VN-conferentie over
kernwapens mislukt
BUITENLAND
Palestijnen blij met klare taal Amerikaanse president Bush
'Geen enkele dictatuur blijft eeuwig overeind'
Help de cultuur
bij u in de buurt
'Stroomstoring was sabotage'
VS: Vijf incidenten
met schending koran
Britten krijgen eigen
windmolen op dak
ja
Stort op
giro 5050
of geef
aan de
collectant
Noord-Korea ontkent voorbereiding atoomproef
Bloedbad door aanslag in moskee
Turks parlement akkoord
met herziening strafrecht
EN
kamp
in minderheid
lied puntige
enmessen'
Britse medici pleiten
;ing I
70 J\
.00 iel
.50
3.64 dl
"l'ii
9&jn r
slijk relatie
ra-blindheid
.65
.21
,63
.84
.14
.10
.21 iton - De Amerikaanse
gezondheidsdienst
^45 lerzoekt berichten over
.15 tdie blind zijn gewor
gd iet gebruik van de po-
!68 [Viagra. Dat berichtte
'caanse televisiezender
eren. Wereldwijd ge-
mgeveer 23 miljoen
Viagra. Volgens de
I ongeveer vijftig geval-
ïd van Viagra-gebrui-
ïun gezichtsvermogen
iben verloren. Hoewel
ft verband met het ge-
de potentiepil niet is
de FDA zeer be-
feijn.
zaterdag 28 mei 2005
[en nipte meerderheid
:ranse kiezers is van
zondag bij het referen-
er de Europese grond-
n te stemmen. Maar
imp lijkt zijn achter-
verkleinen, zo valt op
n uit een nieuwe opi-
ig van gisteren. 52 Pro-
de ondervraagde kie-
an plan de grondwet af
qq l Dat was donderdag
..procent.
Erbij
8,67
0,13
0,90
9,17
3.35
6.00
0,00
9!so ikblad British Medical
voor een verbod op de
van puntige keuken-
De experts menen dat
bod kan helpen het
oden door steekpartijen
te verminderen. Daar-
ten keukenmessen alle-
erond zijn, vinden de
igen. Er is, zo bleek uit
bij een aantal topkoks,
cele culinaire reden te
;n waarom keukenmes-
scherpe punt moeten
aldus de artsen.
door Ad Bloemendaai
tel aviv - „Ik hoef u niet te zeggen dat de Pa
lestijnen niet gewend zijn aan dergelijke lof."
Ziad Asali, leider van de Palestijnse lobby in
Washington, glom na afloop van de Ameri
kaans-Palestijnse persconferentie van tevre
denheid.
Wat George Bush vertelde in de tuin van het
Witte Huis, na zijn gesprek met de Palestijn
se president Machmoud Abbas, klonk hem
als muziek in de oren. Het lied was bekend,
maai' de maat werd dit keer niet geslagen
door de Israëlische premier Ariel Sharon.
„De Palestijnen zijn naar Washington geko
men om duidelijke Amerikaanse steun te
verwerven op een aantal gebieden: politiek,
economisch en verbaal. President Bush heeft
de verwachtingen waargemaakt en dat waar
deren we zeer", zei Asali. Het is lang geleden
dat Palestijnse lobbyisten een Amerikaanse
president zoveel lof hebben toegezwaaid.
In feite deed Bush weinig meer dan het offi
ciële Amerikaanse beleid ten aanzien van het
Israelisch-Palestijnse conflict nog eens uit
een te zetten. Maar hij deed dat in termen
die de Palestijnse gasten konden waarderen,
zoals hij zich ook aanpast als er Israëliërs op
bezoek zijn.
Bush waarschuwde Israël zijn nederzettin
gen op de westelijke lordaanoever en in Jeru
zalem niet uit te breiden of anderszins voor
uit te lopen op een permanente regeling. Hij
maakte verder duidelijk dat de bestandslijn
van voor 1967 de basis moet zijn voor de
grens tussen Israël en een Palestijnse staat.
Afwijkingen zijn alleen mogelijk met weder
zijds goedvinden, zei hij. Met die woorden
haalde hij een streep door Sharons bewering
dat de Amerikanen zich hebben neergelegd
bij de inlijving door Israël van grote neder
zettingen.
Over de afscheidingsbarrière die Israël op de
westelijke Jordaanoever aanlegt zei Bush dat
die gebaseerd moet zijn op veiligheidsover
wegingen en niet op wat de Israëlische rege
ring politiek goed uitkomt.
Hij sprak Abbas consequent aan met 'presi
dent' en niet met 'voorzitter', zoals ten tijde
van Jasser Arafat.
Binnenskamers heeft de president zijn Pales
tijnse bezoeker het een en ander verteld over
de noodzaak de Palestijnse milities te ontwa
penen. Maar op de persconferentie zwaaide
hij Abbas louter lof toe. Tot opluchting van
de Palestijnse delegatie beperkte hij zijn op
merkingen over terreurbestrijding tot alge
meenheden. Ook de 50 miljoen dollar die
Bush het Palestijnse Bestuur toezegde viel in
goede aarde. Het geld is bestemd voor de
vestiging van Palestijnen in de door Israël te
ontruimen gebieden in de Gazastrook.
In Israël zijn de opmerkingen van Bush ta
melijk koel ontvangen. Regeringsvertegen
woordigers wijzen erop dat Abbas van Bush
geen brief met toezeggingen heeft gekregen,
zoals Sharon die wel heeft ontvangen. Aan
de andere kant: de uitgeschreven tekst van
de persconferentie vormt een document dat
zal worden bijgezet in de Palestijnse archie
ven.
Dezelfde Israëlische bronnen zien een ander
hoopvol teken: Bush heeft de Palestijnse pre
sident niet beloofd dat de tweede fase van de
Routekaart, het internationale vredesplan,
wordt overgeslagen. Die fase geeft de partij
en de optie een Palestijnse staat te vormen
binnen voorlopige grenzen.
Het Palestijnse Bestuur voelt daar niets voor
omdat het Sharon ervan verdenkt dat hij
voorlopig zal opvatten als definitief. Maar
zolang Israël zelfs geen begin maakt met de
uitvoering van de eerste fase van de Route
kaart, lijkt dat probleem nog niet aan de or
de.
Fahd
ekenhuis
)e Saudische koning
ipgenomen in een rie-
voor medisch onder-
Saudische autoriteiten
m de alarmtoestand af.
iven van de veilig-
[jjlepen zijn ingetrokken.
Saudische functiona-
•ft de koning last van
vocht in de longen,
ishdheid van de 83-jarige
n ie vorst is al jaren
halfbroer, kroon-
lullah, is al geruime
itelijke heerser.
52.:
16,45
isconi zwijgt
voetbal
i3^83iet verlies van zijn club
58.25h tegen Liverpool zit
20 Jlrlusconi zo hoog, dat
94!oqbesloten dertig dagen
3 iM voetbal te praten. De
19 95e regeringsleider meld-
94!oqwijgplicht gisteren op
50'80|conferentie, in aanwe-
40,ocfari de Engelse premier
47!i7jir.
46,41]
Igsveteranen
s gevonden
58,73
Op de Filipijnen zijn
2,62 voor het eerst in dertig
85,5cjeuw twee Japanse ve-
77'||iit de Tweede Wereld-
ïö^ivonden. Zij zouden
2.1ls 1945 hebben schuil-
jf|3n in de bergen op het
37!8c(indanao. Hun aanwe-
146u'erdPas onlan8s ont"
77'ocjn ze contact opnamen
96,20japanner die op de Fi-
53'IfP zoek was naar oor-
44io(fanen. Functionarissen
24.7%panse ambassade in
05 proberen vandaag de
t van de twee mannen,
[dels in de tachtig zijn,
;llen.
«huis bestand
1 tsunami
Amerikaanse onder-
lebben een woonhuis
|ld dat in hoge mate
ioet zijn tegen de ver-
Ie kracht van een
(tsunami) na een zee-
'e eerste duizend van
'.80 woningen zullen op
[;30 Sri Lanka worden ge-
De nieuwe constructie
>78 il sterker dan een tra-
)'10 Srilankaans woon-
5.70 Dr een uitgekiendere
j tie en door betonnen
)*50 aoeten de nieuwe hui-
ün plek blijven staan in
dat nieuwe tsumani's
zullen teisteren.
[aar cel voor
lijke worp
)e rechtbank in de
fad Melun heeft twee
van 32 jaar veroor-
tien jaar onvoorwaar-
fvangenisstraf omdat
een brug over de auto-
\5 voorwerpen naar
'ilisten hadden ge
in van de automobilis-
daarbij gedood. Hij
1 brandblusapparaat
ak. De officier van jus-
15 jaar geëist.
^TdC% «tortor,
Cultuur kan niet zonder Anjeractie, www.cultuurfonds.nl
Islamabad - Nabestaanden rouwen om de dood van een familielid
als gevolg van een bomaanslag in een moskee in de Pakistaanse
hoofdstad Islamabad. Zeker 25 mensen kwamen om, tientallen ande
ren raakten gewond. Volgens de politie gaat het om een zelfmoord
aanslag. Volgens de Pakistaanse televisie waren er op het moment
van de ontploffing duizenden gelovigen, zowel soennieten als sjiie
ten, in de Bari Imam moskee aanwezig voor de viering van een religi
eus feest. Het getroffen heiligdom staat vlakbij belangrijke rege
ringsgebouwen, ambassades en residenties van diplomaten. De sjnti-
sche geestelijke Syed Guftar Hussain Sadiqi vermoedt dat de aanslag
het werk is van militante soennieten uit Pakistan of het buitenland.
De aanslag komt op een moment dat de Amerikaanse onderminister
voor buitenlandse zaken Christina Rocca haar bezoek aan Pakistan
afsluit en aan de vooravond van nieuw vredesoverleg met India. Pa
kistan geldt als een belangrijke bondgenoot van de Verenigde Staten
in hun strijd tegen het internationale terrorisme. Foto: EPA
new york/anp - Het 35 jaar ou
de internationale verdrag tegen
de verspreiding van atoomwa
pens krijgt voorlopig geen mo
dernerjasje. De conferentie
over het verdrag is gisteren, na
vier weken vergaderen in het
hoofdkwartier van de Verenigde
Naties in New York, zonder
overeenstemming afgesloten.
De voorzitter van de conferen
tie over het zogeheten non-
proliferatieverdrag (NPV), de
Braziliaan Sergio Duarte, zei in
zijn slottoespraak te betreuren
dat 189 deelnemende landen
geen consensus wisten te be
reiken. De hoogste baas van de
VN, Kofi Annan, had aan het
begin van de conferentie nog
met kracht gepleit voor aan
passingen van de overeen
komst uit 1970. Aan de ene
kant streven namelijk steeds
meer staten het bezit van kern
wapens na, of worden zij daar
van verdacht.
Aan de andere kant houden de
'erkende' kemwapenstaten zich
niet aan hun belofte hun kem-
wapenarsenalen te vernietigen,
aldus Annan. Ook zijn er inter
nationale terroristische organi
saties die aan kernwapens pro
beren te komen. Bovendien lijkt
er sprake te zijn van een toene
mende smokkel en illegale ver
koop van nucleaire technologie.
De deelnemers aan de confe
rentie deden er alleen al twee
weken over om een programma
voor de conferentie op te stel
len. Daarna bleek dat de huidi
ge kernmachten, vooral de Ver
enigde Staten, eigenlijk niet wil
den spreken over de verminde
ring van hun kern wapenarse
naal of over de ontwikkeling
van nieuwe wapens. Andere
landen wilden weer niets weten
van eventuele beperkingen van
hun atoomprogramma's voor
energieopwekking.
Bijna alle landen in de wereld
zijn lid van het non-prolifera
tieverdrag. Alleen Pakistan, In
dia en Israël, die eigen kernwa
pens ontwikkelden, voelden
niets voor het NPV. Noord-Ko-
rea, dat kort geleden verklaarde
over kernwapens te beschikken,
stapte begin 2003 uit het ver
drag. Het land ontkende giste
ren voorbereidingen te treffen,
voor een ondergrondse atoom
proef. Amerikaanse mediabe-
richten daarover zijn volgens
Pyongyang „verzinsels" van de 1
Verenigde Staten.
Noord-Korea heeft naar eigen
zeggen kernwapens. Een
atoomproef zou het toch al sle
pende internationale beraad
over het omstreden Noord-Ko-
reaanse atoomprogramma on
deruit halen. China zei eerder
deze week al geen bewijzen te
hebben voor een op handen
zijnde Noord-Koreaanse test.
De Volksrepubliek poogt samen
de VS, Zuid-Korea, Japan en
Rusland een einde te maken
aan de potentieel gevaarlijke
nucleaire ambities van Pyongy-^
ang. Het „zespartijenberaad"
ligt al bijna een jaar plat.
washington/gpd - Volgens het
Amerikaanse leger is de koran
vijf keer onjuist behandeld door
Amerikaanse functionarissen in
Guantanamo Bay op Cuba. Er is
echter geen bewijs gevonden dat
de koran door het toilet is ge
spoeld. Brigadier-generaal Jay
Hood van het detentiekamp,
waar terrorismeverdachten wor
den vastgehouden, wilde echter
niet aangeven op welke manier
de koran dan wel onteerd is. Wel
liet hij weten dat inmiddels te
gen twee bewakers disciplinaire
maatregelen zijn genomen.
Woensdag werden dokumenten
van de Amerikaanse inlichtin
gendienst FBI openbaar, waar
uit bleek dat moslimgevange
nen al in 2002 geklaagd hebben
over incidenten met de koran
in Guantanamo Bay. Volgens
Hood zijn de afgelopen twaalf
dagen 13 klachten onderzocht,
maar slechts vijf bleken ge
grond. Hier waren vier Ameri
kaanse bewakers en een onder
vrager bij betrokken. Twee van
hen zouden de heilige schrift
'per ongeluk' verkeerd hebben
behandeld.
Vier van de vijf gevallen vonden
plaats voordat in januari 2003
regels van kracht werden voor
het Amerikaanse personeel op
de marinebasis op Cuba voor
de juiste omgang met de koran.
londen/gpd - Inwoners van
Groot-Brittannië krijgen bin
nenkort de mogelijkheid om een
kleine windturbine te kopen om
electriciteit voor eigen gebruik
op te wekken. De molens kun
nen op het dak worden ge
plaatst en leveren een kilowatt
aan electriciteit, genoeg voor
een tv, dvd-speler, computer,
koelkast en licht. De turbine,
ontwikkeld door het Britse be
drijf Windsave, kost ruim twee
duizend euro, inclusief installa
tie. Later dit jaar start een proef
project in Schotland en Zuid-
West Engeland. Als dat succes
vol blijkt, komen de molens
voor iedereen in het land be
schikbaar. Windsave heeft hier
voor een contract getekend met
het nationale electriciteitsbedrijf
British Gas.
Volgens Diana Montgomery van
laatstgenoemd bedrijf kunnen
de electriciteitskosten voor ge
zinnen met eenderde worden
teruggebracht door de thuis op
gewekte windenergie. „Tegelij
kertijd neemt de Co2-uitstoot
per jaar af met een halve ton",
aldus Montgomery.
ankara/anp - Het Turkse parle
ment heeft gisteren ingestemd
met een aantal herzieningen
van de nieuwe strafwetgeving.
Hervorming van het strafrecht
is een van de voorwaarden die
de Europese Unie aan Turkije
heeft gesteld voor toetredings
onderhandelingen.
Het parlement keurde het nieu
we wetboek voor strafrecht in
september in een speciale zit
ting goed. Het had ad op 1 april
in werking moeten treden,
maar moest op de valreep nog
worden herzien omdat het de
persvrijheid nog verder aan
banden zou leggen.
EU-diplomaten en vertegen
woordigers van de media vin
den dat de veranderingen die
nu zijn doorgevoerd, niet ver
genoeg gaan. Het wetboek be
vat nog steeds artikelen die de
vrijheid van meningsuiting be
perken en journalisten achter
de tralies kunnen doen belan
den, menen zij.
President Ahmet Necdet Sezer
moet nog zijn handtekening
zetten onder de nieuwe straf
wetgeving. Die moet dan op 1
juni van kracht worden. Als
Sezer zijn goedkeuring weigert
te geven, treedt op die datum
de eerste versie in werking.
(advertentie)
Tsjetsjeense rebellenleider Basajev claimt actie
MosKou/GPD - Sabotage door Tsjetsjeense rebel
len was de reden dat miljoenen Russen eergiste
ren zonder stroom zaten. Dat schrijft de rebel-
lenwebsite kavkazcenter.com op basis van een e-
mail die afkomstig zou zijn van de beruchte
krijgsheer Sjamil Basajev.
Sabotagegroepen van de moedjahidien (islamiti-
sche strijders in een heilige oorlog) zouden een
succesvolle speciale operatie hebben uitgevoerd
in de Russische hoofdstad Moskou en de omrin
gende provincie. Daarmee legden rij de stroom
voorziening plat. Basajev eiste gisteren in het
schrijven de verantwoordelijkheid op voor de ac
tie. „Onze sabotagegroepen hebben een gevoeli
ge klap uitgedeeld aan één van de belangrijkste
systemen die het leven beïnvloeden van het Rus
sische rijk", stond in de tekst van de e-mail.
De gevolgen van de stroomstoring waren woens
dag en donderdag enorm. Duizenden mensen
kwamen vast te zitten in metrowagons of liften.
Het openbaar vervoer kwam grotendeels tot stil
stand en veel stoplichten werkten niet, hetgeen
tot chaotische taferelen en veel ongelukken op
de weg leidde. Koelkasten ontdooiden, de beurs
werd stilgelegd.
De stroomstoring was volgens de autoriteiten
het gevolg van een explosie en brand in een
sterk verouderde electriciteitscentrale. Zij wezen
Anatoli Tsjoebais, de baas van electriciteitsbe
drijf UES, aan als verantwoordelijke. De liberaal
is al uitvoerig verhoord door het openbaar mi
nisterie. Het Russische parlement heeft een on
derzoek naar de stroomstoring aangekondigd.
Basajev was tot nu toe berucht vanwege een
reeks bloedige aanslagen op onder meer een
school in Beslan en een theater in Moskou. Die
hebben van hem de meest gezochte man van
Rusland gemaakt.
De totale schade van de stroomstoring wordt
geschat op tenminste 1 miljard dollar, een veel
voud van het tipgeld dat de Russische veilig
heidsdienst FSB voor informatie over de verblijf
plaats van Basajev heeft uitgeloofd: tien miljoen
dollar.
Situatie voor Birmese bevolking wordt met de dag slechter
door Merle Tip
Hilversum - Sinds de wisseling
van de wacht in de top van de
militaire junta, eind vorig jaar,
lopen de spanningen in Birma
op. De situatie voor de gewone
burgers verslechtert met de dag,
zegt premier in ballingschap
Sein Win. „Elk moment kan on
rust uitbreken, of zelfs een ex
plosie van geweld. Het regime
staat erg vijandig tegenover zijn
burgers."
Het gaat het snel bergafwaarts
met de mensenrechtensituatie
in Birma. En volgens de pre
mier in ballingschap, Sein Win,
is ook de economie ingestort.
„Voor de gewone burgers bete
kent dat elke dag een strijd om
te overleven. Veel mensen krij
gen maar één maaltijd per dag.
Drie op de vijf kinderen zijn on
dervoed. Salarissen zijn vaak zo
laag dat mensen er een tweede
en derde baan bij moeten ne
men. De mensen in de stad zijn
bang voor de soldaten die altijd
aanwezig zijn en die kunnen
doen wat ze willen, van geld af
persen tot verkrachten."
De premier in ballingschap
moest na de verkiezingen in
1990 met zijn partij, de Natio
nale Regeringscoalite van de
Unie van Birma, uitwijken naar
het buitenland. De militaire
junta, vanaf 1962 aan de macht,
hield de touwtjes stevig in han-
Monniken bij de Shwedagon Pagode, een van de belangrijkste tem
pels in Birma. De mensenrechtensituatie in het land is de afgelopen
tijd flink verslechterd. Archieffoto: Reuters
den. Enkele jaren werkte hij
vanuit de jungle in Thailand, op
de grens met Birma. Tegen
woordig zit deze zelfbenoemde
regering in de Verenigde Staten.
Sein Wins regering meende na
al die jaren eindelijk enige
vooruitgang te boeken op het
gebied van democratie in het
zeer gesloten Zuid-Aziatische
land. „We moeten zeer voor
zichtig, via subtiele diplomatie
te werk gaan. Wat we voor el
kaar kregen, is dat de wereld nu
steeds beter op de hoogte is van
de bittere omstandigheden in
Birma en dat er sancties wor
den genomen. Ook de buurlan
den stellen zich nu steeds kriti
scher op en willen met ons pra
ten. Dat hadden we zelfs vorig
jaar nog niet kunnen dromen."
Maar de geboekte winst werd
overschaduwd door de vervan
ging vorig jaar oktober van de
als gematigd bekend staande
premier Khin Nyuant door de
onbuigzame generaal Soe Win.
Hij en twee andere topgene-
raals, hebben feitelijk de macht
in handen. „De vorige premier
was niet zo gematigd als ieder
een zei, hoewel we bij hem wel
enige ruimte hadden om óm de
regering heen te manoeuvre
ren. Nu rit alles vast. Vergade
ringen moeten we beleggen tij
dens begrafenissen van vrien
den. Gewoon een bijeenkomst
organiseren lukt niet. Soldaten
houden iedereen in de gaten",
vertelt Thaung Htun, partijge
noot van de premier in balling
schap.
In en buiten Birma zijn tiental
len pro-democratiegroepen ac
tief. „De mensen in Birma moe
ten zeer creatief zijn om oppo
sitie te voeren", zegt Thaung
Htun. De bekendste vrijheids
strijder is Aung San Suu Kyi,
winnares van Nobelprijs voor
de vrede. Ze heeft al jaren huis
arrest, maar blijft oppositie
voeren met haar partij, de Na
tionale Liga voor Demoratie
(NLD). „Ze is nu meer geïso
leerd dan ooit. Maar als er ooit
een serieuze dialoog komt tus
sen het militaire bewind en de
oppositie, is rij de aangewezen
persoon om die te leiden en om
eenheid te brengen in het
land", zegt Htun. Birma is een
multi-etnisch land, maar Aung
San wordt door iedereen geac
cepteerd. Ze is een symbool ge
worden voor vrijheid en demo
cratie."
Sein Win en Thaung Htun rijn
ervan overtuigd dat Birma ooit
een democratisch land wordt.
Hulp van de internationale sa
menleving is daarbij noodzake
lijk, meent Sein Win. We moe
ten natuurlijk het grootste deel
zelf doen, maar alleen kunnen
we het niet. We zijn geen Pales
tina, Irak of Noord-Korea, dus
het kost enige moeite om de
aandacht van de wereld te krij
gen. Het is een lange weg naar
democratie, en de stappen voor
uit zijn klein. Maar het gaat luk
ken. Bovendien, geen enkele
dictatuur blijft eeuwig overeind,
dat heeft de geschiedenis ons
geleerd. Een bewind dat rijn ei
gen mensen zo hard onder
drukt, graaft uiteindelijk zijn ei-
gen graf."
Vrije tv-zender
In Birma is dit weekeinde
voor het eerst vrije, ongecen
sureerde televisie te ontvan
gen. Democratie Voice of
Burma TV (DVB) zendt van
daag via satelliet vanuit
Noorwegen progranma's uit
in Birma. Een gevawlijk,
maar noodzakelijk project,
zegt directeur Khin Maung
Win. „Vrije pers is in Birma
verboden. Onze reportages
in het land zelf maken we il
legaal. Maar het is belangrijk
de mensen goed te informe
ren over wat er echt gebeurt
in het land. Khin Maung
Win verwacht 12 miljoen kij-
kers te bereiken onder de 42
miljoen inwoners. „Ondanks t
de armoede willen veel men
sen toch een satelliettelevisie
hebben. Het is een van de
weinige mogelijkheden om
aan informatie en vermaak
te komen." DVB zendt sinds
1992 radioprogramma's uit
in Birma. De junta heeft ge
regeld geprobeerd deze uit
zendingen te blokkeren.
