REGIO
Meesurfen op succes Da Vinci Code
Een kabbalist wil slechts een fatsoenlijk mens zijn
vraag
ier
boven'
Kerkgebouw
gerenoveerd
Avond over
Da Vinci Code
Excuses op dag
van de martelaren
vét cool
Boodschappen
'Ik denk dat nu 80 procent &ine k°J
van de Leidenaars tegen is gen. Verzet vanl
uit de archieven
colofon
maandag 9 mei 2005
door Joris Roes
leiden - Britney Spears, Madonna en Edgar
Davids zijn in de ban van kabbala. Het is
slechts een kleine greep uit de beroemdheden
die de joodse mystieke leer aanhangen. Je kunt
ze allemaal herkennen aan een rood koordje
om de linkerpols. Maar wat is het nu eigenlijk,
kabbala?
De letterlijke betekenis van het Hebreeuwse
woord is 'ontvangen'. Maar eigenlijk is dat
maar de helft van de betekenis, zegt Malka
Elias. De Ethiopische, die vijftien jaar geleden
naar Nederland kwam, is eigenaresse van een
heuse kabbalashop aan de Haarlemmerdijk in
hartje Amsterdam. „Kabbala betekent 'ontvan
gen om te kunnen delen'." Wie veel geld heeft
en niet deelt, wordt volgens Elias ongelukkig.
„Die raakt uiteindelijk verslaafd aan bijvoor
beeld gokken."
Oorspronkelijk is kabbala volgens Elias een
vierduizend jaar oude mystieke leer van de
Thora. „De Thora legt de theorie van de we
reld uit. Kabbala legt de Hebreeuwse teksten
van de thora uit. Het gaat dieper in op aspec-
Malka Elias in haar Kabbalashop aan de Haar
lemmerdijk in Amsterdam.
Foto: Diederik van der Laan
ten uit de thora."
Kabbalisten geloven dat woorden, letters en
cijfers uit te thora aanwijzingen bevatten
waardoor een beter leven geleid kan worden.
Elias houdt zich sinds drie jaar intensief met
kabbala bezig. Ze benadrukt dat kabbala géén
geloof is. „Dat sprak mij erg aan. Ik ben niet
religieus. Religie gaat over gebod en verbod.
Als je bepaalde dingen wel of niet doet, kom je
wel of niet in de hemel. Daar hou ik niet van,
zo simpel is het leven niet."
Volgens Elias stompt religie de mens af. „Men
sen gebruiken het als een methode om in de
hemel te komen. In de synagoge, en net zo
goed de kerk, komen een hoop mensen die
wijsheden belijden waarvan ze de betekenis
absoluut niet kennen. Ze zijn eeuwenlang van
vader op kind doorgegeven." Bij kabbala is dat
niet het geval. „De kabbala is een connectie
met een hogere macht, in plaats van een ma
nier om in de hemel te komen."
Simpel gezegd wil een kabbalist niets anders
dan een fatsoenlijk mens zijn. „In het karakter
van de mens zit een goed en een slecht deel",
zegt Elias. „De gemiddelde mens is veel te kri
tisch. Door te mediteren, krijg je het slechte
deel eruit. Maar het is geen kwestie van even
mediteren en kldér. Het is keihard werken."
Eén van de populairste manieren om de kab
bala in de praktijk te brengen is meditatie. Me
ditatie die gebaseerd is op kabbalistische tek
sten, waarbij de beoefenaars zich afvragen wat
hun doelen voor die dag waren en of ze bereikt
zijn. „Je wordt enorm rustig van mediteren bij
een kaars met een Hebreeuwse tekst erop",
zegt Elias.
Wereldwijd zijn er zo'n vijftig Kabbala Centers
waai' de kabbala beoefend kan worden. Zij
worden geleid door de Amerikaan Philip Berg.
Dat de sterren er massaal gebruik van maken,
heeft volgens Malka Elias te maken met de ver
zadiging in hun leven. „Ze hebben zoveel geld
dat ze alles kunnen kopen wat ze maar willen.
Ze zoeken hun geluk in het niet tastbare. Dat
vinden ze in de kabbala."
Het symbool voor kabbala is een rood koordje,
dat de kabbalisten om hun linkerpols dragen.
Het koordje herinnert de drager eraan dat de
ze nederig moet zijn en het beschermt hem of
haar tegen kwaad, zoals ziektes, armoede en
andere tegenspoed. „We kunnen niet al het
kwade op ons af zien komen", zegt Elias. „Er
zijn zoveel dingen die we met onze zintuigen
niet waar kunnen nemen. Daar beschermt het
koordje ons tegen."
leiden - Het gebouw van de Kerk van
Jezus Christus van de Heiligen der
Laatste Dagen aan de Brahms laan in
Leiden heeft een grondige renovatie
ondergaan. De kapel is uitgebreid en
er zijn nieuwe lokalen en een lift
aangelegd. Op 28 mei houdt de Kerk
een open dag. De Kerk van Jezus
Christus, in de volksmond wel be
kend als de 'Mormonen' (de Kerk
zelfwijst die benaming af) heeft in
Leiden 170 leden. Ook de Wasse-
naarse Engelstalige gemeente kerkt
aan de Brahmslaan. Belangstellen
den kunnen op de open dag ook
kennisnemen van de hulpmiddelen
voor genealogie die de geloofsge
meenschap ter beschikking heeft. De
Kerk heeft veel belangstelling voor
stambomen, omdat de aanhangers
geloven dat mensen, ook na hun
dood met terugwerkende kracht
kunnen worden gedoopt.
noordwijk - Over het spraakmaken
de boek van Dan Brown organiseert
de rk-kerk in Noordwijk een discus
sieavond. Op maandag 23 mei houdt
Ton Snepvangers een inleiding over
De Da Vinci Code. Het gaat vooral
over de rol van Maria Magdalena en
welke rol ze speelde in het leven van
Jezus. Ook gaat het over de rol van
vrouwen in de tijd van Jezus. De bij
eenkomst begint om 20.00 uur in het
parochiecentrum van Maria ter Zee.
dokkum - De excuses van Japan
voor het aangerichte oorlogsleed in
de Aziatische regio overtuigen niet.
„Na de verontschuldigingen blijven
daden achterwege", aldus de kardi
naal Peter Shirayanagi uit Tokio in
een verklaring die zaterdag in Dok
kum werd voorgelezen. De bood
schap van de Japanse kardinaal
werd uitgesproken op de herden
kingsdag van de martelaren in de
twintigste eeuw door diens rechter
hand, pater Francis Fukamizu. Aan
vankelijk zou de kardinaal zelf ko
men, maar hij moest wegens ziekte
verstek laten gaan.
Leidse theoloog verontwaardigd over 'Valsheid in geschrifte'
leiden - Dan Brown heeft de toon ge
zet. In navolging van zijn De Da Vinei
Code heeft ook de verkoop van ande
re boeken over kerkelijke complotten
een hoge vlucht genomen. Een daar
van is het recent verschenen 'Valsheid
in geschrifte. De verborgen agenda
van bijbelschrijvers', van cultuurhisto
ricus Jacob Slavenburg. Aan de Leidse
faculteit godgeleerdheid wordt ver
ontwaardigd gereageerd op dat boek.
„Een compleet overbodig boek, gro
tendeels gebaseerd op speculaties."
In 1945 vond een Egyptische boer bij
de plaats Nag Hammadi een kruik
met teksten uit het vroege Christen
dom. De kruik was daar begraven
door monniken uit een nabijgelegen
klooster. Uit deze teksten, waarvan
de oudste waarschijnlijk dateert van
tien tot twintig jaar na de kruisiging,
duikt een geheel ander beeld op van
Jezus en zijn volgelingen dan gang
baar is in onze bijbel, vertelt Jacob
Slavenburg. De cultuurhistoricus is
sinds 1984 bezig met de bestudering
van de Nag Hammadi-geschriften.
Allereerst hebben ze een gnostisch
karakter. Jezus predikt een innerlijke
weg om tot het koninkrijk God's te
komen." Het koninkrijk is een soort
bewustzijnstoestand in het hier en
nu, vergelijkbaar met het nirvana
van boeddhisten en geen hemel
waar we na de dood inkomen.
„Daarnaast portretteren de Nag
Hammadi-geschriften Jezus als een
man van vlees en bloed, geboren uit
de liefdesgemeenschap tussen zijn
vader Jozef en zijn moeder Maria.
Hij is niet geboren uit een maagd en
heeft geen goddelijke natuur, zoals
kerkelijke dogma's verkondigen."
Na de kruisiging van Christus waren
er vele teksten in omloop over zijn
leven en onderwijzingen. Tegelijker
tijd ontstond de kerk, die in de loop
der eeuwen haar greep op de gelovi
gen versterkte. Zij wilde eenduidig
heid in de leer. Aan het einde van de
vierde eeuw bepaalden kerkelijke
autoriteiten op een aantal concilies
welke geschriften goddelijk geïnspi
reerd zouden zijn en een plaats ver
dienden in het 'canon'. Hiermee was
de bijbel zoals we die heden ten da
ge kennen een feit.
De Nag Hammadi-teksten vielen
buiten de boot. Slavenburg weet wel
waarom. „Gnostici predikten de weg
van zelfkennis. Een kerk als richting
aanwijzer naar de hemel is daarmee
overbodig. Dit ging lijnrecht in tegen
de belangen van de kerk."
Maar hoewel de kerkelijke autoritei
ten slaagden in hun opzet, is de
Slavenburgs boek (inzet) rammelt aan
alle kanten, betoogt hoogleraar Nieu
we Testament De Jonge.
Foto: Hielco Kuipers
schoen blijven wringen, meent Sla
venburg. „Mensen weten intuïtief
dat de leer van de kerk geen zuivere
koffie is. Daarom voelen ze zich ook
aangesproken door De Da Vinei Co
de." Slavenburg vindt Dan Browns
geesteskind een 'spannend boek'.
Hoewel het niet in overeenstem
ming is met de historische feiten,
zijn er wel gedeeltes die kloppen,
denkt Slavenburg. „Zoals de liefdes
relatie tussen Maria Magdalena en
het bestaan van geheime Vaticaanse
archieven."
De nieuwe paus zal hierover zeker
geen open kaart spelen, meent Sla
venburg. „Ik zie hem echt niet met
Dan Brown aan tafel zitten. Gnostici
zijn in zijn ogen ketters. Benedictus
XVI zal alle controverses waarschijn
lijk doodzwijgen."
Ook in de behoudende protestantse
hoek roept de gnostische visie op
het christendom veel weerstand op.
„Voor hen is de bijbel Gods Woord.
Alles daarbuiten deugt niet. In de
vrijzinnige richtingen daarentegen,
zoals de Nederlandse Protestanten
Bond, citeren voorgangers zelfs in
hun preken uit de Nag Hammadi
teksten." Diezelfde tolerantie onder
vindt Slavenburg aan wat hij 'de ba
sis' noemt van de katholieke kerk.
„Gewone gelovigen, pastorale wer
kers, theologen uit Utrecht en Til
burg tonen grote belangstelling voor
de Nag Hammadi geschriften en het
gnostisch christendom."
Aan de Faculteit der godgeleerdheid
in Leiden is men niet gecharmeerd
van Slavenburg. „Valsheid in ge
schrifte is een compleet overbodig
boek", vindt decaan en nieuwtesta-
menticus Henk Jan de Jonge.Alles
wat klopt heeft Slavenburg overge
schreven uit andere boeken."
De bijbel bevat inderdaad vrouwon
vriendelijke elementen en de argu
mentatie vanuit de Rooms-Katholie-
ke Kerk om het verplicht celibaat en
mannelijk priesterschap te verdedi
gen is waardeloos. Maar voor de rest
rammelt Slavenburgs boek aan alle
kanten, betoogt De Jonge. „Zo kun je
gerust in de kerk zeggen dat Jezus
biologisch gezien is geboren uit Ma
ria en Jozef. Daar heeft niemand
meer problemen mee. Dogma's als
deze moet je zien als loftuitingen, als
grote complimenten, dat is iets an
ders dan wetenschappelijke waarhe
den."
De gnostische visie op het christen
dom, die Slavenburg voorstaat, ty
peert De Jonge als 'gemakzuchtig'.
„Je moet zelf het licht zien en dat is
het. Er worden nauwelijks eisen ge
steld aan het zedelijk gedrag van ge
lovigen."
Eigenlijk is Slavenburg een opportu
nist, vindt De Jonge. „Hij surft ge
woon mee op het succes van De Da
Vinci Code. Precies datzelfde veron
gelijkte toontje. Maar er is geen we
reldwijd complot van de kerk om in
formatie achter te houden. Alles is
gewoon openbaar. En de kerk en de
wetenschap zijn uiteindelijk tot de
zelfde conclusies gekomen over de
interpretatiè ervan."
Voor Slavenburg is het een bekend
deuntje. „De Jonge is werkzaam aan
de universiteit. De meest verrassen
de uitspraken worden nu eenmaal
pas gedaan door hoogleraren nadat
ze met pensioen zijn gegaan", zegt
hij met een zekere ironie. „En het is
toch erg dat alles wel openbaar zou
zijn, maar de gelovigen er vanaf de
kansel vrijwel niets over te horen
krijgen?"
Wietse Buma
Nederland leeft ongezond. Meer dan 6o procent van de bevolking
beweegt niet genoeg. Ook is het slecht gesteld met het Hollandse
voedingspatroon. Het merendeel van de burgers eet zichzelf dik
en ziek. De overheid investeert fors in de strijd tegen het onge
zonde leefpatroon. Journaliste Nancy Ubert probeert haar leven
te beteren en doet daarvan wekelijks verslag.
De tweede ronde! Nu het voor
mij heel gewoon is dat ik da
gelijks minimaal dertig minu
ten flink in beweging ben, kan
het gevecht tegen het onge
zonde voedingspatroon be
ginnen. De afgelopen dertien
weken is bij de cursus die ik
via Internet volgde (www-
.mijnleefstijl.nl) vooral de na
druk gelegd op beweging, re
gelmatig eten en niet snoe
pen. De komende tijd ga ik
werken aan mijn voedingspa
troon.
Ik mpet zodadelijk bood
schappen doen. Ik maak
nooit een lijstje. Ik heb het al
lemaal in mijn hoofd zitten.
Elke dag twee ons groenten
en twee stuks fruit. Niet te
veel vet en zo min mogelijk
suiker. Ik weet best wat goede
eetgewoonten zijn! Het gekke
is dat ik altijd heb gedacht dat
ik supergezond at. Ik vrees
echter dat ik de komende tijd
ga merken dat dit helemaal
niet het geval is.
Onlangs rondde het Nationaal
Gezondheidsplan een groot
schalig onderzoek naar het
voedingspatroon van Neder
landers af. Conclusie? Wij
eten ons ziek. Van de tien per
sonen eten er nog geen vier
voldoende groenten. Het Voe
dingscentrum adviseert elke
dag minimaal tweehonderd
gram groente te verorberen.
We zouden in ons land jaar
lijks 5000 sterfgevallen door
hart- en vaatziekten minder
tellen, als we allemaal (ook u,
ook ik) elke dag twee ons
groente en twee stukken fruit
naar binnen werken! Daar
naast kan met een gezond
eetpatroon ook kanker wor
den voorkomen. Verder is
aangetoond dat gezond eten
de bloeddruk verbetert. En
dan heb ik het nog niet gehad
over oogziekten en aandoe
ningen aan de luchtwegen,
die minder vaak optreden bij
een juist voedingspatroon.
Ik heb plezier in mijn leven en
wil nog een tijdje leuk mee. Ik
begrijp dat ik daarop zelf gro
te invloed kan uitoefenen.
Vandaar dat ik me via de
sportschool heb ingeschreven
voor het online voedingspro
gramma Eet je Vitaal. Elke
week krijg ik een nieuw deel
van de voedingscursus bin
nen. Ook houd ik op mijn
persoonlijke website een voe
dingsdagboek bij.
Het begin is veelbelovend.
Maar niet heus. Gisteren heb
ik, omdat er bijna niets in
huis was, ontbeten met boe-
renvanillevla vermengd met
bitterkoekjesprut. Het em
mertje vla was eerder deze
week bedoeld als toetje na
een supergezonde groen
tetaart. Maar het hoofdge
recht had onze magen zo ge
vuld dat we allemaal voor het
dessert hadden bedankt. De
boerenbitterkoekjesvla lonkte
me al dagen toe. Tot ik de ver
leiding dus niet meer kon
weerstaan.
'Ik heb in elk geval ontbeten',
troostte ik mezelf toen ik even
later met een plofmaag onder
de douche stond. De dag
daarvoor had ik juist een e-
mail gekregen met de volgen
de boodschap: 'Neem de tijd
voor het ontbijt. Het ontbijt
brengt de stofwisseling op
gang. Hierdoor gebruikt u ge
durende de rest van de dag
meer energie. Een gezond
ontbijt, in rust genuttigd, is
een must bij het tegengaan
van overgewicht'.
'Als u iets niet in huis heeft,
kunt u het ook niet eten', lees
ik in een andere e-mail. Een
stelling met een groot open-
deurgehalte, maar wel de
waarheid. Als ik vergeet fruit
te kopen, kom ik niet aan
mijn dagelijkse portie toe.
Heb ik chocolademuffins ge
kocht (voor mijn neef die
komt, niet voor mezelf na
tuurlijk) is het wel heel erg
moeilijk om die dingen te la
ten staan. (Vooral als neef uit
eindelijk afbelt.)
'Organisatie voor gezond eten
op elk moment van de dag
vraagt voorbereiding', lees ik
verder. 'Gezond en afwisse
lend eten begint al bij het in
kopen'. Ik begrijp het. Ik moet
anders boodschappen doen.
Niet hapsnap tussendoor of
even vlug tijdens de lunch
pauze, maar op een moment
van de dag dat ik alle tijd heb
om etiketten te lezen zodat ik
bewust inkopen doe.
Dat wordt straks nog wat met
die boodschappen.
Nancy Ubert
Reageren? n.ubert@planet.nl
De kans is groot dat de Rijn Gouwe Lijn er nooit komt, beweet
derzoeksbureau DHV uit Amersfoort. Want er zijn nog zeker j
knelpunten die
1 t 1 y zich mee kunner»
(Leidse) bevolkt
gens de onderzoekers nog een van de minste problemen. Ma'
denkt EMILE DE HEER, bestuurslid van de Stichting Openbaarj
Op Maat (STOOM) die zich verzet tegen het binnenstadstracè
Hangen de vlaggen uit aan de Lammenschansweg?
„Nee hoor. Dit is een risico-inventarisatie van problemen
een tijd geleden is gemaakt, maar nu pas naar buiten is ge
De onderzoekers hebben al aardig gelijk gekregen."
Ze schatten de kans dat er te weinig draagvlak voor de Ril
we Lijn is, op 38 procent.
„Dat lijkt me een onderschatting. Ik denk dat inmiddels 80 L
van de Leidenaars tegen is, nE
lezen hebben wat er straks al[
niet meer kan. Je moet oversu
van de bus op de Rijn Gouw®
je naar het centrum van de sil
De fietsen moeten uit de Brei.
Dus als er een referendum o|!
komen...
„Dat zou een gelopen race z|
Maar wij zijn met iets anders'
Er gaat morgen een brief naa,
meenteraad namens ons, alia,
verenigingen, de fietsersbond
en 3VO, waarin we vragen om heroverweging van de tracéft
Wij vinden de Rijn Gouwe Lijn best een goed idee, alleen
de binnenstad. In een stratenplan uit de zeventiende eeuwj
trein niet veilig in te passen. En men heeft zich ook vergist j
economische effecten. Weet je dat 60 procent van de Leidi
zich op de fiets beweegt, en dat de winkels in het centrum
driekwart van die Leidenaars moeten hebben? Dus als de vi
liers zeggen: fietsers de Breestraat uit, dan schieten ze in hi^
voet." l
Maar moet er dan weer een nieuw onderzoek komen? E
„Ik denk dat de raad zelf verstandig genoeg is. Ze kunnen
vincie vragen opnieuw te kijken naar het traject over besta|
spoor."
Of vindt u het ook best als de Rijn Gouwe Lijn er helen
komt? J,
„Iedereen die het om de bereikbaarheid van Leiden gaat, vf
eerste plaats dat de intercity naar Utrecht er komt. Een Rijn
Lijn van Gouda en Alphen naar Leiden en dan door naar df
zal de files ook verminderen. Daar zijn wij absoluut niet teg
tekst: Job de Kruiff
illustratie: MCW studio's Rq.
ANNO 1955, Maandag 9 Mei e
LEIDEN - In het centrum der stad (omgeving Herengracht), d|<
jaren lang voor de jeugd van elke recreatie was verstoken, is ini
tijd een speeltuincomplex, waar de jeugd naar hartelust kan sp
Het is het bestuur van de Benjamin onder de Leidse speeltuinH
gingen, de Speeltuinvereniging 'Om de Doorbraak', dat met spt<
medewerking van de ouders der speeltuinjeugd en de krachtigd
van het gemeentebestuur en enkele in deze omgeving gevestiïi
drijven er in geslaagd is op een gedeelte van het terrein van den
lige katoenfabriek een speeltuin te projecteren, die wat omvarj)
leg en spelmateriaal betreft er beslist wezen mag. li
In tegenwoordigheid van genodigden en ruim 300 speeltuinki^e
is Zaterdagmiddag de kroon op het werk gezet: een ruim zeverit
hoge dubbele glijbaan werd in gebruik gesteld. Het was aan dff
De Jong, beschermheer van de speeltuinvereniging, om met zip
genote als eerste van de baan af te glijden. p
ANNO 1980, vrijdag 9 mei
LEIDEN/OECSTCEEST - Het college van Leiden heeft het Tolhit
omliggende grond aan de Haarlemmertrekvaartweg in Oegs
te koop aangeboden. Het is voor de gemeente eigenlijk onck
'om zo'n stuk grond in een uithoek van een andere gemeenl
zit te hebben.'
Foto: archief Leidsch Dagblad
:1
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien
plaatsing 2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op giro^
8406 t.n.v. HDC Media b.v., Postbus 2,1800 AA Alkmaar, onder vermeld
Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante be 2
de balie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt e
binnen drie weken thuisgestuurd.
i
Leidsch Dagblad
Directie: T. Klein en H. de Wit
E-mail: directie@hdcmedia.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor,
Adriaan Brandenburg
E-mail: redactie,ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 556 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
De openingstijden van de receptie zijn:
Maandag tot en met donderdag
van 08.30-16.30 uur
Vrijdag van 08.30 -12.30 uur
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten: overlijden, geboorte, jubilea
en andere familieberichten, desgewenst met
foto en/of afbeelding, via www.hdcmedia.nl of
per e-mail: familieberichten@nhd.hdc.nl.
Indien geen e-mail: fax 072-5196696, tel. 072-
5196699.
ADVERTENTIEVERKOOP
Advertenties m.b.t,:
Auto's: 072-6813661
Onroerend goed: 023-5150 543
Personeel: 075-6813677
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met: 075-6813636
LEZERSSERVICE
0800 -1711 (gratis)
Mobiel: 072 - 5196800
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine.)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (t
worden verzonden geldt een toesla
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt jj
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratqf
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07.30-17.00 uur; za: 08
(als op zaterdag voor 12.00 uur wo
wordt de krant dezelfde dag nabezi
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, onbOr
krant op maandag.)
OPZEGGEN
Opzeggen van abonnementen: uilsg
schriftelijk, uiterlijk één maand voola
de abonnementsperiode, t.a v. afde^
lezersservice, postbus 2,1800 AA A1
Voor leveringsvoorwaarden abonn
www.leidschdagblad.nl of KvK-nun
37014187.
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databanks
aanzien van (de inhoud van) deze u W
worden uitdrukkelijk voorbehoudei f
rechten berusten bij HDC Uitgeverij
c.q. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken v
beeldende kunstenaars aangeslote111
CISAC-organisatie zijn geregeld me*e
Beeldrecht te Amstelveen. Tl
HDC Media BV is belast met de ver 'e
gegevens van abonnees van dit dajPg
gegevens kunnen tevens worden g BT
gerichte informatie over voordeelai jj
en te geven, zowel door onszelf als e]
derden. Heeft u hier bezwaar teger
u dat laten weten aan HDC Media U£
Lezersservice, postbus 2,1800 AA A<Va
