Albert Heijn Wientjes ziet geen reden voor pessimism|
op winst in
prijzenslag
ECONOMIE
Zwart vakantiebaantje heeft alleen maar nadelen
Alleen Nederlander strooit hagelslag op brood Ta?ai?" met aante sle|
Veranderitis
Laurus grote verliezer
M
CAO voor
verpleeghuizen
maarssen - Vakbonden en
werkgevers, verenigd in de koe
pelorganisatie Arcares, zijn het
na een lange laatste 'zit' zater
dag eens geworden over een
CAO voor de 230.000 werkne
mers van verpleeg- en verzor
gingshuizen. De arbeidsover
eenkomst heeft een looptijd
van een jaar. Met terugwerken
de kracht tot 1 januari van dit
jaar krijgen de werknemers een
loonsverhoging van 0,8 pro
cent.
Rabo aast op
Roemeense bank
Boekarest - De Rabobank Goep
heeft belangstelling voor de
Roemeense spaarbank Casa de
Economii Consemnatiuni
(CEC), die volledig eigendom is
van de Roemeense staat. Boe
karest begint met de verkoop in
het komende najaar. Rabobank
is niet de enige buitenlandse
bank die is geïnteresseerd in
CEC. Onder andere hebben ook
Dexia, de Hongaarse bank OTP
en Raiffeisen Zentralbank uit
Oostenrijk hun oog laten vallen
op CEC.
AID vindt 280 liter
illegaal gif
kerkrade - Bij drie bloembol
lentelers in Noord-Holland
heeft de Algemene Inspectie
dienst (AID) van het ministerie
van Landbouw ongeveer 280 li
ter illegaal landbouwgif gevon
den. De Franse autoriteiten zet
ten de AID op het spoor van de
telers. Hen was opgevallen dat
de Nederlanders in Frankrijk
bestrijdingsmiddelen kochten.
Het onwettige gif zal worden
vernietigd.
Bosman sluit
drie winkels
eindhoven - Het Eindhovense
bedrijf Bosman, één van de
grootste aanbieders van medi
sche en orthopedische hulp
middelen in Nederland, gaat
voor het eerst in zijn zeventigja
rig bestaan ingrijpend reorgani
seren. De gezondheidswinkels
in Eindhoven, Rotterdam en
Voorburg sluiten per 1 januari.
Door de reorganisatie sneuve
len zeventien van de 190 banen.
In een gezondheidswinkel zijn
bijvoorbeeld vitaminepillen,
steunzolen en speciale kussens
verkrijgbaar.
Lagere WAO
na herkeuring
den haag - Ruim de helft van
de 22.000 arbeidsongeschikten
die in het eerste kwartaal van
dit jaar zijn herkeurd, zien hun
uitkering verlaagd of beëindigd.
Het gaat daarbij om WAO'ers
en zelfstandigen met een WAZ-
uitkering. Herkeurde mensen in
de categorie Wajong (arbeids
ongeschikt bevonden op een
leeftijd van 17 jaar) zagen hun
uitkering in 9 procent van de
gevallen aangepast. Het UWV
verwacht dat de uitstroom uit
de WAO dit jaar zal toenemen,
als gevolg van de herkeuringen.
Zorg kostte
60 miljard in 2004
den haag - De kosten van zorg
voor gezondheid en welzijn na
men vorig jaar opnieuw veel
harder toe dan de gemiddelde
inflatie. In totaal bedroegen de
kosten 60 miljard euro, 4,3 pro
cent meer dan in 2003. Wel ste
gen de zorguitgaven veel min
der hard dan een paar jaar gele
den. De kleinere stijging heeft
te maken met loonmatiging in
de zorgsector en het temperen
van de tarieven van vrije be
roepsbeoefenaren in de medi
sche sector. Ook de kosten van
medicijnen worden gedrukt. In
de periode 2001-2003 namen
de uitgaven aan zorg nog jaar
lijks toe met ongeveer tien pro
cent.
maandag 3o mei 2005
'Er is een grote behoefte aan meer dynamiek in onze economie'
Amsterdam - Albert Heijn heeft
na een goed eerste kwartaal zijn
marktaandeel vergroot van 27,3
procent in de laatste drie maan
den van 2004 tot 28,1 procent.
De dochteronderneming van
Ahold lijkt daarmee aan de win
nende hand in de prijzenoorlog
tussen de supermarktketens.
De groei van Albert Heijn is nog
groter als wordt gekeken naar
het eerste kwartaal van 2004.
Toen had het nog een markt
aandeel van 26,9 procent. Een
en ander blijkt uit cijfers van
het marktonderzoeksbureau AC
Nielsen, die zijn uitgelekt via de
www.zibb.nl/food, een website
van de voedingsindustrie.
Door de groei is de grootgrutter
weer op hetzelfde marktaan
deel gekomen als in het eerste
kwartaal van 2002. Albert Heijn
ontketende in oktober 2003 een
voor de Nederlandse super
marktbranche ongekende prij
zenslag. Meer dan duizend arti
kelen werden tussen de 7 en 35
procent in prijs verlaagd om
weggelopen klanten terug te
halen.
De groei van Albert Heijn in de
eerste drie maanden van dit
jaar ging vooral ten koste van
Laurus en Schuitema. Laurus,
het moederbedrijf van Edah,
Konmar en Super de Boer, zag
zijn marktaandeel verder dalen
en zou inmiddels op 15,4 pro
cent zitten. Daarmee is Laurus
de vierde speler geworden op
de Nederlandse markt, na Al-
bert Heijn, Superunie en Schui
tema (Cl 000).
Ahold maakte twee weken gele
den bekend dat Albert Heijn in
het eerste kwartaal een omzet
groei had gerealiseerd van 4,9
procent tot 1,8 miljard euro.
Schuitema, dat voor 73 procent
in handen is van Ahold, zag de
inkomsten stagneren op 900
miljoen euro.
door James McConigal
den haag/gpd - „Goed Hol
lands koopmanschap is eigen
lijk ook altijd overleggen ge
weest. Je praat met elkaar, peilt
wederzijdse belangen en dan
doe je een zaak. Waar het om
gaat is: heb je vertrouwen in el
kaar."
Bernard Wientjes, die vandaag
wordt benoemd tot nieuwe
voorzitter van werkgeversorga
nisatie VNO-NCW, heeft zeker
geen hekel aan het poldermo
del. „Het typisch Nederlandse
onderhandelingsmodel is wat
mij betreft niet in gevaar. Het
moet in de praktijk wel worden
aangepast, anders uitgevoerd.
De standpunten in het overleg
moeten duidelijk gecommuni
ceerd worden, de afspraken
helder vastgelegd. Dat voor
komt gedoe achteraf, als partij
en vooral hun eigen gelijk pro
beren te vinden in gezamenlijke
standpunten," zegt hij in een
gesprek vlak voor zijn officiële
benoeming, vanmiddag in
Scheveningen.
Dat wil niet zeggen dat de ge
sprekken met de vakbeweging
altijd soepeitjes zullen verlo
pen. Wientjes is een aimabel
man, die makkelijk en rustig
praat. Maai' hij vertegenwoor
digt natuurlijk wel de grootste
werkgeverskoepel van Neder
land.
„Ach, af en toe ruzie is niet
erg," zegt hij. „Dat lucht op.
Daarna ga je weer verder." Hij
heeft het afgelopen jaar met
verwondering gezien dat de
persoonlijke verhoudingen tus
sen de hoofdrolspelers af en toe
een flinke deuk opliepen. Hij
zal daar voor waken: „De per
soon en de zaak moet je altijd
scheiden. Je moet de samen
werking niet personifïceren. In
die val zal ik niet trappen."
Eén punt waai' het in de polder
flink over zal gaan stormen is
zijn stellige overtuiging dat ie
dereen langer zal moeten gaan
werken. Per week, per maand,
per jaar, per leven. „De arbeids
kosten per eenheid product zijn
in dit land te hoog geworden.
De arbeidsregels zijn te weinig
flexibel. Dat heeft onze interna
tionale concurrentiepositie on
dergraven. Een van de moge
lijkheden aan beide structureel
iets te doen, is langer werken.
Bovendien leidt de vergrijzing
onherroepelijk tot een grotere
behoefte aan arbeidskrachten.
Mensen die langer werken, in
clusief de geheel of gedeeltelijk
afgekeurden, kunnen daaraan
voldoen."
Wientjes vindt dat de AOW-
leeftijd moet worden opgetrok
ken. Volgens hem worden men
sen niet alleen ouder, maar ook
gezonder ouder. „De AOW
dreigt onbetaalbaar te worden.
Mensen later laten instromen
heeft vele voordelen." Ook be-
st
Werkgeversvoorzitter Bernard Wientjes: „Af en toe ruzie is niet erg.
Dat lucht op." Foto: WFA
lastingheffing bij rijkere AOW-
'ers moet volgens hem be
spreekbaar zijn, om op termijn
de oudedagsvoorziening be
taalbaar te houden.
„Mensen begrijpen best dat
langer werken noodzakelijk is.
De bevolkingsontwikkelingen
tonen onontkoombaar
de verhouding tussen w
den en niet-werkenden
schever wordt. Dat kan
economie op termijn ni
gen", meent Wientjes.
Hij is niet somber over
komst van Nederland, a5er
wel werk aan de winkel,
geen reden voor fundan
pessimisme. Nederland
een sterke economie. O
is ook nog steeds aantre
voor buitenlandse bedri
Het land wordt stabiel b
stuurd, is fiscaal vriende
heeft een goed opgeleidlo
roepsbevolking."
Maar Wientjes ziet wel ij- p
lijkheden om die positietie
sterken. „Er is genoeg o^r g
merschap in dit land. Mjjre
moeten belemmeringen dii
den weggenomen. De r& in
ving is soms te ver doorfed,
ten. Minister Zalm (finale S
is op de goede weg met I (S<
minderen van de adminjfst;
ve lasten voor het bedrijkfra
Maar hij heeft nog een \jf (F
gaan." Lis
Wientjes wijst onder amfor 1
de gebieden milieu en ai st
ook op de wat dit betrefjte 1
achtzaamde rol van lokken
heden. „Er is een grote ijacl
te aan meer dynamiek iirfr
economie. Alles dat dit ijte
weg staat, moet zeer krij
gen het licht worden gel
den." O
(x _l zurich/anp - Het Zwitserse far- extra orders geplaatst bf
door Henny Zetteler
Tilburg - Voor Nederlanders
mag hagelslag op de boterham
de gewoonste zaak van de we
reld zijn, de rest van die wereld
kent die lekkernij alleen als deco
ratie van gebak en ijs. 's Werelds
grootste hagelslagfabrikant Deli-
cia vindt het tijd voor verande
ring.
Proeven doet directeur Bemd
Pöstma van Delicia tijdens zijn
dagelijkse rondgang door de fa
briek nog elke dag. Met groot
genoegen en veel smaak. Een
handjevol hagelslag van de lo
pende band, een vingertje puur
of melk uit de droogtrommels.
Postma (37) voelt bij elk hapje
bij wijze van spreken de volle
verantwoordelijkheid van die
handeling. Hij is tenslotte alge
meen-directeur van 's werelds
grootste hagelslagfabriek Deli
cia, dochter van voedingscon
cern Koninklijke Wessanen.
Met een afzet van 16.000 ton
hagelslag en vlokken is het pro
ductievolume van Delicia onge
veer net zo groot als dat van de
drie concurrenten in de hagel
slagbranche in ons land samen.
Die concurrenten zijn voe
dingsmiddelenreus Heinz met
Venz/De Ruijter, de Drostefa-
brieken in Vaassen, waarachter
het Duitse Hosta schuil gaat, en
het eveneens Duitse Stolze, dat
in Nederland een kleinere rol
speelt. Dat Nederland topspeler
is in de mondiale hagelslag-
markt heeft direct te maken
met onze oeroude gewoonte de
ontbijtboterham te bestrooien
met hagelslag. Daarin zijn we
uniek, iets dat Postma betreurt.
„We hebben van alles gepro
beerd om het buitenland aan
de boterham met hagelslag te
krijgen. Maar het doorbreken
van tradities en rituelen is
moeilijk. Strooigoed uit Neder
land vinden we weer wel terug
in landen waarnaar Nederlan-
zürich/anp - Het Zwitserse far
macieconcern Roche kan de vi
rusremmer Tamiflu niet aansle
pen. Nieuwe klanten voor het
medicijn, het enige dat be
schermt tegen het Aziatische
vogelgriepvirus H5N1, moeten
tot twee jaar wachten op hun
bestelling.
Inmiddels hebben 25 landen
ECOIMOMIEWIJZER
extra orders geplaatst bf
De explosie van de vr<rPï
Tamiflu kwam, nadat cve
eind vorig jaar waaraf
voor een uitbraak var
griep. Volgens consffaa
schattingen kan het aaf60
smettingen oplopen tofaa
joen, met 7 miljoen do
gevolg. p
'en
A
dc
drt
Een werknemer van Delicia controleert of de hagelslag al droog is na het glazuren. Foto: GPD/John Schouten
ders zijn uitgezwermd. In Indo
nesië kennen ze onze korrels
bijvoorbeeld als 'muizenpoep-
jes'."
De hagelslag komt overigens
niet allemaal op de boterham
terecht. Van de 16.000 ton die
Delicia produceert is eenderde
bestemd voor industrie en bak
kerijen en komt in de vorm van
hagelslag, vlokken of pajetten
terecht op cakes, ijsjes, zuivel,
koekjes en ander gebak.
Zo'n veertig procent van de
productie gaat de grens over.
Grote liefhebbers zijn de directe
buren Duitsland en België,
maar bedrijven in Frankrijk,
Engeland en Italië decoreren
hun producten ook graag met
hagelslag van Delicia. „We zijn
daarnaast voortdurend bezig
met innovaties, want we moe
ten groeien. Zo gaan we bin
nenkort grote vlokken maken.
Er is voor tonnen in de nieuwe
wals geïnvesteerd."
Terwijl Postma dat zegt, neemt
hij nog een bescheiden hapje
witte korrels uit een plastic kof-
fiebekertje op tafel. Hij schuift
een ander plastic doosje naar
voren. „Proef eens, wat is er an
ders?" Het geheim van de wat
frissere 'prikkelende' smaak
blijkt te schuilen in het gebruik
van druivensuiker.
Anders dan Venz/De Ruijter
maakt Delicia geen eigen mer
ken, maar private labels. Grote
klanten zijn Albert Heijn - dat
zijn huismerk sinds 2001 door
Delicia laat maken -, Cl000,
Laurus en de discounters Lidl
en Aldi. „Allemaal hebben ze
hun eigen recept. Iedereen in
onze branche mikt op kinde
ren, om die aan de hagelslag te
krijgen", zegt Postma. „Dus als
een volwassene hagelslag eet,
verwent hij eigenlijk het kind in
zichzelf."
Als de eindexamens er straks op
zitten, is het weer tijd voor va
kantiebaantjes. CNV Jongeren
houdt ook dit jaar een campag
ne om jongeren te informeren
over onder andere de financiële
aspecten van vakantiewerk.
Daarnaast probeert de jonge
renorganisatie bij de Commis
sie voor Gelijke Behandeling de
rechtspositie van jonge (vakan-
tie)werkers te verbeteren.
Waarom zou een 18-jarige meer
verdienen dan een 16-jarige?
„Beloning, veiligheid, goede
contracten, belastingteruggave-
dat zijn elk jaar weer de belang
rijkste thema's waar wij vakan
tiewerkers én hun werkgevers
op wijzen", vertelt Antoon
Blokland, voorzitter van CNV
Jongeren. De thema's zijn in
feite allemaal terug te vinden in
het onderscheid tussen wit
werken en zwart werken.
Zwart werken lijkt aantrekkelijk,
maar heeft uiteindelijk alleen
maar nadelen. Werk je bijvoor
beeld als oproepkracht, dan is
er soms wel werk voor je maar
soms ook niet. Bij een wit baan
tje is een werkgever verplicht
om je altijd drie uur per week
uit te betalen. Bij een zwart
baantje kun je gewoon naar
huis gestuurd worden en krijg
je niets.
Verder valt dat belasting beta
len in de praktijk reuze mee. Als
vakantiewerker kun je na afloop
van het jaar bijna altijd een
groot deel van de ingehouden
belasting en premies terugvra
gen via een Tj-biljet, verkrijg
baar bij de Belastingdienst. Als
de Belastingdienst er achter
komt dat je zwart hebt gewerkt,
krijg je alsnog een naheffing en
je kunt zelfs een boete krijgen.
Erg belangrijk verder is dat je
bij een wit baantje automatisch
verzekerd bent. Als je ziek bent,
krijg je ten minste 70 procent
van je salaris uitbetaald en
mocht er onverhoopt een onge
luk op het werk gebeuren, dan
ben je ook daar tegen verze
kerd. Werk je zwart, dan krijg je
geen geld bij
ziekte en heb je
na een ongeval
ook geen recht
op een uitke
ring. Een wit
baantje bete
kent ook dat
een werkgever
zich aan allerlei
regels moet
houden op het
gebied van vei
ligheid en het
aantal uren dat
je mag werken.
Bij een wit va
kantiebaantje
heb je recht op
het minimumjeugdloon. Zwart
kun je soms meer verdienen,
maar vaak ook niet. Je kunt je in
elk geval nergens op beroepen.
In de tabel staan de minimum
jeugdloonbedragen die voor
heel 2005 gelden. De bruto be
dragen zijn wettelijk bepaald.
Wat je daar netto aan over
houdt, is een indicatie, omdat
EIGEN
BEURS
Brenda van Dam
de af te dragen pre
mies per bedrijfstak
iets verschillen.
Naast deze bedra
gen heb je ook altijd
recht op ten minste
acht procent vakan
tiegeld en bouw je
automatisch vrije
dagen op.
Het minimum
jeugdloon is afgeleid
van het minimum
loon voor volwasse
nen vanaf 23 jaar.
Een 15-jarige krijgt
30 procent van het
minimumloon, een
18-jarige 45,5 pro
cent en een 22-jarige 85 pro
cent. In 2004 is de Wet gelijke
behandeling op grond van leef
tijd bij arbeid, beroep en be
roepsonderwijs in werking ge
treden. Volgens deze wet is ie
dere vorm van leeftijdsdiscrimi
natie bij arbeid, beroep en be
roepsonderwijs verboden. On
derscheid naar leeftijd is alleen
toegestaan als daar een gegron
de reden voor is. Volgens de
wet is een apart minimum
jeugdloon gerechtvaardigd om
dat dit jongeren een grotere
kans op werk geeft.
„Veel bedrijven hanteren voor
werknemers jonger dan 23 jaar
beloningsschalen waarbij zij
meer gaan verdienen naarmate
ze ouder worden", vertelt Blok
land. „Dat is in feite leeftijds
discriminatie en we hebben
dan ook een klacht ingediend
bij de Commissie Gelijke Be
handeling, die toeziet op de uit
voering van de wet. Als daar
voor ons een positieve uit
spraak uit voortvloeit, dan zul
len we bij de Commissie ook
het onderscheid in het mini
mumjeugdloon ter discussie
stellen."
CNV Jongeren heeft bij de
Commissie Gelijke Behandeling
bovendien een klacht inge
diend over jongerendiscrimina-
tie in supermarkten. „Op je
achttiende ben je daar al vaak
te duur en lig je eruit", aldus
Blokland. „We hopen jongeren-
discriminatie te kunnen stop
pen en als agendapunt in de
CAO-onderhandelingen in de
supermarktbranche te krijgen."
De zaak dient op 30 mei.
Meer informatie: Vakantiewerk
krant, gratis verkrijgbaar via
www.cnvjongeren.nl
Minimumjeugdloon
In onderstaande tabel staan
de minimumjeugdlonen voor
2005. Het eerste bedrag is het
nettominimumloon, het
tweede het brutobedrag.
16 jaar: 99 -100,70
17 jaar: no -115,30
18 jaar: 121 -132,80
19 jaar: 137-153,25
20 jaar: 156-179,50
21 jaar: 181 - 211,60
22 jaar: 208 -248,10
De staking van de huisartsen,
deze week, is zeer ongebruike
lijk. Stakende huisartsen is een
contradictio in terminis. Staken
is immers strijdig met de afge
legde eed. Daarom moet het
water wel tot boven de lippen
staan. De huisartsen zijn de zo
veelste heivorming zat.
Minister Hoogervorst wil de
prikkelwerking in de zorg ver
beteren. In het geval van de
huisartsen komt dat neer op
een vergroting van de macht
van de verzekeraars. Iedere
huisarts moet via contracten
met zorgverzekeraars haar of
zijn inkomen op peil zien te
houden. De angst is dat de ver
zekeraar voor
artsje gaat spelen.
Huisartsen vrezen
hun zelfstandig
heid te verliezen.
En dat niet alleen:
nog meer tijd gaat
straks zitten in
administratieve
beslommeringen.
De moderne
huisarts is daar al
ongeveer de helft
van zijn werktijd
aan kwijt. Dat
wordt alleen maai'
erger wanneer el
ke 'huisarts-Da-
vid' met grote re
gelmaat moet onderhandelen
over van alles en nog wat met
een reeks 'zorgverzekeraar-Go-
liaths'. De huisartsen zijn niet
de enige groep in de samenle
ving die protesteren tegen weer
een hervorming. De vakbonden
blazen nog stoom af na de pro
testen tegen de WAO-stelselwij-
ziging. Inmiddels heeft de
Tweede Kamer de voorgeno
men WAO-regelgeving onder
ogen gekregen: een draak van
een document dat, naar ver
luidt, bijna 300 bladzijden be
slaat. Kortgeleden wonden do
centen en studenten in het ho
ger onderwijs zich op over weel
een majeure wijziging in het
beleid. Studenten krijgen een
soort studiestrippenkaart waar
mee zij in hoger-onderwijsland
kunnen shoppen. De admini
stratieve en bureaucratische el
lende die hiervan het gevolg zal
zijn, is niet te overzien.
De ene na de andere hervor
ming wordt over de bevolldng
uitgestort. Het aantal voorbeel
den is dermate groot dat ik
daarmee de komende jaren de
ze column moeiteloos kan vul
len. Door voortdurend te pra
ten over 'moderniseringen' en
'hervormingen' wordt de in
druk gewekt dat tegenstanders
in een stoffig verleden leven,
want wie ziet het nut daarvan
nu niet? Ikzelf heb in mijn
werkzame leven een stuk of zes
of zeven majeure 'hei-vormin
gen' mogen meemaken. Ik ben
de tel kwijt.
Sylvester Eijffinger
hoogleraar economie
Universiteit van Tilburg
o<
Toen ik nog jong, naïef
belovend was, maakte il
daar heel druk om. Ik lagr
voorstellen, dacht mee 1(j0
alternatieven, vergadert
de consequenties, werk
de noodzakelijke uitvoe
cetera. Onderzoekschol
ik helpen oprichten, op
gen heb ik studeerbaarc
maakt, van doctorandi
Master's gemaakt, enzo
zo verder.
Inmiddels laat ik elke h<
mingstorm rustig overw
De bijbehorende stukke
en dik - verdwijnen ong
de papiervernietiger. In
daarvan ga ik gewoon a
werk: ik si
tikelen, ik
colleges;
verleen m
schappelij
hand- en tr:
diensten,
danks alle
stuurlijke
ruis is het
lijke werk
steek vera
Aan een g
artikel mo
altijd dito
zoek voor
Voor een
sprekend
moet nog
retoriek worden aanges
>.u
ma
ete
'en
Van
tac
001
kre
Un
:lw
hesi
air
site
site
Die onstuitbare verandi ^g
is volstrekt contiaprodu bu
Met een hoop gedoe wo
voortdurend de menser
het om gaat van hun we
houden. In 1996 heb ik
ervoor gepleit om het v<
ministerie van Onderwi
tuur en Wetenschappei
&W) vier jaar met betaa
te sturen. Mijn voorspel!
dat iedereen daar beter
worden: de ambtenarei
den van een langdurigel
de vakantie kunnen gei
zonder docenten, lerart
lingen en studenten m<
geneuzel lastig te vallei
aard is mijn voorstel eei
dood gestorven. Eigenlij
weer met een vergelijk!
dooi moeten komen, d;
deze keer niet tot het
van OC&W zou moeten|
ken. Omdat vechten tej
bierkaai ongezond is, zij
daarvan af. Het is veel
diger om in alle rust de
de andere beleidstorm
te negeren. Dan hoef ik|
huisarts ook niet met si
klachten lastig te vallen]
heeft vervolgens tijd voi
patiënten.
Politici en andere beleic
kers lijden aan een eins
ziekte: de veranderitis. I
raadzaam dat zij en ma
de huisarts gaan om zie
wege deze chronische ePng
neeslijke kwaal volledig ark
afkeuren.
