix, 2 x Ronde van Vlaanderen, 2x Grote Herfst prijs, Omloop Het Volk, Gent- Wevelgem, Parijs-Brussel). Heeft in Nederland nooit zijn gelijke gehad, op de fiets onbe twiste leider. Specialist in een- dagswedstrijden. Debuteert bij Post/Raleigh. Krijgt niet meteen de vrijheid en zeggenschap die hij wil. Ver trekt naar Frisol. Breekt daar door met winst in Milaan-San remo en Amstel Gold Race. Krijg zijn zin, keert terug bij Post. Dominant van start tot fi nish. Maakt met Hinault, Moser en De Vlaeminck dienst uit in peloton. Echte kopman. Hoe beter zijn vorm, hoe nerveuzer hij is. Vloekt eigen renners huid vol. Stugge Zeeuw, maar geen slokop, laat zijn ploeggenoten geregeld winnen. Gerrie Knetemann (6-3-1951 Amsterdam/2-11- 2004) Winnaar 12e etappe (Pau), 38e eindklassement. Prof van 1974-1989; 129 over winningen; 13xTour de France (2x uitgevallen, 8 dagen gele trui; 4 keer start Tour, vier keer uitgevallen; 10 etappe-overwin ningen, record dat hij deelt met Raas en Zoetemelk); 4x win naar Ronde van Nederland, 3x Ronde van de Middellandse Zee, wint 1978 Parijs-Nice voor Hinault en Zoetemelk; 2x Am stel Gold Race, GP Frankfurt, lx wereldkampioen (1978,2 centi meter voor Moser), Tweede in proloog, achter Hi nault. Laat kans op geel in 1ste etappe bewust schieten, ploeg niet opblazen met oog op drie weken Zoetemelk door Frank rijk loodsen. Wint 12e etappe. Overleed 2 november 2004 tij dens fietstocht nabij Bergen. wso* mi ci 1 r Paul Wellens (27-5-1952, Hasselt) 56e eindklassement Prof van 1976-1986 8xTour<gje France (lx uitgevallen, 2 etap- peoverwinningen); Ronde van Zwitserland 1978 Enige buitenlander (Belg) in Raleighploeg van 1980. Te bescheiden om weerwoord te bieden aan branie en bluf in de bende van Post. Kwam van Frisol, ging terug naar België (Boule d'Or). In 1985 nog kop man, van Tönissteiner/Tor- hout-Werchter, wordt 32ste op 40 minuten van winnaar Hi nault, in Tour waarin Post An derson (5e) als kopman heeft, Raas met sponsor Kwantum en kopman Zoetemelk (12e in Pa rijs) tracht te scoren. Stort zich na wielerloopbaan op triatlon. Laat zich in wielrennen zien, noch van zich horen. Johan van der Velde (12-12-1956, Rijsbergen) Beste jongerenklassement, 12e eindklassement. Prof van 1978 1990. 6x Tour de France (lx uitgevallen, 2 dagen geel, 3 etappes, beste eindklas sering 3e in 1982); 2x Neder lands kampioen, winnaar Dauphiné Libéré, Ronde van Nederland, Ronde van Enge land, Ronde van Romandië, etappes en puntenklassement in Ronde van Italië. Wegens be drog dopingcontrole gediskwa lificeerd als winnaar Luik-Bas tenaken-Luik in 1981. Wint als eerste Nederlander Dauphiné Libéré (in Franse mond: de kleine Tour). Eenmaal in de bergen heeft Zoetemelk alleen nog steun van deze renner die zijn kroonprins wordt genoemd. Op de Alpen col Pra Loup smakt Zoetemelk na aanrijding met Van der Vel de tegen het asfalt. Van der Velde komt aan het einde carrière in grote proble men. Is verslaafd geraakt, be? kent inbraken en fraude. eindklassement. Prof van 1977-1992,13X Tour de France (2x uitgevallen, 3 etap pe-overwinningen, 1 dag gele trui, in 1978 winnaar witte (jongerenklassement), 2x Ne derlands kampioen, winnaar Gent-Wevelgem. Wordt in 1978 in Frankrijk ge roemd als toekomstig Tour winnaar. Faalt als interim-kop man van Raleigh in Tour 1979. Blijft na de grote breuk Raas- Post, eind 1983, als enige van de originele Raleigh-ploeg Post trouw bij diens nieuwe Panaso nic-team. Bert Oosterbosch (30-7-1957 Eindhoven/ 18-8- 1989) Winnaar 8e etappe (Saint Ma- lo), 36e eindklassement Prof van 1978-1988, 72 over winningen, 4x Tour de France (3x uitgevallen, 3 etappeover winningen), wereldkampioen op de baan achtervolging, Ron de van Nederland, Vierdaagse Duinkerken, Ronde van de Middellanse Zee, Ronde van Amerika, Ster van Besseges. Begenadigd talent. Herstelt op jonge leeftijd van hersenvlies ontsteking. Uit dezelfde be faamde amateurploeg (Jan van Erp) als Jan Raas en Henk Lub berding. Lang, rossig, pezig, oersterk in tijdrit. Ideaal trek paard voor de ploeg bij grote achtervolgingen. Stopt in 1988, begint - 32 jaar jong - in 1989 weer als amateur, wint meteen, in Bladel, maar overlijdt kort nadien 's nachts in slaap in bed (acute hartstil stand). Henk Lubberding (4-8-1953, Voorst) Winnaar 3e etappe (Luik), ïoê' Leo van Vliet (15-11-1955, Honselersdijk) 51e eindklassement. Prof van 1978-1986. 6xTour de France (2x uitgevallen, 1 etap pe); Gent-Wevelgem In aanraking gekomen met wielrennen door Leo Duyn- dam, die met zijn zus verkering had. Nerveuze maar gedreven wiel renner. Als amateur een abso lute winnaar, bij de profs in dienst van anderen, van Raas voorop. Debuteert in Franse Mercier- ploeg, door relatie Herman Krott. In 1980 hardwerkende, be trouwbare allroundkracht. In 1981 opnieuw geselecteerd, bedankt week voor Tour.One- nigheid in familiebedrijf, vier broers werken daarin, hij zit op de fiets. Krijgt wroeging. Blijft toch wielrenner. Deelt later mee in miljoenenverkoop van (recycle-)bedrijf. Is grote animator van hereni ging Raleigh-ploeg, initieert re- unie en toertochten. Wordt directeur Amstel Gold Race, volgt er Krott op, zijn i'jt oud-ploegleider bij Amstel. Cees Priem (27-10-1950 Overzande) Winnaar 10e etappe (Bor- E deaux); niet uitgereden e Prof van 1973-1987, 45 over winningen (5x Tour, 5x uitgel vallen; 2 Tour-etappes), Ne® lands kampioen 1974. 1 Zeeland telde tal van goed» roepsrenners; het koppel Ra Priem is veruit het bekends! Priem is een topamateur, rok schikt zich bij de profs sneli rol van meesterknecht van uitgesproken winnaar Raas 11 Rijdt ook de auto naar verrew wedstrijden, criteriums en fc chauffeurt Raas in Tour steec vast vanaf de voeten van dei reneeën naar Zeeland; beide» hebben uitgesproken hekel j) hooggebergte. Ideale knechtji Kan de ritzege in Bordeaux® de opeisen doordat Raas diei achter hem in tweede positié rijdt, in remmen knijpt en jai gende peloton tegenhoudt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2005 | | pagina 18