LEIDE
Leidse kliniek hoopt op uitbreiding spermabank
Zorg over
verval kerk
Herensingel
fieuwe moskee bang voor geldgebrek bij krap gebouw
Revalideren onder water
REGIO
Ons Buiten ongelukkig
met ultrarechts feestje
:iden krijgt
leuterschool
ronderland
R1
Filmtop in Kooyker
Ior Marijn Kramp
ien - Het is geen kinder-
'erblijf en ook geen
iterspeelzaal maar een
iterschool. Deze nieuwe
van opvang verenigt
aantal kenmerken van
ide opvangmogelijkhe-
l De openingstijden
richting een kinder-
erblijf, de inhoud lijkt
:r op die van een peu-
ipeelzaal. Na de zomer-
mtie gaat het project
start aan de Leidse
idellaan.
peuterschool Wonder-
i is bedoeld voor kinde
in de leeftijd van 2,5 tot
aar. In het pand van
inderland, waar sinds
te jaar buitenschoolse
p vang wordt verzorgd, is
ats voor twee peuter-
ïoolgroepen van 16 kin-
•n. De peuters worden
ielend voorbereid op de
ischool. Ze leren op de
:erschool, net als op een
ilzaal, hoe ze zich moe
gedragen in een groep,
ze elkaar moeten hel
en tal van andere vaar-
leden die van pas ko
op de basisschool,
derland wordt daarbij
lersteund door het pe-
igisch adviesbureau
j. „We gaan niet zomaar
proberen", benadrukt
d Waterman van
iderland. „Het is een
concept dat we seri
gaan aanpakken. Wij
»n de beste eigenschap
van de peuterspeelzaal
het kinderdagverblijf
aienigen." Wonderland
t die gelegenheid in het
iuw naast de basis-
100I ELS omdat het kin-
lagverblijf Nooitgenoeg
een nieuw pand ver-
it. De ruimte die vrij-
ït is voor de Peuter
iool.
peuterschool is met uit-
idering van de woensdag
werkdagen geopend
tot 14.45 uur. Ideaal,
int Waterman, voor ou-
met schoolgaande kin-
in of ouders die hun
rk aan de schooltijden
ien aanpassen. Met de-
ipeningstijden onder-
,'idt de peuterschool
van de traditionele
iterspeelzalen waar kin-
in slechts dagdelen te-
itkunnen.
de financiering is an-
dan die van een speel-
L Ouders betalen het ta-
van kinderdagverblij-
Afhankelijk van de
)gte van het inkomen
jen zij een tegemoetko-
ig in de opvangkosten
het rijk en werkgever,
lar aangezien je bij ons
ider uren verblijft is het
stuk goedkoper dan een
lerdagverblijf."
ir informatie over de
iterschool van Wonder-
is binnenkort te vin-
op de website www-
inderland-leiden.nl.
maandag 27jum 2005
door Erna Straatsma
leiden - De Stichting Medisch Centrum voor
Geboorteregeling (SMCG) probeert haar acti
viteiten uit te breiden als de spermabank in
het Leids Universitair Medisch Centrum
(LUMC) zijn deuren sluit. „Misschien is een
aantal donoren van het LUMC gemotiveerd
om bij ons door te gaan', zegt Roel van Kooij,
hoofd laboratorium van het SMCG.
Het LUMC beschikte over zo'n tachtig h ne
gentig spermadonoren. Het donorprogram
ma is inmiddels stopgezet. Lopende behan
delingen worden afgemaakt, nieuwe patiën
ten kunnen zich niet meer melden.
Het SMCG heeft twintig h dertig donoren,
maar hoopt dat aantal uit te breiden. Van
Kooij: „Wij merken dat er veel ongerustheid is
onder patiënten. Ze bellen ons regelmatig op
met de vraag of wij wél openblijven. We ho
pen nu maar dat een aantal donoren die bij
het LUMC waren aangesloten, zich bij ons
komen melden. Dan kunnen wij meer vrou
wen helpen."
Patiënten uit de Leidse regio die door sluiting
van de spermabank van het LUMC gedu
peerd raken, kunnen zich bij de SMCG mel
den. Ze dienen wel rekening te houden met
een wachtlijst van ongeveer een jaar. Die
wachtlijst kan oplopen als zich veel nieuwe
cliënten melden en er geen extra donoren ko
men. Het SCMG biedt een volledig pakket aan
vruchtbaarheidsbehandelingen. De stichting
beheert al meer dan dertig jaar een sperma
bank in Leiden. In het centrum voor geboor
teregeling aan het Kort Rapenburg kunnen
vrouwen oók terecht voor een abortus.
Door de aangekondigde sluiting van de sper
mabank van het LUMC neemt de schaarste
aan zaaddonoren flink toe. Bij de twaalf Ne
derlandse spermabanken staan in totaal 185
zaaddonoren geregistreerd. De spermabank
van het LUMC is de grootste van Nederland,
maar sluit medio volgend jaar zijn deuren
omdat de afdeling geen 'academische meer
waarde' heeft en het veel geld kost om de kli
niek aan te passen aan de moderne eisen. En
kele honderden patiënten moeten daardoor
op zoek naar een alternatief adres.
De stichting Freya, vereniging van patiënten
met vruchtbaarheidsproblemen, betreurt de
sluiting van de spermabank in het LUMC in
hoge mate. Het is een nieuwe tegenslag voor
haar patiënten, voor wie het de laatste jaren
steeds moeilijker wordt zwanger te raken. Het
aantal spermadonoren is de laatste jaren al
fors gedaald omdat ze niet langer anoniem
mogen zijn. Daarnaast worden vruchtbaar
heidsbehandelingen nog maar voor een deel
door het ziekenfonds vergoed.
leiden - „Eindelijk weer wat leven in de literaire brouwe
rij. Een boek, lichtvoetig, speels, kwetsbaar, wijs en tege-
lijktijd weloverwogen, scherpzinnig en ironisch. Kortom,
de beste debuutroman in jaren." Applaus volgt op de
toespraak van de uitgever. Teveel applaus, vindt regis
seur Willem van de Sande Bakhuyzen. „Geen bravoger
oep meer, en volgende keer een beetje slappig applau
disseren. Het moet allemaal nét niks lijken."
De studieboekenvestiging van Kooyker aan de Bree-
straat vormde gisteren het decor voor zo'n beetje de he
le Nederlandse jonge filmtop. De overdreven lyrische
boekpresentatie vormt een scene in 'Ik omhels je met
duizend armen', naar het boek van Ronald Giphart. Tijn
Dokter (tweede van rechts op de foto) speelt de aanstor
mende jonge acteur Giph en Carice van Houten (links
van de rolstoel) diens vriendin. Onder de toeschouwers
Johnny de Mol (leunend op de toonbank), Tygo Gernandt
(helemaal rechts) en Halina Reijn (met streepjesbloes).
De euthanasie van de moeder van Giph (Catherine ten
Bruggencate, in de rolstoel) vormt het achtergrondthe
ma voor het succesverhaal van de jonge schrijver.
„Wil iedereen met zijn vingers van de boeken afblijven",
bijt opnameleider Willem Quarks van Ufford de figuran
ten en toeschouwers toe. „We zijn hier te gast." Boek
handel Kooyker is er echter trots op als achtergrond te
dienen. De zaak is als decor uitgezocht vanwege de klas
sieke houten galerijen. Voor de opnames werden alle tl-
balken vervangen door exemplaren die een blauwig licht
uitstralen.
'Ik omarm je' is de derde verfilming van een boek van
Giphart. Van de Sande Bakhuyzen, die ernstig ziek is,
werd bekend met het drama 'Cloaca' (twee Gouden Kal
veren). Met de familiefilm Lepel haalde de regisseur een
Gouden Film binnen. Van de Sande Bakhuyzen is ook be
zig met de film 'Leef!', die in september uitkomt. 'Ik om
hels je met duizend armen' komt volgend voorjaar in de
bioscopen.
Foto: Eric Taal
Hvan Schoonhoven
i - Als de nieuwe Marokkaanse
in Leiden-Zuidwest geen
bppervlakte van tussen de 5000
00 duizend vierkante meter krijgt,
iet ook niet om voldoende dona-
i de moskeegangers binnen te
J en komt het hele project in ge-
I Tegen dat 'doemscenario' kijkt
fojectgroep aan die zich met de
van de nieuwe moskee bezig-
ieuwe moskeegebouw moet ver-
I op de plek waar nu een vestiging
het ROC staat, aan de Ter Haarkade te
genover molen d'Heesterboom. Het
gebouw wordt het nieuwe onderko
men van de al-Hidjra moskee aan de
Rembrandtstraat. Het oude schoolge
bouw dat de moslims daar sinds de ja
ren zeventig gebruiken, is veel te klein.
Vooral op feestdagen en tijdens de Ra
madan kunnen de achthonderd gelo
vigen nauwelijks terecht in de gebeds
ruimte van 1000 vierkante meter.
Een nieuwe moskee moet daarom een
gebedsruimte krijgen die vier tot vijf
keer zo groot wordt. De projectgroep
gaat uit van een totaal vloeroppervlak
van bijna 6000 vierkante meter voor de
hele moskee. Daarvoor is een terrein
nodig van een hectare, zegt woord
voerder Nabil Omari.
Veel raadsleden vinden dat te ruim be
meten. Het CDA, LWG/ De Groenen,
Leefbaar Leiden en de ChristenUnie
zijn voorstander van een onderzoek
naar de haalbaarheid om de moskee in
de Bevrijdingskerk onder te brengen.
De Protestantse Kerk doet dat gebouw
aan de Aerent Bruunstraat (tussen
Rooseveltstraat en Churchilllaan, in
het uiterste zuidwesten van de stad)
wegens geldgebrek van de hand.
De projectgroep voelt noch voor een
kleiner gebouw, noch een onderko
men in de Bevrijdingskerk. Omari: „De
moskeevereniging heeft geen eigen
geld. Het nieuwe gebouw wordt hele
maal betaald uit donaties. We zijn
bang dat we het geld niet rond krijgen
als de bezoekers het idee hebben dat
ze betalen voor een gebouw waar ze
niets mee opschieten."
De Bevrijdingskerk is geen optie om
dat die niet centraal genoeg ligt. „We
zijn een moskee voor heel Leiden,
daarover bestaan misverstanden bin
nen de gemeente. Onze bezoekers ko
men niet alleen uit Leiden-Zuidwest."
Omari stoort zich eraan dat het bouw
project van de al-Hidjra krijgt vaak
wordt vergeleken met de andere Ma
rokkaanse moskee in Leiden: de It-
hadamoskee aan de Bonairestraat.
Ook die moslimgroep wil een nieuw-
bouwmoskee neerzetten. Dat project,
bij de Willem de Zwijgerlaan, is echter
bescheidener van schaal. „Omdat zij
2000 vierkante meter krijgen, zouden
wij daar ook maar genoegen mee moe
ten nemen. Maar dat is geen eerlijke
vergelijking. De al-Hidjramoskee is de
grootste in Leiden met 1500 leden."
Lees nu
Leidsch Dagblad
in de ochtend en
ontvang de eerste
2 weken gratis!
la, ik neem een vast kwartaalabonnement en
tvang de eerste 2 weken gratis!
al: automatisch 56,20) per acceptgiro 56.70)
m dv
ïr de bon in een ongefrankeerde envelop naar Leidsch Dagblad,
poordnummer 127, 1800 VB Alkmaar, of bel 0800 - 1711 (gratis),
fül: lezeraservice^hdc nl of surf naar www.leidschdagblad.nl
gaan zorgvuldig om met persoonsgegevens: in de colofon van de
bt vindt u nadere informatie.
Mijn wereld, mijn krant.
Leidsch ^Dagblad
leiden - Daniel Zuidema mist
zijn rechterarm. Dat weerhoudt
hem er echter niet van af te da
len in ijskoude Zwitserse berg
meren, met een speciale pro
these die niet kan vastvriezen.
Zuidema is duiker en mede-or
ganisator van een duiktournee
langs revalidatiecentra in Ne
derland. Om gehandicapten
met de onderwaterwereld ken
nis te laten maken bezocht hij
zondag met een team van de
International Association for
Handicapped Divers het Revali
datiecentrum Rijnland aan de
Wassenaarseweg in Leiden.
Daar kregen een man met één
been, een meisje in een rol
stoel, een vrouw met zware rug
klachten en nog vele anderen
onderricht in het bedienen van
de persluchtapparatuur.
Bijna iedereen kan duiken, wil
het team laten zien. Zelfs blin
den kunnen met wat kunstgre
pen een duikbrevet halen. Ei
genlijk is alleen voor epileptici
of mensen met andere hersen-
aandoeningen het duiken een
brug ter ver.
„Maar bij een spastisch meisje
viel haar hele beperking weg
In het zwembad van het revalidatiecentrum begeleiden instructeurs een patiënt bij het 'trimmen': het
regelen van het drijfvermogen onder water. Publiciteitsfoto
zodra ze in het water was", ver
telt Marcel van de Borden van
het Revalidatiecentrum. „Er
ging ineens een wereld voor
haar open." En Simone, die een
longziekte heeft, zag haar long
capaciteit toenemen door het
duiken - en daarmee haar le
vensverwachting. Een jongen
die door een spasme zijn arm
voortdurend stram tegen zijn
schouder aantrok, kon opeens
loslaten in gewichtloze toe
stand. Duiken werkt niet alleen
goed voor de revalidatie, maar
helpt ook voor de geestelijke
gesteldheid, zegt Zuidema. Een
jongen die verlamd raakte door
een klimongeluk ging duiken
en werd van een egocentrist in-
door Mamix Heijboer
leiden - De Onze Lieve Vrouwe
Hemelvaart en Sint Josephkerk
in Leiden is dringend aan restau
ratie toe. Vooral het dak van de
kerk verkeert in 'zeer slechte
staat'. Voor de kerk is minimaal
1,5 miljoen euro nodig. De kan
sen op overheidssubsidie wor
den kleiner.
De stichting Nationaal Contact
Monumenten (NCM) presen
teerde eind mei een lijst met
honderd monumenten die
dringend opgeknapt moeten
worden. Vooralsnog is daarvoor
geen subsidie beschikbaar. De
Herensingelkerk is het enige
Leidse monument op deze lijst.
Volgens pastor J. Smith van de
rooms-katholieke kerk is het
moeilijk om subsidie te krijgen.
Daarom is hij blij dat zijn kerk
is opgenomen in de NCM-lijst.
„Dat is prachtig. Nu komt er
misschien wat meer aandacht
voor de restauratie van de kerk.
Er is ongeveer 1,5 miljoen euro
nodig, maar de pastorie is niet
in die plannen opgenomen.
Toch moet ook die gerestau
reerd worden."
Smith hoopt op 18 september
een plan voor de restauratie
aan zijn geloofsgemeenschap te
kunnen overleggen. Dan viert
het godshuis het tachtigjarig
bestaan. De kerk stamt uit 1925
en is ontworpen door de archi
tecten Leo en Jan van der Laan,
die ook de V&D en het Elisa-
beth-ziekenhuis ontwierpen. Al
eerder zijn delen van de kerk
gerestaureerd. „De binnenkant
van de kerk ziet er nog prachtig
uit, de schade zit in de dakcon
structie."
De stichting NCM vreest dat de
subsidiestroom langzaam op
droogt. Er is een nieuwe subsi
dieregeling voor rijksmonu-
eens 'een heel ander mens'.
Het enige dat nog ontbreekt is
goed onderzoek, want met
anekdotes schiet de weten
schap niets op. Zuidema hoopt
dat de Universiteit Leiden een
onderzoeksprogramma wil be
ginnen om het heilzame effect
van het duiken te onderbou
wen.
menten (BRIM) in de maak, die
vermoedelijk vooral is gericht
op instandhouding van monu
menten en minder op het be
ginnen van nieuwe restauratie
projecten. Voor grote restaura
tieprojecten is een aparte subsi
dieregeling. Een Leids voor
beeld van zo'n 'kanjerproject' is
de Pieterskerk.
Ook Kasteel De Wittenburg in
Wassenaar staat op de lijst van
stichting NCM. Het kasteel uit
1899 is al jaren een hotel en
congrescentrum. Het geld dat
daarmee wordt verdiend, gaat
deels naar restauratie van het
complex. Volgens adjunct-di
recteur M. Hoogeweegen is dit
niet voldoende. „Als wij zelf alle
restauraties moeten bekostigen,
duurt het heel lang voordat de
werkzaamheden zijn afgerond.
Die NCM-lijst is wel leuk, het
betekent meer aandacht. Als er
geen geld beschikbaar is, helpt
het ons alleen niet." Hoeveel
De Wittenburg nodig heeft aan
subsidies is nog niet duidelijk.
Provinciale statenlid Kees
Freeke van de SGP/Christen-
Unie deelt de zorgen van stich
ting NCM. Samen met collega
Andries van Dijk heeft hij
schriftelijke vragen aan de pro
vincie gesteld. Officieel moet de
nieuwe subsidieregeling op 1
januari 2006 in werking treden,
maar uitstel lijkt waarschijnlijk.
Volgens Freeke zou de late be
sluitvorming voor de monu
menten gunstig kunnen uitpak
ken. „Als de regeling niet per 1
januari ingaat, blijven de oude
regels nog wat langer van
kracht. Dat betekent dat de
provincie de subsidies nog ver
deelt. In de nieuwe situatie doet
het Rijk dat. Dit uitstel kan
meer geld betekenen voor nieu
we restauratieprojecten. Maar
dan moet de provincie wel geld
hebben, natuurlijk".
door Silvan Schoonhoven
leiden - Volkstuinvereniging
Ons Buiten is weinig gelukkig
met het verjaardagsfeest van de
extreemrechtse gitarist Tim
Mudde uit Sassenheim. Mudde
huurde in maart de kantine van
Ons Buiten af voor een bijeen
komst met ruim honderd natio
nalistische aanhangers. „We
waren bang het gebouw zou
worden afgebroken als we de
politie riepen zegt voorzitter
Jan van der Heiden van Ons
Buiten. Hij 'betreurt het ernstig'
dat de extremisten van de kan
tine gebruik hebben gemaakt.
„We zijn in de maling geno
men."
Groenlinks-fractievoorzitter
Gerard van Hees wil politieke
aandacht vragen voor de kwes
tie. Hij dringt erop aan dat de
gemeente alert blijft op onge
wenste bezoekers van Leidse
instellingen. Drie jaar geleden
ontstond ophef toen bleek dat
Brigade M oefende in het ge
subsidieerde Muziekhuis aan
de Middelstegracht.
Ook Van der Heiden hoopt dat
kantinebeheerders van vereni
gingen scherper letten op hun
huurders. Voortaan wil Van der
Heide, die ook andere tuinders
heeft gewaarschuwd, de men
sen die zijn kantine huren eerst
'screenen'.
De voorzitter kwam er pas twee
dagen na het feest achter wat er
in zijn kantine was gebeurd.
„Ze hebben onder valse voor
wendselen geboekt. We hebben
de zaal netjes in orde gebracht.
Tafeltjes met een bloemetje er
op. Het personeel schrok zich
drie slagen in de rondte toen
die kaalkoppies binnenkwa
men. De tafels moesten aan de
kant en er trad een band op die
zelfs in Duitsland verboden is.
Ze hadden een eigen orde
dienst. Op internet zie je hun
foto's, de gezichten zijn afge
plakt."
Tim Mudde is ex-voorman van
de extreemrechtse partij CP'86
en bassist bij de Sassenheimse
band Brigade M. De 'M' in die
naam staat voor Mussert. De
band speelt nummers als 'Eigen
volk eerst', 'Schande voor ons
volk' en '50.000 helden', dat
verwijst naar de Nederlandse
SS-Vrijwilligers die tijdens de
Tweede Wereldoorlog naar het
oostfront trokken.
De bassist heeft een lange staat
van dienst in nationalistische
kringen. Hij heeft functies ver
vuld in de Nederlandse Volks
unie, het Jongerenfront Neder
land en Voorpost. Vanwege het
lidmaatschap van een criminele
organisatie waU hij in 1995
veroordeeld tot een geldboete.
Twee jaar later volgt een nieu
we boete wegens racistische
uitlatingen tijdens een demon
stratie in Zwolle. In 1999, tij
dens een bezoek van Nelson
Mandela aan Leiden, wil Mud
de een spandoek ontvouwen
met de tekst 'Mandela Moorde
naar'.
Zijn verjaardagsfeest is 'op een
paar kleine dingetjes na verlo
pen zoals dat hoort', schrijft
Mudde op zijn website. „Gezel
lig maar in een nationalistische,
strijdbare sfeer." Iedereen die
een verslag wil schrijven van de
avond mag dat doen, 'maar zet
niet de precieze locatie erbij',
benadrukt Mudde.
