KUNST CULTUUR
'Het is fijn om in Kane te zijn'
Rijksbouwmeester tegen sloop van Amerikaanse ambassade
Agog goochelt met Radiohea
m
'Raak me aa
is verwacht
toneeltoppi
Werelderfgoedlij st zo lek als mand
zaterdag 21 mei 2005
Sanne Wallis de Vries.
Publiciteitsfoto
Benefiet voor
Studio ST&M
Amsterdam - Huub van der
Lubbe, Maarten van Roozen-
daal, Paul de Munnik, Robert
ten Brink en anderen staan 6
juni op het podium van De
Kleine Komedie in Amsterdam
voor de benefietvoorstelling
'Lieve, lieve mensen...' De op
brengst komt ten goede aan de
kleinkunstopleiding ST&M.
Gastvrouw is Sanne Wallis de
Vries die zich op deze avond
laat inspireren door de moeder
aller inzamelingsacties, Mies
Bouwman. Studio ST&M is een
particuliere kleinkunstoplei
ding die dankzij dit benefiet de
opleiding kan voortzetten.
Star Wars
al op internet
los angeles - Luttele uren na de
première stond de niepwe Star
Wars-film 'The Revenge of Sith'
al op internet. De film was te
downloaden met BitTorrent,
een populair programma waar
mee computergebruikers be
standen kunnen uitwisselen. Er
kwam direct een waarschuwing
vanuit Hollywood. In harde be
woording liet de president van
de Motion Picture Association
of America weten dat piraten
die de film verspreiden opge
spoord en gepalet worden.
Programma van
Bospop compleet
weert - Het programma voor
Bospop is compleet na toezeg
gingen van In Extremo, The
Sheer, Last Supper, Action in
DC, SQY Rocking Team en V-
Male. In totaal staan 26 arties
ten en bands zaterdag 2 en zon
dag 3 juli in Weert op het podi
um. Eerder kwamen al namen
naar buiten als Joe Cocker, Ma-
rillion, De Dijk, Iron Maiden en
Within Temptation. Het is voor
de 25ste keer dat het tweedaag
se festival wordt gehouden.
Oerolfestival vol
met premières
midsland - Het Oerolfestival op
Terschelling staat tijdens de ko
mende editie niet alleen in het
teken van het thema 'Eindeloze
Deining', maar ook van premiè
res. Ruim dertig van de 55 op
tredende theatergroepen ko
men met splinternieuwe voor
stellingen. De organisatoren
presenteerden gisteren het vol
ledige programma voor het fes
tival dat van 10 tot en met 19
juni wordt gehouden. Behalve
55 theatergroepen staan tijdens
het komende Oerol tientallen
straattheatergezelschappen en
bijna zestig bands op de plan
ken.
den haag/anp - Rijksbouwmeester
Mels Crouwel en vier van zijn voor
gangers zijn tegen de sloop van de
Amerikaanse ambassade in Den Haag
die in de jaren vijftig is ontworpen
door de Hongaars-Amerikaanse archi
tect Marcel Breuer.
De Amerikanen blijven uiterlijk nog
vijf jaar in het huidige ambassadege
bouw zitten. Een nieuwe plek is nog
volop punt van discussie. Maai- binnen
het Haagse stadhuis gaan al stemmen
op om na een verhuizing de huidige
ambassade te slopen.
Rijksbouwmeester Mels Crouwel, de
belangrijkse adviseur van de regering
op het gebied van architectuur en ste
denbouw, roept op eerst een onder
zoek te laten verrichten alvorens uit
spraken te doen over afbraak. „Want
het is wel een Breuer", aldus Crouwel.
De in Hongarije geboren Marcel Breu
er (1902-1981) was architect en meu
belontwerper. Hij was een van de eer
ste studenten van Bauhaus en had
grote invloed op de moderne architec
tuur. Hij ontwierp in Nederland ook
het gebouw van de Bijenkorf in Rotter
dam.
Crouwels voorganger, de Maastrichtse
architect Jo Coenen, noemt het „on
denkbaar dat je zo'n juweel sloopt.
Het is een prachtig uit natuursteen ge
houwen sculptuur." Oud-rijksbouw
meester Kees Rijnboutt vraagt even
eens om bezinning. „Natuurlijk is het
een gebouw van zijn tijd, maar uit die
tijd is het wel een topwerk. Dan moet
je je wel vijf maal-bedenken voordat je
gaat slopen."
Frans van Gooi, rijksbouwmeester in
het begin van de jaren tachtig: „Als ze
mij voor het vuurpeloton zetten, zou ik
roepen: niet slopen!".
Wytze Patijn, die de functie van 1995
tot 2000 bekleedde zegt: „Slopen is
echt een knettergekke gedachte. De
stad Den Haag zou juist heel erg zuinig
moeten zijn op zo'n topper als dit ge
bouw."
Nieuw album over verdriet, hoop, optimisme en dood, ofwel het leven
door Sandra Put
Amsterdam - Kane is terug met
nieuw werk. 'Fearless' gaat over
verdriet, hoop, optimisme en
dood, ofwel het leven. Zanger
Dinand Woesthoff verwerkte zijn
gevoelens tot bijzondere teksten.
Kane voelt zich weer fijn en
heeft genoeg toekomstplannen,
al gaan die niet verder dan een
halfjaar. „Het leven kan altijd
anders lopen."
Bijna vier jaar na het succesvol
le 'So glad you made it' is er een
nieuw album van Kane. Dat
Nederlandse fans geduld heb
ben moeten hebben, kent ver
schillende oorzaken. Dinand
Woesthoff (zang), Martijn Bos
man (drums) en Dennis van
Leeuwen (gitaar) hebben zich
bewust een aantal jaren op het
buitenland gericht en kort na
dat het creatieve proces voor
het nieuwe album was begon
nen, werd het bruut verstoord
door de dood van Dinands
vrouw, Guusje Nederhorst: zij
stierf anderhalf jaar geleden
aan kanker.
Een moeilijke tijd voor Dinand
brak aan, maar ook voor Mar
tijn en Dennis die alles van
dichtbij meemaakten. De man
die muziek altijd op de eerste
plaats had gezet, daar ook
openlijk voor uit was gekomen,
kwam in een rouwproces te
recht en moest tegelijkertijd de
zorg voor zijn zoontje Dean
Maddy op zich nemen. „Dat is
zwaar", vertelt hij, „maar het
lukt me. Ik krijg hulp van een
nanny en van vrienden. Mijn
zoon, hij is nu twee, staat inder
daad op nummer één. Hij gaat
voor alles, ook voor de muziek.
Een kind is een leven erbij."
Drummer Martijn Bosman die
een dochter van vijf heeft, kan
dat beamen. „Het is niet altijd
makkelijk om een balans te vin
den tussen muziek en het op
voeden van je kind." Dennis
van Leeuwen lacht erom. Hij
heeft alleen de zorg voor zijn
vierentwintig gitaren.
Dinand Woesthoff, 32 jaar, is
geen gebroken man. Hij is eer
der feller en strijdbaarder uit de
moeilijke periode gekomen. Hij
weet nog beter wat hij denkt,
wat hij wil en hoe hij het wil.
„Muziek maken", zegt hij met
een glimlach. „Dat wil ik, daar
voel ik me goed bij."
De muziek hielp hem ook na de
dood van zijn vrouw. Twee
maanden na haar overlijden
Kane is terug met nieuw werk: natuurlijk heeft Dinand zijn gevoelens onder woorden gebracht. Foto: ANP/Olaf Heine
trad hij alweer met Kane op in
Engeland. Voor sommigen on
begrijpelijk, net als het verschij
nen van het akoestische num
mer 'Dreamer', dat Dinand een
dag na het overlijden van Guus
je uitbracht. „Dat nummer had
ik al geschreven", zegt hij.
„Speciaal voor haar, in de we
ken voor haar dood. Het was er
niet zomaar, zoals sommigen
denken." Trots is hij op de
275.000 euro die hij ermee op
haalde voor de Kankerbestrij-
ding.
Verder gaan met Kane, met
muziek maken, het was voor
Dinand dé manier om te over
leven. Aan stoppen heeft hij
nooit gedacht. Al waren er mo
menten dat het voor hem even
niet meer hoefde, als het té
emotioneel werd. Hij was blij
dat het eerste optreden plaats
had in Engeland, hij had daar
ook bewust voor gekozen. Het
eerste concert dat Kane gaf in
Nederland was zoals verwacht
zwaarder. Dennis: „Dinand
kwam op met z'n akoestische
gitaar en het publiek klapte vijf
minuten lang, speciaal voor
hem."
Dat was in Engeland anders. Al
kon Dinand ook daar in ge
sprek met The Times niet om
de dood van Guusje heen.
„Mensen zijn mensen, hè. Dra
ma is drama en mensen smul
len ervan. Of dat nu The Times
is of de Party, dat maakt geen
reet uit."
Kane hervond uiteindelijk de
energie om de ideeën voor een
nieuw album verder uit te wer
ken. Dinand nam de teksten
voor zijn rekening. „In augus
tus werden de ideeën liedjes.
Dat voelde goed."
'Fearless' gaat over het leven,
de goede en de slechte kanten,
geluk, verdriet, leven en dood.
Natuurlijk heeft Dinand zijn ge
voelens onder woorden ge
bracht. Zo spreekt hij in het so
bere 'All I can do' de hoop uit
dat alle wensen van zijn zoon
uitkomen. Zelf hoopt hij op een
goed leven, zegt hij desge
vraagd. „Al heb ik geen idee wat
dat inhoudt. Ik denk dat het le
ven goed is als je ergens naar
toe groeit met een reden."
Dinand heeft onbewust nog
een wens. „Ik hoop dat als
mensen onze nummers mooi
vinden, ze een klik voelen en er
achter komen dat het niet al
leen over mij gaat." Bang dat ze
bij de teksten extra gefocust
zullen zijn op zijn verhaal is hij
niet. „Mensen luisteren natuur
lijk met voorkennis, dus denken
ze meer te weten, maar ik denk
toch dat ze, als ze zich gaan be
denken waar het over gaat, au
tomatisch gaan zoeken binnen
hun eigen referentiekader. Dat
is het mooie van muziek, weet
je. Dat mensen er een eigen ge
voel bij krijgen. Tuurlijk zullen
er zijn die denken: 'Ahhh, die
arme Dinand', maar ik denk dat
muziek groter is dan dat."
De teksten zijn dit keer heel
diep, vindt Dinand. „Ik ben
heel ver gegaan met hoe ik de
dingen vertel." Toch zijn het
niet alleen de indringende
woorden die 'Fearless' vergele
ken met twee voorgaande al
bums gevoeliger maakt. De mu
ziek is eenvoudiger, bestaat niet
alleen meer uit harde rockklan
ken, maar varieert van akoes
tisch tot popmelodieën. Sam
ples, de extra gelaagdheid in de
nummers en het gebruik van
een groot aantal muziekinstru
menten heeft Kane dit keer be
wust achterwege gelaten. De
nummers zijn veelal in een
aantal takes opgenomen, om
op die manier het gevoel, de
spontaniteit van de eerste keer
spélen niet te verliezen. Boven
dien is de stem van Dinand an
ders, volwassener.
Dinand knikt. „Mijn, of eigen
lijk ons bewustzijn is nu veel
dieper. Toen we met de eerste
plaat kwamen, dachten we dat
het zo diep was als wij konden
gaan en dan blijkt vijf jaar later
alles nog dieper te kunnen.
'Fearless' is gewoon beter dan
de vorige. Je voelt dat we groei
ende zijn. Mijn stemgeluid is
rustiger geworden."
Zonder al te zweverig te willen
zijn vervolgt hij: „Ik voel dat we
op dit moment heel erg in con
tact staan met onszelf. Dat
maakt het op dit moment fijn
om in Kane te zijn."
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Raak me aan' dooi
Toneel Speelt. Tekst/regie: Gerl
Spel: Carine Crutzen en Mark Ri«
Gezien: 20/1, schouwburg Leidei
nog te zien: vanavond.
In Leiden zouden de laatsti
voorstellingen van 'Raak m
aan' worden gespeeld. Dat
veranderd, er zijn extra spe
beurten ingelast. Ongetwij
wegens groot succes, want
theaterproductie is vrijwel
niem met gejuich ontvangi
Vooral wat betreft de actee
prestaties van Mark Rietm;
Carine Crutzen valt er eigei
geen negatieve kwalificatie
bespeuren. Termen als 'uit
kend', 'magistraal' en 'tech
nisch superieur acteren' ko
regelmatig tegen. Zowel hu
dividuele vertolkingen alsl
samenspel worden geroem
Het heeft Mark Rietman ze
een nominatie voor de L01
d'Or opgeleverd,
Wie dus in de Leidse Schoi
burg 'Raak me aan' gaat ai
kan welhaast verzekerd ziji
een bijzondere toneelavon
meer, daar schrijver Ger H
de reputatie geniet 'toneel
neel' te maken, dat wil zeg
heel veel aandacht te beste
aan tekstgeoriënteerd thea
Overigens oogst ook de tel
de persreacties overwegem
roem, al verschillen de me
gen over het slot van het st
Sommigen zijn van meniu
het iets te sterk aangezet zt
zijn. Een enigszins merkvii
dig punt van kritiek, wantl
verhaal werkt toch duidelij
daarnaar toe zonder dat de
toonzetting van het slot sig
cant van het eerste deel afi
Dus? Het is inderdaad del
neeltopper die aan de hoo
spannen verwachtingen vt
doet.
In 'Raak me aan' draait al;
de confrontatie van broerl
tus en zus Vera. Hij is gevii
archeoloog en heeft vele vi
reizen gemaakt. Zij is diere
en altijd in het ouderlijk hi
blijven wonen. Aanleiding
het weerzien van beiden is
of meer de dood van hum
die Vera jarenlang verzorg
heeft. De conflictstof ligt ii
tegenstelling tussen hunb
levensstijl die te herleiden
tot hun karakters. De uitb
ge broer kiest een avontui
leven, terwijl de gereserve
zus letterlijk en figuurlijk!
bij huis blijft. Een 'groot'
'klein' leven tegenover elk
Dit zorgvuldig uitgewerkt!
geven biedt materiaal voo
scala aan wisselende gemi
toestanden die naadloos i
kaar overlopen. Beide top
teurs kunnen hiermee a'
gisters van hun talent ope
ken. De dramatische ladit
het stuk wordt versterkt a
blijkt dat broer Justus erni
ziek is en in zekere zin als
gewond dier een plek zoel
te sterven. Dat is thuis, vi<
mee het contrast tussen h
'grote' en het 'kleine' leve
vaagt.
DE ZEVENDE
HEMEL
Welke film zou iedereen
gezien moeten hebben?
Wat is het mooiste boek
ooit geschreven? Welke
muziek weet telkens weer
te ontroeren? Wat is het
mooiste kunstwerk aller tij
den? Kortom: waarmee is
Johan Andree, voorzitter
van de Stichting Muziek
huis, in de zevende hemel?
Beste cd?
„Er is een verschil tussen favo
riete en beste. Beste heeft te
maken met kwaliteit. Favoriete
niet noodzakelijkerwijs, dat kan
los staan van kwaliteit, komt
recht uit het hart. Daarom heb
ik het liever over mijn favoriete
eipee en niet over de beste el
pee. En ik zeg elpee en geen cd,
omdat ik uit de twintigste eeuw
kom, ik denk nog steeds in vi
nyl. 'Exile on Main Street' van
de Rolling Stones is mijn all ti
me favorite. Ik was denk ik een
jaar of vijftien toen ik die plaat
voor het eerst hoorde. Toen
vond ik het nog niet de mooiste
Stones-elpee. Inmiddels wel. Ik
kan hem nog steeds met veel
liefde uit de kast trekken, al is
dat een ander exemplaar. Een
aantal jaren geleden zijn er pla
ten van me gejat, waaronder
'Exile'. Ik was daar goed ziek
van. Anderhalve maand daarna
kwam mijn vrouw thuis met
een ander exemplaar, gescoord
in een tweedehands-zaak. De
elpee is een mix van alle Ameri
kaanse stijlen die de Stones be
heersen: rock roll, rythm
blues, gospel, soul. De speel
vreugde spat er van af.
Beste film?
„Ik was niet alleen meer dan
tien jaar programmeur van
concerten bij het LVC, ik heb
daar ook jarenlang als pro
grammeur voor het filmhuis
gewerkt. Zo heb ik honderden
concerten en films gezien. Na
die tijd heb ik lang moeite ge
had om te kunnen genieten.
Van concerten en van films.
Zag ik een bandje, had ik het
na een paar minuten al gezien.
Wist ik het al. Met films net zo.
Ik was overvoerd, de fan in mij
was er uit geschopt door een
professional. Nu kan ik dat
weer wel. Waar ik enorm van
kan genieten is 'The Holy Grail'
van Monty Python. Ik merk dat
ik nog steeds hele scènes kan
meeblèren. De humor is gewel
dig. En ook de aankleding en
het decor zijn super."
Beste boek?
„Dat is 'Kapellekensbaan' van
Louis Paul Boon, al lees ik te
genwoordig liever non-fictie
dan fictie. Qua structuur is het
een heel bijzonder boek. Drie
vertellingen die parallel lopen
en hier en daar interactie heb
ben. Dat is als stijlfiguur heel
apart. Daar komt bij, ik heb zelf
een deel van mijn leven door
gebracht aan de landsgrens
met België. Dat Vlaamse taalge
bruik spreekt me aan, het on
derwerp België interesseert me.
Net als het papisme versus het
opkomende socialisme waar hij
in zijn roman over schrijft. 'Ka
pellekensbaan' is een van de
weinige boeken die ik meerde
re keren heb gelezen."
Beste kunstwerk?
„In de jaren tachtig heb ik in
Amsterdam gewoond. Ik kwam
met een zekere regelmaat in
het Stedelijk Museum. Daar
hangt het favoriete schilderij
van mijn favoriete schilder,
Malevich,Rode cavalerie'.
Malevich had zowel een im
pressionistische als een ab
stracte periode. Op het eind
van zijn leven ging hij die com
bineren. 'Rode cavalerie' vind
ik prachtig. Aan de ene kant
zijn het die kleurlagen die spre
ken, er komt een abstract beeld
tevoorschijn. Maar in het mid
den heeft hij met een fijn pen
seel een leger rode cavaleristen
geschilderd. Er gaat een enor
me kracht uit van die combina
tie tussen figuratief en abstract.
Af en toe pak ik nog de catalo
gus waar het schilderij in staat.
Dan kan ik er weer minuten
lang naar kijken."
tekst: Herman Joustra
foto: Dick Hogewoning
muziek recensie
Ken Vos
Concert: Agog guests play Radiohead.
Gezien: 19/5, De Burcht, Leiden.
Het lijkt op het eerste gezicht
een reclamestunt: een serieuze
jazzband speelt popmuziek.
Natuurlijk gebeurt dat al sinds
de tijd dat de jazz vooral dans
muziek was, dus toch al zo'n
negentig jaar.
Radiohead maakt al zo'n vijf
tien jaar muziek die tegelijk toe
gankelijk en verrassend is qua
vorm. Juist die kenmerken ty
peren de benadering van het
trio Agog dat voor de gelegen
heid ook nog twee eigenzinnige
musici toevoegt voor deze korte
tournee. Aan het trio van Frank
Wingold (gitaar), Mark Haan
stra (basgitaar) en Joost Lijbaart
(drums) zijn nu Jasper Blom
(tenorsax) en Jozef Dumoulin
(toetsen) toegevoegd. Agog
noemt het een serie try-outs, en
dat bleek ook wel in het luid
ruchtige grand café van de
Burcht. Het is leuk te zien dat
musici verrast worden door
hun naaste collega's, maar dat
komt de Consistentie van de
muziek natuurlijk niet ten goe
de. Toch bieden de nummers
van Radiohead, zoals 'Paranoid
Android', 'There There', 'You
Who's War' strenge kaders
waarin ritme gebonden is aan
hooks.
Agog gaat anders met die mu-
ziekelementen om dan al die
jazzformaties die graag aan de
pop of rock een nieuwe draai
geven, zoals The Bad Plus of het
Esbjörn Svensson Trio (EST).
Het is niet alleen improviseren,
maar vooral het expanderen of
juist compacter maken van rit
mische patronen, loopjes
harmonieën. Vaak krijg je
interessante verwijzingen
weer andere muziek, zoal
elektrische Miles Davis of
Soft Machine, maar bovei
biedt die speelwijze veel.
knopingspunten voor g
nieuwe invalshoeken.
Het optreden was daaron
momenten heel spannen
maar enkele minuten lati
het soms erg verdichte gn
geluid in onontwarbare k
te verzanden. Dat komt vi
een deel door de inzet vai
tronica, vooral die van E
maar ook omdat de groep
het recht voorbehoudt on
bijna elk gewild moment
richting te veranderen. H
schien moet de band daal
kieskeuriger in worden. A
heeft een goed concept te
ken, maar moet er wel no
aan sleutelen.
groningen/anp - De werelderf-
goedlijst van Unesco voldoet
niet meer aan de doelstellingen
waarvoor de lijst ooit is opge
richt. Natuurgebieden of mo
numenten op de lijst krijgen
nauwelijks extra geld voor on
derhoud, sommige horen er
niet op thuis en het aandragen
van nieuwe zaken is vooral een
kwestie van politiek.
Dat concludeert B. van der Aa
in zijn proefschrift over werel-
derfgoedlijst. Van der Aa pro
moveert op 26 mei van de
Rijksuniversiteit Groningen.
„Het is zo lek als een mandje",
zegt Van der Aa over de lijst.
De werelderfgoedlijst is in 1978
ingesteld met het doel monu
menten en natuurgebieden die
voor de hele wereld van waarde
zijn, te beschermen. Dat bleek
erg in de smaak te vallen, want
het verdrag dat aan de lijst is
gekoppeld is het meest gete
kende internationale verdrag.
Daarnaast worden vier van de
vijf voordrachten gehonoreerd,
deels omdat landen elkaar niet
willen beledigen."
De promovendus vraagt zich af
wat bijvoorbeeld het Woudage-
maal in Lemmer en de Stelling
in Amsterdam op de lijst
„Het zijn wel bijzondere
maar is het voor de rest
wereld ook belangrijk? 0i
voorbeeld de Grand Can)
Chinese muur en de pin
in Egypte, die ook op
staan, hoef je niet te dis!
ren."
Wereldwijd telt de lijst 7
tuurgebieden eri monuiï
Zeven daarvan zijn gesi
in Nederland. In het
wordt op Schiermonniko
sloten of ook het Wadi
bied voor de erfgoedlijst
voorgedragen.
