Hé meid! Is dat je opa?
GESPREK VAN DE DAG
Chinese legt inburgeringscursus vast in documentaire
Opgeruimd staat netjes
Friesland krijgt internationale
zonnebootrace in 2006
woensdag 4 mei 2005
Sydney - De Australische Jo Lapidge heeft haar Birmese kat Doogal geleerd de
dagelijkse behoefte op het grote-mensen-toilet te doen. De vrouw uit Sydney
bedacht het systeem, de 'litter-kwitter*, wat zoveel wil zeggen als: weg met het
afval, ofte wel opgeruimd staat netjes, om af te zijn van de eeuwig ruikende
kattenbakken. Foto: Reuters
MENSELIJK
^Friesland krijgt in de zomer van 2006
feen internationale zonnebootrace
langs de beroemde Friese elf steden.
Het is de bedoeling dat vijftig teams
tpit binnen- en buitenland met zelf
gebouwde boten het 220 kilometer
lange" traject zo snel mogelijk afleg
den. Bedrijven en universiteiten in
rde hele wereld bouwen de komende
gvinter aan de boten die met zonne-
I
I
I
I y-M ||g|| B
Jean de Boisson
Men kan beter geen
I herinneringen hebben
g dan alleen maar
herinneringen
panelen worden aangedreven. De
Frisian Solar Challenge is een initia
tief van de provincie Friesland.
Voormalig astronaut Wubbo Ockels
is aangetrokken als adviseur en zal
de deelnemende boten beoordelen
op hun technisch niveau. Ockels en
zijn team van de TU Delft wonnen
met Nuna 2, de snelste zonneraceau-
to ter wereld, de World Solar Chal
lenge 2003 in Australië.
„We hebben de afgelopen tijd gespe
cialiseerde bedrijven en tientallen
universiteiten en hogescholen uit de
hele wereld gevraagd deel te nemen.
De onderwijsinstellingen is daarbij
gevraagd de bouw van een zonne-
boot op te nemen in het cursuspro
gramma van 2005-2006", aldus pro
jectleider A van Weperen. Inmiddels
is er vanuit Japan, Jordanië, Zuid-
Afrika, de Verenigde Staten, Enge
land en Noorwegen interesse ge
toond voor de race.
Oudere vader met kinderlijke geest heeft veel voordelen 8
a
In deTweede Wereldoorlog zijn bijna 300.000 Ameri
kaanse soldaten gesneuveld. Van hen liggen er in het
Limburgse Margraten ruim achtduizend begraven,
8302 om precies te zijn. Als iemand precies moet zijn,
dan zeker hier. Rij aan rij staan op het glooiende veld
witte kruisen in het gelid, soms afgewisseld met een
davidster. Die jonge mensen van wie het leven werd af
gebroken toen het maar net begonnen was, verdienen
altijddurend onze dank en eerbied. President Bush
komt aanstaande zondag naar Margraten om aan hen
zijn respect te betuigen in het Limburgse mergelland.
De meesten zouden nu rond de tachtig zijn geweest en
grootvader, misschien wel overgrootvader. Maar dat is
er nooit van gekomen. Het werd geen Massachusetts,
Michigan of Minnesota: het zou voor die 8302 bij een
andere M blijven, de M van Margaten. Ze krijgen pos
tuum hoog bezoek. De koningin is er ook bij.
Wie er niet bij zijn, zijn twee leden van de Provinciale
Staten van Limburg. Ze spreken van een 'verwerpelijke
poppenkast' en putten daarbij uit de vertrouwde letter
kast waarin Bush wordt afgeschilderd als architect van
de oorlog tegen en de verwijdering van Saddam Hus
sein, staatshoofd en bloedhond van Irak. Ook smeer
den allerlei groepjes de route die Bush neemt naar
Margraten al met leuzen in. Zondag zullen zij borden
omhoog houden met 'oorlogsmisdadiger' erop en dat
Bush voor het tribunaal moet worden gebracht en
meer van die dingen, ongetwijfeld allemaal in boos
steenkolen Engels. Het NOS Journaal dat momenteel
veel van zijn zendtijd investeert in het criminaliseren
van Tony Blair, zal vast veel aandacht aan die acties in
Margraten besteden, waarschijnlijk meer dan aan de
plechtigheden zelf. Ook hebben die tivee dappere Sta
tenleden uit Limburg inmiddels desgewenst in alle vijf
entachtig kletskousprogramma's op de televisie een
windei kunnen leggen. Want zo is het in Nederland
natuurlijk wel: iedere gek komt aan de beurt en waar
om twee dorpspolitici uit het donkere zuiden niet? Me
de doordat er in een ver verleden jonge Amerikanen
sneuvelden, kan ieder in ons landje zijn benepen zegje
doen en is er ruimte voor wel 8302 kletskousprogram
ma's.
Het stemt mij desondanks treurig dat er in deze week
van herdenken en gedenken types a la die Limburgse
Statenleden opstaan die zo weinig respect tonen voor
de doden op Margraten en liever de eeuwige roem kie
zen. Ze zullen het misschien wel beschouwen als een
verzetsdaad van belang tegen dat machtige Amerika en
die vreselijke Bush die maar niet wil luisteren als wij
lilliputters uit het bronsgroene eikenhout aan zijn
broekomslagen gaan hangen. Epn-verzetsdaad die be
hoort tot dezelfde categoriextïsdie van dappere Neder-
Een van de oprichters en de eerste voorzitter van de internationale milieuorgani
satie GREENPEACE is overleden. De Canadese journalist Bob Hunter stierf
maandag op 63-jarige leeftijd aan kanker, meldde de organisatie. In 1971 be
gon Hunter met andere activisten uit Vancouver zijn protesten tegen Amerikaan
se kernproeven. Voor hun acties gebruikten zij een roestige vissersboot, die zij
The Greenpeace herdoopten. Onder Hunters leiding ontwikkelde Greenpeace
zich tot een organisatie die wereldwijd het milieu Wirbeschermen.
Enkele Duitse parlementsleden wil
len een verbod op ROKEN tijdens
het AUTORIJDEN. Ze vinden het ge
vaarlijk. Peter Danckert van de rege
rende Sociaal-Democraten pleitte
gisteren volgens de krant Bi ld voor
een algeheel verbod. De volksverte
genwoordigers gaan zich inzetten
om er een wet van te maken. „Siga
retten zijn net zo'n afleidende factor
als mobiele telefoons", aldus Ka-
therina Reiche van de oppositionele
Christen-Democraten
JACK THE RIPPER, die in het 19de
eeuwse Londen moord en doodslag
zaaide, was vermoedelijk een MA
TROOS die ook in het buitenland
heeft toegeslagen. Dat concludeert
de gepensioneerde Britse recher
cheur Trevor Marriott na twee jaar
speurwerk met moderne politieme-
thodes gisteren in The Guardian.
Marriott denkt te weten op welk
schip de beruchte seriemoordenaar
in Londen binnenkwam. Dat was
volgens hem The Sylph in juli 1888,
net voor de eerste moord. Dat schip
vertrok later naar het Caribisch ge
bied, waar de matroos in Nicaragua
een moord pleegde volgens hetzelf
de stramien als in Londen: hij sneed
een prostituee de keel door en ver
minkte haar lichaam. Ook in Duits
land zou de man hebben toegesla
gen. Over Jack the Ripper, die nooit
is gepakt, doen honderden theorie
ën de ronde. Veel 'ripperologen'
gaan ervan uit dat de man een chi
rurg was. Meer dan honderd ver
dachten zijn aangewezen als moge
lijke dader, van een Poolse immi
grant tot een kleinzoon van koningin
'Victoria.
De 58-jarige zangeres CHER houdt
ermee op. „Ik ga richting de 80
jaar", schertste de Amerikaanse dit
weekeinde al bij het laatste concert
van haar tournee. Tegen de Los An
geles Times zei ze gisteren dat dat
„wis en waarachtig" haar laatste
optreden was geweest. Al enkele ja
ren geleden kondigde Cher aan te
stoppen met concerten, maar daar
kwam ze op terug. Er volgden nog
325 concerten. Nu gaat ze met pen
sioen. De in 1946 geboren Cherilyn
Sarkisian begon al jong te zingen
met haar geliefde Sonny Bono. Het
liefdesduo scoorde een hit met I Got
You Baby. Later ging ze alleen ver
der en stond hoog op de hitlijsten
met If I Could Turn Back Time en
Believe. Ook acteerde ze, in onder
meer The Witches Of Eastwick,
Moonstruck en Mermaids. Het is
niet duidelijk of ze ook met acteren
stopt. FOTO: REUTERS
Charlie Chaplin, Mick Jagger en
Clint Eastwoord gaven het voor
beeld. Harry Mulisch en Jan Wol
kers deden het ook. En inmiddels
worden ook gewone mannen bo
ven hun 50e vader. Volgens Nij
meegse wetenschappers is dat
geen enkel probleem voor de kin
deren. Maar wat als je pas tien
bent en je vader gaat dood? „Ik heb
gelukkig een kinderlijke geest."
landers die tijdens de bezetting diep verstopt in
de kelder een verschrompeld worteltje had-
den hangen met bijschrift 'met Oranje in het
hart en niemand's knecht'.
De gemeente Den Haag en "Washington
zijn uitgerekend nu overeengekomen dat
de Amerikaanse ambassade uit de bin
nenstad verdwijnt. De sfeer zou te 'ge
spannen' zijn aan het Lange Voorhout
met al die onvermijdelijke dranghekken
na de 11de van de 9de. Daarom gaat op
termijn die ambassade naar de stads
rand, daarmee wijkend voor dreiging
en intolerantie. Gedoemd door
kwetsbaarheid om met Geert Mak
te spreken: ik citeer graag een
groot geprezen geest. Het blijft
een hoogstandje ironie van de
geschiedenis dat in de week
van Margraten het verhuizen
van die ambassade zijn beslag
krijgt. Het doet mij vrezen voor
wat er straks nog meer te ge
beuren staat. Of ontpop ik me
als 'handelaar in angst' met
deze opmerking?
g
„Het is net als met een nieuwe liefde. Eerst
zit je op een roze wolk, daarna word je ge
confronteerd met de harde realiteit en ten
slotte leer je de verschillen en overeenkom
sten accepteren." Wen-jie Qin staat aan het
begin van de laatste fase. De Chinese film
maakster heeft haar eigen inburgeringspro-
ces vastgelegd in de documentaire Houden
van Holland.
Het idee voor de film kwam van een docent
van Qins inburgeringscursus. Het leek de
filmmaakster een „interessant proces om
vast te leggen". De Chinese stuurde het
plan naar het VPRO-programma Tegen
licht, dat een prijsvraag voor nieuw talent
had uitgeschreven. Ze won, kreeg een bud
get en het resultaat wordt half mei op tele
visie uitgezonden.
Qin kwam naar Nederland voor de liefde,
net als het merendeel van de andere hoger-
opgeleide immigranten uit haar klas. De
Chinese ontmoette haar partner in 2002 tij
dens een bezoek aan Amsterdam. In maart
2003 maakte ze de overstap van Amerika,
waar ze destijds woonde, naar Nederland
om bij haar geliefde te zijn. In oktober van
dat jaar begon ze aan de verplichte inbur
geringscursus.
„Ik wist helemaal niet dat zoiets moest om
hier te mogen blijven", vertelt ze. „Als ik
het had geweten, had ik er twee keer over
nagedacht om me hier te vestigen." Qin
studeerde af aan de universiteit van Peking
in China en aan Harvard in Amerika, maar
in Nederland moest ze terug in de school
banken. „Ik was gewend om in academi
sche termen te spreken, maar hier was ik
bezig met oe's en aa's", zegt ze in haar film.
Het meest frustrerende voor haar en haar
klasgenoten was volgens Qin dat de cursus
niet is toegespitst op hogeropgeleide immi
granten. „We wilden meer leren over filo
sofie, kunst, geschiedenis en de cultuur en
in gesprek gaan met Nederlanders. Maar er
waren te weinig leraren om de cursisten ex
tra aandacht te geven."
Qin vraagt zich nog steeds af of een jaar
lang vijf dagen per week inburgeren een
succes is of niet. „We begrijpen wel meer
van de taal en het land, maar niemand uit
mijn klas spreekt vloeiend Nederlands, bij
na niemand heeft werk gevonden waarvoor
hij of zij heeft gestudeerd en niemand is er
echt gelukkiger van geworden."
Ze heeft het inburgeringsjaar anders be
leefd door de film, zegt ze nu. „Ik had een
dubbele identiteit, was filmmaker en immi
grant tegelijk. Aan de ene kant was het
soms moeilijk om me te concentreren op
het leren van de taal, maar aan de andere
Wen-jie Oin: „Nederlanders tolereren je,
maar dan wel op afstand."
Foto: ANP/Marcel Hemelrijk
kant heeft het me geholpen om te overle
ven. Het was een extra stimulans om naar
de lessen te gaan."
In de documentaire vraagt ze zich hardop
af of prinses Méxima, de Argentijnse die
zich voor prins Willem-Alexander in Ne
derland vestigde, net als zij wel eens heeft
gehuild tijdens haar inburgeringsperiode.
„Maxima wordt in Nederland gebruikt als
het voorbeeld van goede integratie, ze
wordt neergezet als rolmodel. Mijn partner
zei ook tegen mij 'zij kan het, dus jij ook'.
Maar probeer je maar eens aan te passen
als je uit een lagere sociale klasse koL
uit een derdewereldland en je geen 1
tieprogramma krijgt zoals de prinsen
In Houden van Holland concludeert^
dat haar liefde voor Nederland niet 1
blind is. Haar beeld van tolerant lanl<
ze bijgesteld. „Nederlanders tolerere
maar dan wel op afstand. Ze durven»
emoties te tonen, de cultuur is heel jj
lien. Het zou allemaal wel wat emoti
en spontaner mogen." Toch leert ze.j.
weer van die 'nuchtere Nederlander,
iemand die afkomstig is uit een emov
cultuur leer ik hier wel een andere k>£
ontwikkelen. Het brengt me in balaiL
In Nederland voelt ze zich nu wel th^
zie mezelf als Chinees-Amerikaanse^
derlandse, een burger van de werel(fe
ging naar eigen zeggen van het pleir
Hemelse Vrede in Peking, waar in 1G
opstand van studenten met geweld 1
beëindigd, naar de Dam in Amsterdi
ken het Chinese communisme, het P
kaanse kapitalisme en het Nederlanu
cialisme. Ik ken verschillende cultui®
zijn rijke ervaringen die mij maken t
ik nu ben."
De VPRO zendt Houden van Hollanie
mei rond 21.00 uur uit op NederlanL,
tl!
Op zijn 55e kreeg hij een zoon,
Ruben, en op zijn 57e nog één,
Sander. Nu loopt hij met ze op
zijn schouders door Efteling,
Disneyworld en Madurodam. „Ik
heb er wel flink over nagedacht of
ik dat nou wel zou doen, weer aan
kinderen beginnen. Als die twee
straks tieners zijn, loop ik tegen
de zeventig, dat realiseer ik me
heel goed."
Kees Jansma had al twee zoons,
Raymond (32 jaar) en Larue (29).
Maar met zijn tweede vrouw wil
de hij toch ook graag kinderen.
„Ik vind kinderen heel erg leuk en
ik heb er ook geduld voor, maar ik
realiseer me dat er risico's aan zit
ten. Blijf je fysiek en geestelijk een
beetje goed functioneren, zodat je
nog veel met ze kunt doen?", zegf
de sportjournalist en perschef van
het Nederlands voetbalelftal.
Jansma geniet met volle teugen
van zijn jongste kinderen. Be
roemdheden als Charlie Chaplin,
Mick Jagger, Clint Eastwoord en
Pablo Picasso gingen hem voor.
Harry Mulisch en Jan Wolkers de
den het ook, op respectievelijk
hun 65e en 55e werden ze weer
vader. Wolkers zei daar ooit over:
„De familie sterft van boven en
groeit van onderen weer aan."
Voor kinderen is dat minder leuk:
de wétenschap dat je vader wel
eens dood kan gaan of dement
kan worden, als je tiener of puber
bent. Uit diverse boeken en inter
netsites blijkt hoe ingrijpend het
voor een jong kind is om een va
der te verliezen. Tieners vertellen
daarin dat ze het verlies tientallen
jaren later vaak nog niet hebben
verwerkt. De kans dat dat gebeurt
als je een oudere vader hebt, is ve
le malen groter dan in een 'gang
baar' gezin. Nu pas, nu haar vader
hoogbejaard is en steeds slechter
kan zien, dringt dat tot Astrid Her
tog (35) door. „Maar toen ik pu
ber was, heb ik daar eigenlijk niet
zo bij stil gestaan."
Ze herinnert zich wel dat ze in
winkels soms opmerkingen kreeg
als: 'Is dat je opa?', maar volgens
Oude vaders Harry Mulisch en Jan Wolkers. Archieffoto: GPD
haar waren dat meer plagerijtjes.
„Want mijn vader zag er altijd
jeugdig uit en had een goede con
ditie. Op school hadden ze amper
in de gaten dat hij al op leeftijd
was." Toen zij werd geboren was
hij bijna 50. En terwijl zij van de
basisschool kwam, ging hij met de
vut. „Daardoor was hij vaak thuis
en dat vond ik leuk."
Drie wetenschappers van de Rad
boud Universiteit in Nijmegen
stelden enkele dagen geleden dat
een hoge leeftijd van de vader
geen negatieve medische of psy
chologische gevolgen heeft voor
kinderen. Uit medische literatuur
blijkt echter dat kinderen met een
oudere vader een grotere kans
hebben op achondrolapsie, een
groeistoornis. En enkele jaren ge
leden stelden Amerikaanse en Is
raëlische onderzoekers dat één op
vier gevallen van schizofrenie bij
jongens is toe te schrijven aan de
ouderdom van de vader. Kinderen
van een man van 50 jaar hebben
volgens dat onderzoek drie keer
meer kans op schizofrenie dan
kinderen van een man van 25 jaar.
De Nederlandse Gezinsraad stelt
dat voor de ontwikkeling van kin
deren drie dingen essentieel zijn:
een stabiel gezin, de opvoedkwali-
teit van de ouders en de sociaal-
economische situatie waarin het
kind opgroeit. Directeur en socio
loog Erna Hooghiemstra: „Oudere
mannen voldoen daar meestal
aan, omdat ze over het algemeen
meer tijd en geld hebben dan jon
ge vaders. Ze hoeven over het al
gemeen geen carrière meer te ma
ken, zijn rustiger en kunnen meer
hebben."
Volgens het CBS groeit het aantal
oudere vaders sinds het eind van
de jaren negentig met duizenden
per jaar, volgens de Gezinsraad is
de oorzaak simpel: het toene
mend aantal echtscheidingen.
Daardoor komen mannen op ou
dere leeftijd weer op de relatie
markt, waar ze een (veel) jongere
vrouw ontmoeten die nog graag
kinderen wil. Er zijn ook sociolo
gen die erop wijzen dat leeftijd
rG
geen biologische factor mdAl
maar een sociologische: m
willen, kunnen en mogen F51'
lang jong zijn. p
Kees Jansma: „Ik ben dan i*e<
maar ik heb het grote voorPe
ik een kinderlijke geest helPP
ben gek op dierentuinen, jP v
ken, noem maar op. Daar ïjn
enorm van genieten en ik J^j
de kinderen het ook heerlijn
den. Vanochtend vertelde ei
vrouw nog dat Ruben hadpe]
dat ik een lieve pappa ben.ran
heb ik dus blijkbaar te bied
Dick Hofland
