Mies
onderbreekt
de rust
roSure en
e kwaliteit
n leven
TV-legende werkt mee aan
schaatsproductie 'The
sleeping beauty on ice'
'Je moet niet bang
zijn om te vallen...'
Wat is cachexie?
V
ZATE R DAG 25 J U N I KWALITEIT-
„Sinds ik niet meer voor de televisie werk, krijg ik
de wonderlijkste aanbiedingen", zegt Mies
Bouwman. „Maar voor 'The sleeping beauty on
ice' maak ik graag een uitzondering. Dit is dan
ook geen werk, het is een leuk 'incident'. Ik doe
dit graag, want deze voorstelling is écht een
sprookje, voor het hele gezin: boeiend en
verbazingwekkend.
Mies Bouwman: „Dit is niet zo maar leuk schaatsen - dit is verbijsterend!"
Foto Alastair Muir
Mies Bouwman is al enige tijd tele
visiepresentatrice in ruste. Niette
min onderbreekt ze de rust, die ze
geniet met haar man, televisieregis
seur Leen Timp, om de verbindende
teksten te spreken in 'The sleeping
beauty on ice', een voorstelling ge
baseerd op het gelijknamige ballet
van Marius Petipa, op muziek van
Tsjaikovski. Deze van oorsprong
Russische productie rond het ver
haal van Doornroosje trekt al we
reldwijd volle zalen en is vanaf 2 ju
li in te zien het Amsterdamse Mu
ziektheater. Dat is dan tevens de
première voor het vasteland van
West-Europa.
Het is niet de zoveelste ijsshow,
maar een echt ballet dat wordt ge
danst door The Imperial Ice Stars,
een groep van vijfentwintig oud-
kunstschaatskampioenen, die sa
men goed zijn voor 210 medailles.
„Dit is niet zo maar leuk schaatsen,
door een gezelschap dat even iets
heeft bedacht", zegt Mies. „Dit is
verbijsterend. Zoals ze elkaar op
gooien en vangen! En wat een
mooie mensen! Bij dat alles vertel ik
dan het verhaal. Via een opname,
want ik ga daar niet als een Moeder
de Gans op een stoel, met boek op
schoot de voorstelling in de weg zit
ten."
Vertelster
Helemaal vreemd is haar rol van
vertelster niet. Naast spraakmaken
de televisieprogramma's als 'Mies
en scène', 'Een van de acht', 'In de
hoofdrol' en de legendarische televi
siemarathon 'Open het dorp', maak
te ze ooit een plaat met bekende
sprookjes in een wat moderne aan
pak. „De prins heette gewoon Jan
en hij droeg kleren die ieder hum
meltje verlangde te dragen. Enig.
Zoiets zou ik nog wel eens willen
doen. Een cd met sprookjes is toch
fantastisch als je met kleine kinde
ren een lange autorit moet maken?
Maar het voorlezen van teksten in
en studio is niet mijn specialiteit.
Omdat ik nogal sfeergevoelig ben
heb ik publiek nodig."
En dan is er nog die oude opname
van 'Peter en de Wolf, het muzikale
sprookje van Prokofjev. „De cd
wordt nog steeds verkocht. Ik heb
dat ook eens voorgelezen met een
echt orkest in het Concertgebouw.
Wat een ervaring, als zo'n groot or
kest, dat daar echt zit, begint te spe
len. Edo de Waart, de dirigent,
glimlachte even, knikte bemoedi
gend en toen ging het gewoon. Dat
is trouwens zo mooi bij 'The sleep
ing beauty on ice'. Die muziek van
Tsjaikovski slaat als een warme de
ken om je heen. En al die prachtige
decors en kostuums passen er zo
goed bij."
Mies en klassiek? „Zeker, sinds ik
niet meer voor de televisie werk ben
ik 'van de klassieke muziek'. Ik hou
van prachtige zangers en 's och
tends vroeg zet ik graag iets van
Mozart aan. Op de radio hoor ik ook
veel moois, maar als ik dan wil we
ten wat het was, heb ik net de af
kondiging gemist. De schoonheid
van muziek doet zo veel met je.
Daarom zou de televisie daar meer
mee moeten doen, want er is een
groot publiek voor."
Moskou
Het is de muziek van Tsjaikovski
die in 'The sleeping beauty on ice'
de toon zet. „Het viel me op dat al
die bewegingen op het ijs precies
kloppen met wat je hoort in de mu
ziek. Dat corps de ballet, dat zweeft
echt. Het is een lieflijk, vederlicht
verhaal waarin de muziek je mee
neemt bij al het moois dat je ziet,
terwijl je fantasie toch wordt ge
prikkeld. Deze voorstelling komt
dan ook uit een land met een rijke
cultuur. Wij zijn ooit naar Moskou
en Petersburg geweest, waar we
werkelijk in een sprookje terecht
kwamen. We stonden opeens in de
prachtigste kerken. In en buiten
Moskou, bomvol. Wat een devotie
en zoals daar werd gezongen...."
„We zijn er naar het Bolshoi-theater
geweest, hebben circus gezien, con
certen bijgewoond, kloosters be
zocht en musea vol kunstschatten
gezien. Zoals ze daar omgaan met
hun cultuur, daar kunnen wij nog
wat van leren. Aan al die kunst zie
je ook hoe je al in de vorige eeuw op
dat niveau toch al een verenigd Eu
ropa had. Dat ontdek je door te rei
zen. Dat merkte ik toen we wegens
werk en kinderen niet meer per se
in de zomer op vakantie hoefden en
echt konden gaan reizen. Tussen de
mensen in Burkina Faso blijk je
toch iemand anders te zijn. Zo'n er
varing raak je nooit meer kwijt.
Daarom vind ik datje elkaar beter
een mooie ervaring cadeau kunt
doen. Bijvoorbeeld een theater
kaartje, want waarom zou je weer
een nieuw apparaat moeten lopen?
Iedereen heeft al zoveel apparaten,
terwijl theater zijn weerga niet
kent."
Cabaret
Hoe staat het intussen met haar ei
gen gang naar het theater? „We ko
men daar nog zelden. Tenzij er iets
heel bijzonders is. We leven een uur
rijden van we Amsterdam, maar
toen we daar nog woonden hebben
daar door ons vak al zo veel gezien.
Van het cabaret hebben zo'n beetje
alles gevolgd, maar dankzij als die
prachtige televisieregistraties hoe
ven wij de deur niet meer uit. Maar
toch, het echte theater slaat alles.
Zo'n avond begint voor mij 's och
tends al met het idee van 'Wat zal ik
aantrekken?'. Dan praatje over
waar je zult gaat eten thuis of in de
buurt van het theater."
Wanneer ze 'Doornroosje' zelf voor
eerst heeft gehoord? „Wellicht van
mijn oudere broers of zusters, ik
had niet van die voorleesouders. Pas
toen ik zelf kinderen kreeg heb ik
allerlei boeken in huis gehaald. Net
als Suske en Wiske. Ik heb ze alle
maal nog liggen en als de kleinkin
deren komen nemen ze er altijd een
mee. Ik geloof datje kinderen zo
vroeg mogelijk in contact moet
brengen met alle vormen van vrije
tijdsbesteding. Op mijn beurt heb
ik het nu druk met de voorstellin
gen van mijn kleinkinderen, viool,
ballet. Ik wist niet dat de nadagen
van het leven zo leuk konden zijn.
Niemand heeft me dat ooit verteld,
maar ik geniet er enorm van."
HANS VISSER
Voorstelling: 'The sleeping beauty on ice'. Te
zien: AMSTERDAM, Muziektheater, 2 t/m 24 ju
li. Info: www.muziektheater.nl (ook reserveren)
en www sleepingbeautyonice.nl.
Mies Bouwman is voor menigeen zo'n
beetje moeder van de Nederlandse televi
sie, maar als ze zelf over de televisie praat
is haar toon zonder meer relativerend. Hoe
ze tot die status kon uitgroeien? Hij blijkt
een kwestie te zijn geweest open staan en
zoeken naar getalenteerde mensen.
„Ik zoek ze op en dat heb ik ook altijd ge
daan: Edo de Waart, Paul de Leeuw, Ed
van der Elsken. Mensen, voor wie je alles
zou willen doen, om maar bij ze in de
buurt te kunnen zijn. Met die instelling
hebben mijn man en ik ook altijd televisie
gemaakt, want eigenlijk kan ik niets echt
goed. Maar omringd door specialisten,
krijg je de ideale combinatie waarmee je
goed televisie kunt maken. Ik had altijd de
beste regisseurs, redacteuren. Mensen die
jij met elkaar kunt verbinden en die jou
dan kunnen optillen."
„Als presentatrice gaat het vooral om je al
gehele interesse, je nieuwsgierigheid. Je
moet opslurpen wat de wereld je biedt.
Daarom zeg ik ook altijd tegen jonge men
sen dat ze twee totaal verschillende kran
ten moeten lezen, dat ze met vakantie nu
eens niet naar Marbella moeten gaan. En
als je wordt gevraagd een programma te
maken, zeg dan maar gerust: 'Ik kan het
niet, maar ik heb er zin in'. Ik heb die kan
sen ook gekregen en benut. Maar je moet
niet bang zijn een keer te vallen."
tweeënhalf jaar geleden kreeg haar echtgenoot te horen
j pancreaskanker had. De Oostzaanse Karin Vaneker-
ir publicist van beroep - zag hoe hij kilo's yerloor en bond
ijd aan. Mét de drinkvoeding ProSure, waarvoor zij tal van
en bedacht om het naar binnen te krijgen.
k een achterhoedegevecht:
man - kunsthandelaar Dave
- zou dertien maanden la-
erlijden. Maar een 'holocausts-
ffef, het spookbeeld van pati-
met alvleesklierkanker, was
:t geworden. Vaneker: „Tien
voor zijn dood reed hij nog
ste arts die Braitman van zijn
vertelde, zei: 'U hebt nog tus-
ie en zes maanden te leven.
Hen u helpen sterven'. Karin:
ijn meteen naar een andere
arts gegaan, die zei dat hij ons zou
helpen te overléven."
Dat leek aanvankelijk helemaal niet
te lukken, want Braitman lag maan
den achtereen in het ziekenhuis: de
boom van een vent werd een kas
plantje, zóveel gewicht verloor hij.
Karin weigerde zich erbij neer te
leggen en raasde over de snelweg
van het internet, op zoek naar een
middel om althans het gewichtsver
lies van haar echtgenoot tegen te
gaan en de kwaliteit van zijn leven
te verhogen. „Het bracht me van
rooibosthee via allerlei voedings
supplementen tot Jomanda aan toe.
Uiteindelijk voldeed maar één mid
del aan mijn eis dat de werking er
van wetenschappelijk moest zijn
aangetoond. Dat was ProSure. Toen
ik met mijn kersverse kennis naar
de diëtiste oncologie stapte, kwam
zij op mij toegelopen met allemaal
pakjes drinkyoghurt in haar armen:
ProSure dus."
Stofwisseling
De drinkvoeding die ProSure heet -
voor vijf euro per kwart liter te
koop in de smaakjes vanille, banaan
en sinaasappel - levert energie en
eiwit. Maar er zit ook EPA in, dat
maakt dat de stofwisseling van de
patiënt herstelt, waardoor de ge
wichtsafname stopt of zelfs kan
worden omgebogen in tóename.
Dat lijkt te mooi om waar te zijn.
En dat is het ook, wantje hebt er
véél van nodig. Karin. „EPA is een
Omega 3-vetzuur en zit in vette vis,
zoals haring, makreel en zalm. Om
de stofwisselingsproblemen als ge
volg van kanker om te buigen, zou
je twee kilo vis per dag moeten eten.
Capsules met visolie slikken is geen
alternatief, omdat je als kankerpati
ënt toch al zoveel medicijnen krijgt.
Bovendien zou de dagelijkse dosis
oplopen tot wel twintig capsules.
Elke dag een halve liter ProSure,
waarin evenveel EPA zit, is de minst
kwade oplossing."
Avocadodip
Voor een gezond mens is een dage
lijkse halve liter 'drinkyoghurf een
peulenschil, voor een kankerpatiënt
kan het een brug te ver zijn. Dat
bleek het ook voor Dave Braitman.
Tenzij een deel van de noodzakelij
ke dosis in het 'gewone eten' ver
stopt zou zitten. Reden voor Karin
Vaneker om vele tientallen recepten
uit te proberen en te bedenken, van
avocado tot preisoep, van scones tot
karnemelkshake. Allemaal met Pro
Sure erin. „Binnen twee weken be
gon hij weer wat aan te komen en
kort voor zijn dood dachten we nog
dat het goed zou komen. Het is
wrang dat we het uiteindelijk niet
hebben gered. En tegelijk ben ik
dankbaar dat de kwaliteit van zijn
laatste levensmaanden nog redelijk
is geweest."
De slag om Dave Braitman werd dus
verloren, maar Vanekers strijd is
nog niet beslecht. In samenwerking
met ProSure-producent Abbott ont
wikkelde zij tientallen recepten
voor thuiskokers, die dank zij de
toegevoegde EPA aan de dagelijkse
maaltijden kunnen bijdragen aan
een hogere kwaliteit van het leven.
Juist omdat het soms nog maar zo
kort duurt.
JURRIAAN GELDERMANS
Info en recepten, www.prosure.nl.
Kanker is in Nederland - na hart- en
vaatziekten - doodsoorzaak nummer
twee. Maar eenderde tot de helft van al
le slachtoffers sterft uiteindelijk niet
door de ziekte zélf, maar door gewichts
verlies. Juist dit kan ProSure vaak te
gengaan.
Het lijkt zo logisch dat je afvalt als ge
volg van kanker. Stress, depressiviteit,
pijn en misselijkheid verdrijven je hon
gergevoel, terwijl reflexen als braken en
diarree maken datje voeding verliest.
Bovendien veroorzaken tumoren niet
zelden verstoppingen, me alle gevolgen
van dien.
Toch is er ook nog een oorzaak van ge
wichtsverlies die minder voor de hand
ligt en die pas eind jaren tachtig werd
ontdekt: cachexie. Barbara van der Meij
van de Dienst Diëtetiek en Voedingswe
tenschappen van de Vrije Universiteit in
Amsterdam, verklaart cachexie als 'een
toestand in het lichaam die maakt dat
de stofwisseling op te hoge toeren
draait\ Veel patiënten wuiven de ernst
daarvan weg, omdat ze al jaren kampen
met overgewicht, maar Van der Meij
schetst te ernst. „Cachexie slorpt niet
zozeer de vetmassa op, maar vooral de
spiermassa. De buik blijft, maar armen
en benen worden steeds dunner, watje
functionaliteit uitholt: je kunt niet
meer tillen, geen boodschappen meer
doen. Kortom, de kwaliteit van je leven
gaat achteruit. Maar ook de respons op
medicijnen en therapie neemt af, er tre
den eerder complicaties op en uiteinde
lijk kan het gewichtsverlies fataal zijn."
Belangrijke oorzaak van deze stofwisse
lingsstoornis is de productie van cytoki
ne, die door de kanker op gang wordt
gebracht. De stof EPA, een omega 3-vet
zuur dat in vette vis zit, blokkeert deze
cytokineproductie, waardoor gewichts
verlies in een vroeg stadium wordt on
dervangen. Fabrikant Abbott heeft EPA
in de drinkvoeding ProSure gestopt en
er verder energie en eiwit toegevoegd,
als bouwstenen voor het lichaam. Dage
lijks twee drinkpakjes (in het totaal bij
na een halve liter) wordt aanbevolen. De
pakjes kosten ongeveer 5 euro per stuk
en de meeste verzekeringsmaatschappij
en vergoeden het gebruik ervan.
Karin Vaneker: „Het is wrang dat we het uiteindelijk niet hebben gered." Op de achtergrond een
schilderij van Hanni Stolker, met daarop Karin, Dave en hun dochtertje Li*:. Foto Bart Homburg
