Volksoproer
Oezbekistan
neergeslagen
BUITENLAND
Zelfs met het topvoetbal is het gedaan in Rostock
Amnesty: VS martelen
nog steeds gevangenen
Opnieuw onrust in ex-Sovjetstaat
Verhofstadt
kan weer
lachen
Al 6000jaar wijn op Cyprus
Geen kies
in zuil van
Holocaust
Monument
Paus JPII razendsnel op
weg naar heiligverklaring
Het Pentagon
houdt grote
schoonmaak
tyn voert man
Me honden
hot - Een Duitse boerin
jaar veroordeeld om-
laar gedode man aan de
op de boerderij heeft
Ook de vriend van
:hter moet 8,5 jaar de
zaterdag 14 mei 2OO5
If
eJprdeelde een
in Wat 7iiM_T
rechter
in het Zuid-Duitse In-
Volgens de rechtbank
de nu 50-jarige vrouw
21-jarige schoonzoon
ds 52-jarige man in de
n2001 in hun huis in
dood. De vriend zaag-
[a de boer in stukken
de stukken als voer
honden. De boer zou
iet verleden regelmatig
twee dochters hebben
kil n. Wegens medeplich-
"an de moord kregen de
isjes jeugdstraffen van
5 jaar.
ivangst van
n cocaïne
In het Zuid-Ameri-
lolombia heeft de poli-
en de grootste drugs-
oit gemeld. Agenten
lepten elf ton cocaïne
delijke provincie Nari-
rugs zouden in de Ver-
taten of Europa op de
ïarkt ongeveer 650 mil-
0 hebben opgebracht,
iteiten vermoeden dat
ie in opdracht van
laramilitairen is gepro-
De gouverneur van
chat dat er in zijn pro-
60.000 hectare illegaal
dt geteeld.
Efi krijgt
iito-dag
let Japanse parlement
ifeestdag hemoemd
jr Hirohito die heerste
tot 1989. Tot nu toe
april Groene Dag, een
/ijzing naar Hirohito's
1 in biologie. De dag is
loopt in Showa Dag.
jf Verlichte Vrede, is de
lam voor Hirohito's
jpij. Het Japanse leger
onder Hirohito grote
lAzië. Dat gebeurde
i wijze, waar tegen-
jnog veel Japanners
de buurlanden) veel
ïee hebben.
ordoosten
eer executie
In een gevangenis in
cut is gisterochtend de
rdenaar Michael Ross
dodelijke injectie ge-
rd. Het is de eerste
in het liberale New En-
gebied in het noord-
in de VS, in 45 jaar.
moordde in de jaren
/rouwen en had zich
[d bij zijn vonnis.
langen voor
kei canabis
ie - In Singapore is een
man opgehangen die
was veroordeeld we-
)kkel van een kilo ca-
isident Nathan had
lek tot gratie afgewe-
eroordeling van de
ervan een tweeling,
stof opwaaien. Singa-
ft de smokkel van een
inabis al met de dood.
ie heeft de discussie
ïaffing van de dood-
[ezwengeld.
lidemie in
Brittannië
In Groot-Brittannië
bof. Vooral onder tie-
liensen van begin
eerst een ware epide-
aar zijn al 28.500 ge-
n bof gemeld, tegen
in dezelfde periode
Veel kinderen zijn
ngeënt tegen de bof.
veroorzaakt een ont-
in de oorspeekselklie-
door een zwelling van
ontstaat. De enige re-
een week uitzieken.
griep bij
m op Java
Bij varkens op het In-
ïe eiland Java is vogel-
instateerd. Daardoor
gst voor een grotere
een van de bevol-
te landen van de we
isverre zijn in Indo
mensen besmet.
|len Darfur
i praten
fetwee belangrijkste
>epen uit de Sudane-
ur zijn bereid om
^overleg met de rege-
rtum zonder voor-
rooraf te hervatten om
Bet te beëindigen. Dat
tgelopen twee jaar al
1180.000 mensen het
pst. De zwarte boeren
roeien zich onder
la de islamitische rege-
rom reageerde op de
pet bombardementen
pde militaire steun
ibische militie (Jan-
pie in Darfur tiendui-
üisen vermoorde.
andizjan/anp-afp-dpa - Met
harde hand heeft het leger in
Oezbekistan gisteren een waar
volksoproer neergeslagen. Er zijn
vrijwel zeker twaalf, maar mo
gelijk ook vijftig mensen omge
komen toen het leger ingreep in
de oostelijke stad Andizjan. Op
nieuw is het onrustig in een
voormalige Sovjet-republiek.
Al jaren opgekropte woede en
frustatie onder de bevolking
kwamen in alle hevigheid aan
de oppervlakte in Andizjan.
Veiligheidsdiensten grepen in
opdracht van de autoritaire
president Islam Karimov hard
in.
De opstand in Andizjan is niet
verrassend. Veertien jaar na het
uiteenvallen van de Sovjet-Unie
is er nog altijd sprake van wijd
verbreide armoede in het dicht
bevolkte, 26 miljoen inwoners
tellende land, vooral in de oos
telijke regio. Oost-Oezbekistan
heeft zich de afgelopen jaren in
toenemende mate ontpopt als
een vruchtbare voedingsbodem
voor radicalere moslimgroepen.
President Karimov beschouwt
de moslimgroepen als „terro
risten" die hard bestreden
moeten worden. Vele honder
den jongemannen zijn gevan
gen gezet. Ze worden volgens
mensenrechtengroepen als
beesten behandeld.
Oezbekistan is een bondgenoot
van de Verenigde Staten. In
2002-2003 kreeg Karimov circa
300 miljoen dollar steun van
Washington voor zijn steun in
de door de VS geleide interna
tionale jacht op (moslim)terro
risten.
In Andizjan werd al maanden
lang vreedzaam geprotesteerd
tegen de detentie en berechting
van 23 plaatselijke zakenlieden.
Ze worden ervan beschuldigd
van Oezbekistan een moslim
staat te willen maken. Gister
morgen bestormden betogers
de gevangenis, waarna enkele
duizenden gevangenen konden
ontsnappen. De opstand in
Oezbekistan volgt op vergelijk
bare uitingen van volkswoede
in Kirgizië, Oekraïne en Geor
gië. In deze voormalige Sovjet
staten werden uiteindelijk de
zittende regimes verdreven.
nicosia/anp - Inwoners van Cyprus blijken de eerste wijnmakers
in Europa. Zij produceerden 6000 jaar geleden al wijn, 3000 jaar
voor de Grieken. De Cypriotische wijnbouw en drinkgewoontes
beïnvloedden de Europese cultuur, stelt de Italiaanse archeologe
Belgiorno. Ze ontdekte bewijzen van de historische wijnproductie
tijdens opgravingen in de kustplaats Limassol. Behalve kruiken
werden pitten van druiven aangetroffen. Eerder toonde Belgiorno
aan dat de Cyprioten 4000 jaar geleden parfums maakten en ex
porteerden. Het eiland zou daarmee de oudste parfumfabriek ter
wereld hebben gehad. Aangenomen wordt dat de Chinezen 9000
jaar geleden van rijst de eerste wijn maakten. De eerste wijn van
druiven zou 7000 jaar geleden in Iran zijn ontstaan.
brussel - De Belgische pre
mier Guy Verhofstadt kan
weer lachen, omdat zijn rege
ring de zogenoemde BHV-cri-
sis heeft overleefd. Hij kreeg
gisteren het vertrouwen van
het parlement. BHV staat
voor het kiesdistrict Brussel-
Halle-Vilvoorde, en laat zien
dat de oude taalstrijd nog
niet gestreden is. In dat kies
district mogen Franstaligen
op hun eigen Waalse partijen
stemmen, ook als ze in de
Vlaamse dorpen wonen die
ook onder het groot Brussels
kiesdistrict vallen. Dat is
vooral Vlamingen een doorn
in het oog. Bij de vorige ver
kiezingen kostte dat de
Vlaamse partijen twee zetels
in h^t parlement. Verhofstadt
slaagde er niet in beide kam
pen tot een compromis te be
wegen, maar waarschuwde
voor een kabinetscrisis en de
gevolgen ervan. Mocht het
kabinet zijn gevallen zou in
Vlaanderen zeker het Vlaams
Belang, opvolger van het ex
treem-rechtse Vlaams Blok,
geprofiteerd hebben. Hoe de
Vlaamse nationalisten over
de BHV-affaire denken, blijkt
wel uit de poster die Vlaams
Belang-parlementslid Gerolf
Annemans ophoudt.
Foto: EPA
door Wierd Duk
Berlijn - Lea Rosh, initiatief
neemster van het Holocaust
Monument in Berlijn, heeft
haar plan om een kies van een
nazi-slachtoffer op te slaan in
één van de zuilen van het ge
denkteken ingetrokken. Rosh
reageert hiermee op de conster
natie, die uitbrak nadat zij haar
voornemen publiek maakte, af
gelopen dinsdag. Dit deed zij in
haar rede bij de ingebruikname
van het omstreden monument.
Met name joodse vertegen
woordigers vonden het plan
weerzinwekkend. Paul Spiegel,
leider van de Centrale Raad
voor de Joden in Duitsland,
noemde het idee 'piëteitsloos'.
De joodse traditie eist dat li
chaamsdelen van overledenen
gezamenlijk op een joodse be
graafplaats worden begraven.
„De christelijke relikwie-cul
tuur is het jodendom geheel
vreemd", aldus de joodse histo
ricus dr. Ernst Piper, leider van
de afdeling Holocaust-studies
aan de Universiteit van Pots
dam.
De kies werd door Rosh gevon
den bij een bezoek aan het
Poolse concentratiekamp Bel-
zec, zeventien jaar geleden. Sa
men met een gele jodenster, die
zij in Amsterdam kreeg uit han
den van een vrouw, wilde Rosh
de kies in een van de 2700 zui
len van het Holocaust Monu
ment verwerken.
Aanvankelijk weigerde Rosh toe
te geven aan de oproepen om
af te zien van haar voornemen.
In de afgelopen dagen nam de
druk echter toe.
Zo noemde ook de leider van
het herdenkingsoord in Belzec,
Robert Kuwalek, Rosh' plan
'macaber en een overtreding
van belangrijke joodse tradities.
Daarop besloot Lea Rosh de
kies terug te brengen naar Bel
zec. Hier zal zij het relikwie be
graven.
door onze correspondent
Hans Geleijnse
Vaticaanstad - De nieuwe
paus, Benedictus XVI, is ge
zwicht voor de stem van de ge
lovigen. 'Santo subito' riepen
die massaal bij de begrafenis
van zijn voorganger Johannes
Paulus II. Onmiddellijk heilig
verklaard zal de Poolse paus
niet worden, maar Bendictus
XVI heeft de betreffende proce
dures in de hoogste versnelling
gezet. Johannes Paulus II wordt
versneld zalig verklaard, kon
digde Benedictus aan tijdens
een ontmoeting met de Ro
meinse geestelijkheid in de ba
siliek Jan van Lateranen. Nor
maal wordt een periode van vijf
jaar na het overlijden in acht
genomen alvorens de procedu
re tot zaligverklaring wordt op
gestart. Als die er eenmaal is
volgt de tweede procedure die
tot heiligverklaring leidt.
Benedictuszei dat hij de vijf
jaar-periode terzijde schuift. Hij
voegde eraan toe dat ook de
heiligverklaring daarna ver-
sneld af zal komen.De versnel
de procedure heeft het voordeel
dat het een stuk makkelijker is
levende getuigen te vinden van
het wonder dat de kandidaat
moet hebben verricht om in de
zaligstand te kunnen worden
verheven. Bij de dood van Jo
hannes Paulus II meldden zich
al tientallen gelovigen bij het
Vaticaan met de mededeling
dat contact met, of bidden
voor, de Poolse paus tot een
wonderbaarlijke genezing had
geleid. Benedictus handelt met
de versnelde procedure in de
geest van zijn voorganger. Die
brak niet alleen alle records wat
betreft zalig- en heiligverklarin
gen, maar verleende ook ver
schillende malen dispensatie,
onder meer bij de zaligverkla
ring van Moeder Theresa van
Calcutta, twee jaar na haar
dood in 1997.
Ratzinger opgevolgd
De Amerikaanse aartsbis
schop William Levada
wordt opvolger van Joseph
Ratzinger als prefect van
de Vaticaanse congregatie
voor de geloofsleer. Rat
zinger was dat 23 jaar tot
zijn pausverkiezing vorige
maand. De prefect waakt
over de zuiverheid van de
kerkleer en is een van de
machtigste mannen in het
Vaticaan.
Priesters raken de kroon van de Maria van Fatima aan, bij het eind
van een processie in het plaatsje in midden Portugal. Daar zagen gis
teren 88 jaar geleden drie herderskinderen een Maria-verschijning.
De processie was het begin van het altijd drukke bedevaartseizoen.
De kroon is bijzonder omdat daarin de kogel is verwerkt die in 1981
werd afgevuurd op paus Johannes Paulus II. Die had een grote vere
ring voor Maria en ging ook op bedevaart in Fatima. Foto: Reuters
washington/gpd - Het Ameri
kaanse ministerie van defensie
wil vanaf volgend jaar zo'n 180
militaire bases in de Verenigde
Staten sluiten. In zes jaar tijd
moeten 33 grote militaire com
plexen en zo'n honderdvijftig
kleine installaties hun deuren
sluiten. Honderden andere ves
tigingen worden ingekrompen
of uitgebreid volgens een giste
ren bekend gemaakt reorgani
satieplan van het Pentagon in
Washington.
Daarbij gaan zo'n 29.000 bur
ger- en militaire banen verlo
ren. De inkrimping zou nog
groter zijn geweest als de Ame
rikaanse regering niet had be
sloten zeventigduizend militai
ren terug te halen van perma
nente bases in Europa (met na
me Duitsland) en Azië. Die
moeten de komende jaren met
hun gezinnen in legerplaatsen
in de VS worden onderge
bracht.
Het is de grootste schoonmaak
beurt van militaire bases ooit.
Volgens het Pentagon levert de
reorganisatie een bezuiniging
van 49 miljard dollar op. Per
centueel is dat overigens niet
zoveel, in 2005 bedroeg het de
fensiebudget 400 miljard dollar
exclusief de kosten voor Irak en
Afghanistan.
den haag/gpd - Een jaar nadat
het schandaal in de Abu
Ghraib gevangenis in Irak be
kend werd, worden gedeti
neerden in Amerikaanse han
den nog altijd slecht behan
deld en gemarteld. Het gaat
om duizenden mensen die zijn
opgepakt in het kader van 'de
wereldwijde strijd tegen het
terrorisme' en vastzitten in
Irak, Afghanistan, Guantana-
mo Bay op Cuba en op gehei
me locaties. Dat stelt de men
senrechtenorganisatie Amnes
ty International in een gisteren
gepubliceerd rapport.
De organisatie roept het Ame
rikaanse Congres opnieuw op
een onafhankelijke commissie
in te stellen, die duistere prak
tijken in Amerikaanse deten
tiecentra - van martelen tot
ongeoorloofde ondervragin
gen en verhuizingen van ge
vangenen - moet onderzoe
ken. De minister van justitie in
Washington wordt opgeroe
pen een speciale persoon van
buiten het ministerie te belas
ten met onderzoek naar over
heidsfunctionarissen die zich
onder het mom van de strijd
tegen het terrorisme te buiten
zijn gegaan aan wandaden.
Volgens Amnesty lapt Amerika
het internationaal recht nog
steeds aan z'n laars door zon
der aanklacht en proces perso
nen gevangen te houden, vaak
in totale afzondering van de
buitenwereld. De organisatie
wijst erop dat meer dan een
jaar geleden het Amerikaanse
Hooggerechtshof reeds be
paalde dat rechtbanken in de
VS bevoegd waren om be
roepszaken te behandelen van
gevangenen in Guantanamo
Bay op Cuba. „Sindsdien is
echter van nog geen enkele ge
vangene bekeken of zijn de
tentie juridisch wel geoorloofd
is", aldus het Amnestyrapport.
Ook hekelt de mensenrechten
organisatie het feit dat nog
geen enkele hooggeplaatste
Amerikaan is vervolgd op basis
van Amerikaanse wetten tegen
marteling en oorlogsmisda
den. „Terwijl een paar gewone
soldaten door een krijgsraad
zijn veroordeeld, is nog geen
enkel lid van de Amerikaanse
regering aan een grondig on
derzoek onderworpen. On
danks het feit dat er bewijzen
zijn voor een samenzwering,
bedoeld om Amerikaanse
functionarissen die gemarteld
hebben of oorlogsmisdaden
hebben begaan, immuniteit te
verlenen", luidt het harde oor
deel van Amnesty.
Malaise bij gedegradeerd Hansa tekenend voor toestand in vroegere DDR
door onze correspondent
Wierd Duk
Rostock - „Onze wereld stortte
in." Peter Schmidt, fan van het
eerste uur van voetbalvereni
ging Hansa Rostock, heeft het
er nog moeilijk mee. Zijn club,
Hansa, verdwijnt na tien jaar
uit de Bundesliga. Ook de Fin-
se-legende Jari Litmanen, de
voormalige Ajacied die op het
laatste moment werd aange
trokken, kon het onheil niet af
wenden. Met Hansa neemt de
laatste Oost-Duitse vereniging
afscheid van Duitslands hoog
ste voetbalklasse.
„Dit is een grote klap voor het
voetbal in het Oosten", oor
deelde de verontruste Duitse
voetbalbond.
Inderdaad, de degradatie van
Hansa - een van de populairste
voetbalclubs in Duitsland - is
een nieuwe ramp voor de toch
al zo geplaagde burgers in de
voormalige DDR. Voor trouwe
fans als Schmidt is die vermale
dijde 'Abstieg' ook een per
soonlijke tragedie. „Wat moe
ten we nou op de zaterdagen?",
vraagt Schmidt zich af in de
met foto's en krantenartikelen
behangen fanclubbar. „Er is
hier in Rostock niets te doen,
behalve voetbal en bier drin
ken. En wie gaat er nou op
maandagavond naar een wed
strijd in de Tweede Liga?"
Rostock, de haven- en universi
teitsstad met zo'n 200.000 in
woners aan de Oostzee, is na de
hereniging mooi gerestaureerd.
Het troosteloze werkloosheids
percentage van boven de twin
tig procent gaat schuil achter
de pastelkleurige facades van
deze Hanzestad, waar het helle
licht en de frisse ruimte van de
Scandinavische wereld al voel
baar zijn.
„Schone schijn, daar zijn ze in
het Oosten goed in", oordeelt
voormalig Hansa-voorzitter Pe-
ter-Michael Diestel (53). In
plaats van geld aan goede spe
lers te besteden, bouwde het
ambitieuze bestuur een prach
tig stadion annex trainingscom
plex - met verwarmd kunstgras
- en internaat, luidt Diestels
verwijt. Met 'weemoed en te
leurstelling' heeft Diestel toege
keken 'hoe het lievelingskind
van het Oosten naar de ver
dommenis is geholpen'.
Hansa's budget zal terugvallen
van 25 naar 13 miljoen euro.
Het is het verhaal van alle
roemrijke clubs uit de voorma
lige DDR-Oberliga. Dynamo
Dresden, FC Magdeburg, FC
Carl Zeiss Jena of Lokomotiv
Leipzig. Na de Duitse eenwor
ding zijn ze, stuk voor stuk, ten
onder gegaan. Wegens slecht
management, een gebrek aan
sponsoren, en de algehele leeg
loop van het Oosten.
Waarom is Hansa overal in
Duitsland zo populair? vraagt
Peter Schmidt retorisch. „Om
dat Oost-Duitsers overal naar
toe zijn getrokken om er werk
te vinden. En als Hansa dan in
Hamburg of München speelt,
komen zij om de ploeg aan te
moedigen."
De serveerster van Le Grand
Café aan de Universitatsplatz
maakt zich zorgen. „We krijgen
volgend seizoen ongetwijfeld
minder klanten." Gemiddeld
23,30 euro besteedt een voet
balfan aan consumpties in Ros
tock als Hansa speelt, bereken
de de universiteit. Met in door
snee 18 duizend toeschouwers
in het stadion, betekende dit
7,1 miljoen euro per seizoen
voor de lokale horeca. Bij de vijf
McDonaldsfilialen in Rostock
wordt op de dagen dat Hansa
speelt tot twintig procent meer
omzet gemaakt Zelfs de veerbo
ten zullen onder Hansa's degra
datie lijden: vorig jaar maakten
18 duizend Scandinavische fans
de overtocht naar Rostock om
er Hansa tegen de gerenom
meerde Bundesliga-clubs aan
Nu Hansa Rostock is gedegradeerd, blijft er voor de verstokte fans in
het weekeinde nog maar een lolletje over: bier drinken. Foto: GPD
het werk te zien.
De deelstaat Mecklenburg-
Vorpommern heeft al zo weinig
florerende ondernemingen. Dit
is een landelijke, toeristische
regio, een land van prachtige
wouden en stille meren. Jaren
lang fungeerde Hansa hier als
een 'blauw-witte vuurtoren',
zoals minister-presidSlt Harald
Ringstorff (SPD) het uitdrukte.
Niet alleen politici benadrukten
het: als Hansa mee kan met de
groten, dan kunnen gewone in
woners en ondernemers van
Rostock dit ook.
De Duitsers hebben een woord
voor zo'n fenomeen: 'Hoff-
nungstrager', een drager van
hoop.
„Er is geen persoon of instelling
die die positieve rol van Hansa
kan over nemen", meent Stefan
Ehlers, sportredacteur van de
regionale Ostsee Zeitung. Eh
lers constateert dat veel inwo
ners van de havenstad - 'en niet
alleen de hardcorefans' - sinds
Hansa's degradatie 'lijden on
der gedeprimeerdheid'. „Je zou
de lezersbrieven er eens op na
moeten lezen. Hansa moet snel
weer promoveren, anders zie ik
het somber in".
