Prins:
GESPREK VAN DE DAG
Helden van een
kinderkruistocht
'Geef de
naamloz»
een naar
Fierljeppen valt in het water
Bandenspanning
'Er is niemand
meer die voor
je uitloopt'
Jan MULDER, Frits BAREND en
Henk VAN DORP willen stappen on
dernemen tegen chipsfabrikant
CROKY. De presentatoren van het
programma Barend en Van Dorp
hebben een advocaat in de arm ge
nomen, aldus een woordvoerder van
RTL4. Het drietal figureert onge
vraagd in een reclame van Croky. In
de televisiecommercial zijn gete
kende versies van Mulder, Barend
en Van Dorp te zien. ,,Ze willen niet
met een chipsmerk worden geasso
cieerd. Bovendien wisten ze er niets
vanaf", aldus de woordvoerder. Het
trio wil een vergoeding, die ze aan
een goed doel beschikbaar willen
stellen.
PRINS ALBERT II van Monaco heeft
mogelijk een KIND VERWEKT bij
een stewardess. De vrouw uit Togo
claimt in meerdere Europese bladen
dat de ongetrouwde prins de vader
is van haar twintig maanden oude
zoontje Alexandre. Het paleis in het
kleine vorstendom aan de Middel
landse Zee weigert op de aantijgin
gen te reageren. De advocaat van de
regerende familie Grimaldi beraadt
zich op juridische stappen. De 33-
jarige ex-stewardess Nicole Coste
ontmoette Albert op een vlucht van
Parijs naar Nice in juli 1997. Albert
zou het geboortecertificaat van zijn
zoontje hebben ondertekend. Uit
respect voor zijn vader Rainier 111
bedong Albert dat Coste pas na de
dood van Rainier op het stadhuis
aangifte mocht doen. Sinds het
overlijden van Rainier vorige maand
regeert Albert over Monaco.
De Duitse autofabrikant Volkswagen
bouwt een nieuwe 'PAUSMOBIEL'
voor paus Benedictus XVIDe paus,
die twee weken geleden werd geko
zen, zal het voertuig gebruiken als
hij zijn geboorteland Duitsland be
zoekt in verband met het wereldcon
gres van katholieke jongeren in Keu
len van 16 tot 21 augustus. De
nieuwe pausmobiel is gebaseerd op
de VW Touareg. Het pickup-achtige
voertuig heeft twee deuren en een
daarachter liggend deel van kogel
vrij glas.
De liefdesgeschiedenis van de
Spaanse KROONPRINS FELIPE en
zijn vrouw LETIZIA vormt de basis
van een rockopera, meldde de
Spaanse krant La Vanguardia giste
ren. In december moet het stuk in
Spanje in première gaan. In de ope
ra staat de bruiloft van de troonop
volger met de journaliste centraal.
De producent is op zoek naar een
actrice die de rol van de voormalige
nieuwspresentatrice Letizia Ortiz
kan spelen. De vertolkster moet zo
veel mogelijk op de huidige prinses
van Asturië lijken. Felipe en Letizia
trouwden op 22 mei vorig jaar in
Madrid. Foto: EPA
MENSELIJK
De Amerikaanse zangeres
PAULA ABDUL had een
relatie met een van de
deelnemers aan de talen-
De start van het fierljeppen in Fries
land dreigt in gevaar te komen door
een conflict over een vangrail bij de
schans in Zwaagwesteinde. Dat heeft
zegsman Hans Helmholt namens de
meeste leden van de polsstokver-
springbond bevestigd.
Het bestuur van het Frysk Ljeppers
Boun, de springbond, en in zijn kiel
zog de scheidsrechters, zijn opge-
Cynthia Payne
Je kunt de mensen
beoordelen aan de manier
waarop ze aan je deur
komen bellen
stapt omdat zij de schans in het Frie
se dorp niet aan de eisen vinden vol
doen. Omdat er geen nieuwe
scheidsrechters zijn, vallen de eerste
wedstrijden eind mei mogelijk in het
water.
Een springschans bestaat uit een
aanloopgedeelte, een bak met water
waar overheen moet worden ge
sprongen en een bak zand, waar de
springers na de sprong met een pols
stok neerkomen. Aan het einde van
de zandbak van de schans in Zwaag
westeinde staat een vangrail.
Eigenaar John Berghout wil nog een
jaar dispensatie voor zijn schans,
omdat er volgend jaar wel genoeg
geld zou zijn voor het verplaatsen
van de vangrail. Die dispensatie was
volgens Berghout door het bestuur
beloofd. Toch hebben het bestuur en
de scheidsrechters de schans voor
aankomend springseizoen afge
keurd. ANP
Het is een koude winterdag in de eerste maand van
1929, als IJ je Wijkstra vier veldwachters doodschiet.
Zelfverdediging, zeggen ze. Veel meer dan dat, 'crime
passionel', verdediging van zijn minnares Aaltje, die
nadat haar eigen man in het gevang is beland, haar
zes kinderen in het dorp achterlaat om bij anarchist,
atheïst en kluizenaar IJje in te trekken.
IJje, die zich zijn hele leven al van de dorpsgemeen
schap afzijdig houdt, lak heeft aan hun normen en
fatsoen en liever zijn eigen vrije leven ontwerpt, is een
uitstekende jager, klompenmaker en muziekliefheb
ber, die graag boeken leest van Nietschze of over yoga
en telepathie. Aaltje wordt voor het gerecht gesleept
voor kinderverlating, maar weigert te komen. Wan
neer vier veldwachters haar komen arresteren, schiet
IJje ze ééti voor één dood. Hij wordt veroordeeld tot le
venslangen sterft in 1941 aan tuberculose.
Nu rijst de vraag of deze vreemde man wellicht fami
lie van mij was. Nee, dat niet. Toch ben ik vaak ge
noeg in verband gebracht met deze moorddadige ro
manticus, wanneer iemand met kennis van zaken,
mijn naam te horen kreeg. Soms kwam me dat, eerlijk
gezegd, niet eens zo slecht uit. Verbonden bij associa
tie. Zo werkt dat bij familie. Zeg, ben jij dan mis
schien familie van It's a small world after all, en op
verjaardagen kan dat in ongemakkelijke stiltes nog
wel eens van dienst zijn. Een goed verhaal is dan
nooit weg.
Vanaf 1811 stelde Napoleon de familienaam ver
plicht. Voorheen noemde men elkaar vooral 'zoon
van'Nu moester iets uniekers bedacht worden. Voor
degene die dat toen niet zo serieus namen, heeft dat
verstrekkende gevolgen gehad. Generatie na generatie
heeft de verzinsels van de lolbroeken in kwestie in ere
te houden. Familie Naaktgeboren, Poepjes, Sukkel en
Dekwaaisteniet, zullen dat kunnen bevestigen. Toen
Mien Jeuken uitNuenen trouwde met Peter Billekes,
moet ze toch omwille van de naam eventjes getiuijfeld
hebben.
Een naam kan leven of dood betekenen. Voordeel en
nadeel geven. Het kan een kruiwagen zijn, of een
stoomwals. Sinds de Tweede Wereldoorlog is een fa
milienaam ook een kwestie van goed of fout. Het
noodlot zette een punt achter hen, die een Joodse
naam droegen. De associatie maakte dat een appel,
hoe ver ook venvijderd van de boom, in de naoorlogse
jaren voor rot fruit werd uitgemaakt. Kinderen met
ouders, die in de oorlog de verkeerde kant kozen,
moesten de rest van hun leven de schuld dragen van
daden waar zij zelf niet veran twoordelijkheid voor
waren.
Twee minuten stilte, weerkaatst de ondragelijke echo
in hun hoofd. Twee doodse minuten stopt zelfs hun
hart met kloppen. Ieder jaar weer. Iedere dag een
beetje. Schuldgevoel. Plaatsvervangende schaamte.
Gekwetste eer. Aangetaste wortels. Kortom; een geneti
sche gewetenskwestie.
Een naam zegt wie je bent. Waar je vandaan komt.
Het is de eerste indruk van je identiteit. Het benoemt
je tot een soort, ras, de groep waarin je familie thuis
hoort. Aan die groep ben je verbonden, of je het wilt of
niet. Familie heb je niet voor het uitzoeken. Je wordt
ermee geboren. Waar vriendschap kan steunen op ge
lijke waarden en normen, op emotionele herkenning
en/of als prettig ervaren verschillen, is de familieband
zoveel strakker, maar enkel gebaseerd op gelijke ge
nen. Daarbij horen als vanzelf met de paplepel inge
geven normen en waarden, fysieke herkenningen
veelal als onprettig ervaren verschillen. Gelijke genen,
ja, maar per karakter vormen ze een volledig eigen
creatie en soms slaan ze generaties over en komen als
complete verrassing in een nieuwe spruit bovendrij
ven. Genen heersen met de onverbiddelijke wetten
van de natuur. Genen binden een familie, soms is
daar alles mee gezegd. Ze lijken op elkaar, maar ver
schillen als water en vuur, mengen als olie en water.
Het komt in de beste families voor dat de cocktail van
genen voor een kwaadaardige dronk zorgt. Familieru
zies zijn van een schrijnende tegenstrijdigheid: de
verschillen zijn onoverkomelijk, net als de
overeenkomsten.
Ieder huis zijn kruis, iedere familie
zijn geschiedenis. Van streekroman
tot familiekroniek, altijd is er wel
een zwarte bladzijde. En behalve
dat, eist ieder zijn eigen biografie.
Prettige fam iliebanden of niet,
we zien onszelf graag als op
zichzelf staand hoofdstuk. Stie
kem misschien zelfs met de
wens het plot te wijzigen, de I
traditionele verhaallijn te door
breken en personages naar ei
gen believen op te voeren en af te m
schrijven.
We worden aangemoedigd niet
langer in hokjes te denken. Niet in
termen als moslims, homo's en
bejaarden. Een mooi streven, ge
zien het feit dat we in een hokje
worden geboren. Als proefkonij
nen van een genetisch lab met
een oormerk, of in minder for
tuinlijke gevallen meteen
brandmerk, bandenspanning: de
familienaam.
Reageren? reacties_op_column@hotmail.com
tenjacht IDOLS, terwijl zij
in de jury van het program
ma zat. Dat zei de deelne
mer, Corey Clark, in een
interview met de Ameri
kaanse zender ABC. Abdul
zou hem in het geheim
aanwijzingen hebben ge
geven over de liedjes die
hij moest zingen en hoe hij
zijn uiterlijk moest verbe
teren. Ook gaf zij hem -
naar zijn zeggen - geld
voor kleding en kappers-
bezoek. ,,Ze zei dat zij als
een moeder voor mij wilde
zorgen. Daarna werd het
'als een zus' en uiteinde
lijk 'als een speciale vrien
din'." Uiteindelijk zou de
42-jarige Abdul ook nog
met de 24-jarige Clark in bed zijn beland. Clark schopte het bij de editie 2003
van Idol tot de finale, maar werd eruitgegooid nadat was gebleken dat hij had
verzwegen dat hij in aanraking was geweest met de politie wegens gewelddadig
gedrag. Paula Abdul zegt dat het verhaal over de relatie van A tot Z gelogen is.
Foto: Reuters
Het laatste défilé in Wageningen,
natuurlijk wil een veteraan daarbij
zijn. Vijfduizend, uit dé oorlog of
uit latere operaties, kwamen gis
teren naar de stad waar prins
Bernhard zestig jaar geleden aan
wezig was bij de Duitse capitula
tie.
Hij is er niet meer, zijn kleinzoon
prins Willem-Alexander nam de
honneurs waar, in het uniform
van brigadegeneraal van de Land
macht. Hij leek er wat verlegen
mee, de prins van Oranje. Wat
stijfjes stond hij op het podium
waar zijn roemruchte grootvader
zo vaak op karakteristieke wijze
de oude makkers en jonge vetera
nen begroette, met die losse mili
taire groet, met de handen gevou
wen in een combinatie van dank
en groet, met een blik van herken
ning en weemoed om wat alle
maal samen was doorstaan.
Het was voor zijn kleinzoon na
tuurlijk niet mogelijk die interac
tie met de veteranen op te bou
wen. Maar zijn komst werd op
prijs gesteld en zijn applausjes
voor de defilanten, verdeeld over
101 groepen, deden de oude kop
pen glimmen van trots.
En was het niet het applaus van
de prins, dan wel van het publiek,
Prins Willem-Alexander vindt dat 5
mei over zestig jaar nog steeds
moet worden gevierd als bevrij
dingsdag. Dat zei hij gisteren in
Den Bosch tijdens de viering van de
bevrijdingsdag. „Het zal nog altijd
gaan om vrede en vrijheid. Maar de
invulling van het feest zal anders
zijn", aldus de prins.
„Allen die de bevrijding hebben
meegemaakt, zullen dan zijn
overleden. Zelfs hun kinderen
zullen er vaak niet meer zijn. Het
zal een viering worden zonder de
emoties van degenen die het zelf
hebben ervaren", zei de Prins van
Oranje. „Maar wel met de overtui
ging dat vrijheid het kostbaarste is
wat we bezitten."
„Willen we de vijfde mei ook voor
volgende generaties levend hou
den, dan zullen we de betekenis
van die datum moeten verbre
den", stelde de prins. Maar ook
over tientallen jaren moet de oor
log zelf nog herdacht worden.
„Laten we zorgen dat de Tweede
Wereldoorlog niet vergeten wordt
in het museum van het verleden,
als het vijfjarige broertje van de
80-jarige oorlog."
Willem Alexander verwees in zijn
toespraak ook naar zijn overleden
vader en opa, de prinsen Claus en
Bemhard. Dat gebeurde in passa
ges over de grote en kleine helden
in de oorlogsgeschiedenis van Ne
derland.
„De eerste studenten die met
bonkend hart opstonden om een
protest te laten horen tegen het
ontslaan van hun joodse profes
soren, drukkers die de moed had
den om de eerste illegale bladen
op de persen te leggen, huisvrou
wen die joden en illegalen als
vanzelfsprekend bij hun gezin aan
tafel lieten aanschuiven. Daarvoor
ANP/Robin Utrecht
met hun oorlogsverleden
nen omgaan. Het Comité lp
vens de gelegenheid om hb,
den met gelijkgestemden t^
nen herbeleven en zonodig
bij elkaar te zoeken. Tot vo
bestond er in Nederland iiL
geen veteranencultuur, laa*
dat er sprake was van maay
pelijke erkenning en waarc
voor de inspanningen." A\f
11
Zestig jaar na de bevrijding
steeds meer mensen die d)|
logsdoden niet meer van r
kennen, maar van films eii -
„Dat is precies de reden dig
samen zijn", zei schrijver la
woensdag tijdens de dode!
denking. „Om een naam ta<
aan de naamlozen, om huif
van een blik te voorzien, 01
al is het maar voor even, tci
het leven te tillen. Dat is v?a
ons hér-denkers gevergd vc
Bernlef was een van de spik
tijdens vele herdenkingsbhf
komsten in Nederland. Hi
in de Nieuwe Kerk in Am si
ter nagedachtenis van de
nen tijdens en na de Twee
reldoorlog.
Minister-president Balken
onderstreepte in zijn rede-
Dam in Amsterdam bij deel
nale Herdenking dat de m 1
de oorlogservaringen nietd
vergeten. „Laten we luistelc
al die verschillende verhati
erin verdiepen. Laten we ït
geven." Even daarvoor haei
koningin Beatrix en krooib]
Willem-Alexander een kr31
legd bij het Nationaal Mot 1
Niet alleen op de Dam we
woensdag stilgestaan bij 8|
slachtoffers van de Tweed*
reldoorlog, oorlogssituati|j
vredemissies. Op de Waal
vlakte kwamen duizendei -
sen samen voor de jaarlijlia
denking bij het verzetsmcür
ment. Het monument is tfe
betoon aan de verzetsheldn
in de Tweede WereldoorU I
de bezetter op deze vlakten
Den Haag en Wassenaar Pr
fusilleerd. De herdenkingik
duingebied heeft altijd eelh
togen karakter en staat bé
ceremonie voor de 'gewojj
/vrouw". Dit jaar hadden
len verzameld. De organil
denkt dat de grote belang
te maken heeft met het 6W
jubileum van de bevrijdirl i
De veel besproken PLAYBOY-KO
NING van Swaziland krijgt hulp uit
onverwachte hoek. De president van
buurland Mozambique heeft koning
Mswati (37) tijdens een bezoek aan
geboden te helpen met het verbete
ren van zijn imago. Armando Gue-
buza maakte niet duidelijk hoe hij
de verhalen over de geld verkwisten
de en jonge maagden verzamelende
koning een andere wending wil ge
ven. Mswati regeert over een land
waar 65 procent van de bevolking
moet rondkomen van minder dan
één euro per dag. Dat verhinderde
de koning niet vorige maand bijna
een miljoen euro uit te geven voor
zijn verjaardag en voor zichzelf en
zijn elf vrouwen en twee verloofdes
de duurste BMW's en Mercedessen
te kopen. Foto: Reuters
Paus Johan
nes Paulus
11 mag met
zijn boeken
de eerste
drie plaat
sen inne
men op de
beststeller-
lijst van de
Italiaanse
krant La
Stampa,
AYAAN
HIRSI ALI
zit wijlen de
geliefde
pontifex op
de vierde plaats op de hielen. De
VVD-politica staat op de bestseller
lijst met Non Sottomessa, een bun
del vertalingen van essays uit haar
boeken De zoontjesfabriek en De
maagdenkooi. Ook het scenario van
de film Submission maakt er deel
van uit. Volgens de verantwoordelij
ke uitgeverij Augustus zijn de ver
taalrechten van Hirsi Ali'sessays in
middels ook verkocht aan de Ameri
kaanse collega Free Press. Deze
maand verschijnt ook werk van de
politica in Frankrijk en Duitsland.
dat de mannen en vrouwen in
uniform of in de bekende grijze
broek en blauwe blazer zo goed
deed. Om van de feestelijk uit het
raam gegooide rood-wit-blauwe
snippers maar niet te spreken.
Even vergaten ze hun stramme
benen of hun rolstoel. In scoot-
mobiel of met rollator, een held
blijft een held ondanks lichamelij
ke ongemakken.
De herdenking van de bevrijding
was gistermiddag in Wageningen
begonnen in de Johannes de Do
per Kerk. Minister Donner (Justi
tie) herinnerde aan de jonge leef
tijd van de bevrijders toen, zestig
jaar terug: „Een Amerikaanse
schrijver noemde het ooit een
kinderkruistocht.
Hij prees hen, omdat ze bevrijders
bleven en geen nieuwe bezetters
werden. Hij dankte de mensen
van het verzet. Hij memoreerde
ook degenen die geen verzet
pleegden, maar „de moed op
brachten om het dagelijks leven
voort te zetten. Ook zij verdienen
respect. Want weten wij hoe het is
om een bombardement door te
maken?"
Donner haalde aan wat sindsdien
is bereikt. „De Europese Unie is
opgericht om de bevrijding zeker
Een Britse veteraan deelt in Wageningen vlaggetjes uit aan kinderen. Foto:
te stellen die zestig jaren geleden
begon. Over een maand kunnen
we dat bevestigen met de keuze
voor het grondwettelijk verdrag."
De bewindsman eindigde met
woorden van Goethe, gewoon in
het Duits, de taal van de toenma
lige vijand, nu van de goede buur:
„Slechts hij verdient de vrijheid
en het leven die ervoor vecht van
dag tot dag."
Pieter van Vollenhoven reikte de
Prins Maurits Medaille uit aan het
Nationaal Comité Herdenking Ca
pitulaties. De naar de stichter van
de krijgsmacht vernoemde me
daille is door deze organisatie
dubbel en dwars verdiend, bleek
uit de woorden van de man van
prinses Margriet. „Het Comité
heeft veteranen en oud-verzets
strijders de gelegenheid gegeven
Bij het laatste défilé van de bevrijders in Wageningen nam prins Willem-Alexander voor een keer de plaats in
van zijn opa. Foto: ANP/Robin Utrecht
leerde mijn vader mij een schitte
rend Duits woord: Zivilcourage",
aldus Willem-Alexander.
En over Bemhard: „Een genera
tiewisseling betekent het opne
men van eigen verantwoordelijk
heid: er is niemand meer die voor
je uitloopt, geen grootvader meer
die naast je in de cockpit zit. We
zullen het zelf moeten doen. Ster
ker nog: we zullen zelf soms die
heldenrol moeten vervullen, in
andere tijden, in heel andere om
standigheden, met andere risi
co's." ANP
