Paleistuin Lange Voorhout
I
sa
il
Ik. V
1
■itMl
KUNST CULTUUR
Pippi Langkous grote winnaar musical awards
De herinnering aan James Dean blijft
Stortvloed van
regendroppels;
'Chaos o
aarde m
Oerknall(
Vervolging
'Superplie'
niet zeker
'Roos van
San Antonio'
betovert
Q-bus
dinsdag 7 juni 2005
S
De leeuw.
Archieffoto: Dick Hogewoning
leiden - Het is nog onduidelijk
of de organisatie van Superville
wordt bestraft voor de aanwe
zigheid van de leeuw, die vorige
week korte tijd in het Schelte-
ma-complex verbleef zonder
dat daarvoor de wettelijk ver
plichte ontheffing was aange
vraagd. De Algemene Inspectie
Dienst, de controlerende en
handhavende instantie van het
Ministerie van Landbouw heeft
een proces-verbaal van deze
overtreding naar het Openbaar
Ministerie gestuurd. Die beslist
of daadwerkelijk tot vervolging
wordt overgegaan, zo laat de
woordvoerster van de AID, Ani
ta Douven, weten.
De AID besliste afgelopen vrij
dag dat de leeuw weer terug
moest naar Spanje. „Dat was de
beste oplossing", zegt Douven.
„In het belang van het dier is
daarvoor gekozen. Het alterna
tief was inbeslagname geweest,
maar dat zou een te grote be
lasting voor hem zijn geweest.
Hij had net twee dagen gereisd
en zou verdoofd moeten wor
den om naar een opvangadres
te worden vervoerd. In overleg
met de officier van justitie is
daarvan afgezien."
Het alsnog verlenen van een
ontheffing was geen optie, zegt
de woordvoerster, ook al was
de veiligheid voor de bezoekers
goed geregeld en werd de leeuw
goed verzorgd. Dergelijke ont
heffingen worden echter alleen
in speciale gevallen verleend,
zoals aan circussen en dieren
tuinen. Superville valt als
kunstmanifestatie niet onder
die noemer. „En dan is de aan
wezigheid van een leeuw ge
woon niet toegestaan."
muziek recensie
Hans Keijzers
Concert: Patricia Vonne, gezien: 5/6,
Q-bus, Leiden
Twee carrières naast elkaar is
vaak vragen om moeilijkheden.
Patricia Vonne probeert acteren
en zingen te combineren. Een
beetje kruiwagen om binnen te
komen kan helpen en een leuke
snoet is ook nooit verkeerd.
Vonne heeft de looks en krijgt
van regisseur broertje Robert
Rodriguez nog wel eens een
klein rolletje toegeschoven. Zo
is ze vanaf deze week als Dallas
te zien in de nieuwe film van
Rodriguez: Sin City.
Vlak voor Vonne het vliegtuig
naar Austin, Texas, instapt met
soulmate gitarist Robert LaRo-
che doet ze nog een snelle gig
in de Q-bus. Voor het optreden
staat 'De Roos van San Antonio'
zoals ze door organisator Hans
van Polanen wordt aangekon
digd al dicht bij de deur haar
cd's aan de man te brengen,
haar T-shirtjes recht te hangen
en maakt ze met haar Stetson
op haar hoofd al een kleine
rondgang door de Q-bus om de
mensen te begroeten. Acteerer-
varing heeft Vonne voldoende
en dat blijkt eigenlijk het gehele
optreden. De zangeres/actrice
zuigt je met haar arm- en heup
bewegingen eenvoudig naar het
toneel toe.
Bij de Spaanstalige opener 'Rio'
en de geheel uitgeklede akoesti
sche 'Texas Burning' komt de
Texaanse zangeres ook nog
eens mooi uit. Op haar best is
Vonne bij 'Traeme Paz', de
song die ze voor de film 'Once
upon a time in Mexico' schreef.
De verduveld fraaie song staat
bol van de spanning en gitarist
LaRoche geeft ook nog eens
mooie accenten. 'Devotion' iets
verderop in de set is een ander
hoogtepunt. De song met het
woordeloze refrein, dat het ver
driet, de tranen symboliseert
ademt als een gek en betovert
het publiek van de Leidse Q-
bus.
Vonne belooft na afloop bij de
aankoop van een T-shirtje of
een cd een gratis lesje castag
netten. Al blijft dit instrument
een hoge lulligheidsfactor be
zitten, een enkele tip van het
leuke frisse ding uit Texas pak
je op een late en verloren zon
dagavond toch maar mooi even
mee.
rotterdam/ANP - De familiemusical Pippi Lang
kous is de grote winnaar van het John Kraaijkamp
Musical Awards Gala 2005.
De productie van Theater Familie BV nam vijf
onderscheidingen voor beste kleine musical mee
naar huis: de ANWB Publieksprijs, beste vrouwe
lijke hoofdrol (Veerle Baetens), beste vrouwelijke
bijrol, beste mannelijke bijrol en beste creatieve
prestatie. De prijzen werden gisteravond uitge
reikt in het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam.
Op het gala, dat rechtstreeks was te zien op tv,
won Disney's The Lion King de ANWB Publieks
prijs voor beste grote musical. De musical Pas
sion van Joop van den Ende Theaterproducties
behaalde in de categorie grote musical drie John
Kraaijkamp Musical Awards. Twee daarvan wa
ren voor Vera Mann voor de beste vrouwelijke
hoofdrol en Stanley Burleson voor de beste man
nelijke. Acht verschillende musicals ontvingen
één of meerdere awards. De Cubus Oeuvre
Award ging dit jaar naar Jos Brink en Frank San
ders.
Vooraf was de musical Passion zeven keer geno
mineerd. De Jantjes had zes nominaties gekre
gen. Pippi Langkous was vijf keer genomineerd
en Crazy for you vier keer.
Het was voor Vera Mann de derde maal dat zij
met de trofee aan de haal ging. Chantal Janzen
(Crazy For You) en Stanley Burleson namen bei
den voor de tweede keer de prijs in ontvangst. In
een categorie werden dit jaar twee winnaars ge
kozen. De prijs voor beste inhoudelijke creatie
ging naar de regisseurs Paul Eenens voor Passion
en Dick Hauser voor De Jantjes.
De John Kraaijkamp Musical Awards bestaat uit
een bronzen beeld van beeldhouwer Pépé Gre-
goire en een geldbedrag van 2500 euro. Lezers
van De Kampioen bepaalden de winnaars van de
ANWB Publieksprijs voor beste grote en kleine
musical. Aan deze prijs is geen geldbedrag ver
bonden.
De vakjury voor deze editie van de Musical
Awards bestond uit Jacques d'Ancona, Marjan
Berk, Haye van der Heyden, Mary Michon, Tom
Odems, Barrie Stevens, Eric van Tijn en voorzit
ter Rob Wiegman.
Koningin opent achtste editie Den Haag Sculptuur
De Paleistuin van Den Haag Sculptuur strekt zich ook uit tot aan de
Hofvijver waarin beelden staan van Folkert de Jong en Tom Puckey.
Foto's GPD
door Francoise Ledeboer
den haag - De achtste editie van
Den Haag Sculptuur staat in het
teken van het zilveren regerings
jubileum van koningin Beatrix
die ook de expositie opent. On
der de titel 'De Paleistuin - He
dendaagse Nederlandse Beeld
houwkunst' is de komende
maanden op het Lange Voor
hout, bij de Hofvijver en in de
tuin van Escher in Het Paleis
werk van tientallen kunstenaars
van na 1945 te zien.
Daarbij zijn 'oudgedienden' als
Karei Appel en Wessel Couzijn,
maar ook talentvolle jongeren
als Folkert de Jong en Gijs Ass-
mann. Op het plein voor het
voormalige Paleis op het Lange
Voorhout - tegenwoordig Es
cher in het Het Paleis - geeft
Auke de Vries een knipoog naar
de stamboom van de Oranjes.
Hij bedacht een installatie
waarin hij de vruchten waar
mee in een gewone stamboom
gewoonlijk de generaties wor
den aangegeven, verving door
zwevende 'koninklijke' hoedjes.
De bezoeker wordt op het Lan
ge Voorhout naast de Klooster
kerk welkom geheten door twee
grote keramieken honden bo
ven op sokkels van Fortuyn/O-
'Brien. Onder de titel Cave
Canem (Wacht u voor de hond!
waagden ze vanuit de beslo
tenheid van de vensterbank de
sprong naar de openbare ruim
te. Zo dienen ze volgens de ca
talogus als metafoor voor de
soms moeizame relatie tussen
'binnen' en 'buiten'. Het werk
komt uit de collectie van het
ministerie van buitenlandse za
ken en verhuist na afloop van
de tentoonstelling naar de Ne
derlandse ambassade in Rome.
De vier bronzen honden onder
twee ijzeren platen van 'There
is water' van Joseph Semah
werden vorig week op het Lan
ge Voorhout door onbekenden
gedemonteerd en bij de politie
bezorgd, waarschijnlijk door
dierenvrienden die de honden
wilden 'bevrijden'. Semah be
doelde zijn sculptuur als meta
foor voor de oorsprong van ar
chitectuur - honden werden
vroeger in de fundamenten van
gebouwen geplaatst. De bron
zen werden bij het demonteren
niet beschadigd, maar het werk
verhuist veiligheidshalve na de
opening wel naar de tuin van
Escher in het Paleis. Daar staat
ook de 'Pompoenkas' van An-
nelies Dijkman. In deze kas zal
als demonstratie van de oer
kracht van de natuur in drie
maanden tijd een bijzondere
pompoenplant tot volle bloei
komen.
Van Karei Appel presenteert
Den Haag Sculptuur 'Looking
through the window' uit de Ra-
bo Kunstcollectie. Het dateert
uit 2001 en is een meer dan
twee meter hoog fantasiebouw
werk met als blikvangers armen
die door een groot blauw raam
reiken.
Onder de titel 'Vastberaden'
wandelt in de Hofvijver de
groene polyester reus van Joep
van Lieshout zonder herkenba
re trekken nergens heen. Hij
heeft er gezelschap van 'Kings
Queens "van Folkert de Jong,
een van de zeven kunstenaars
die de opdracht kregen voor
een werk rond het romantisch-
klassieke tuin- thema 'Follies'.
De Jong - met zijn virtuoze
beelden van styrfoam en pur-
schuim in 2003 winnaar van de
Prix de Rome - maakte voor de
vijver een hedendaagse variant
van Jeanne d'Arc, een geharnas
te vrouw die vervuld lijkt van
een heilige missie.
De geharnaste dame staat bo
ven op een rots en kijkt naar de
muur van turf die Erick de Lyon
bedacht voor het stuk Lange
Voorhout nabij de zwaarbevei
ligde Amerikaanse ambassade.
Ambassades claimen tegen
woordig achteloos openbare
ruimte, verklaren dat tot verbo
den loopgebied en stralen de
onveiligheid van een vuurwerk
opslagplaats uit, aldus de kun
stenaar. Dat roept volgens hem
vragen op die hij niet kan en wil
beantwoorden. In plaats daar
van hanteert hij met zijn 'Soft
Wall' de 'wapenen van de
kunst'.
Den Haag Sculptuur' - 7 juni
t/m 4 september. Lange Voor
hout Den Haag.
recensie jeugdtheatei
Paulien Koopmans
Voorstelling: 'Oerknaller*. Door:
Boem. Gezien: 5/6 Imperium Th«
Leiden
Was er leven in de kosmos
de oerknal? Sommige gelee
denken van niet. Maar in
knaller' van de Leidse kind
neelvereniging Pats wordt 1
aarde bevolkt door rustig ri
scharrelende wezens. Ze d]
zilverkleurige monnikspijei
neuriën een melodietje. Sa
vormen ze een harmonieu;
eenheid. Totdat een oorvei
vende knal de vrede 'zwaai
naar' verstoort. Een meisje
(Keet) voorspelt: „Niet zal 1
hetzelfde zijn, nu er van all
beesten nog maar één ovei
Nadat alles uit elkaar is gev
len, zien we wisselde tablei
met kleine groepjes overgé
ven aardbewoners. Sommi
hebben blijkbaar van de kr
een flinke tik meegekregen
want ze gedragen zich vree
Ava, Liv en Lieo verkeren ii
identiteitscrisis. Ze weten 11
meer of ze nu stoer zijn of l
tig. Jong of stokoud. Vrolijk
chagrijnig. Broer en zus vei
nen spelletjes uit pure ver\]
ling. En Thorn, Buck en Lol
vestigen hun hoop op Thir|
die een glazen bol heeft en|
voorspellende krachten.
Het gegeven van 'Oerknalli
sterk. De kinderen weten rj
van eikaars bestaan. Tochl
je al vanaf het begin, dat eij
staat te gebeuren. Dit word
gang gezet door een reeks
(zoek)tochten..
De reeks gebeurtenissen zj
ietwat chaotisch. Net als hl
ven op aarde moet zijn gei]
Maar dit wordt nog eens vj
sterkt door de vele, en luid
tige, stoelendansen in het
bliek. Dat maakt het voor
spelers niet altijd makkelij
hun spel op het juiste moi
in te zetten. Ook zijn ze af
toe hun tekst even kwijt. T
blijft het speelplezier nog
baar, en het stuk eindigt n
rond met een hersteld eve
wicht op aarde.
Dit jaar halve eeuw geleden dat filmster verongelukte
van onze correspondent
Ans Bouwmans
Marion - Hij is gehuld in spij
kerbroek, wit T-shirt en rood
jack, de klassieke uitrusting van
Jim Stark uit Rebel Without A
Cause. Zijn haar heeft hij een
beetje rossig geverfd. Net als
zijn grote voorbeeld, zegt hij.
Brian Burke, een 27-jarige ver
koper van auto-onderdelen uit
Florida, neemt de pose aan die
hij inmiddels zo vaak heeft ge
oefend dat hij 'm kan dromen.
Het hoofd ingedoken, ogen die
vrijmoedig de wereld inkijken.
James Dean: uitdaging, on
schuld en seks in één oogop-
slag.
Dit jaar is het vijftig jaar gele
den dat het leven van de inten
se, tegenstrijdige en getalen
teerde Amerkaanse filmster Ja
mes Dean ten einde kwam. Hij
reed zich op 30 september 1955
dood in de buurt van Cholames
in Californië. Hij was met zijn
Porsche Spyder 550 op weg
naar een race en botste op een
vork in de weg frontaal tegen de
auto van de 22-jarige Donald
Tumupseed. James Dean werd
24. Hij bleef 'forever young',
voor altijd jong. „Hij had zo
veel talent. Ook als hij wel ou
der was geworden, zou hij zijn
vereerd", denkt Burke, die in
Marion, Indiana, is voor een
wedstrijd van James Dean dub
belgangers.
De sterfdag van James Dean
wordt dit hele jaar herdacht.
Zijn drie bioscoopfilms, waar
van er twee pas uitkwamen na
zijn dood, zijn op dvd uitge
bracht. In Fairmount, Indiana,
de plek waar hij het grootste
deel van zijn jeugd doorbracht,
worden veel bezoekers ver
wacht op de herdenkingsbij
eenkomsten in september. Af
gelopen weekend is in Marion,
de nabijgelegen geboorteplaats
van 'Jimmy'alvast een groot
'James Dean Fest' gehouden
met filmvoorstellingen, klassie
ke auto's en souvenirs met een
beeltenis van 'de Amerikaanse
icoon'.
Niet alleen is men hier nog
steeds erg trots op de dorpsjon
gen die het maakte in Holly
wood; de toeristenindustrie en
de erfgenamen verdienen een
goede boterham aan de helden-
Brian Burke uit Florida poseert als Jim Stark alias James Dean. De autoverkoper doet mee aan de look-a-like-verkiezing. Foto: GPD
verering. „James Dean heeft In
diana een handelsmerk gege
ven", zegt Christine, 14, een be
zoekster van Dean Fest uit Ma
rion. In deze omgeving is James
Dean érg aanwezig. In Gas City
ligt de James Dean Gallery van
David Loehr (55). „Ik heb mijn
hobby een beetje uit de hand
laten lopen", zegt deze voor
malige manager van een kle
dingontwerper. Vorig jaar kwa
men er 10.000 bezoekers in zijn
museum. Loehr las een biogra
fie over James Dean en „dat
veranderde mijn leven". Alleen
al zijn verzameling boeken en
archiefmateriaal over James
Dean is indrukwekkend. „Ie
dereen die iets met James Dean
doet, weet me uiteindelijk te
vinden", zegt Loehr.
Neil Sheehan (31) uit Ohio
loopt in het museum rond als
een kind in een speelgoedwin
kel. Hij is wat je noemt een éch
te fan: op zijn linkerarm staan
drie gezichten van James Dean
getatoeëerd. Ertussendoor
kronkelt een bekende uitspraak
van de filmster in iets donker
der inkt: 'Droom alsof je het
eeuwige leven hebt, leef alsof je
morgen zult sterven.' Een over
leden vriend liet hem op zijn
achttiende zijn Dean-collectie
na, en een intense fascinatie
voor de vrijgevochten filmheld.
De tatoeëringen zijn echter pas
een paar maanden oud. Ze
staan voor vrijheid, zegt Shee
han. „Ik heb een eigen bedrijf.
Dat draait goed. Ik hoef nu
nooit meer terug naar de we
reld van negen tot vijf."
In het dorpje Fairmount han
gen kinderfoto's van Dean in
het historisch museum en er
wordt een poging gedaan zijn
middelbare school van de
sloophamer te redden. Fair
mount heeft „het hoofd boven
water kunnen houden dankzij
de mystiek van James Dean",
zegt Jake Roth, wiens „oudere
zus nog een afspraakje met De
an heeft gehad".
Op de vraag wie James Dean in
het echt was, krijg je in Indiana
een heel ander antwoord dan in
Hollywood, zegt Val Holley in
zijn biografie over Dean. De
mensen uit zijn jeugd zien hem
als een gevoelige en stille jon
gen, en houden zich volgens
Holley blind voor het feit dat
'Jimmy' er relaties met mannen
en vrouwen op nahield en zich
zelfzuchtig kon gedragen.
„Hij was geen rebel, hij was een
goeie jongen", aldus Eddie (74),
een gepensioneerd verkoper
van landbouwvoertuigen, en
'goede bekende' van Dean's
oom Marcus en tante Ortense
Winslow, bij wie Dean vanaf
zijn negende woonde.
Dean ligt naast hen begraven
op een begraafplaats niet ver
van hun boerderij. Op zijn graf
steen staan rode mondafdiuk-
ken, en iemand heeft een plas
tic rode roos in de grond ge
drukt. Voor John Knight (62),
een hoogleraar muziek uit
Ohio, is dit al zijn vijfde bezoek
aan het graf van James Byron
Dean.
Hij vindt het niet vreemd dat de
fascinatie met James Dean al zo
lang stand houdt. „Hij was be
reid zichzelf te geven. Mensen
herkennen dat." Zoveel acteurs
hebben geprobeerd Dean te ko
piëren, zegt Knight. „Maar ze
missen zijn kwetsbaarheid. Ja
mes Dean was echt. Hij raakte
je in je ziel. Zoals bijvoorbeeld
een geweldige musicus dat
doet."
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Barokorkest Koninklijk
Conservatorium o.l.v. Ton Koopman.
Gehoord: 5/6, Stadsgehoorzaal, Leiden.
In het kader van het 86ste lus
trum van de Universiteit Leiden
heeft in het afgelopen weekend
een reeks evenementen plaats
gevonden die allemaal iets te
maken hadden met recent ge
vonden bladmuziek van vóór
1800, opgediept uit de Leidse
Universiteits bibliotheek. An
derhalf jaar lang heeft Ton
Koopman, met o.a. Katryn Cok
mogen grasduinen in de stoffi
ge collecties, om met de gevon
den schatten dit lustrum luister
bij te zetten.
Naast een tentoonstelling, met
een fascinerende selectie oude
handschriften met ondermeer
partituren van Pietro A.Locatelli
en Christiaan Fr.Ruppe, waren
er op tal van historische loca
ties concerten te beluisteren,
zoals in De Waag, de Hoog
landse Kerk, de Lokhorstkerk,
de Stadsgehoorzaal en de Hor
tus Botanicus waarin o.a. stu
denten van het Koninklijk Con
servatorium afdeling Oude Mu
ziek optraden in ensembles en
consortia. Het weekend werd
bekroond met een galaconcert
in de Stadsgehoorzaal waar een
groot aantal Leidse geleerden
en notabelen letterlijk schitter
den met hun dames.
Zondagavond werd dit zelfde
concert nogmaals uitgevoerd
voor studenten, familie en be
kenden, en voor de burgerij.
Van de rebelse Rebel in Ouver
ture Les Eléments in d tot en
met Bachs fenomenale Suite no
3 spettert dit concert van
sprankelend vuurwerk dat in al
lerlei kleuren en vormen de
lucht in spuit. Geweldig opzwe
pend vioolspel als jakkerende
verraderlijke regenstormen, fel
le bliksemschichten dwars door
donderslagen heen; dan opeens
de doorbrekende zon, de
schoongeveegde lucht, slechts
het ruisen van een zachte wind.
Het allegro en largo in Locatel-
li's 'Pianto d'Arianna' spr«
in steeds wanhopiger, stei
dringender taal. Zijn 'Intri
zione teatrale' steekt met
en flair van wal. Spanneni
de steeds contrasterende
menten, lichte ijle, soms
krachtige streken afgewisi
met een lichtvoetige dans
de snaren. Opmerkelijk 1;
zaam verglijdt het andante
zachte weke lijnen die ziel
traag naar de finish be*
waarna het presto weer
tisch kan jagen en gieren,
valdi's concert voor vier
vibreren vaag zijn vier ja<
den mee, dwars door het
vitale samenspel van de
violen die elkaar voortdi
op de hielen zitten. Het li
to staat bol van vreugdebi
in doordringende, hel uit;
de kleuren.
Maar hoe fraai, expressie!
taal de Locatelli's, Vivaldi
Rebel de vleugels ook uitsj,
Bach overstijgt en overwe
als vanouds. Eerst in zijn
eert voor vier klavecimbel
een stortvloed van tikken»
gendroppels laten de vier
strumenten mét en onder
ding van de altijd bevlogej
Koopman de vele razend;
nootjes tintelen, meestal f(c
tastisch met elkaar sporei
een enkele keer een tikje
gareel lopend. In slagord»
loopt het bijna minimal
motief, dat door het strijl
even aangeraakt of heerlij
meegesleept wordt. In de
Suite in D zie je bepaald
elegant dansende 'pruikei
'hoepelrokken' meer. Neekh
ouverture overweldigt doi
flamboyant, sterk samens
Het bescheiden maar zee
wezige paukenspel zorgt1
het pikante tintje. De Gav
en II roffelen overmoedig f
laten zich bloedwarm inpl
door twee baroktrompettto
Het Air rekt zich geregeld2:
met lange tere armen, boi ti
donzen neerwaartse stap]
van de grote strijkers. In k
ritmisch schokkende bew In
gen danst tot slot de snell h
volksdans Gigue feestelijk
rond, waarop het applaus u
meer van de lucht is en ei
op het balkon een heuse
ontstaat. t)
