L
REGIO
Teylingereind: meer dan alleen opsluiten
)e stille disco in de
eterskerk was leuk'
WT**
Onderzoekster Coralijn Nas toont werking aan van sociaal trainingsprogramma Equip
Boom
DINSDAG 14JUm 2005
VRAAG
ewerkster evenementenbureau MARIEKE VAN HAAREN van de
rersiteit Leiden kijkt terug op een succesvol verlopen lustrum.
Van 2 tot en met 12 juni
stond de stad bol van de
activiteiten ter gelegen
heid van het 86ste lus
trum van de academie,
en concerten, theatervoorstellen, feesten voor alumni, studen-
universitaire medewerkers en tijdens een plechtige 'academi-
zitting' in de Pieterskerk kregen vijf geleerden een eredoctoraat
reikt.
is het met je, Marieke?
nou ik leef nog. Ik heb het afgelopen weekeinde redelijk uit-
«en ik zit nu weer achter mijn bureau. Na de eerste paar uur-
terken, dacht ik wel: ik wil weer slapen. Dat kan nog niet,
hebben nu de nazorg. Alle mensen die iets voor het lus
hebben gedaan, krijgen bedankbriefjes en er komt een fees
afsluiting voor alle medewerkers, dat soort dingen."
tas voor jou persoonlijk het hoogtepunt?
loch wel het lustrumfeest op donderdag 9 juni. Dat hielden we
Bestuursbureau op het Rapenburg, in de Pieterskerk, de
gehoorzaal en in Sociëteit Minerva, maar die laatste locatie
ikpersoonlijk niet meer gehaald. Vooral de 'stille disco' in de
rskerk vond ik heel leuk. Ik wist dat iedereen kon dansen met
optelefoon op,
lik dacht dat ie-
b andere muziek
zou krijgen,
niet zo, ieder-
irdie hetzelfde,
or de mensen
g tamelijk syn-
dansten."
rook een tegen -
nmh, het alum-
twas heel gezel-
goed georgani-
maar ik vond
nmer dat er zo
oud-studenten waren gekomen. We hadden op vijfhonderd
zend mensen gerekend, maar we kregen er drie- a vierhon-
Dan is de Pieterskerk erg groot, hoor. We hadden ook veel
ile activiteiten in de Hortus Botanicus en het Kamerlingh
gebouw, waarover de alumni werden verdeeld. Daardoor
nwe best kleine groepjes."
Wilfred Simons
foto: Henk Bouwman
UIT DE ARCHIEVEN
1955, Dinsdag 14 Juni
- Ruim zes uur lang is Koningin Juliana gisteren toeschouw-
iweest van de Leidse lustrumfeesten. Dit Koninklijk bezoek aan
5, schouwburg en naar Minerva verplaatste Griekse markt is tot
rhoogtepunten van dit 76ste lustrum uitgegroeid door de char-
wijze waarop de vorstin zich onder de deelnemers aan de feest-
bewoog en als Koningin en niet zoals bij vele andere Leidse
t als oud-alumna belangstelling toonde voor deze gedenk-
ge feestdagen. Eerst omstreeks half twee vannacht verliet de
;in de Sleutelstad per auto om zich naar Soestdijk te begeven,
pdit late uur was er bij het vertrek uit Minerva op straat nog be-
illing van de burgerij, die ook in de avonduren bij stadhuis,
wburg en de studentenvereniging van het bezoek van de Konin-
uige was.
COLOFON
Leidsch Dagblad
T Klein en H de-Wit
directie hdcuz@hdc.nl
rfdredactie: Jan Geert Majoor.
Adriaan Brandenburg
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
WTOOR
itraat 82, Leiden, tel 071-5 356 356
Postbus 54,2300 AB Leiden
gstijden van de receptie zijn:
tot en met donderdag
I 1-1630uur
•^108.30 -12.30 uur
fc 071-5 356415
f fax 071-5 356 325
i: overlijden, geboorte, jubilea
imilieberichten. desgewenst met
ding, via www.hdcmedia nl of
11nilieberichten@nhd.hdc.nl.
I» e-mail: fax 072-5196696, tel. 072-
VERKOOP
(es m.b.t..
813661
d: 023-5150543
Ji 3677
handel: 071-5 356 300
jëaus kunnen contact opnemen
f13636
Mot»)
5196800
iling (acceptgiro)
'(alleen aut. ine)
p/j €216,90
die ons een machtiging verstrekken
omatisch afschrijven van het
tsgeld ontvangen €0,50 korting
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07 30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
OPZEGGEN
Opzeggen van abonnementen uitsluitend
schriftelijk, uiterlijk één maand voor afloop van
de abonnementsperiode, ta.v. afdeling
lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Voor leveringsvoorwaarden abonnementen zie
www.leidschdagblad.nl of KvK-nummer
37014187.
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Jeugdgevangenis Teylingereind vindt alleen opsluiten onvoldoende. „We willen er een positieve draai aan geven en het liefst een draai waar niet alleen zij bij gebaat zijn, maar de hele maatschappij."
Archieffoto's: Loek Zuyderduin
door Gerard Baas
Waarom gaat de ene jongere wel in
de fout en de andere niet? De verlei
dingen zijn voor iedereen wel eens te
groot, maar desondanks blijft de een
op het rechte pad dat voor de ander -
een minderheid - te glibberig blijkt.
Die jongeren ontsporen, komen met
justitie in aanraking en belanden in
een inrichting achter slot en grendel.
Forensisch Centrum Teylingereind in
Sassenheim is een inrichting, die zich
niet wil beperken tot het opsluiten
van de jongeren, zegt Loek Dijkman.
Hij is hoofd pedagogisch beleid van
de jeugdgevangenis.
„Als jeugdinrichting hebben
we de basisopdracht om jon
geren op te sluiten. Om hun
straf uit te zitten, of in af
wachting van hun verdere
behandeling. Als we ze al
leen maar opsluiten en
verder niets dan doen we
ze, eenvoudig gezegd,
schade aan. Het is immers
niet goed voor een mens
om vast te zitten, om niet
wanneer je wil naar buiten
te kunnen lopen, om je fa
milie en vrienden niet te
kunnen zien wanneer je wil,
enzovoort. Iemand opslui
ten is een forse in
greep."
Teylinge
reind
en begeleiding van jongeren.
Bij de start van Teylingereind, nu
zo'n acht jaar geleden, gingen Dijk
man en zijn collega's op zoek naar
methodes om daar invulling aan te
geven. Zij kwamen terecht in de Ver
enigde Staten waar het Equippro-
gramma succesvol werd toegepast
op jeugdige delinquenten. „Een van
onze gedragswetenschappers 'ver
taalde' het Amerikaanse Equip naar
de Nederlandse situatie en sinds de
cember 1997 werken we er mee."
Equip gaat ervan uit dat de jongeren
elkaar helpen met hun problemen
door ze te benoemen, er met elkaar
over te praten en elkaar te corrigeren
in denken en doen. Het is sterk ge
richt op beïnvloeding van individu
en via hun leeftijdsgenoten, de
zogeheten 'peers'. Daar
voor hebben kleine
groepen van zes jon
geren vrijwel dage
lijks bijeenkom
sten onder lei
ding van een
trainer. Het doel
van de bijeen
komsten is struc
tureel te werken
aan het omgaan
met agressie, soci
ale vaardigheden
en het nemen van
de juiste, moreel
zuivere, beslissin
gen. Zo moeten
zij bij-
aan geven en
het liefst een
draai waar niet
alleen zij bij ge
baat zijn, maar ook
de hele maatschap
pij."
De woorden van
Dijkman zijn de ver
taling van - onder
delen van - de mis
sion statement die
Teylingereind zich
zelf heeft gegeven:
jongeren helpen om
beter sociaal te
functioneren en bij
dragen aan een vei
lige en rechtvaardi
ge samenleving door
een pedagogisch ver
antwoorde opvang
voorbeeld ontdekken dat agressie
geen teken van macht is, maar juist
van onmacht; dat je met druk en
spanning op een positieve manier
kunt omgaan en echt betrokken
kunt zijn bij hoe een ander zich
voelt.
„De medewerkers van Teylingereind
hebben sterk het gevoel dat Equip
werkt", zegt Dijkman. „Maar dat is
voor ons niet genoeg. We wilden wé
ten, ondersteund door wetenschap
pelijk onderzoek, of en in welke ma
te Equip werkt. Daarvoor heeft onze
instelling samen met de Utrechtse
Universiteit zo'n onderzoek gefinan
cierd."
Dat onderzoek is uitgevoerd door de
in Leiderdorp geboren Coralijn Nas.
Zij promoveerde gisteren op haar
proefschrift 'Delinquente jongeren
equipperen sociaal te denken'. In de
dissertatie staan twee vragen cen
traal: kan delinquent gedrag bij jon
gens worden verklaard vanuit hun
vermogen om sociaal te denken, en
gaat er een positieve invloed uit van
het groepsgevoel? Oftewel: laten de
linquente jongeren zich positief be-
invloeden door leeftijdsgenoten. Of
tewel: werkt Equip?
Om met die laatste vraag te begin
nen: Equip doet wat het beoogt te
doen. „Namelijk het sociaal denken
van jongeren aan te leren en te sti
muleren. Jongens gaan anders, soci
aal beter, denken."
Voor onderzoek vergeleek Nas een
groep jongeren in Teylingereind met
een groep in een inrichting waar niet
wordt gewerkt met Equip, of een
vergelijkbaar programma. „Zij kre
gen vóór het begin van het program
ma en na drie maanden vragenlijs
ten voorgelegd. Daaruit bleken op
vallende, significante verschillen
tussen beide groepen. Het was een
heel mooi resultaat, zeker gezien de
relatief korte periode dat ze het
Equipprogramma hadden on
dergaan."
In Amerika, waar Equip in
ongeveer vijftien instellin
gen wordt gehanteerd, is
de effectiviteit aange
toond. Bij het onder
zoek werd onder
scheid gemaakt
tussen jeugdige
delinquenten
met en zon
der Equip.
Bij de
Equip-
groep was
het per
ten van de straf weer in aanraking
komen met justitie, beduidend lager:
vijftien, tegenover veertig voor hen
die het zonder Equip moest stellen.
In Nederland, waar nog geen onder
zoek is gedaan naar recidive, zullen
zulke spectaculaire cijfers niet voor
komen, verwachten Dijkman en
Nas. „Er is een groot verschil tussen
de Nederlandse en Amerikaanse
strafsystemen", legt Dijkman uit.
„Wie in Nederland als jongere in een
inrichting terechtkomt heeft al een
aanzienlijk strafrechtelijk verleden
achter zich. Vaak heeft zo'n jongere
dan al een Haltstraf, een taakstraf of
een voorwaardelijke veroordeling
achter de rug. In Amerika kom je
veel sneller in de gevange
nis. Daar
zal de
ge-
Coralijn Nas promoveerde gisteren op het onderzoek naar het Equipprogramma van Teylingereind. Naast haar Loek Dijkman, pedagoog in de Sas-
senheimse jeugdinrichting. „Equip doet wat het beoogt te doen." Foto: Mark Lamers
middelde jeugdige gedetineerde
meer beïnvloedbaar zijn. In Neder
land is dat veel minder het geval."
De mate van beïnvloedbaarheid, die
in Nederland dus laag is, bepaalt ui
teraard het succes van Equip. „En in
dat succes geloven we", zegt Dijk
man, „maar een daling van 40 naar
15, daar mag je niet op rekenen. Het
gaat bij Equip om kleine veranderin
gen, terwijl je ook niet mag vergeten
dat je niet elke jongere kunt berei
ken. Wij zijn er wel van overtuigd dat
elke positieve verandering, hoe klein
ook, de moeite waard is."
Op dit moment wordt onderzocht of
de positieve effecten van Equip
doorwerken na terugkeer in de sa
menleving. „Maar", zo zegt Nas,
„behalve de indruk dat het positieve
effect blijvend lijkt, valt daar nog niet
veel over te zeggen. Daar mag en kan
ik geen uitspraken over doen.
Een van Nas' onderzoeksresulta
ten is het feit dat voor jongeren
met een opleidingsniveau on
der VMBO-T (de vroegere
mavo) een preventieve aan
pak wordt aanbevolen.
„Equip is gebaseerd op het
werken aan denkfouten als
egocentrisme, anderen de
schuld geven, goedpraten
van een verkeerde situatie en
uitgaan van het ergste. Zulke
denkfouten maakt iedereen
wel eens, maar het leidt slechts
bij een kleine minderheid tot cri
mineel gedrag. Je zou moeten in
steken op risicogroepen. Over
het merendeel zijn dat jon
gens in de eerste en tweede
klas van VMBO-T en la
ger. Ik zou er voor plei
ten om ook op derge
lijke scholen het
Equipprogram
ma te hante
ren."
Dijkma stipt
aan dat
Teylinger
eind, dat
de Euro
pese rech
ten van
Equip be
zit, dat
ook van
plan is.
„We wil
len naar
scholen en
hebben al
contacten
in Den
Haag. We
zijn al de
grens overge
gaan naar
jeugdgevange
nissen in België,
Hongarije, Oekra-
ine en
Letland.Verder wil
len we een Equip
programma voor ou
ders opzetten. Want
de vraag blijft altijd:
wat gebeurt er met de
jongeren als ze weer in
hun oude omgeving ko
men? Wat gebeurt er met
Equip als er geen Equip
meer is, als ze in hun
eentje verder moeten?"
NIEUW-VENNEP, 17.00 UUR
Hij staat welbeschouwd niet
eens op zo'n heel gunstige
plek, de boom. Langs de Rijnlan-
derweg, pal onder de aanvliegrou
te van Schiphol. Er zijn momenten
van de dag dat de vliegtuigen om
de twee minuten zo laag overko
men, dat je ze bijna kimt grijpen.
Toch is het een bijzondere boom,
de boom in kwestie. Het is een
wilg. Eén die vroeger zo te zien wel
een paar keer is geknot, maar
daarna niet meer. Daardoor is hij
toch tot een meters hoge boom
uitgegroeid, al heeft hij een wat ei
genaardige vorm.
De eigenaar van de boom heeft
groen in overvloed rond zijn huis
en daarom besloot hij afgelopen
najaar dat de boom moest sneuve
len. Om een beetje meer licht op
zijn huis te krijgen. Maar gelukkig
voor de boom, de kettingzaag bleef
zwijgen. Het kwam er eenvoudig
niet van. En daardoor kon de
boom een maand of twee geleden
toch weer frisgroen uitlopen, in
plaats van dat hij in mootjes ge
hakt onder een afdakje belandde.
Wachtend op zijn definitieve einde
in de houtkachel.
Eigenlijk is de boom zelf niet eens
zo bijzonder, maar zijn het de be
woners. Liefst drie gezinnen wor
den er dezer dagen grootgebracht.
Het dichtst bij de grond huist een
pimpelmezenfamilie. In een oud,
bijna vervallen vogelhuisje tegen
de stam. De blauwgele vogeltjes
vliegen af en aan met muggen,
wurmpjes, rupsen en andere klei
ne schepselen Gods. In het piep
kleine huisje aan de stam zetten de
pimpelmezenkids het op een krij
sen zodra pa en moe zich met een
hartige snack bij het invlieggat
melden.
Een metertje boven de pimpelme
zen woont een houtduivenecht-
paar. De twee staalgrijze vogels
met het opvallende witte hals
bandje, dat niet helemaal rond de
nek sluit, hebben van takken een
eenvoudig nestje gebouwd. De tak
ken zitten met stront aan elkaar
geplakt, laat dat maar aan duiven
over. Met een angstig oog loerend
naar de toeschouwer op de grond
broedt vader houtduif - of moeder,
wie een verschil ziet, mag het zeg
gen - op twee witte eieren. En dat
is geen gok, want zo gaat dat altijd
bij duiven: twee tegelijk. Anders
krijg je er al snel te veel.
De meest bijzondere bewoners van
de boom zitten een paar meter bo
ven de duiven. In een gat in een
dikke tak. Spechten - grote bonte
om precies te zijn - hebben er met
hun knoertharde snavel een hol in
het hout gebeiteld. Weken voordat
de bewoners van het huis het nest
ontdekten, hoorden ze al vaak het
geroffel van de spechtensnfcel. De
schuwe, rood-wit-zwarte vogels
hebben ook jongen. Ze vliegen in
hun karakteristieke golfbeweging
af en aan.
Ja, ja, drie verschillende vogelnes
ten in één boom, dat zie niet vaak,
hoor. De eigenaar van de tuin is
een man van de natuur en vindt
het allemaal prachtig. Vandaag
pakt hij er een stoel bij en gaat on
der die boom zitten genieten. Met
een na de ontdekking nam hij een
belangrijk besluit: de boom mag
blijven staan. Da's logisch.
Paul de Vlieger
zaterdag 14 juni
- De Leiderdorpse schietvereniging 'De Vrijheid' heeft
haar nieuwe clubgebouw in de Bloemerd geopend. Het
alleen voor de club beschikbaar, maar ook als oefen
de politie. Burgemeester Van der Have verrichtte de
Foto: archief Leidsch Dagblad
na
