Spoorstaking
kost Railion
half miljoen
BINNENLAND 1
'Grenzen aan voorspellen Telefoontap van echtgenote tbs'er mocht niet
recidive na tbs in zicht'
Toonbeeld van onverstoorbaarheid in krijtstreeppak
'Stoeptegelgooiers zijn geen moordenaars'
Rechter wilde Schippers nog een kans geven
Ook verladers lijden schade
Koninklijk bezoek Albert Cuyp
Bewoner van
Vinexwijk laat
auto vaker staan
Psychologie in Leiden
e 'radicale'
litis illegaal
[AAC - De drie met uitzet-
ledreigde imams van een
in Eindhoven mogen
neer in Nederland verblij-
pister Verdonk (vreem-
renzaken en integratie)
hen dat gisteren in een
yiking laten weten. Als de
ns haar radicale islamiti-
roorgangers ons land niet
andig verlaten, worden ze
tet.
iurg begint
deruniversiteit
ic - De Universiteit van
ij» begint in oktober een
luniversiteit. De college-
staan dan open voor kin-
Itussen de 10 en 12 jaar.
ssoren vertellen tijdens de
jes over trucs in reclame
tnieuwe 'dialect' dat
ns op MSN gebruiken,
lervan de zes colleges
trijgt een diploma van de
[•magnificus van de uni-
|jt Ouders zijn tijdens de
jes niet welkom.
inkgebruik in
keer gedaald
iug - Het aantal automo-
>n dat onder invloed rijdt,
bald. Vorig jaar had 3,4
Van de bestuurders die
j- en zaterdagnacht
gecontroleerd teveel
;en. In 2000 was dat nog
•nt. Volgens Verkeer en
lat is de daling toe te
ai aan de 'BOB'-cam-
lie ze de laatste jaren
en de uitbreiding van
ttal alcoholcontroles.
eëist voor
iteken haar
kcht- Een 14-jarige
e scholiere heeft gisteren
de gesloten deuren van
lerstrafkamer van de
ank in Dordrecht negen
len jeugddetentie waar-
imaanden voorwaarde-
ten eisen. Zij zou een
nootje eind maart heb-
holpen om het haar van
ares in brand te steken,
lenbaar ministerie heeft
lisje medeplichtigheid
mdstichting met letsel
olg ten laste gelegd.
iek Vanessa
lingers getikt
mg - De afslankpillen uit
loonheidskliniek van
ie Breukhoven bevatten
Ira alkaloïden. Dat heeft
zoek van de Inspectie
Ie Gezondheidszorg uit-
len. Het gaat om een ex-
tan het kruid ephedra. Dit
tde pillen tot een niet-ge-
reerd geneesmiddel. Door
ifslankpillen te verstrek-
laakte de kliniek zich
dig aan een economisch
.Zij mag geen niet-geregi-
de geneesmiddelen ge-
Je inspectie maakt pro-
ffbaal tegen de kliniek op.
Jerzoek naar
Willem mag
idam - Het openbaar mi-
iemag het onderzoek
Ie voormalige voorman
t Amsterdamse Hells An-
Big Willem', voortzetten,
left de rechtbank in Am-
b gisteren beslist. Big
n wordt ervan verdacht
jplannen heeft ontwik-
meen van de Heineken-
erders te liquideren. Hij
tht de rechtbank eind mei
•alen dat politie en justitie
Iderzoek moeten staken.
vrijdag 17 juni 2005
den haag/anp - Ze hebben wel degelijk
verkeerde dingen gedaan, de vier Rijs-
wijkse mannen die op de avond van 9
januari onder meer een zak puin en
stukken stoeptegel van viaducten op de
snelweg A4 gooiden. Maar ze hadden
nooit de bedoeling daarmee iemand te
vermoorden, betoogden hun advocaten
gisteren voor de rechtbank in Den Haag.
Een van de stukken steen werd een 30-
jarige automobiliste uit Uden fataal. Zij
kreeg het brokstuk in haar gezicht en
overleed in het ziekenhuis aan haar ver
wondingen. Officier van justitie Kamps
eiste woensdag celstraffen tot negen jaar
tegen de vier mannen. Volgens Kamps
hebben zij een moord gepleegd. Ze had
den kunnen weten welk risico ze na
men, toen ze de stenen lieten vallen.
Het viertal hing op de bewuste avond
wat rond in de buurt van de snelweg en
een nabijgelegen park in Rijswijk. Op
een gegeven moment gooiden Jeroen
(23) en Davy (18) een paar stokken vanaf
een brug op de rijksweg. Daarna liet Je
roen een zak met puin vallen, die op een
vrachtwagen terechtkwam. De chauffeur
schrok maar kwam er zonder kleer
scheuren van af.
Vanaf een viaduct een eindje verderop
gooiden Jeroen en Davy uiteindelijk de
stukken stoeptegel. Mede doordat ze al
de zak met puin hadden laten vallen,
verdenkt Justitie hen van moord met
voorbedachten rade. Het openbaar mi
nisterie (OM) meent dat het groepspro
ces tot die escalatie van geweld heeft ge
leid. Onzin, vinden de advocaten. Er was
volgens hen niet eens echt sprake van
één groep, de mannen trokken vooral
twee aan twee met elkaar op. Uit de di
verse verklaringen blijkt dat Jeroen en
Davy de rottigheid uithaalden en dat de
andere twee in de auto bleven zitten. Ze
deden niet mee, maar namen ook niet
echt afstand van de daden van Jeroen en
Davy. Stephan en Frederik zorgden er
bovendien niet voor dat ze ophielden
met gooien, verweet de aanklaagster
hen. De vier advocaten waren het erover
eens dat hun cliënten niet als voorbeeld
moeten dienen. Zij konden niet vermoe
den dat hun handelingen wel eens do
delijk zouden kunnen zijn, menen de
raadslieden. De geëiste straffen van ne
gen jaar voor Jeroen, zeven jaar voor Da
vy, vier jaar voor Stephan en 36 maan
den waarvan tien voorwaardelijk voor
Frederik, noemden zij draconisch.
De rechtbank doet 29 juni uitspraak.
utrecht/anp - De spoorstaking
van ProRail vandaag kost ver
voerder Railion minimaal
550.000 euro. Volgens een
woordvoerder van het bedrijf
kan door de staking de gehele
dag niets vervoerd worden,
waardoor de schade neerkomt
op een inkomstenderving van
een dag. De zegsman liet giste
ren weten dat de nasleep van de
staking voor Railion na het
weekend nog zeker vier dagen
duurt.
„Het aantal trucjes dat we uit
kunnen voeren om transporten
te verplaatsen is beperkter dan
we hadden gedacht.* Veel be
drijven kunnen de goederen ge
woonweg niet eerder aanleve
ren en wij hebben ook niet ge
noeg capaciteit om alles don
derdag of zaterdag te vervoe
ren", aldus de woordvoerder.
Doordat de staking gevolgd
wordt door een weekeinde, kan
het zijn dat een transport een
aantal dagen moet wachten.
Volgens Railion hebben voor
namelijk kleine containerbe-
drijven problemen door de sta
king. „Maar ook de grote be
drijven hebben veel werk aan
het verplaatsen van transpor
ten."
Chemie- en farmacieconcern
Akzo Nobel vervoert chloor via
het spoor en heeft het vervoer
zo geregeld dat vrijdag geen
problemen zullen ontstaan.
„Onze reguliere transporten
zijn meestal 's nachts, dus ei
genlijk hebben we maar last
van een deel van de staking.
Bovendien gaat het slechts over
een dag, zodat we met een aan
gepaste planning ook veel pro
blemen kunnen ondervangen",
stelt een woordvoerder van het
bedrijf.
Tankopslagbedrijf Vopak ver
wacht geen overlast te onder
vinden van de staking. „Het
gaat bij ons om enkele losse
wagons, die door de staking
eerder of later vervoerd wor
den. We hebben er dus niet zo
gek veel last van", stelt de
woordvoerder.
Voor staal- en aluminiumcon-
cem Corns blijft de schade ook
beperkt, zo verwacht een
woordvoerder. „We hebben op
de staking ingespeeld, zodat we
weinig overlast ondervinden.
Niet alleen Railion lijdt schade
door de staking, ook andere
partijen zoals verladers lopen
inkomsten mis of moeten geld
uitgeven om problemen op te
lossen.
Volgens EVO, belangenbeharti
ger van ruim 30.000 verladers,
ontvangers en eigen vervoer
ders, hebben de meeste verla
ders de transporten tijdens de
staking goed kunnen inplan
nen, maar hangt daar wel een
prijskaartje aan.
Volgens een woordvoerder van
EVO is de schade voor de be
drijfstak waarschijnlijk vele ma
len hoger dan de 550.000 euro
schade die Railion lijdt. „Je
kunt vervoer van het spoor
overhevelen naar de weg, maar
dat is ruim twee keer zo duur.
Dat komt vooral hard aan bij de
kleine bedrijven", aldus de
zegsman.
Amsterdam - Een marktkoopman hangt koningin Beatrix een oranje boa om. De koningin bracht gisteren een onverwacht bezoek aan de ja
rige Albert Cuyp. Nederlands bekendste markt bestaat dit jaar honderd jaar. Foto: ANP/Marcel Antonisse
den haag/gpd - Bewoners van
een Vin ex-wijk maken minder
gebruik van de auto dan bewo
ners van andere nieuwbouw
wijken, maar vaker dan bewo
ners van oude stadsbuurten.
Daarmee is volgens het Ruimte
lijk Planbureau (RPB) het doel
van de Vinex-wijken gedeelte
lijk bereikt.
In de jaren negentig verscheen
de Vierde Nota Ruimtelijke Or
dening Extra (Vinex). Daarin
stonden plannen om binnen
enkele decennia in Nederland
honderdduizenden woningen
te bouwen. Bewoners van die
nieuwbouw moesten gemoti
veerd worden om zich zo wei
nig mogelijk met de auto te ver
plaatsen.
Dat doel is gedeeltelijk bereikt,
stelt het RPB. In vergelijking
met bewoners van andere
nieuwbouwwijken maken de
Vinexbewoners vaker gebruik
van het openbaar vervoer. Met
name geldt dat voor wie in de
binnenstedelijke nieuwbouw
woont. In mindere mate voor
bewoners van uitbreidingsloca
ties als Leidsche Rijn bij
Utrecht en Ypenburg bij den
Haag.
Dat komt volgens het RPB
doordat bij Vinexlocaties van
meet af aan is uitgegaan van
goede aansluiting op het open
baar vervoer.
Onderzoek psycholoog van Pompekliniek
door Margit Spaak
Nijmegen - De grenzen aan de
mogelijkheden om te voorspel
len of een tbs'er opnieuw in de
fout gaat, zijn mogelijk in zicht.
In de afgelopen decennia is er
grote vooruitgang geboekt,
maar wetenschappelijk onder
zoek doet vermoeden dat er al
tijd een behoorlijke onzeker
heidsmarge zal blijven bestaan.
Dat zegt psycholoog M. Philip-
se, beleidsmedewerker bij de
tbs-inrichting Pompekliniek in
Nijmegen. Philipse promoveert
volgende week aan de Radboud
Universiteit Nijmegen op een
langjarig onderzoek naar het ri
sico van delictherhaling bij tb-
s'ers. Hoewel het ministerie van
justitie alle medewerkers van
tbs-klinieken heeft verzocht om
mediastilte in acht te nemen,
wil Philipse wel ingaan op de
conclusies van zijn onderzoek
onder 132 patiënten in zeven
tbs-klinieken.
Philipse vond dat ongeveer 20
(advertentie)
ptristel Vroone
Wtntambassadeur psychologie
slaagd? Gefeliciteerd!
Dg geen studiekeuze gemaakt?
itdek wat de studie psychologie
Leiden je te bieden heeft op 24
°i tijdens Last Minute Leiden.
Universiteit Leiden
hvw.studereninleiden.nl 071527 1111
procent van de tbs'ers opnieuw
een ernstig seksueel- of ge
weldsdelict plegen, waarvoor ze
opnieuw een veroordeling op
lopen. Opvallend is, dat de kans
op delictherhaling telkens gro
ter wordt naarmate een veroor
deelde vaker probeert te vluch
ten uit de kliniek of tijdens ver
lof. „Daar moet nader onder
zoek naar worden gedaan,
maar een voor de hand liggen
de verklaring is dat dergelijke
mensen zich in het geheel niet
willen onderwerpen aan regels
en geen belang zien in hun ei
gen toekomst. Het is zeker een
factor die behandelaars moet
waarschuwen om heel erg uit te
kijken", aldus de onderzoeker.
Philipse ontdekte ook, dat zelfs
ervaren behandelaars niet in
staat zijn alleen op basis van
hun eigen indrukken schijn-
aanpassing te scheiden van de
feitelijke vooruitgang van een
patiënt. „Je ziet dat sterk bij
psychopaten. Die zijn door hun
aandoening als geen ander in
staat om zich heel anders voor
te doen dan ze zijn en bijvoor
beeld telkens maar spijt te be
tuigen over hun daden. Hun
manipulerend gedrag verbergt
dat ze in werkelijkheid zeer re
cidivegevaarlijk zijn."
In een aantal tbs-klinieken is de
observatie van de hoofdbehan
delaar het doorslaggevende cri
terium om te beslissen of een
patiënt op proefverlof kan. Phi
lipse pleit ervoor daar mee te
stoppen: „De individuele klini
sche indruk van een patiënt - in
de tbs een dagelijks onderwerp
van gesprek bij communicatie
over delictrisico - is beslist niet
voorspellend voor het feitelijke
gedrag. Daarom moeten altijd
minstens twee behandelaars
hun oordeel geven en daar
naast is het gebruik van een
standaard-scorelijst noodzake
lijk." In de Pompekliniek wordt
volgens de onderzoeker al op
die manier gewerkt.
Andere risicofactoren die de
kans op herhaling van delicten
vergroten, zijn volgens Philipse
persoonlijkheidstoornissen en
verslaving. Mensen die in een
psychose een misdrijf plegen,
vallen gemiddeld het minst
vaak terug in strafbaar gedrag.
„Dat komt denk ik omdat een
psychose goed behandelbaar is
met medicijnen en bovendien
vertrekken deze patiënten na
hun tbs vaak naar een instel
ling, waar ze onder toezicht
blijven, zodat ze hun medicij
nen trouw innemen.
den hjvag/anp - Het verzoek om de vaste
telefoon van de echtgenote van de ont
snapte tbs'er Wilhelm Schippers af te luis
teren, is vorige week afgewezen omdat de
wet dit middel verbiedt bij de opsporing
van voortvluchtigen. Ook wisten de autori
teiten niet welke telefoonnummers hij ge
bruikte. Na zijn ontsnapping belde hij re
gelmatig met zijn vrouw. Dat blijkt uit de
antwoorden van minister Donner van justi
tie op ruim honderd vragen die leden van
de Tweede Kamer hebben gesteld over zijn
brief over de kwestie. Het wetsvoorstel dat
het tappen wel mogelijk maakt, is inmid
dels aangenomen. Maar de wet treedt pas
op 1 juli in. Het is mogelijk om daar alvast
op vooruit te lopen. Toen de officier van
justitie bijna een week na de ontsnapping
alsnog aan de rechter-commissaris toe
stemming vroeg voor een telefoontap, gaf
die echter aan daar „niet toe genegen te
zijn", schrijft Donner.
Vanaf zondag zijn wel zogeheten printer-
tabs geplaatst op de twee mobiele num
mers van de vrouw, die volgens de minister
pas die dag bekend werden. Met printer
tabs kan justitie zien of, wanneer en hoe
lang er contact is geweest met deze num
mers. De printertabs van 7 tot en met 12 ju
ni zijn echter nog niet beschikbaar. De tbs-
kliniek van Schippers had geen mobiele te
lefoonnummers van hem en voor zover be
kend had hij ook geen gsm bij zich toen hij
de kliniek verliet. Ook is niet bekend of de
man nadat hij de benen had genomen, een
mobieltje heeft gebruikt. Daardoor was het
niet mogelijk om zijn positie te bepalen. Bij
zijn aanhouding had hij twee mobiele tele
foons bij zich. Achteraf is gebleken dat
Schippers bewust is gevlucht tijdens het
begeleid verlof. Zo heeft hij zijn computer
leeggehaald en foto's van de muur van z'n
kamer gehaald. De foto's liet hij achter bij
zijn echtgenote in Eindhoven, waar hij vo
rige week dinsdag op bezoek was geweest.
den hjiag/gpd - De van moord
verdachte tbs'er Wilhelm
Schippers kreeg in september
vorig jaar van de rechter in Am
sterdam een jaar de tijd om zijn
gedrag te verbeteren. Volgens
de kliniek gleed hij af. Hij werd
steeds wan trouwender en min
der aanspreekbaar. Als hij de
kans kreeg, greep hij naar drank
of drugs. Op vrije voeten zou
Schippers volgens zijn behan
delaars op lange termijn ge
vaarlijk zijn.
Dit blijkt uit de beschikking van
de rechtbank van Amsterdam,
die gisteren is vrijgegeven. De
rechtbank wilde Schippers niet
alle hoop op een leven buiten
de kliniek ontnemen. In plaats
Kliniek zag man verder afglijden
van de door het openbaar mi
nisterie geëiste twee jaar ver
lenging van de terbeschikking
stelling, kreeg Schippers daar
om een jaar de tijd om zijn ge
drag aan te passen. Na een jaar
zou de rechter zich weer over
de toekomst van Schippers bui
gen. De kliniek moest in die
zelfde periode een dossier aan
leggen van alle pogingen om
Schippers langzaam in de
maatschappij te laten terugke
ren.
De rechter baseerde zich bij
zijn uitspraak op een advies van
een jaar daarvoor, dat niet
openbaar is. Daarin zou zijn ge
sproken van een 'voorzichtig
stijgende lijn' in het gedrag van
Schippers, die toen net ge
trouwd was. Mede op basis van
dit advies besloot de rechter
ook in 2003 om de tbs met een
jaar en niet met de gevraagde
twee jaar te verlengen.
Na deze uitspraak in 2003 trok
Schippers zich terug en werd
passief en apathisch. Het lukte
hem niet meer om het geleerde
in de praktijk te brengen. Hij
stond niet open voor behande
ling, weet de oorzaak van zijn
gedragsproblemen aan ande
ren. „Dat het behaalde behan
delresultaat broos is wordt be
vestigd", aldus de behande
laars. „De kans op gewelddadig
gedrag op korte termijn werd
als gering beoordeeld, op de
lange termijn als matig tot
groot." Schippers' toekomst
was volgens zijn behandelaars
twijfelachtig. Hij was niet ge
motiveerd om te gaan werken,
had geen sociaal netwerk en
vond zelf dat hij geen behande
ling meer nodig had. Als hij de
kans zag greep hij naar drank
en drugs. Waar hij die vandaan
haalde is vooralsnog onduide
lijk.
door Ap yan den Berg en
Jaco van Lambalgen
den hjvag - Als kabinetsinforma
teur fietste hij in de zomer van
2002 steevast met een kaars
rechte rug naar het Binnenhof,
waar hij bijkans uitgroeide tot
een toeristische attractie. Door
voortdurende problemen met
ontsnapte tbs'ers zit justitiemi
nister Piet Hein Donner (CDA) in
eens een stuk minder stevig in
het zadel.
„Ik hoor niet van u dat u mor
gen al iets gaat veranderen. Mi
nister, waarom stapt u niet ge
woon op?" Opeens is het dood
stil in de grote zaal van de
Tweede Kamer. Het is halver
wege het debat over de ont
snapte tbs'er Wilhelm Schip
pers, en de vraag van Geert Wil-
ders hangt loodzwaar in de
lucht.
Alle Kamerleden kijken naar de
minister van justitie. Piet Hein
Donner recht zijn rug en zegt
dan: „De verleiding is soms
groot, met alles wat ik mij hier
moet laten welgevallen." Om
op zijn droge juridische manier
te vervolgen: „Dat zou ik doen
als ik zelf tot de conclusie zou
komen dat ik weg moet, maar
dat is hier niet het geval. Of als
u zou aandringen op een fun
damentele wijziging van het
tbs-stelsel. Die ben ik niet be
reid mee te maken. En in de
derde plaats als de Kamer het
vertrouwen in mij opzegt. Maar
dat is aan de Kamer." Om dan
verder te gaan met het betoog
waarin hij gestoord werd.
Het is Donner ten voeten uit.
Uiterlijk onbewogen probeert
hij in precieze, juridische ter
men andersdenkenden te over
tuigen van zijn gelijk. Onver
stoorbaar, volstrekt van zichzelf
overtuigd.
Intimi schetsten Donner als een
kundig jurist. Altijd recht in de
leer, mede dank zij een streng
protestante opvoeding. On
kreukbaar en principieel dus
ook. En een beetje eigenwijs.
Hij is innemend en toeganke
lijk, maar komt naar buiten toe
wat streng en steil over. Hij lijkt
een kamergeleerde, die niet
veel voeling heeft met de dage
lijkse gang van zaken. Dat is
echter schijn.
De minister is, mede door zijn
drie jonge zoons, heel wat min
der wereldvreemd dan hij lijkt.
Hij koestert echter zijn wat def
tige imago, en hult zich expres
in driedelig grijs om aan te ge
ven dat het bestuur op een ze
kere afstand staat van de gewo
ne burgers.
Donner heeft een glansrijke
carrière achter de rug. Hij was
topambtenaar bij Justitie, be
landde in de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid
(van 1997 tot 2002) en werd
zelfs voorzitter. Hij was tot het
moment dat hij als minister
aantrad, lid van de Raad van
State. WD-Kamerlid Ayaan
Hirsi Ali noemde Donner 'een
door en door fatsoenlijk mens'.
Betrokkene was ermee in zijn
nopjes: „Blij dat sommige men
sen dat van mij zeggen."
De rechtsleer zit mr. Jan Piet
Hein Donner (Amsterdam, 20
oktober 1948) in het bloed. Hij
Minister Donner overleefde gisteravond het debat over de ontsnapte
tbs'er. Foto: GPD/Phil Nijhuis
is zoon van de vooraanstaande
rechtsgeleerde André Donner,
die tussen 1958 en 1979 rechter
was aan het Europees Hof van
Justitie. Vader Donner zat ook
in de commissie van wijzen die
in de jaren zeventig de Lock-
heedaffaire rond prins Bern-
hard onderzocht. Herhaalde
verzoeken om minister te wor
den, sloeg vader in de wind.
Misschien wijs geworden door
diens vader lan - grootvader
van Piet Hein - die in 1926 wél
minister werd. Nota bene al op
35-jarige leeftijd. Donner is
trots op zijn roemruchte voor
vaders. Hij mag nog steeds
graag aanhalen wat zijn groot
vader bij de behandeling van
een wet te berde bracht.
Donner is vrijwel onmisbaar
voor dit kabinet. Hij gold lang
als de mentor van de redelijk
onervaren minister-president.
Dat werd treffend zichtbaar
werd toen hij in een spoedde
bat in 2002 over de toen rebel
lerende prinses Margarita pre
mier Balkenende soufi||erde.
Bovendien is hij de spil in de
terreurbestrijding, waarbij hij
WD-coUega lohan Remkes van
binnenlandse zaken in een bij
rol heeft gedrukt. Hij verwierf
de 'koosnaam' terreur-tsaar.
Donner heeft inmiddels bewe
zen tegen een stootje te kun
nen. Hij keerde de aanzwellen
de stroom bolletjesslikkers op
Schiphol, en overleefde de op
hef over marinier Erik O., die in
Irak iemand doodschoot. Bij de
ontvoering en verkrachting van
een meisje uit Eibergen, ook
door een ontsnapte tbs'er,
kreeg hij een motie van wan
trouwen van PvdA en LP F aan
de broek. Donner bleef. En ook
gisteren slaagde hij erin een
meerderheid van de Kamer aan
zijn kant te krijgen.
r
