Thriller over
aanslag op
Hirsi Ali
KUNST CULTUUR
Het Leidse Festival van het Levenslied treedt naar buiten
rieuwe energie in 50KV-station
Marianne Faithfull in
bloedvorm in Paradiso
Mooie meiden, geld, drank
en maar blijven schilderen
Muziekpaleis collage van architecten
Dralion
vrijdag 3 juni 2005
R5
door Ad van Kaam
leiden - Het Leids Festival van het
Levenslied gaat naar buiten. De ze
vende aflevering van de smartlappen-
wedstrijd wordt gehouden op drie
verschillende podiums in de binnen
stad.
Het festival gaat voortaan gelijk op
met de Leidse Waterdagen. Die vallen
ditmaal in het weekeinde van 25 en
26 juni.
Hoewel de zes voorgaande afleverin
gen van de competitie zonder uitzon
dering een succes waren, wil de orga
nisatie van het Leids Festival van het
Levenslied het evenement naar een
hoger plan tillen.
Het decor van de bruine kroeg, toch
de werkplek bij uitstek voor de vol
gers van de Zangeres zonder Naam,
Johnny Jordaan en Tante Leen, wordt
daarom verruild voor drie podiums
op pleinen in het centrum. Het berei
ken van een breder en talrijker pu
bliek moet het verlies aan decorum
zodoende compenseren.
De deelnemers aan de wedstrijd zijn
ingeschaald in drie verschillende ca
tegorieën. Op de Beestenmarkt komt
op zaterdag 25 juni tussen 14.00 en
17.00 het hedendaagse levenslied aan
bod.
Op hetzelfde tijdstip vertonen de ver
tolkers van het authentieke levenslied
hun kunsten op het Stadhuisplein.
Op het Arsenaalplein bij de Grote
Beer brengen zes deelnemers hun ei
gen interpretatie van het levenslied
ten gehore.
Daarvoor en daarna komen de Wa
terdagen in beeld. De deelnemers
stappen in bootjes en varen al zin
gend door de Leidse grachten. On
dertussen bepaalt de jury wie in elke
categorie met de beker en de geld
prijs van 500 euro gaat strijken. Om
20.00 uur is de prijsuitreiking, ge
volgd door een optreden op het Stad
huisplein.
Als de alle artiesten dan nog voldoen
de bij stem zijn, gaan ze terug naar de
plaats waar ze horen: het café. De
liefhebber van het levenslied kan in
een kroegentocht getiteld De Levens
loop nog een laatste rondje maken
langs de zangers en zangeressen. De
namen van de deelnemende cafés
worden op een later tijdstip bekend
gemaakt.
ti Appel.
GPD/Koen van Weel
eaterdebuut
n René Appel
hi
i(jBOSCH - Misdaadauteur Re-
z^ppel, tweevoudig winnaar
(de Gouden Strop en nu op-
•ig\v genomineerd voor deze
:voor het spannende boek,
schrijven voor toneel. Pro-
aehuis Brabant presenteert
ijaar zijn eerste theater-
Recht van Overpad. Jut-
Iatzer regisseert het stuk.
jiemiëre heeft plaats op
nsdag 26 oktober in de Ver-
tfabriek in 's-Hertogen-
:h.
«in Kampf
vader de hamer
ij
0^iaag - Bij het veilinghuis
Njmsbury in Londen komt
5 juni een gesigneerde eer-
Iruk van Adolf Hitlers 'Mein
IpF onder de hamer. De
prijs van Hitiers omstreden
Bïjbiografie en politiek inani
ty j|S 37.000 euro. Het gesig-
de werk komt uit de collec-
een anonieme verzame-
Daarin bevinden zich ook
refiling aangeboden ansich-
I (jn bedankkaartjes van Hit-
ein kantoorbenodigdheden
jojindere hooggeplaatste na-
'burg krijgt
nsvoorziening
rg - De provincies Zee-
j Noord-Brabant en Lim-
krijgen een nieuwe dans-
ziening. Mare Vlemmix (nu
s tammeur bij de Stads-
uwburg Arnhem) gaat de
we organisatie in Tilburg
erjtten. Het wordt een kleine
j yvan vaste dansers die sa-
g ijverkt met wisselende cho-
tafen en andere kunste-
s. De eerste producties zijn
-if 2006 te zien. De nieuwe
Hvoorziening krijgt een bud-
&jan bijna 1,1 miljoen euro
~kar. Staatssecretaris Van
aan neemt daarvan
00 euro voor haar reke-
1 regionale overheden de
den haag/gpd - Misdaadauteur
Tomas Ross werkt aan een thril
ler over een aanslag op WD-po-
litica Ayaan Hirsi Ali. Het boek
heet 'De Hand van God' en ligt
begin november in de winkel. De
thriller is geschreven in de stijl
en aanpak van 'De zesde mei',
de roman over de moord op Pim
Fortuyn waarmee Ross in 2003
de Gouden Strop won.
De aanslag die Ross in De Hand
van God beschrijft zal wat weg
hebben van De Dag van de Jak
hals van Frederick Forsyth, al
dus de auteur. In deze thriller
uit 1972 beschrijft Forsyth de
voorbereidingen van een Britse
huurmoordenaar, die door de
Franse terreurorganisatie O.A.S.
wordt benaderd om generaal
Charles de Gaulle uit de weg te
ruimen. „Het is een eerbetoon
aan Forsyth, geen plagiaat", be
nadrukt Ross.
De schrijver zegt dat hij het niet
kan maken om de WD-politica
in het boek werkelijk te laten
doden. „Al was het maar, mo
gen we hopen, dat dat nooit het
geval zal zijn. Wel moet ik het
zo aanpakken dat je gelooft dat
het kan... en natuurlijk is het zo
dat er mensen rondlopen die
dat maar al te graag zouden
willen."
Volgens Ross is de plot totaal
anders van opzet dan Forsyths
thriller, waar de lezer allang
weet wie de moordenaar in
huurt. „Bij mij moet de span
ning gewekt worden door het
raadsel van de opdrachtgever.
Het ligt voor de hand om dat de
Jihad te laten zijn, maar dat zou
ik wat te eendimensionaal en
voorspelbaar vinden.
De schrijver heeft Hirsi Ali niet
gesproken over zijn op stapel
staande thriller. „Ik zou me dan
toch beperkt voelen. Vanzelf
sprekend heb ik wel contact ge
zocht met mensen die me meer
objectieve informatie kunnen
geven. Zo weet ik nu dat er na
de moord op Theo van Gogh
een aanslag op haar werd verij
deld. Ook weet ik sinds kort
waar ze inmiddels woont, ook
dat mag ik om zindelijkheidsre
denen nooit weggeven. Niet al
leen om geen kwade geesten op
ideeën te brengen maar ook
omdat ik me heb voorgenomen
haar privacy te respecteren."
utrecht/gpd - Verschillende
Nederlandse architecten gaan
een zaal ontwerpen voor het
nieuwe Muziekpaleis in
Utrecht. Jo Coenen (voormalig
rijksbouwmeester) tekent de
popzaal, Thijs Asselbergs ont
werpt de jazzzaal, NL-Archi-
tects gaat aan de slag met de
cross-over zaal.
Herman Hertzberger zelf 'doet'
de zaal voor kamermuziek en
treedt op als supervisor. Ook
ontwerpt hij de gemeenschap
pelijke ruimtes en de overkoe
pelende structuur. Hij tekende
in het verleden ook de grote
zaal, die gehandhaafd wordt in
het nieuwe ontwerp. Gisteren
presenteerde Hertzberger het
voorlopig ontwerp voor het
Muziekpaleis aan het Vreden-
burg in Utrecht. Het wordt geen
glazen kubus, maar een colla-
gegebouw.Het Muziekpaleis
kan in 2010 klaar zijn.
muziek recensie
Richard Stekelenburg
Concert: Marianne Faithfull.
Gezien: 1/7, Paradiso. Amsterdam.
Rotterdam - Cirque du Soleil is terug in Nederland.
Na vorig jaar Amsterdam al aangedaan te hebben
heeft het circus nieuwe stijl zijn tenten opgeslagen
in Rotterdam, op de parkeerplaats van Ahoy'. Daar
is vanaf vandaag de voorstelling Dralion te bewon
deren. De spectaculaire shows vol muziek, zang,
dans, theater en acrobatiek van het Cirque du So
leil blijven in Rotterdam te zien tot en met 26 juni.
Kaartverkoop: 0900-0233.
Foto: EPA/Andreu Dalmeu
eatermaker Geert van der Velden maakt voorstellingen op EWR/Slachthuisterrein
Omstandig verontschuldigt Ma
rianne Faithfull zich tegenover
Paradiso voor het afzeggen van
het concert dat ze hier afgelo
pen december al zou geven. Op
doktersadvies had ze toen haar
hele Europese tour afgebroken.
Marianne Faithfull (59) was
oververmoeid en moest rust ne
men.
„Maar hier ben ik dan alsnog",
besluit ze monter. Ze is zicht
baar uitgerust. Oogt welhaast
vitaler dan ooit. En een stuk
zelfverzekerder en overtuigen
der dan tweeënhalf jaar geleden
in het Amsterdamse Carré.
Nu is de aanleiding van haar
huidige tour ook overtuigender
dan toen. Destijds was dat de
release van 'Kissin' time', een
cd waarop ze nummers zingt
die voor haar geschreven wer
den door mensen als Beck, Billy
Corgan (Smashing Pumkins),
Blur en Jarvis Cocker (Pulp),
wat een nogal onevenwichtig
geheel en dito concert oplever
de.
Nü is er de cd 'Before the poi
son', met daarop opnieuw
nummers die anderen voor -
en soms mét - haar schreven,
maar dit keer zijn dat Nick Cave
en PJ Harvey. En die hebben
werk geleverd dat Faithfull past
als een warme, vertrouwde
winterjas.
Toch is 'Before the poison' niet
de hoofdmoot van het concert
in Paradiso. „Ik zit nu 41 jaar in
het vak. En ik heb nu zó'n re
pertoire, dat het zonde zou zijn
om daar niet uitgebreid in te
duiken", verklaart ze. Faithfull
verkeert deze avond in bloed
vorm, zo wordt al gauw duide
lijk.
Met haar weidse armgebaren
en haar Gauloises Blue-gekleur
de stem is het theater bij Faith-
IN MEMORIAM
full nooit ver weg. En vanavond
wordt er gespeeld om alles of
niets.
In die sfeer kan volle overgave
ook omslaan in oprechte woe
de, zo blijkt halverwege de
avond. Een iets te luidruchtige
fan zit haar al een tijdje dwars.
„Oh, shut the fiick up!", bijt ze
hem plotseling toe. „This is MY
show, not yours!" Om even la
ter intens verontwaardigd het
podium af te lopen. „I don't
want this..."
Gelukkig keert ze terug - geluk
kig. Want mooi breekbaar is
Faithfull als ze het prachtige
Don't forget me' van Harry
Nilsson zingt, overtuigend
strijdlustig in John Lennons
'Working class hero' - dat ze
met gebalde vuist vertolkt. Elke
vezel in haar lichaam werkt
mee aan een uiterst gepassio
neerde versie van 'Incarcera
tion of a flower child', een
nummer dat Roger Waters haar
cadeau gaf.
Luchtige nostalgie voert vervol
gens de boventoon als ze - sa
men met het publiek - 'As tears
go by' zingt - 'het nummer
waar het allemaal mee begon'.
'Broken English' wordt uitge-
serveerd als statement. En na
afloop van het destijds gerucht
makende Sister Morphine - een
nummer dat de Stones met
haar schreven - is er een bijna-
boetedoening:Ik ben lang
bang geweest dat mensen na
het horen van dit nummer
massaal aan de morfine en co
ke zouden gaan. Ik weet nu dat
dat onzin is. Het is 'gewoon'
een lied - een imaginaire we
reld op zich. Maar ik heb zelf
wel vaker moeite gehad om fic
tie en realiteit gescheiden te
houden."
Dat nummers als 'The mystery
of love' (PJ Harvey) en 'Crazy
love' (Nick Cave) zich naadloos
tussen de bewezen klassiekers
laten voegen, bewijst dat ze in
derdaad tot het beste behoren
wat Marianne Faithfull opnam.
Kan dit concert alsjeblieft inte
graal op cd worden uitge
bracht?
in - Geert van der Velden
in op slag verliefd op het ge-
101V. Hij zette vorig jaar voor
'Vjerst een stap binnen in het
'-station op het EWR/Slacht-
^jerrein. Een open ruimte
;v*en industrieel karakter. Hij
"Meteen de theatrale moge-
iden van het pand en kreeg
vijf maanden de sleutel om
et zijn gezelschap Fields of
'der twee voorstellingen te
entfrwege deze maand wordt
in $1 keer de voorstelling Exta-
tspeeld, die vorig jaar ook
6obn was op het Houtkamp-
?al in Leiderdorp. Fields of
ider heeft de afgelopen drie
naamgemaakt met voor-
JOI«gen die het moeten heb-
;etxvan beeld en beweging.
1 va doet minder ter zake. De-
dlvalshoek is niet zo vreemd
de wetenschap in het ach-
ïofd dat de in Leiderdorp
en<hachtige Van der Velden
!°0tervormgever van beroep
[aJ 1 Extase laat hij zien dat er
:nte)ig verschil bestaat tussen
:r ude culturen en de huidige
Met behulp van ritmische
iek en dans werd toen en
:n tlog steeds (in het uitgaans-
sve a) geprobeerd in een tijdlo-
^jnbegrensde toestand te ko-
jpronkelijk maakte Van del
en Extase voor het strand
oordwijk (dat ging vanwege
j edorm niet door) en het park
ich,teiderdorp. Nu wordt de
stelling naar binnen ver
kiest. „Nee hoor, da's geen
ld ^1 probleem. Zo'n voorstel-
ul^jgroeit steeds verder. In Ex-
ïr komt alles samen dat
Jnicls of Wonder in de acht
afdi
Geert van der Velden op de luchtbrug in het soKV-station: „Dit gebouw kan een broedplaats voor kunst
worden. Als Leiden het ter beschikking stelt, krijgt de stad er veel voor terug." Foto: Taco van der Eb
eerdere producties heeft uitge
probeerd. Ik had de voorstelling
vorig jaar al ergens binnen in
Leiden willen doen. Maar bij de
gemeente Leiden was het geld
potje leeg en bovendien kon ik
geen geschikte ruimte vinden.
In de theaters kan ik niet uit de
voeten en de Groenoordhal is te
groot. Het 50KV-station kwam
als een geschenk uit de hemel."
Dit gebouw deed vroeger dienst
als verdeelstation van energie
voor de stad Leiden. Het blijft
overeind als de komende jaren
het EWR/Slachthuisterrein
wordt omgetoverd tot de acht
honderd woningen tellende
wijk Nieuw Leyden. „Het pand
zou een prachtig kunstcentrum
kunnen worden", oppert Van
der Velden. „Vanwege de open
heid en het industriële karakter
kan het gebouw veel verdragen:
exposities, theater, concerten.
Tijdens de Ramadan wordt het
zelfs gebruikt als moskee en ligt
het vol met tapijten. Het heeft
een tijdloze, universele uitstra-
ling."
Het is een merkwaardig pand.
De kelder staat onder water. Er
drijven bureaustoelen en lege
wijnflessen in. De begane
grond is een grote lege ruimte.
Van der Velden heeft er een
aantal doeken hangen die hij
voor Extase gebruikt. Door klei
ne bovenramen valt licht naar
binnen. Boven deze open ruim
te loopt een soort luchtbrug
van houten latjes die onder je
gewicht mee veren. „Ik hoop
dat het behouden blijft voor
cultuur. Als ik de vrije hand zou
krijgen, zou ik veel jonge kun
stenaars hierheen halen. Leiden
zou in jong talent moeten in
vesteren. Er wordt nu gepronkt
met 'de jonge Rembrandt',
maar ook toen wist Leiden al
geen aanstormend talent vast te
houden en vertrok de schilder
naar Amsterdam."
De tegenwerping dat Leiden in
vesteert in het Scheltemacom-
plex wuift de Leiderdorper weg.
„Zo bijzonder is het niet wat
daar gebeurt. Ook in Amster
dam, Groningen en Maastricht
zijn kunsthuizen die samen
werken met universiteiten en
musea. Begrijp me goed, het is
prima dat het er is. Het moet er
ook zijn, maar Paul Koek is in
middels een gevestigd theater
maker. Het 50KV-station zou
een multicultureel platform
kunnen worden, een broed
plaats voor kunst. Het gebouw
staat toch leeg. Als Leiden het
ter beschikking stelt, krijgt de
stad er veel voor terug."
Met zijn theaterplatform Fields
of Wonder neemt hij een voor
schot op deze woeste ideeën.
Na Extase gaat hij ter plekke
werken aan de nieuwe voorstel
ling Cir Perdu, die voor eind
augustus op de rol staat. „Deze
productie moet aansluiten op
de thematiek van deze wijk. Het
gaat over mensen die weggaan
en mensen die komen om hun
droom te verwezenlijken. De
wereld draait door, ook al wor
den er huizen gesloopt en nieu
we huizen gebouwd. De bezoe
kers van Cir Perdu worden
langs twaalf plekken geleid,
waar telkens iets gebeurt.
Twaalf is een mooi getal, want
om twaalf uur begint weer een
nieuwe cyclus. De dingen blij
ven zich herhalen."
Als in oktober het eerste huis in
het aangrenzende Noorder
kwartier wordt gesloopt, wil
Van der Velden dat ook met zijn
gezelschap theatraal zichtbaar
maken. „Ik hoop met Fields of
Wonder meer voet aan de
grond te krijgen in Leiden. Tot
nu toe hebben we meer in
Noordwijk gespeeld. Die ge
meente lijkt - misschien uit
toeristische overwegingen - het
belang van kunst en cultuur be
ter te beseffen. In Leiden heb
ben we alleen Black Boxes II op
het meelfabriekterrein ge
speeld. maar toen mochten we
niet in het gebouw omdat de
gemeente met de eigenaar
overhoop lag. Het is altijd wat
in Leiden.
Extase, 14 tot en met 19 juni,
20.30 uur, 50KV-station, Ko
ningstraat 48a, Leiden. Op 17
en 18 juni ook om 23.00 uur,
met aansluitend swingen. Cir
Perdu, 25 tot en met 28 augus
tus, 1 tot en met 4 en 8 tot en
met 11 september, 20.30 uur,
zelfde locatie. Meer informa
tie: www.fieldsofwonder.nl
De Leidse kunstschilder Fred
Hansen is dinsdag op 60-jarige
leeftijd overleden. Hij runde
ook een galerie annex kunstuit
leen aan de Hooglandse Kerk-
gracht, De Gouden Eend, waar
hij honderden van zijn eigen
werken had staan. Hansen was
een kleurrijke figuur en een ge
dreven kunstenaar die moest
schilderen. Hij noemde het zijn
lotsbestemming.
Fred Hansen was een opmerke
lijke verschijning in de stad, de
verpersoonlijking van het ro
mantische kunstenaarschap,
met alle pieken en dalen die
daar bijhoren. Er deden vele
verhalen over hem de ronde.
Over mooie meiden, geld en
drank. Dat zou zijn aardse drie
eenheid zijn. Verhalen die hij
soms zelf de wereld in hielp, gaf
hij ooit toe. Mensen zouden
daardoor een verkeerd beeld
van hem hebben gekregen.
„Fred Hansen heeft telkens een
andere, bloedmooie meid, hij
zuipt zich klem en hij lalt maar
wat", zei hij in 1996 in een in
terview in deze krant. „Dat mo
gen ze denken. Ik hang mis
schien de clown uit. Maar het
laat me onaangetast. Ze mogen
de clown Fred Hansen zien.
Maar de hofnar nooit. Dat be
waar ik voor de mensen van wie
ik echt hou. Mensen die weten
dat ik de boel met mijn schil
derkunst niet belazer. Dat ik ge
dreven ben en dit bijna niet te
dragen is."
Hansen omschreef zijn werk als
spiritueel realisme. De voorstel
lingen waren vrijwel altijd figu
ratief. Vrouwelijk naakt was een
favoriet onderwerp van hem.
Hij had geen behoefte om een
jurk of een jasje op het doek te
zetten. „De mens is het meest
fantastische kunstwerk", zei hij
vijf weken geleden nog in deze
krant. „Zelden of nooit heb ik
zoiets verschrikkelijks en tege
lijkertijd zoiets moois gezien."
Fred Hansen
1945-2005
De meningen over zijn werk lie
pen uiteen. Bewonderaars
noemden zijn magisch realisti
sche voorstellingen fantastisch,
anderen vonden het pure kitsch
of veel te zoetig. Zijn werk
bracht hem geen grote bekend
heid buiten de Leidse regio. „Ik
had ook een gevierd kunstenaar
kunnen zijn, maar ik heb voor
het spirituele gekozen. Dat
heeft voor mij meer waarde dan
beroemd zijn."
Als Hansen schilderde was hij
niet te stoppen. Hij noemde het
zijn lotsbestemming. „Ik heb
eens 24 uur achtereen op het
Requiem van Verdi geschilderd.
De voorstelling werd gediri
geerd door de muziek. Ik kwam
in een bepaalde trance. Ik werd
de Godheid zelf."
Als hij zo obsessief bezig was
had hij het gevoel dat iemand
zijn hand leidde, vertelde hij.
„Dan sta ik verschrikkelijk te lij
den. Maar ik moet wel. Als je
een ei van driehoog naar bene-
den laat vallen spat het op de
grond uit elkaar. Ik spat ook uit
elkaar. Maar op het doek. En
wat mij overkomt is een eeuwig^
vallen. Ik val maar en ik val
maar. Het houdt niet op. Toch
ga ik door. Al zou de dood in
treden na het maken van zo'n
doek. Ik ben namelijk niet bang
voor de dood. Je lichaam is te
vergelijken met een auto die je
van A naar B brengt. Als de auto
is versleten of kapot gaat. stap
je uit. En dan komt er wel weer
een ander voertuig voor je
geest."
Hansen sprak in interviews va
ker over de dood. „Ik denk wel
eens: nu neem ik een half jaar
rust. Ga ik lekker naar Surina
me om uit te rusten. Maar dat
hou ik niet vol. Ik ben als een
balletje dat door de straal van
een fontein telkens omhoog
wordt gestuwd. Af en toe denk
ik: effe doodMon ik maar een
maandje of zo even dood zijn."
Maar Fred Hansen móest schil
deren. Telkens weer een ander
doek, terwijl hij al honderden
werken had staan. „Wie schil
dert, is niet belangrijk", zei hij.
„Je geeft schoonheid door. Ik
ben al tevreden als ik tegen het
eind van mijn leven een haar
licht in de wereld heb ge
bracht."
Hansen is nagenoeg in het har
nas gestorven. Hij zei het zelf
tien jaar geleden al in deze
krant. „Een kunstenaar sterft
schilderend. Ik sterf schilde
rend."
Jan Rijsdam
