SBS brengt voetbal via internet
MEDIA
Hoeveel dahlia's heeft Ederveen nodig?
Voetbal kleurt Spakenburg
NVJ: Banenverlies
omroep niet zo grq
Journalist
De Vries wil
heel Gouda
voor de tv
Kijker kiest voetbalfragmenten en samenvattingen van nacompetitie
De omroep
van de
toekomst
'Omroep
gaat naar de
slachtbank'
Oerlemans presenteer?;
show over referendum
Duizendste
Knooppunt
Hilversum - Het dagelijkse
NCRV-programma Knooppunt
Kranenbarg viert morgen de
duizendste aflevering. Ter gele
genheid hiervan wordt het Ra
dio 2-programma live uitgezon
den vanuit het ANWB-hoofd-
kantoor in Den Haag en staat
het in het teken van vervoer, file
en verkeersproblemen. Presen
tator Bert Kranenbarg praat
met onder andere ANWB-direc-
teur Guido van Woerkom, Rob
van Rees (de eerste radiofilele-
zer in Nederland in 1978) en
enkele 'roadguards', die na
mens de ANWB de files in Ne
derland continu in de gaten
houden. Autogek Huub Stapel,
motorfanaat Rob de Nijs en
treinreiziger Arda Gerkens (ka
merlid SP) gaan met elkaar de
strijd aan en reizen vanuit Hil
versum naar Den Haag. Wie
komt het eerste aan?
Coldie Hawn bij
Carlo en Irene
Hilversum - Hollywoodster
Goldie Hawn is zondag te gast
bij Life Cooking, het RTL 4-
programma van Carlo Boszhard
en Irene Moors. De actrice
komt haar boek A Lotus Grows
In The Mud promoten. Het
boek is een biografie van de bij
na 60-jarige Hawn. Life Cook
ing maakt zich op voor de lus
trumuitzending een week later.
Het programma is al vijfjaar te
zien op de zondagmiddag bij
RTL 4. Het lustrum wordt ge
vierd met een awardshow.
Premier moedigt
christenjeugd aan
Hilversum - Premier Balkenen
de reikt op de EO-Jongerendag
de EO-Ronduit Award uit. Dat
is een aanmoedigingsprijs voor
jongeren die volgens een EO-
woordervoerder 'hun christelijk
geloof op een bijzondere ma
nier in de praktijk hebben ge
bracht en zodoende een voor
beeld zijn voor anderen'. Jonge
ren tussen de 12 en 25 jaar die
zich vrijwillig inzetten voor an
deren, komen voor de prijs in
aanmerking. De winnaar wordt
op de Jongerendag, op 11 juni,
door het publiek gekozen. Hij
of zij ontvangt 1000 euro om te
besteden aan een project of or
ganisatie waarvoor de persoon
zich inzet. De EO-Jongerendag
heeft dit jaar voor de 31ste keer
plaats. Hij wordt gehouden in
het Gelredome in Arnhem. Acts
als de Newsboys, Rachel Lam
pa, Paul Colman en KJ-52 be
klimmen het podium. Het the
ma van de dag is Ongelooflijk?!
'Utrecht heeft
vaakst wonder'
Hilversum - Inwoners van de
provincie Utrecht beleven meer
wonderen dan bewoners van
andere provincies. Dat bleek
gisteren uit een eigen, niet re
presentatief onderzoek van het
KRO-programma Wonderen
bestaan, dat op 26 juni zijn der
de seizoen ingaat. De redactie
verrichtte het onderzoek op ba
sis van circa 1200 verhalen die
sinds de start bij het program
ma binnenkwamen. Daaruit
kwam naar voren dat er gemid
deld 7,3 wonderen per 100.000
inwoners worden beleefd in
Nederland. In Utrecht zijn dat
er 10,4; 43 procent meer dan
het landelijk gemiddelde. Ook
Noord-Hollanders beleven veel
wonderen; 39 procent meer
dan gemiddeld. Drentenaren
sluiten met 68 procent minder
wonderen dan gemiddeld de rij.
donderdag 26 mei 200
Hilversum/ANP - Het mis-
daadprogramma van Peter
R. de Vries (SBS 6) heeft deze
week 26.000 huishoudens in
Gouda aangeschreven en
opgeroepen vanavond naar
de uitzending te kijken. De
Vries hoopt op die manier de
gouden tip te krijgen over de
onopgeloste moord op Ma-
riëlla de Geus. Deze 20-jarige
Goudse studente werd begin
november 2001 in haar
woonplaats verkracht en ver
moord.
De Vries meent dat de oplos
sing van de zaak in Gouda
ligt en wil dat zo veel moge
lijk inwoners de uitzending
zien. „Vaak horen we achter
af van mensen dat ze niet
wisten dat aan een misdrijf
in hun woonomgeving aan
dacht zou worden besteed,
maar dat ze anders zeker
zouden hebben gekeken",
aldus de Vries.
„Hierdoor loop je misschien
net de gouden tip mis. Met
deze brievenactie ondervan
gen we dat. Iedereen in Gou
da weet nu dat de uitzending
over de moord op Mariëlla
gaat Ik ben ervan overtuigd
dat deze actie extra tips gaat
opleveren."
door onze mediaredactie
Amsterdam - Voetballiefhebbers die niet
in de gelegenheid zijn om laat op de
avond de beelden van de nacompetitie te
bekijken bij SBS 6, kunnen vanaf vandaag
terecht op internet. Op de website na-
competitie.tv zijn alle samenvattingen
onder handbereik wanneer u maar wilt,
oftewel 'on demand'.
Het digitale kanaal is het gevolg van een
samenwerkingsverband tussen SBS 6, de
Gouden Gids Divisie en Philips. Het Am
sterdamse iet-bedrijf Rabbit And Bear
maakt het project technisch mogelijk.
Gisteravond werden de eerste wedstrij
den gespeeld, vandaag zijn de samen
vattingen en alle doelpunten te bekijken
bij nacompetitie.tv.
Via de websites sbs6.nl, www.Gouden-
GidsDivisie.nl, de websites van alle
clubs in de Gouden Gids Divisie en de
om lijfsbehoud strijdende eredivisie
clubs De Graafschap en RBC zijn de
beelden voor handen.
Gratis
Zonder de noodzaak extra software te
installeren zijn de beelden voor iedereen
met een breedbandverbinding gratis te
bekijken. En dat geldt niet alleen voor de
meest actuele samenvattingen, ook de
eerdere speelrondes staan online in een
soort beeldarchief.
Bovendien is de site interactief. De beel
den zijn opgeslagen in losse componen
ten die door de kijker afzonderlijk kun
nen worden opgeroepen, in een zelfver
kozen volgorde. „Zo word je de regis
seur van je eigen samenvatting," zegt
woordvoerder Peter-Paul Tolboom van
Rabbit And Bear. De nieuwe mogelijkhe
den die nacompetitie.tv biedt zijn vol
gens hem vergelijkbaar met hetgeen
Versatel belooft voor het volgende sei
zoen van de Holland Casino Eredivisie.
Rond de Friese woning van Arjan
Ederveen wordt deze zomer het
VPRO-tuinprogramma 'Wroeten'
opgenomen. Zijn buurtgenoten
kwamen alvast helpen dahlia's
planten. „Wie weet wat ijsheili-
gen zijn?"
door Asing Walthaus
Leeuwarden - Om een wagen
uit te monsteren voor het bloe
mencorso van Frederiksoord
heb je, schat Arjan Ederveen,
misschien wel 10.000 dahlia's
nodig. Het is te horen dat hij
dat al heel wat vindt.
„Tienduizend?", herhaalt Ri
chard Mensink, die met zijn
club al meer dan eens een wa
gen heeft uitgerust. „Tiendui
zend? Eerder zeventig-, tachtig
duizend." Zóveel - daar had
Ederveen duidelijk niet op gere
kend. „Misschien dat onze wa
gen in het corso dan maar een
Smart moet worden."
Ederveen staat in de grote tuin -
klein weiland, kun je het ook
noemen - bij zijn Friese wo
ning. Laarzen, schipperstrui,
een amper zichtbaar micro
foontje aan zijn T-shirt. In die
tuin wordt deze zomer 'Wroe
ten' opgenomen, een tuinserie
die vanaf eind augustus zes we
ken lang elke werkdag op bij de
VPRO uitgezonden wordt. „Een
beetje tussen een tuinprogram-
ma en fictie in", volgens co-
producente Evelien Jansen. Met
afleveringen van telkens een
kwartier. Regisseur is Lernert
Engelberts ('Het geluk van Ne
derland', 'Waskracht').
De spil is Ederveen, die bekend
is van programma's als 'Theo
Thea', 'Kreatief met kurk' en '30
minuten' en toneelproducties
als 'Echt iets om naar toe te le
ven', dat op dit moment in de
theaters te zien is. De eenvou
dige charmes van het tuinieren
zijn voor hem vanzelfsprekend:
„Het is leuk om buiten te zijn.
En om dingen te zien groeien.
Er is niets leukers dan bomen
elk jaar een stukje groter te zien
worden. Zeker met jonge bo
men, als je dat nog heel goed
kunt zien."
Winkeltje
Voor het tv-programma zijn de
zaken groot aangepakt: uit een
halfronde tuin van zwarte aarde
komen straks eigen groenten,
achter het houten hek is de
kruidentuin met daarachter een
kas, in het akkertje verderop,
achter een veld vol zuring, ko
men de dahlia's voor het corso.
Later komt er een winkeltje met
eigen teelt, van waaruit de serie
in een reeks flashbacks verteld
Buurtbewoners helpen Ederveen om de dahlia's te planten voor het bloemencorso, een van de thema's in de toekomstige televisieserie
Wroeten. Foto: GPD/Niels Westra
wordt. Cameraman Erik Zuy-
derhoff (hij stond ook achter de
camera bij de speelfilm over
Theo en Thea) maakt om de zo
veel tijd vanaf een vast punt in
de tuin een opname rondom;
de eerste was toen er een halve
meter sneeuw lag.
Onlangs was het ijsheiligen. Dat
zijn de naamdagen van 11 tot
en met 14 mei van vier katho
lieke heiligen (in sommige lan
den zijn het er drie, in andere
vijf) Mamertus, Pankratius (be
schermheilige van jonge plan
ten), Servatius en Bonifacius.
Een andere dan Bonifatius die
bij Dokkum onthoofd is; deze
werd eeuwen daarvoor door de
Romeinen in de gloeiende pek
geworpen. Volgens een tui
nierswijsheid komt er na ijshei
ligen geen nachtvorst meer.
Dus dan kan de buxus gesnoeid
en kunnen de planten in de
grond.
Een horde omwonenden helpt
Ederveen om de dahlia's te
planten voor het corso. Dat cor
so is een van de themaatjes in
de serie, die elke week een an
dere rode draad heeft. Elke
week is er ook een 'logeerdier' -
het is onduidelijk om welk dier
het nu gaat, al staat paard Max
in een afrastering te wachten
tot hij aan het werk moet, en
scharrelt Ederveens hond Stuk
kwispelend rond.
Grollen
„Wie weet er veel van dahlia's?
vraagt Ederveen. „Wie weet
wat de ijsheiligen zijn?" De
dahliabolletjes, kleine trosjes
zijn het, waren door het pro
gramma al ingekocht. Al zal het
in 'Wroeten' tijken, alsof de be
woners er zelf mee aan kwa
men zetten. In een akkertje
achterin zijn voren getrokken,
met paard Max. Want alles gaat
hier met de hand, en op ecolo
gische wijze, onder toezicht van
tuinman Hans Engelbrecht uit
Hoornsterzwaag. Kweker Hei
tien Tonckens uit Appelscha
treedt in het programma als
deskundige op. „Het is niet al
leen grappen en grollen", legt
Tonckens uit. „Het is ook de
bedoeling dat je er wat van op
steekt. Dit is niet tuinieren van
uit de potgrond, dit is echt, dit
is een tuin met echte proble
men. Andere tuinprogramma's
zijn vaak achter een tafel be
dacht, deze aanpak staat veel
dichter bij wat mensen thuis
hebben. In dat stuk waar we de
dahlia's plantten zit heel veel
kweek. Hier pak je dan niet
meteen de gifspuit, maar zoek
je naar andere methoden om
daar wat aan te doen." Kweek
zijn de stierterige, razendsnel
woekerende stengeltjes die
overal in de omgeploegde aarde
zitten.
Tussen de getrokken voren
staat Ederveen, en hij probeert
uit te leggen hoe en waar ieder
een de dahlia's moet planten.
Deze rij wel, dan een overslaan,
dan twee wel, dan weer een
niet. Of was het nu juist meteen
een overslaan, en dan weer
twee? Het systeem is er vrij vlot
uit verdwenen: kleur zal uitein
detijk min of meer bij kleur ko
men, lengte min of meer bij
lengte, maar als er veel te veel
bollen zijn en Engelbrecht Max
inspant om nieuwe voren te
trekken, is ook de laatste orde
ning zoek. „Het is de bedoeling
dat de bollen straks uit jullie
emmertjes en mandjes zijn, en
dat die vol kweek zitten",
maant Ederveen. Vol is een
groot woord, maar de verza
melde kweek wordt op een al
klaarstaande bult gegooid, die
in de fik gaat.
De rook waait over het veld, de
dahlia's zitten in de grond, de
zon gaat onder, een hetelucht
ballon komt over. Zwarte vin
gernagels, shagjes in de mond,
iedereen staat te kletsen. Over
het corso, met wagens waar de
echte fanatieken nu al me'e aan
het werk zijn. Ederveen lijkt
zich er wat zorgen over te ma
ken. „Het thema is dit jaar dan
sen", weet hij, maar hoe hij dat
gaat invullen... „Ik doe het ook
voor het eerst, weet ik veel."
Producente Jansen weet Ri
chard Mensink over te halen
om hen zo nu en dan te komen
bijstaan.
Maar er zijn ook gewone dorps
gesprekken over die mensen
van verderop die bij het minste
of geringste al klagen, over de
vorige bewoners van Ederveens
huis en of hij de drukte van
Amsterdam niet mist. Met an
dere woorden, het bier kan
open dat de producenten van
'Wroeten' in een kruiwagen
hebben klaargezet. Een opener
is niet nodig, want dorpsgenoot
Seine Kleine dopt moeiteloos
pijpjes bier met zijn trouwring.
,,Als ie maar breed genoeg is,
dan wil dat heel makketijk." Zo
heeft tuinieren inderdaad wel
wat.
spakenburg - Een week uit het
leven van een gespleten dorp,
luidt de werktitel van het NOS
Studio Sportdocument, dat
vanavond op Nederland 2
wordt uitgezonden. Persoontijk
was mij dat na één avondje al
duidelijk, zes jaar geleden.
Nergens is het kleurencontrast
in de Nederlandse 'voetbalwe
reld' zo groot als in Spaken
burg, het mekka waar twee top
clubs in de hoogste klasse bij de
zaterdagamateurs er elk seizoen
weer een kleurenfeest van ma
ken. Helemaal als ze tegen el
kaar in het strijdperk staan op
de Westmaat, het sportpark van
de aan elkaar grenzende clubs
IJsselmeervogels en Spaken
burg. Oftewel 'de rooien' versus
'de blauwen'. Dat zijn in het
voormalige vissersdorp bepaald
geen harmonische kleuren.
Toeval kan het niet zijn dat de
burgervader in deze gemeente
Bert Groen heet. Over neutrali
teit gesproken.
In mei 1999, bij de inhuldiging
van de kampioensploeg van IJs
selmeervogels, spoelde de re
gen de teleurstelling van tegen
hanger Spakenburg weg. 'Blau
wen' begaven zich niet op
straat, toen de 'rooie' titelhou
ders onder luide toejuichingen
van het gemeentehuis richting
de Westmaat trokken op een
open aanhangwagen. Om mij
tegen een plotse regenbui bo
ven Spakenburg te beschermen
pakte ik nietsvermoedend een
paraplu uit mijn auto. Een
Supporters van IJsselmeervogels vieren met hun voethelden de overwinning. Foto: Ton Kasterdans
blauwe, dat heb ik moeten ho
ren tot de allerlaatste fan in de
optocht voorbij was.
Spakenburg, een gespleten
voetbaldorp. Kees Jongkind, de
maker van 'Rood of blauw", de
special van Studio Sport, raakt
de kern van de kleurgevoelig
heid in het boeiende docudra
ma. In de week voorafgaande
aan de laatste derby, op zater
dag 12 maart door IJsselmeer
vogels op eigen veld met 1-0 ge
wonnen, heeft Jongkind de
voetbalkoorts dag na dag op in
dringende wijze gepeild.
De rivaliteit op de werkvloer, in
de familie en uiteraard op de
grasmat is aanvankelijk onder
een witte laag - van 22 centime
ter sneeuw - verstopt. Maar al
snel ontdooien de Spakenbur
gers voor de camera, in het bij
zonder het echtpaar aller der
by's Rika en Henri de Graaf. Be
paald niet getrouwd in gemeen
schap van voetbalgoederen. Zij
is een 'rooie', hij een 'blauwe'.
Ieder van de fanatiekste soort.
Op de ochtend van dé twee
strijd ontbijten man en vrouw
zwijgzamer dan zwijgzaam.
Volgens de regels. „Zijn we sa
men, dan praten we niet over
voetbal", stelt Rika de grens van
het toelaatbare aan de eettafel.
Geen woorden, wél daden.
Henri haalt een voor zijn 'blau
we' familie pijnlijk voorval aan
uit het 'rooie' titeljaar 1999.
„Toen had Rika het blauwe deel
van de Nederlandse vlag ge
knipt voordat ze deze buiten
uithing. Mijn vader was woest
toen hij dat zag. Jij bent toch de
baas in huis, zei hij."
Samen, en toch apart. 'Blauwe'
Henri worstelt er wel eens mee.
„Want ik weet wel zeker dat ik
onterfd word wanneer ik lid van
IJsselmeervogels zou worden."
Er zijn er velen in het gespleten
voetbaldorp die zich geen raad
weten, wanneer de tegenpartij
alle succes opeist. Daar tijden
dan zelfs de werkverhoudingen
onder. „Als IJsselmeervogels
kampioen wordt, dan ben ik ge
dwongen een jaartje te gaan
backpacken in Australië," zegt
een 'blauwe', gespecialiseerd in
het fileren van vis. Een opmer
king gedaan in maart, aan de
vooravond van de derby. De
'rooien' wonnen dat gevecht en
pakten twee maanden later de
titel in de hoofdklasse B. Daar is
zeker één 'blauwe' helemaal
Down Under van geworden.
Hans Vos
Rood of blauw, een week uit het
leven van een gespleten dorp.
NOS Studio Sportdocument,
Nederland 2, 20.25 uur.
Rob Muntz.
Foto: Ton Kastermans
Hoe ziet de publieke omroep van de toekomst er uit? Die vrfl>
stellen we hier aan bekende en minder bekende Nederland*»
allemaal iets met de omroep hebben of hadden. Vandaag
grammamaker Rob Muntz, vorig jaar winnaar van de radiofe
Zilveren Reissmicroon en vanaf 7 juni terug op televisie mew
programma God bestaat niet.
„Het huidige bestel met de
publieke omroepen bestaat in
de toekomst niet meer. Dat zie
je nu al aankomen, want om
roepen zijn zich al aan het
verenigen. De RVU wil verder
met Teleac. En de VPRO
wringt zich al helemaal in het
keurslijf van de staatssecreta
ris. Ik presenteerde daar on
langs een programma over
bestialiteiten maar ik was aan
het verkeerde adres. Dat was
de oude VPRO. De nieuwe
VPRO wil alleen nog maar
programma's als Tegenlicht,
R.A.M. en programma's voor
de jeugd. Ze zetten in op
jeugd, wetenschap en cultuur.
Van de VARA blijft ook weinig
meer over, nu Spijkerman is
vertrokken naar John de Mol.
Mensen die een grote bek op
zetten tegen het omroepbe
leid, worden eruit gewerkt.
Voor de rest doet niemand er
wat aan. Ik vind het zo raar
om te zien
dat iedereen
de omroep
naar de
slachtbank
ziet gaan en
dat niemand
zegt 'tot hier
en niet verder'. Iedereen
denkt aan zijn boot, de kinde
ren en de hypotheek van zijn
huis. Ze knikken allemaal ja
en zo wordt de programme
ring op televisie een eenheids
worst. Het maakt de omroep
medewerkers niet uit wat ze
maken, of dat nu stropdassen
zijn of grassprieten.
Voor mij is het duidelijk dat er
bij de publieke omroep geen
plek meer is voor innovatie,
vernieuwing en creativiteit.
Daar komen ze over tien jaar
wel achter. Vernieuwing ver
wacht ik de komende jaren
niet. Jos Brink blijft program
ma's maken tot aan zijn dood.
En ik voorspel dat zelfs Mies
Bouwman nog terugkeert.
Wat ik maak met Paul Jan van
de Wint is controversieel en
anders. Op 7 juni begint ons
nieuwe programma God be-
staat niet bij de RVU, ei ii
roep die dus ten dode ii Ji
schreven. Het is er een
ellende. Bij De Nieuwe
roep krijg ik een 26-deli
rie met als werktitel De
lieuridders. Ik vind het
daar te mogen werken,
moet er alleen maar jor |c
mensen van in de dertij )t
gaan de zendtijd op eer ie
manier invullen met pr lc
ma's over milieu, natui )c
batise
mens
rechte
derwe e
die ge !ii
voet a
grond
genii
versum.
Internet heeft de toekoi
Dit roept iedereen al jaini
het gaat ook echt gebet
De kabelaars gaan op d
schop. Iedereen houdt
nog angstvallig vast aai I
ouderwetse kabel, maa
gaat digitaal. Daarom ii
discussie over het inlev
van zenders zinloos. Ti v.
blieke zenders zijn nog
genoeg. Dit is 2005! In s
versumse archieven tigj rl<
programma's weg te ro
waarvan zeker vijfduize
moeite waard zijn om 1
keer te zien. Stel daaroi
beschikbaar via internein,
themakanalen. Maak ei
torychannel, laat het zi 5
a
Reageren? media@hdc.\16
hilversum/anp - Reinout Oerle
mans ontvangt morgen politici
en bekende Nederlanders in
het televisieprogramma 'Wat
stem ik?' van RTL 4. De interac
tieve liveshow moet Nederlan
ders helpen bij het maken van
een keuze voor of tegen de Eu
ropese Grondwet. In 'Wat stem
ik?' wordt aan de hand van ge
sprekken, filmpjes en stellingen
het referendum van 1 juni be
ticht.
Stemgerechtigde Nederlanders
spreken zich in het referendum
uit over de Europese Grondwet.
Presentator Oerlemans praat in
de studio met onder anderen
WD-potitica Ayaan Hirsi Ati,
ex-wethouder van Amsterdam
Rob Oudkerk en Groenlinks-
politica Femke Halsem
weerman John Bern arc
Krant-hoofdredacteur 1;-
Krol, cabaretier Sjaak B
presentatrice Marie Ca
Oudendijk komen aan
woord. Zowel voor- als
standers komen aan bc
benadrukt dat de show
propaganda is. „We sp
op de verwarring. Veel )ii
hebben geen idee waai
ropese Grondwet over
willen we duidelijk maltrj
maar we geven geen sti
vies", aldus een woord
Kijkers kunnen stemmi
sms en via de site www1
dumwijzer.nl. RTL 4 ze
stem ik?' morgen uit tu
21.30 en 22.30 uur.
Vi
ke
lt I
A,
door Esther de Beer
Hilversum - De Nederlandse
Vereniging van Journalisten
(NVJ) verwacht niet dat bij de
publieke omroep de helft van
de banen verdwijnt. De vak
bond wacht eerst de officiële
plannen van staatssecretaris
Van der Laan af, voordat zij ac
tie onderneemt tegen mogelijk
banenverlies in Hilversum.
Deze week tieten verschillende
omroepdirecteuren weten dat
de veranderingen die Van der
Laan voorstelt in het meest ex
treme geval in 2008 1800 van de
3600 werknemers hun baan
kost. Thomas Bruning van de
NVJ: „Er zijn nog geen officiële
cijfers, en daarom gaan we niet
van dit scenario uit. De getallen
die eerder naar buiten zijn ge
komen, rijmen absoluut niet
met deze cijfers."
De NVJ hoopt wel zo snel mo
gelijk duidelijkheid te krijgen
over de budgetten van de Pu
blieke Omroep. Bruning: „Het
moet voor de werknemers op
dit moment absoluut geen lol
letje zijn. Mocht het werkelijk
zo'n kaalslag worden, dan staan
we natuurlijk meteen in Den
Haag op de stoep."
Omroepbazen vrezen niet al
leen halvering van het perso
neel, ook de bijbehorende sa-
neringskosten zorgen voor kop
zorgen. Een afvloeiingsregeling
voor 1800 mensen zou een half
