Boerderij-ijs stimuleert de smaakpapillen
r>
PI
Êk
REGIO
'Dat lijkt me geen vraag maar een vaststelling'
'Er zit nogal een verschil in welk soort werk men doet'
Meestal kloppen ze aan
t praktische problemen
v
WOENSDAG 22 juni 2005
VRAAG
rschijnsel 'tienermoeder' komt in Nederland minder vaak voor
n paar jaar geleden. In 2004 zijn 3004 kinderen geboren bij
meisjes
onder de
twintig
jaar, een
jaar eerder
t aantal nog 3311. De daling van het aantal nieuwe tienermoe-
in 2002 ingezet en zet voort, meldt het CBS. INEKE HEESTER-
yan de Stichting Ambulante FIOM, afdeling Leiden, ziet juist
vaker tienermoeders met een hulpvraag.
n jullie bij het FIOM iets van de daling bij het FIOM?
Het aantal hulpvragen van
moeders loopt bij ons juist
it heeft waarschijnlijk te
imet het feit dat we tie-
jeders als specifieke doel-
hebben genomen en dat
iwege de hulp aan deze
steeds meer bekendheid
n gekregen bij andere
jrleners. We zien overi-
jet alle tienermoeders in
1, hoor. Deze groep klopt
het moment dat er pro-
nzijn."
BS meldt ook dat de ver-
n tussen allochtone en autochtone tienermoeders kleiner
n. In 2004 was de kans van niet-ivesters meisjes om een
krijgen 4,5 keer zo groot als die van autochtone meisjes,
16 keer.
die daling te verklaren is, daar heb ik geen zicht op. Als wij
)M een grove schatting moeten maken, dan zeg ik dat de
rig bij ons op vijftig/vijftig ligt. De helft van alle tiener-
die bij ons aankloppen, is allochtoon."
hulp kunnen tienermoeders bij jullie venvachten?
>ven individuele hulp maar we hebben ook groepen voor
noeders die al bevallen zijn van een kind. In die groepen
tn we er voor te zorgen dat de deelnemers hun leven zo
logelijk op orde krijgen. We zijn onlangs ook begonnen met
twerk van tienermoeders. Ze zijn net twee keer bij elkaar ge-
problenten komen jullie tegen?
tal kloppen deze meisjes aan met heel praktische proble-
)p 1 staan huisvestingsproblemen. Zeker in Leiden is het
Deilijk om goede huisvesting te krijgen. En ook zijn er vaak
ële vragen."
Annet van Aarsen
archieffoto: Mark Lamers
UIT DE ARCHIEVEN
komt er een andere ijsco
vrouw. Ik heb een aantal leu
ke meiden in dienst, die het
ook mooi werk vinden. En
als ze dan nog tijd over heeft,
maakt ze in opdracht prachti
ge feest- en bruidstaarten
soms van wel vijf verdiepin
gen hoog.
Nel had zes jaar geleden niet
gedacht dat ze zo creatief met
ijs zou worden. Bij toeval is ze
in het ijs gerold, bekent ze. Ze
vertelt hoe de melkprijs in de
jaren negentig tot een diepte
punt was gedaald. Een slim
me verkoper zag zijn kans
schoon en reisde de Zuid-
Hollandse melkveehouderijen
af om zijn ijsmachines te slij
ten. „Ik ben daarin getrapt en
dacht dat ik dat wel even zou
doen. Mis. Na een paar maan
den klungelen ben ik de offi
ciële opleiding tot ambachte
lijk ijsbereider in Wageningen
gaan volgen. Hartstikke leuk.
Heel veel geleerd. Nu volg ik
elk jaar allerlei aanvullende
cursussen. Nog steeds hart
stikke leuk. Onlangs heb ik
met collega's nog een ijsbeurs
in Italië bezocht. Dat is ons
mekka om op de hoogte te
blijven van nieuwe smaken en
ontwikkelingen. Ik merk dat ik
steeds meer durf te experi
menteren."
Met vaste hand schenkt Nel
het mengel van melk, room,
suikers en bindmiddel in de
pasteuriseerketel. Even later
pakt ze de grote Malagabus
van de plank. Allemaal Itali
aanse producten. De keuken
vult zich met een geur van
mm en rozijnen. Zorgvuldig
spatelt ze de rozijnen door het
ijs. „Ijs maken is een arbeids
intensief karwei. Ik heb eigen
lijk geen dag meer mst. Je pri-
vé-leven gaat er wel een beet
je aan. Er valt nauwelijks iets
te plannen. Als het mooi weer
is, moet je gewoon aan de
bak. Dat zijn immers mijn
topdagen."
Ze vult de ijzeren bakken in
de vitrine. Ook moet de koel
kast met fris worden bijge
vuld. De koffie geurt. Een jong
stel verlustigt zich aan de vele
smaken. 'Weipoorts ijs
smaakt onwijs', staat er bij het
verlaten van het erf. De koei
en loeien. De zwaluwen sche
ren laag. Aan de hemel ver
schijnen wolkjes. Zou het
morgen weer gedaan zijn?
Saskia Stoelinga
KLANKBORD
COLOFON
Leidsch Dagblad
ffctie: T. Klein en H de Wit
«uil: directie.hdcuz@hdc nl
iactie: Jan Geert Majoor.
Adriaan Brandenburg
"Wil: redactie.ld@hdc.nl
82, Leiden, tel 071-5 356 356
:bus 54,2300 AB Leiden
van de receptie zijn:
en met donderdag
16.30 uur
08 30 -12.30 u
-f 071-5 356 415
fax 071-5 356 325
hten overlijden, geboorte, jubilea
imilieberichten, desgewenst met
fbeelding, via www.hdcmedia.nl of
amilieberichten@nhd.hdc.nl.
e-mail: fax 072-5196696, tel. 072-
dttjlEVERKOOP
n# im b.t.:
>813661
023-5150543
re-68,3677
indel: 071-5 356 300
Iytókaus kunnen contact opnemen
3636
ICE
- [gratis)
f\ ITEI
ftalii
'ling (acceptgiro)
(alleen aut ine
p/j €216,90
eons een machtiging verstrekken
natisch afschrijven van het
sgeld ontvangen €0,50 korting
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0.50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel. 072 - 5196800
ma t/m vr. 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13 00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
OPZEGGEN
Opzeggen van abonnementen uitsluitend
schriftelijk, uiterlijk één maand voor afloop van
de abonnementsperiode, ta v. afdeling
lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar
Voor leveringsvoorwaarden abonnementen zie
www.leidschdagblad.nl of KvK-nummer
37014187.
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar
De stemmers op de website
van het Leidsch Dagblad lieten
aan duidelijk niets te wensen
over. Tweederde van hen is het
oneens met de stelling 'leder
een moet doorwerken tot zijn
65ste'. Van de 114 uitgebrachte
stemmen luidden er slechts 39
'eens', terwijl 75 mensen 'on
eens' aanvinkten. Hun motiva
ties zijn divers. Een selectie uit
de reacties:
Jan Slagter, Alphen aan den
Rijn:
„Laten we niet de Japanners
nadoen, waar werken, werken
en nog eens werken je leven
is. Nee, ook graag nog genie
ten van wat het leven nog
meer brengt. Dit schrijft een
werkloze, die vanwege zijn
leeftijd (48 jaar) al afgeschre
ven is door werkgevers."
T. Van es:
„Laten we het eerlijk delen,
tot 25 jaar naar school, dan 40
jaar werken en dan nog min
stens 15 jaar rust. Wat doet de
huidige vutter? Klussen en
wat al niet meer. Dan kan je
toch ook gewoon blijven wer
ken? Dan behoud je ook je so
ciale contacten en bovendien
je vakanties, want die heb je
niet meer als je niet meer
werkt."
Hans Kroon, Voorhout:
„Dat is beroepsafhankelijk en
bovendien voor elk individu
weer anders. Ik ken ook veel
mensen die psychisch niet in
staat zijn om een volledige
baan aan te kunnen tot op
hogere leeftijd."
Jan Willem Faasse, War
mond:
„Werken is geen straf, mits je
ook de tijd krijgt voor ont
spanning. Een slim werkgever
levert maatwerk. Hebben de
ouderen moeite met acht uur
dan maak je een rooster met
zeven uur per dag."
Fred Duindam, Noordwijker-
hout:
„Mensen met een zwaar be
roep, zoals timmerman of
stucadoor mogen van mij op
hun 60ste jaar met pensioen."
ledereen moet door
werken tot z'n 65ste.
Anton van Dijk, Hillegom:
„Ik vind dat iemand die zoals
ik op z'n 16de is begonnen
met werken er met zijn 60ste
mee moet kunnen en mogen
stoppen."
Arie Bus, Nieuw-Vennep:
„Het mooiste zou zijn als ie
dereen éérder zou kunnen
stoppen, maar is het allemaal
nog wel te betalen? Anderzijds
hebben mensen die doorwer
ken tot hun 65ste wel ruim 40
jaar gewerkt. Dat is toch wel
een groot deel van hun leven!
We moeten ook niet vergeten
dat er veel jeugdige en jonge
re werklozen zijn. Geef jonge
ren een kans en laat ouderen
stoppen als zij willen!"
G. Hoek, Katwijk:
„Helemaal niet mee eens, er
zit nogal een verschil in welk
soort werk men doet. Er zijn
fysiek zware beroepen zoals
visser, stratenmaker of land
arbeider. Dat is iets anders
dan een kantoorbaan. Mijn
stelling is dat mensen met
zware beroepen eerder met
pensioen mogen en de ande
ren later."
W. Gijsen, Voorhout:
„Met een vergrijzende bevol
king en een steeds kleiner
percentage van de bevolking
dat nog werkt, is er denk ik
geen andere uitweg. Echter,
de overheid moet er dan wel
voor zorgen dat het na pak
weg je 62ste (met uitzonde
ring van de zware beroepen)
als parttimer - bijvoorbeeld
bij een driedaagse wekweek -
fiscaal aantrekkelijk blijft door
te gaan.
Van Leeuwen, Oegstgeest:
„Leuk misschien voor men
sen op een kantoor, die hou
den het wel vol, maar bouw
vakkers, loodgieters, mon
teurs en stratenmakers moe
ten met 55 met pensioen!"
J. Ligtenberg, Leiden:
„Op een gegeven moment
moet je kunnen gaan genieten
van het niet meer werken en
het niet meer moeten; dan
moet je niet zo uitgewerkt
zijn, dat je nergens meer zin
in hebt en alleen maar wilt
uitrusten. Actieve ouderen
hebben hun tijd vooraf hierin
nodig."
Henk Vellekoop, Hazerswou-
de-Dorp:
„Ik pleit voor een systeem,
waar na een aantal dienstja
ren met pensioen gegaan kan
worden. Ik kom nogal wat
mensen tegen, die zeer traag
studeren, daarna een paar
jaar gaan reizen en dan gaan
werken. Op zich niets mis
mee, maar laat ze dan ook
langer werken om 'rende
ment' op te brengen."
Zes jaar gevangenisstraf en
tbs. Zo luidt het vonnis van de
Haagse rechtbank in de ge
ruchtmakende zaak tegen de
moeder van het Alphense
meisje Savanna. De vrouw mis
handelde haar dochtertje van
af haar geboorte, wat uiteinde
lijk leidde tot haar dood toen
ze 3 jaar oud was. Volstaat de
ze straf in zo'n ernstig geval of
moeten er meer, verregaande
mogelijkheden zijn, vooral ook
om herhaling te voorkomen?
De nieuwe stelling luidt:
Mensen als de moeder van
Savanna moeten verplicht
worden gesteriliseerd.
Reageren kan tot en met
maandag via www.leidschdag-
blad.nl of postbus 54, 2300 AB
.Leiden.
Hayat Essakati (18) uit Boskoop,
studente bestuurskunde Derde
Kamerlid: „Dat hangt ervan af. Ie
mand die gedurende zijn/haar wer
kende jaren zware lichamelijke taken
heeft verricht, is niet gemotiveerd
om dat tot zijn 65ste vol te houden.
Daarentegen moeten de ouderen die
wel graag door willen werken de
kans krijgen om zich verder te ont
plooien. Als het kabinet deze rege
ling niet te streng doorvoert dan kan
het een oppepper-
tje worden voor
zowel de oude-
ren als de eco-
H nomie."
Joost Bleijie (27) uit Leiden, stu
dent geschiedenis voorzitter CDJA
Leiden: „Ik begrijp niet waarom ie
dereen zo moeilijk doet over door
werken tot de 65-jarige leeftijd. Van
werken is nog nooit iemand doodge
gaan' zei Willem van Hanegem ooit.
Als je de gesteldheid hebt om te wer
ken en als je tot die leeftijd geld kunt
verdienen, is het toch logisch dat je
dat doet! Bovendien is het voor de
toekomst van Nederland belangrijk
dat mensen blijven
werken. Hoe meer
mensen werken,
hoe beter de soci
ale voorzieningen
betaald kunnen
worden."
iyi: won
Renée Simons (36) uit Leiden, mar-
ketingmedewerkster Universiteit
Leiden: „Laat iedereen voor zich be
palen tot welke leeftijd hjibf zij wil
doorwerken. Als het finfflrcieel haal
baar is, kan ik me goed voorstellen
dat mensen al eerder met pensioen
zouden willen. Of dat ze zoveel ple
zier hebben in wat ze doen, dat ze
tot hun 75ste willen doorwerken. De
economie schommelt toch, en tien
jaar geleden moesten 'ouderen' eer
der stoppen om jongeren een baan
te gunnen. Nu moe
ten we ineens op ei
gen kosten langer
doorwerken en
mogen we niet
meer met ver
vroegd pensioen.
Ik hoop dat er,
tegen de tijd
dat ik 65
ben, nog
pensi
oen be
staat.'
1980, maandag 23 juni
DORP - De Leiderdorpse kern krijgt binnenkort een grote op-
urt. Maar voor de woningen aan het Jaagpad is opknappen
onmogelijk. De huizen moeten weg en ervoor in de plaats
er vier andere woningen verrijzen.
rchief Leidsch Dagblad
In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
g€2,50 (afdruk van 13 bij 18 ln zwart wit) over te maken op gironummer
I n.v. HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
- Dagblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
t van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
1955, Woensdag 22 Juni
Onder auspiciën van het Centraal Brouwerijkantoor werd
ddag in de Leidse Stadsgehoorzaal een biertapwedstrijd ge-
In totaal namen aan deze wedstrijd, waarvan het de bedoeling
akmanschap op te voeren, 12 teams en negen eigenaars van
szaken uit Leiden en omgeving deel.
rtieve strijd in het tappen en serveren van bier, had tot resul-
bij de teams Café Sport te Oegstgeest met 633 punten de
irijs verwierf. De tweede prijs in deze afdeling ging naar de
Jtationsrestauratie (631 punten), terwijl café 'De Kenneweg' te
ipde derde prijs (581 punten) beslag wist te leggen. De heer
van het C.B.K., die de prijzen en de herinneringsmedailles
Ie, gaf tevens nog enkele cijfers van het wereldbierverbruik. In
jnds was dit eind 1954 13,1 liter per jaar per hoofd der bevol-
neemt met 120 liter per jaar de bovenste plaats op deze
i*Si:
Nel de Jong aan het werk in haar eigen ijssalon. Je verkoopt geen ijs uit chagrijn." Foto: Hielco Kuipers
Haar man levert de melk.
Zij bedenkt de receptuur
voor het zelfgemaakte boer
derij-ijs. Hun vier kinderen le
veren hand- en spandiensten
in drukke tijden. „Dit product
van verse melk en natuurlijke
ingrediënten komt dus met
heel veel familieliefde tot
stand." Nel de Jong (45) wijst
op een dampende bak verse
straciatelli. De chocolade die
in een pannetje -au bain-ma-
rie- wordt warm gemaakt, is
nodig voor de tweede bak.
„Met dit mooie weer gaat de
ze smaak er snel doorheen.
Dus ik moet even een voor
raadje hebben."
Ze lijkt eerder op een dokter
dan op een ijsbereider. In ste
riel wit staat Nel de Jong in
haar kraakheldere ontsmette
ijskeuken, ooit een stal voor
de pony en de kippen. Het
authentieke stalraam geeft bij
de bereiding zicht op de Wei-
poortseweg in Zoeterwoude.
„Ijs maken heeft alles met hy
giëne te maken. Je kunt niet
schoon genoeg op die ijsma
chines zijn", zegt ze gedeci
deerd. De tegels glimmen en
van de vloer is te eten. Een
jaar geleden besloot zij defini
tief met het ijs door te gaan.
Niet meer in haar woonhuis,
maar in een aparte ijssalon,
naast de boerderij, die een
dikke 125 jaar door de groot
vader van haar man werd ge
bouwd. Peter de Jong, Nels
man, runt de melkveehoude
rij met 50 koeien. „Tegen
woordig moet een boeren
echtpaar om te kunnen over
leven, meer banen hebben",
zegt Nel. De beurt was aan
haar om iets moois voor zich
zelf te hebben. Ze zocht het
niet in de traditionele kaas
makerij. „Die zitten hier ge
noeg in de buurt." Ze zocht
het ook niet in haar oude vak
van gezinsverzorgster Nee,
het werd ijs, boerderij-ijs.
Als de hete chocoladebrij een
klein beetje pruttelt, stort ze
het over het koude ijs. De
bruine saus stolt onmiddel
lijk. Nel pakt een grote spaan
der en gaat krachtig roeren.
De splinters chocolade vlie
gen door het ijs. „Proef." Ze
haalt er een bolletje af. Som
mige mensen mixen de cho
colade erdoor. Ik kies voor dit
procédé. De chocolade blijft
zo wat korrelig, waardoor de
smaakpapillen op de tong be
ter worden bediend." Na de
ruige straciatelli begint ze aan
het appeltaartijs. Ook een
toppertje. „Dat is mijn ge
heim, een eigen creatie. Men
sen komen er speciaal voor
langs. Je proeft er echt appel
taart in, kaneel met stukjes
appel. Hij is uitstekend te
combineren met vanille of
koffie."
Nel spreekt geen onzin. Tegen
elven staat de eerste dagjes-
fietser in de salon om deze
specialiteit tot zich te nemen.
„Een hoorntje, een bakje of
een heel groot kuipje?" Ze
praat gezellig met haar klan
ten. Niet alleen over ijs, maar
ook over de omgeving en de
toeristische routes. Ze mogen
aan het water zitten, maar
ook aan de tafel buiten en wie
het ijsje niet in de zon wil la
ten smelten, zoekt een stoeltje
binnen in de salon. „In het
weekeinde komen de meeste
mensen het erf op. Op hoog
tijdagen in de zomer zijn de
bolletjes nauwelijks aan te
slepen. Ook de driekwart liter
bakken met ijs vinden dan
gretig aftrek als toetje voor
thuis.
Een geroutineerde snelle
schepper haalt zo'n 18 bolle
tjes uit een liter", rekent ze
snel. Haar dochters Marloes
en Yvonne zijn inmiddels
goed opgeleid, maar ook de
zonen Johan en Robin ken
nen de klappen van de zweep.
Toch staat Nel vaak alleen. Ze
vindt dat niet erg, omdat ze
van haar werk houdt. Er ont
staat ook geen file op de
doodlopende weg drie kilo
meter buiten de dorpskern.
De mensen eten rustig een
ijsje en gaan dan weer verder.
Het is leuk om ijs te verkopen.
Je hebt altijd met blije gezich
ten te maken. Je koopt geen
ijs uit chagrijn."
De Jong verkoopt niet alleen
aan huis. De meeste liters
gaan naar restaurants in de
omgeving. En met ijscokarre
tjes staat ze op feesten, partij
en en braderieën. Het foto
boek dat in de salon ligt, toont
drie kleurrijke ouderwetse ijs
cokarretjes. Als ik een op
dracht heb, gaat die kar zo de
auto in. De grote staat op een
aanhangwagen. Ter plekke
komt er een dakje op en
scheppen maar. De ene keer
doe Uc het zelf, de andere keer
f.N. ZA K E N
Naam: Boerderij-Ijs van Nel de Jong
M01279 WeiP°orts™"* 98 in loeterwoude, lel. 071-
™&trooeuufHa)f maart tot "ober
roo^€Ó,50.i0akP|s|sO50tie' D'P,e korrelt)es «0.10, slag-
worden ingezet op taten n J°°T 6 ''scokar
Speciale bestellingen op het 'JhhS 6n evenem««en.
fetten of ijstaarten P g ed van Patisserie: ijsbuf-
Toekomstverwachtingen: Geleidelijk doorgroeien.
Reinier Verbeek (40) uit Leiden, ar
chitect: „Dat lijkt me voor mijn ge
neratie geen vraag maar een vast
stelling. Iedereen wordt steeds ouder
en moet dus ook langer doorwerken.
In zijn algemeenheid worden we ook
steeds gezonder. Men zeg; van wer
ken word je niet ziek. Ik voel me er
in ieder geval prima bij. Het enige
probleem is dat de politiek niet ver
der dan vier jaar kijkt en herkozen
wil worden dus van een gelijdelijke
invoering naar langer
werken zal het
wel niet komen,
en van het be
trekken bij de
arbeidsmarkt
van mensen die
het moeilijk heb
ben al helemaal
niet, men
heeft "bere
kend" dat
het is goed
koper die
thuis te la
ten zitten.
Cees van Duijn (43) uit Warmond,
vastgoedconsultant: „Niet iedereen
kan of wil tot zijn 65ste werken.
Sommige willen misschien wel lan
ger doorwerken. Stoppen met wer
ken omdat je cijfermatig een leeftijd
hebt gehaald mist elke grondslag. Als
je je vijfig jaar voelt maar cijfermatig
65 bent, moet je dan willen stoppen?
Nederland, Europa vergrijst, deze 65
jarige leeftijd is in het verleden eens
als ijkpunt gekozen, (toen de levens
verwachting wellicht lager lag) Mid
deleeuws zouden
linkse groepe
ringen in koor
-roepen. Geen
maximale
leeftijd, wer
ken tot je niet
meer kan of
wil. Vrij
heid voor
het indi
vidu,
weg met
de regel
zucht."