REGIO
Benedictus nog 'houterig en timide'
'Kinderen laveren door een
oerwoud van verlokkingen'
I? hete dagen verkoop ik °ok deLd*
I
keer zoveel karnemelk
Van de huidige paus moet minder uitbundigheid worden verwacht dan van zijn voorganger
Met Antoine Bodar in de file Kerken kopen gezamenlijk energie in
MAANDAG 27JUHI 2005
VRAAG
hitte draaien supermarkten topweken. Verkoop van bier,
n andere dorstlessers brengen miljoenen euro's extra in
7 77 77 buurtsuper
Verboon kan
de koele
nauwelijks aanslepen. Navraag bij woordvoerder JACK VER-
in het familiebedrijf.
1htigzijn uw klanten?
"a»et ik niet precies, want ik kom net terug van enkele dagen
Daar was het ook heet trouwens.
egrepen dat het goed was dat wij
T ïemelk, bier en frisdrank op voor-
F iben. Zeker in deze weken met
llomeringsfeesten' van scholieren
an1 be8*nt 11 llw opsomming met
felk?
feft niets met persoonlijke voor
naken, want ik krijg het niet door
J >t. Maar het is bekend dat op war-
ï$n de verkoop van karnemelk met
__rent stijgt. De trend is om wat ge-
e drinken. Dat merk ik aan de ver-
vj 1 water, dubbelfris en drinkyog-
igr aar daarnaast zijn bier en cola
je ds niet weg te denken."
eki
H! j heeft 11 voor mensen die het
j ben?
3 drinken. Zeker kleine kinderen en
E nensen moeten dat goed beseffen. Personeel op onze rij-
1 inkels hamert daar ook op."
2 want dat betekent extra omzet.
lat het ons niet alleen om. Mensen kunnen van alles drin-
er, koffie of thee. En wat die extra omzet betreft, wat wij
sche dagen meer aan drank verkopen teren wij weer in op
iroducten. Want als het warm is, kopen klanten minder
Igebakomzet stort dan in. Vraag dat maar aan de bakkers."
t u een warme dag door?
de winkelwagen zit, gaat het raampje open. Daarnaast
d gauw drie flessen water op een dag. Een biertje erbij?
moet ik maar niet doen onder werktijd. Dat kan alleen als
j klant van de dag het voorstelt."
n Brouwer de Koning
foto: Ron Pichel
UIT DE ARCHIEVEN
155, Maandag 27 Juni
Hoewel de Nederlandse Spoorwegen reeds vorig jaar aan de
intiegangers, die Leiden als punt van uitgang voor hun vacan-
service boden in de vorm van een tijdelijk rijwielperron,
een vlotte aan- en afvoer van rijwielen werd verkregen, thans
perron zijn definitieve vorm gegeven. Rekening houdende
ïbreken, welke dit perron een vorig jaar vertoonde - de rijwie-
i o.a. aan weer en wind blootgesteld -, is thans, iets meer in
igvan de Haarlemmertrekvaart, een ruim perron geprojec-
a.s. Donderdag in gebruik zal worden genomen,
dekte ruimte van dit perron is plaats voor circa 700 rijwielen,
I, dat met uitzondering van een enkele topweek, ruim vol-
in worden geacht. Evenals vorige jaren zal gedurende het va
men, dat 30 Augustus eindigt, Maandag, Donderdag, Vrijdag
het vervoer van rijwielen en bromfietsen over afstanden
40 km met speciale rijwieltreinen plaatsvinden.
Zeelenberg waarschuwt voor Satan op tv en internet
Op het eerste gezicht klinken
ze in de oren als vrolijke, on
schuldige popliedjes. Maar is
de muziek waar kinderen dag
en nacht naar luisteren wer
kelijk zo onschadelijk? Chris
telijk jeugdwerker Kees Zee
lenberg vreest van niet. Hij
waarschuwde afgelopen week
in de Hervormde gemeente in
Katwijk aan den Rijn voor de
listige manieren waarop Satan
kinderen door middel van te
levisie, radio, films, internet,
videogames en boeken beïn
vloedt en bespeelt.
Als voorbeeld geeft hij de
tekst van het zomerhitje 'Lek
ker ding' van de meidengroep
Kus. 'Ik vond hem altijd super
irritant maar dat is veranderd
want het broertje van mijn
beste vriendin is opeens een
lekker ding. Dingen die ik nu
met hem kan doen zijn er toch
ineens veel meer dan toen. Ik
geef hem zijn allereerste zoen.
Het is een lekker ding. Daar
kan die niks aan doen'.
Zeelenberg fronst nog even
nadrukkelijk zijn wenkbrau
wen voor het publiek vol ver
ontruste ouders. „Dat gaat
best, zult u misschien denken,
maar als uw kind de tekst op
internet wil opzoeken en 'kus'
en 'lekker ding' bij een zoek
machine intoetst, komt hij of
zij op een heel ander soort si
te terecht." Een sekssite, wel
teverstaan.
Meerdere uren per dag ver
toeven kinderen achter de
computer. Ze chatten en ms-
n'en er op los zonder dat hun
ouders weten wat er allemaal
wordt besproken en afgesurft,
houdt de jongerenwerker hen
voor. „De meesten zeggen dat
als ze een blote mannenpie-
mel zien ze die snel wegklik
ken maar dit geeft wel aan
door wat voor soort oerwoud
ze dagelijks moeten zeilen en
laveren."
Ook een onschuldig ogende
televisiesoap kan gevaarlijk
zijn, aldus Zeelenberg. Want
de hoofdpersonen onderhou
den misschien wel een lief
desrelatie met elkaar maar
slapen ondertussen met de
een na de ander. Scheidingen
en geweld zijn in de wereld
van de soap eveneens dage
lijkse kost, tot Zeelenbergs er
gernis.
Als je naar ieder televisiepro
gramma op zich kijkt, is het
misschien niet iets om direct
over in paniek te raken.
„Maar", zo beklemtoont Zee
lenberg, „langzaamaan slui
pen deze waarden er bij onze
kinderen in." Ze gaan het
goddeloze gedrag volgens
hem 'normaal' vinden en ko
piëren met alle gevolgen van
dien.
Met name de huidige nadruk
op magie is Zeelenberg een
doorn in het oog. „Het kin
dermagazine Witch van
Disney ziet er weliswaar aller-
schattigst uit met de mooiste
tekeningen." Zo lieflijk is de
inhoud daarentegen niet: „Op
een aantal pagina's staat ge
woon hekserij voorgeschre
ven."
Het kan volgens de jongeren
werker voor kinderen een
aanzet zijn tot het glaasje
draaien en wicca. „Ik help da
gelijks jongeren die daar hele
maal in vastzitten. Alleen ge
bed helpt dan nog." Wat is er
toch aan de hand in een sa
menleving dat we het magi
sche zo moeten omarmen,
waagt hij hard op af.
De zaal lijkt het roerend met
Zeelenberg eens. Ze zijn er
dan ook allemaal voorstan
ders van om zich tijdens de
Kinderboekenweek niet aan
het thema 'magie' te houden
maar aan het christelijke al
ternatief 'wonderlijk'. Allen
behalve één. Paul Houwelin-
gen is katholiek en hij ziet
„Kinderen chatten en msn'en er op los zonder dat hun ouders weten wat er allemaal wordt bespro
ken en afgesurft." Archieffoto: Dick Hogewoning
'geen enkel gevaar in het le
zen van een boek als Harry
Potter.' „Hebben jullie het
boek eigenlijk wel gelezen?",
vraagt hij aan enkele ouders.
Een Katwijkse vader is reso
luut: „Nee, maar daar begin ik
ook niet aan. Ik weet niet of ik
opgewassen ben tegen al die
verleidingen. Daar ga ik me
niet aan blootstellen."
Hans Verdoes geeft les op een
christelijke vmbo-school. Ook
hij slaat bewust de Potter-
reeks over. „Ik heb genoeg
aan de Bijbel." Magie is sata
nisch, vindt hij. Houwelingen
kijkt daar wel raar van op.
„Maar de hele Bijbel staat vol
magie?", zegt hij verbaasd.
Nee, dat heeft hij verkeerd
duidelijk begrepen, wordt
hem uitgelegd. „De Bijbel
staat vol wonderen, geen ma
gische trucs. Het verschil zit
hem in het feit of je mensen
ermee dichter bij God wil
brengen of niet, vindt Ver
does.
Maar ook met 'wonderlijk' als
kinderboekenthema blijven er
dagelijks genoeg listige ver
lokkingen voor kinderen over
om je als christen druk over te
maken. En hoe kun je hen be
schermen in een wereld waar
internet, geweldfilms en so
aps niet meer weg te denken
zijn? Eén moeder draagt een
oplossing aan. Zij zegent haar
kinderen iedere avond voor
het slapen gaan in de naam
van Jezus. „We hebben van
Christus de volmacht gekre
gen om de duistere machten
de wacht aan te zeggen. Laten
we daar dan gebruik van ma
ken!" Het is een oplossing
naar Zeelenbergs hart.
Floor Ligtvoet
De verkiezing van kardinaal Ratzinger
tot paus leidde tot verdeelde reacties.
Het conclaaf duurde amper twee da
gen; de unanimiteit onder de kardina
len moet groot zijn geweest. Of toch
niet? De Belgische kardinaal Danneels
stak onmiddellijk na de verkiezing zijn
ontgoocheling niet onder stoelen of
banken. Het eerste boek over de nieu
we paus is inmiddels op de markt en
probeert een juiste duiding van het
hele gebeuren te geven.
Kurt Martens, doctor in Kerkelijk
Recht aan de Katholieke Universiteit
Leuven, analyseert in zijn pas ver
schenen boek Van Ratzinger tot Be
nedictus XVI de voorgeschiedenis
van deze pausverkiezing en de per
soonlijkheid van kardinaal Joseph
Ratzinger.
Hij wilde geen biografie van Bene
dictus XVI schrijven. „Daar is het
nog veel te vroeg voor. Mijn boek
beoogt de gebeurtenissen in Rome
van de afgelopen maanden zonder
emoties te duiden en een objectief
beeld te geven en te nuanceren waar
nodig. Ik wil de persoon van Ratzin
ger in de context van het vorige pon
tificaat en in de eigenheid van het
Romeinse wereldje plaatsen. Daar
kan je reeds enkele krachtlijnen van
dit nieuwe pontificaat uit afleiden."
In het Leuvense universiteitsblad
Campuskrant zegt Martens dat velen
dachten dat Ratzinger door zijn
preek tijdens de uitvaartdienst, waar
hij het relativisme en hedonisme he
kelde en scherp uithaalde naar een
aantal maatschappelijke tendensen,
zijn kansen had verspeeld. „Die
scherpte had juist een omgekeerd
effect," beweert Martens. „Dat de
nieuwe paus voor continuïteit staat,
is geen geheim, maar hoe hij dat wil
aanpakken en welke accenten hij zal
leggen, blijft afwachten."
Een eerste benoeming mag reeds
betekenisvol genoemd worden. De
functie van prefect van de Congrega
tie voor de Geloofsleer - dat was de
functie die Ratzinger zelf bekleedde
voor de pauskeuze - is naar de Ame
rikaanse aartsbisschop William Le-
vada gegaan. Levada staat bekend
als iemand die doctrinair een rechte
lijn aanhoudt en van hem moet je
dus geen avonturen verwachten.
Levada zal naar alle waarschijnlijk
heid meer aandacht besteden aan de
dossiers van seksuele misbruiken
door priesters, die voor het overgro
te deel uit Amerika komen. Dat is
iets waar de Amerikaanse bisschop
pen reeds lang om vragen. Johannes
Paulus II kreeg heel wat kritiek om
zijn lakse houding.
Martens blikt verder vooruit in zijn
boek. Benedictus XVI zal meer dan
zijn voorganger aandacht hebben
voor de keuze van goede en bekwa
me bisschoppen. „Ik verwacht dat
de relaties tussen Rome en de plaat
selijke kerken beter zullen worden
uitgeklaard en dat de bisschoppen
zelf meer verantwoordelijkheid zul
len moeten nemen."
Nu kunnen de bisschoppen zich in
netelige kwesties vaak nog achter
Rome verschuilen: Roma locuta (Ro
me heeft gesproken) heet het dan.
Volgens Martens verstaat Benedictus
XVI onder collegialiteit dat de bis
schoppen voortaan zelf meer beslis
singen moeten nemen voor de situa
tie in hun bisdom.
Alles wijst er op dat Benedictus veel
belang hecht aan continuïteit, maar
continuïteit of niet, hij zal ongetwij
feld wel voor een stijlbreuk zorgen.
Johannes Paulus II hield van de
massa, hij bespeelde meesterlijk de
media, hij reisde de wereld rond en
hij had charisma en een sterke uit
straling op de jongeren. Benedictus
XVI is daar minder in geïnteresseerd.
„Hij is wat onwennig, houterig en ti
mide", zegt Martens en je moet van
hem minder uitbundigheid en min
der grote massabijeenkomsten ver
wachten. „Alhoewel, uit zijn recente
optredens blijkt hij snel bij te leren."
Een stukje reduceren dus? Betreft
dat dan ook de Romeinse curie, het
centrale bestuursorgaan van de
Kerk? Benedictus zit sinds 1981 in de
curie en kent haar sterkten en haar
zwakheden. Hij is misschien wel de
man die de curie onder controle kan
krijgen en houden.
„De curie kampt met dezelfde effici-
entieproblemen als elke administra
tie. Het organogram is niet slecht
maar de curie moet ten dienste
staan van de paus en niet omge
keerd. Het is niet uitgesloten dat Be
nedictus XVI de curie zal afslanken
of toch enkele hervormingen zal
doorvoeren. Hij zal er in elk geval
een sterkere controle op uitoefe
nen."
„Het grote voordeel is dat Ratzinger
als kardinaal boven alle partijen
stond, hij zegde wat hij dacht te
moeten zeggen. Zijn boeken getui
gen van een grote intelligentie en
een scherp analysevermogen. Hij zal
beter dan Johannes Paulus de dia
loog met de westerse mens aankun
nen."
Wat verwacht Martens van de nieu
we paus op het gebied van de oecu
mene en de seksuele moraal? „Ook
hier is het gissen en moeten wij naar
de ideeën van Benedictus peilen in
zijn geschriften en toespraken. Wat
betreft de oecumene zal hij onge
twijfeld de dialoog verder zetten en
hij zal het niet laten bij de grote ge
baren en de vrijblijvende vriendelijk
heid van Johannes Paulus."
„Hij kent de theologische proble
men goed en zal de dialoog inhou
delijk voeren, met andere accenten
en minder teatraal dan zijn voorgan
ger. Het zal verder gaan dan vriende
lijk zijn voor elkaar. Dat was trou
wens reeds te merken in de vierin
gen voor het conclaaf.
„Inzake seksuele moraal is zijn
standpunt bekend. Hij beklemtoon
de herhaaldelijk het belang van het
familieleven en de trouw aan één
partner. Dat sommige media meen
den te moeten afleiden dat hij het
gebruik van het condoom afwijst in
de strijd tegen.aids, is volkomen uit
de lucht gegrepen. Hij heeft dat
woord trouwens nooit in de mond
genomen."
Het boek van kerkjurist Martens is
een vlotte en boeiend leesbare chro
nologische analyse op basis van de
teksten van kardinaal Ratzinger.
„Het is onrechtvaardig iemand te
beoordelen op basis van clichés die
niet of helemaal niet meuie werke
lijkheid overeenkomen af die men
alleen heeft van horen zeggen."
Johan Lamoral
Kurt Martens. Van Ratzinger rot Benedictus XVI.
136 blz.. Uite Davidsfonas. Leuven, Kok.
Kampen. ISBN90-77942-08-4. €12.95.
De rooms-katholieke pries
ter Antoine Bodar is de ko
mende dagen met een me
ditatief preekje te beluiste
ren op de telefoondienst
Stilstaan.nl. Met de lijn
(0900-3337333) biedt de
stichting Antidote sinds ja
nuari korte geestelijke
overdenkingen voor druk
bezette christenen in de file
of in de trein.
Bodar is een van de vijf
wisselende sprekers die de
beller kan kiezen. Zijn
overdenking heet 'Wande
len met God'.
De stichting, die bezinning
op het christelijk geloof wil
bevorderen, heeft inmid
dels ruim veertig sprekers
met een stichtelijke bood
schap aan het woord gela
ten. Die zijn overwegend
afkomstig uit evangelische
en orthodox-protestantse
kring.
Eenentwintig kerkge
nootschappen willen
voortaan gezamenlijk
elektriciteit en aardgas
inkopen. De kerken,
aangesloten bij de
Commissie kerkelijke
gebouwen van het In
terkerkelijk Contact in
Overheidszaken (CIO-
K), hebben daartoe vrij
dag in Utrecht een in
tentieverklaring onder
tekend.
Dat heeft de Protestant
se Kerk in Nederland la
ten weten. De deelne
mende kerken beheren
samen ongeveer 8000
kerken en kerkelijke ge
bouwen. Ze hopen de
steeds maar stijgende
energiekosten te druk
ken door gezamenlijk
energie in grote volu
mes af te nemen.
De kerkgenootschap
pen gaan de beheerders
van kerkelijke gebou
wen uitnodigen aan het
project 'Energie voor
kerken' mee te doen. Ze
hopen dat de eerste ge
zamenlijk ingekochte
energie in januari wordt
geleverd.
directie.hdcuz@hdc.nl
'80, vrijdag 27 juni
Maakt de Leidenaar wel eens een rondvaart door de Leidse
Volgens stuurman Dick de Gunst niet. Daarom zijn de bo-
jrotendeels leeg. „Je krijgt een Leidenaar met geen stok aan
egt hij. „Juh, wat mot ik dan in die vieze, oude stinkgrach-
o: archief Leidsch Dagblad
Ideze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
Tv. HDC Media b.v., Postbus 2,1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
•gblad, ANNO d-d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
2 van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
ctie: Jan Geert Majoor,
Hugo Schneider
"I: redactie.ld@hdc.nl
it 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
tbus 54,2300 AB Leiden
ien van de receptie zijn:
jen met donderdag
^30 uur
p.30 -12.30 uur
1-5 356415
<071-5356 325
en; overlijden, geboorte, jubilea
fnilieberichten, desgewenst met
beelding, via www hdcmedia.nl of
lmilieberlchten@hdc.nl. Indien
tel. 072-5196699.
ÏVERKOOP
fm.b.t.:
1813661
bed: 023-5150 543
|3-68i 3677
1 ilhandel: 071-5 356 300
bus kunnen contact opnemen
UÉ636
5 kit
,PH
'"'5196800
k'T
Wpling (acceptgiro)
ffHeen aut. ine.)
*''j p/j €216,90
)3|ons een machtiging verstrekken
natisch afschrijven van het
Mlbgeld ontvangen €0,50 korting
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07 30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag
OPZEGGEN
Opzeggen van abonnementen: uitsluitend
schriftelijk, uiterlijk één maand voor afloop van
de abonnementsperiode, ta v. afdeling
lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Voor leveringsvoorwaarden abonnementen zie
www.leidschdagblad.nl of KvK-nummer
37014187.
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Media BV. 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Paus Benedictus XVI vorige week, na een ontmoeting met de Italiaanse president. Foto: EPA
