Onrust groeit
in Oudheden
Kunstrai heeft première Dog Shoot
KUNST CULTUUR
Naturalis voorlopig zonder 100.000 lampjes
Achterkamp terechte
Leidse inzending
'Mijn moeder vindt het niks'
Schenldng van
Cleveringa bij
Kröller-Müller
woensdag 4 mei 2005
I Timberlake.
AP/Richard Lewis
liberlake
door Herman Joustra
leiden - De toren van muse
um Naturalis moet het voorlo
pig nog zonder lichtkunstwerk
stellen. Het kunstwerk, be
staande uit een netwerk van
100.000 gekleurde lampjes,
werkt al geruime tijd niet
meer omdat het kortsluiting
maakt. De Rijksgebouwen
dienst laat het werk van de
Amsterdamse beeldend kun
stenaar Giny Vos nu in zijn ge
heel ontmantelen. Dat is no-
dig om een nieuw systeem
van kabels en lichtjes te ver
vaardigen. Na het vervangen
van de kabels wordt het
kunstwerk, 'Lust for life', weer
op de toren bevestigd.
Het is nog niet bekend wan
neer de werkzaamheden be
ginnen. De Rijksgebouwen
dienst is op dit moment druk
doende de nieuwe spullen uit
te testen in verschillende vari
anten. Daarom is het ook nog
niet duidelijk hoeveel geld er
is gemoeid met deze operatie.
De kosten komen in elk geval
niet voor rekening van het
museum, maar voor die van
de Rijksgebouwendienst.
Dat de overheid het opknap
pen van 'Lust for life' voor
haar rekening neemt, is te
danken aan de zogenoemde
percentageregeling beeldende
kunst. Bij elk gebouw dat de
overheid laat bouwen of reno
veren moet een procent van
de bouwsom aan kunst wor
den besteed. De Rijksgebou
wendienst gaf beeldend kun
stenaars Giny Vos en Frans de
Wit opdracht een kunstwerk
voor Naturalis te maken.
De Wit koos voor roestige
sculpturen van verwrongen
scheepsstaal. Vos voor een
constructie van lichtjes, in
rood, groen, geel en blauw op
de toren van het museum.
Voor 'Lust for Life heeft zij
eerst uren achter de micro
scoop doorgebracht. Ze bestu
deerde het microleven in een
druppel water en kon daarbij
tien verschillende eencelligen
onderscheiden, elk met hun
eigen manier van bewegen.
Die bewegingen zijn verwerkt
in een computerprogramma
dat de 100.000 lichtjes moet
aansturen, verdeeld over 2450
bakjes van 10 bij 10 centime
ter.
Al snel na het installeren, in
1998, bleek dat de gebruikte
materialen en lampjes gevoe
lig waren voor inwerking van
vocht. Het kunstwerk onder
ging toen een grote revisie,
waarbij onder meer een be
schermende coating rond de
lichtjes werd aangebracht. Be
gin dit jaar bleek dat die maat
regelen niet tot het gewenste
resultaat heeft geleid.
Shrek 3
Anonieme briefschrijvers slaan alarm
vervolg van voorpagina
leiden - Ondanks de toegezegde
rijkssteun rommelt het nog
steeds in het Rijksmuseum van
Oudheden aan het Rapenburg.
Onlangs deelde de Raad van
Toezicht mee een interim-be
stuurder naast directeur Magen
dans te benoemen. Daarmee
leek de verhouding tussen direc
teur en personeel beter te wor
den, maar verontruste medewer
kers van het museum melden in
een anonieme brief nogmaals de
noodklok te willen luiden.
Gesprekken tussen beide partij
en hebben volgens een aantal
verontruste personeelsleden
weinig opgeleverd. Volgens hen
is het gebrek aan vertrouwen in
de directeur de afgelopen we
ken eerder toe- dan afgenomen.
„De hachelijke situatie is onge
wijzigd en dat schaadt de orga
nisatie."
Het personeel betichtte de di
recteur eerder van 'onbehoor
lijk bestuur' en 'financieel wan
beleid', nadat het tekort op de
begroting fors was opgelopen.
'De Raad van Toezicht heeft
zich steeds op het standpunt
gesteld dat de financiële pro
blemen waarin Oudheden ver
keert niet de schuld zijn van di
recteur Magendans, maar voor
al voortvloeien uit terugge
draaide overheidssubsidies.
De briefschrijvers honen op
nieuw de Raad van Toezicht die
onvoorwaardelijk achter de di
recteur blijft staan, en erop uit
zou zijn het gezag van de direc
teur te herstellen. Zij beschuldi
gen de Raad van dreigementen
richting het managementteam
om hen daarmee onder druk te
zetten. De teamleden zou de
volgende keuze zijn voorgelegd:
of partij kiezen voor de direc
teur, of het risico lopen van je
functie te worden ontheven.
Eén lid van het management
team zou afgelopen week zijn
meegedeeld dat zij onmogelijk
haar functie kan blijven uitoefe
nen, omdat zij achter haar oor
spronkelijke standpunt blijft
staan.
Woordvoerder U. Dijk van de
AbvaKabo reageert verbaasd op
het standpunt van de Raad van
Toezicht dat leden van het ma
nagementteam geen afwijkend
standpunt zouden mogen inne
men. „Zij moeten juist vrijelijk
hun mening kunnen geven, ook
een afwijkende mening. Per slot
van rekening zijn het daar ma
nagers voor."
Volgens de briefschrijvers zou
de directeur, als zij loyaal zou
zijn aan de organisatie, moeten
inzien dat haar positie onhoud
baar is en haar ontslag indie
nen.
muziek recensie
Susanne Lammers
Voorronde Nationaal Studenten
Songfestival. Jury: Ferry Rigaud, Martijn
Groen en Roland Helmer. Gehoord: 3/5,
LAKtheater, Leiden.
'In plaats van vergaderen' be
dacht het Landelijk Overleg
Culturele Organisaties (LOCO)
het Nationaal Studenten Song
festival. Vorig jaar mochten de
inzendingen zowel eigen als
andermans werk zijn, dit jaar
kon alleen origineel werk mee
dingen. Met als gevolg een dra
matische terugval van het aan
tal deelnemers.
De Leidse universiteit deed het
niet slecht, met vijf kandidaten,
waarvan twee bands. En om de
avond toch een beetje vlees te
geven, mochten zij zich desge
wenst even opwarmen voor pu
bliek.
De deelnemende bands begon
nen daar niet aan. De eigenlijk
al opgeheven groep rond drum
mer \lncent Dijk speelde alleen
'Heaven or Heil', een vrij stevig
nummer, waaraan de piano iets
karakteristieks verleende, maar
waarin de zanger verdronk. For
Els, met het liedje 'Plafond',
presenteerde zich weliswaar
iets uitbundiger, met zelfs een
stoere gitaarsolo, maar ook hier
bleef van de tekst weinig meer
over dan flarden.
Maar bij de een- en tweeper
soons meedingers sorteerde dat
wennen, eventjes de zenuwen
afschudden effect. Michiel
Kuyp, zanger-pianist, bleek met
zijn liedje 'Hoe het was', over
een voorbije schoolvriend
schap, verwoord met literaire
foefjes, veel beter bij stem en bij
vingers dan in de Harrie Jek
kers-cover. Ook Marit Ruiten
berg en Mania Herrebrugge op
gitaar namen de kans waar zich
eventjes los te maken met het
Twarres-liedje "Your decision'
vóór ze hun eigen, helemaal in
de traditie van de singer-song-
writer-song staande 'Not enou
gh' brachten.
En met maar liefst vier liedjes
greep Yvonne Achterkamp de
kans zich voluit te presenteren,
met tamboerijn en achter de
vleugel. Achterkamp bleek een
originele geest, die uitdagende
liedjes maakt waar veel aan te
luisteren valt. Daarnaast be
schikt ze over een stem van ca
ramel, warm en donker en met
een fraaie hoogte, die ze fanta
sievol inzet. Met Rustle the ha-
bit', waarin ze de 'ik' als een
vruchteloos wervende, maar
bepaald niet onderliggende
partij opvoert ('she may be
prettier, but I'm a better dres
ser') gaat zij dan ook terecht
Leiden vertegenwoordigen op
de finale in Groningen.
ld gemakkelijk tot zijn
•in het verzekeringsvak
en blijven om daarna rus-
in zijn pré-pensioen te ge
il. Maai' op zijn 46ste
le Ton Pret de knuppel in
Denderhok. Hij maakte
«ureau leeg, deed de pa-
Ünkel over aan zijn broer
ig voortaan doen wat hij
al wilde doen: schilderen,
(pmerkelijke stap. Dit te
omdat de Leiderdorper
enkele opleiding of erva-
leeft op artistiek gebied,
keringsdiploma's - daar
hij een doos vol van.
icieel heeft hij zijn zaakjes
eld. Hij heeft zich uitge-
en zit in elk geval de ko-
le tien jaar goed. „Maar ik
natuurlijk straks mijn
is met mijn schilderijen te
en verdienen. Alleen, wat
je vragen, hè? Daar had ik
11 idee van. Totdat ie
tegen me zei dat ik veel
lig vroeg. Dat ik veel ho-
>est gaan zitten. Maar je
weet het niet."
Hij wist wel meer niet. Bijvoor
beeld wat CoBrA inhield. „Ik
ben vorige week maar eens in
het museum in Amstelveen
gaan kijken. Omdat iemand te
gen me had gezegd dat mijn
werk helemaal aansloot bij die
beweging. Ik heb ook een
boekje gekocht van Appel en
Corneille. Maar daar zal ik niet
veel in kijken. Anders loop je
het gevaar die kunstenaars te
gaan imiteren. De overeen
komst klopt wel. Ik heb ook
geen opleiding. Ik gebruik
eveneens felle kleuren. En er
staan bij mij ook gekke manne
tjes en vreemde dieren op het
doek. Maar het komt echt alle
maal uit mezelf. Ik zie iets en
maak een schets. Een eend,
een school, een straat. Primi
tieve dingen, ja. Naïeve kunst.
Al wordt het, met die lijnen,
wel alsmaar strakker. Ik ben nu
ook zelf kleuren aan het men
gen. Mijn moeder vindt het
trouwens helemaal niks."
Ton Pret gaat voor felle kleuren en gekke mannetjes en beesten. Foto: Hielco Kuipers
Zijn moeder moedigde hem als
klein manneke overigens wél
aan om creatief bezig te zijn.
„Vanaf mijn vijfde plakte, knip
te, tekende en kleurde ik. Mijn
schoonvader overtuigde me la
ter aan toch om eens wat te
doen met de oliekrijttekenin
gen die ik later maakte. Ik deed
dat bij wijze van ontspanning.
Na mijn werk. Toen heb ik in
de stoute schoenen aangetrok
ken en olieverf en doek ge
kocht. En vorig jaar tegen mijn
vrouw gezegd dat dit was wat
ik voortaan wilde met mijn le
ven. Ze stond honderd procent
achter mijn besluit om 'profes
sioneel' te gaan."
Dat werd mede ingegeven door
de goede kritieken die hij
kreeg, de doeken die hij ver
kocht en de uitnodigingen die
hij ontving om te exposeren. In
het Singer Museum in Laren,
toch niet het eerste de beste.
Of tijdens de aanstaande Biën
nale in Florence, een tweejaar
lijks gebeuren dat 40.000 men
sen trekt. „Ze waren via inter
net op mij gestuit. Ze nodigen
tien kunstenaars per land uit
en daar zit ik bij. Ongelooflijk
toch. Ik sprak laatst iemand die
al vijftien jaar schildert en nog
steeds met zijn doeken loopt te
leuren. Hij snapte maar niet
dat iemand die net bezig is dat
voor elkaar krijgt."
Begonnen vanaf 'scratch' is hij
zich nu stukje bij beetje in het
vak aan het verdiepen. „Ik heb
een boekje over perspectief ge
kocht. Handig om te weten.
Niet dat ik er iets mee doe,
hoor! Is me veel te ingewikkeld.
Geldt ook voor die schilder die
ik laatst langs de Rijn zag zit
ten. Mooi landschapje. Maar je
kunt natuurlijk net zo goed een
foto maken. Nee, ik doe ge
woon wat ik zelf leuk vind.
Zelfs al zou niemand het mooi
vinden."
Ad van Kaam
(advertentie)
otterlo/anp - Het Museum
Kröller-Müller in Otterlo toont
van 14 mei tot en met 4 sep
tember de schenking van verza
melaar mr. P. Cleveringa. Het
gaat om zeventien kunstwer
ken. Piet Cleveringa (1917) ging
in 1981 met pensioen als chef
van de Directie Politie van het
Ministerie van Binnenlandse
Zaken. Hij heeft sinds de jaren
zestig een indrukwekkende
kunstverzameling bijeenge
bracht, die hij in onderdelen
aan verschillende openbare in
stanties heeft geschonken, zo
als het De Lakenhal en het
Prentenkabinet van de Univer
siteit Leiden.
100D - Popzanger Justin
jrlake voegt zich bij de
de animatiefilm Shrek
l24-jarige artiest leent zijn
jan Artie, de rebelse neef
jning Harold. Timberla-
iendin Cameron Diaz (32)
Jrder de rol van prinses
1 insprak, is ook nu weer
partij. In de nieuwe film
iet groene monster Shrek
iracht om Artie de aan
if van Harold gebruikelij-
inieren bij te brengen.
im weer
liet podium
- De legendarische Brit-
iid Cream staat 37 jaar na
Tscheidsconcert weer op
iium. Eric Clapton (60),
mee (61) en Ginger Baker
;ven deze week vier op-
s in de Royal Albert Hall
den. De concerten waren
de kortste tijd uitver-
Op de internetveiling
iep de prijs van twee
s op naar 1200 euro.
1 trakteert het publiek op
jna twee uur durend op-
Nummers als White
Crossroads en Sunshine
r Love ontbreken niet.
man schrijft
over Reve
idam - Auteur Theodor
in werkt aan een toneel-
yer schrijver Gerard Reve.
inoloog krijgt als titel Het
vraaggesprek met Ge-
eve en gaat in september
nière. In het stuk vertolkt
len Wansink de rol van de
Ige schrijver, die wacht op
k. Het is onduidelijk of hij
lurnalist op bezoek krijgt
jlood. Intussen kijkt Reve
pp zijn leven, de misver-
in en zijn liefdes.
is opent de
ede Biënnale
lag - Prins Willem-
ider opent 26 mei in het
Üamse Luxor Theater de
B Internationale Architec-
iënnale Rotterdam. Prin-
Ixima is ook bij de ope-
anwezig. Deze editie van
hitectuur Biënnale staat
teken van 'De Zondvloed'
It zich op de relatie tus-
Iter en architectuur in
land en de rest van de
L De biënnale duurt tot
126 juni.
10J
tien en de regio bestaat grote belangstelling voor professio-
;n amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt stad-
jjiogenoten die musiceren, zingen, dansen, toneelspelen, fo-
leren of op andere wijze actief zijn. Vandaag: de opmerkelij-
insformatie van verzekeringsagent Ton Pret uit Leiderdorp.
door Francoise Ledeboer
Amsterdam - Nadat hij eerder
Parijs en Tokio veroverde met
zijn foto-project 'Dog Shoot',
komt kunstenaar Maarten Wet-
sema ook naar Nederland. Op de
komende KunstRAI portretteert
Wetsema honden van bezoekers
in een studio bij de stand van
zijn galeriehouder Van Kranen
donk.
Wetsema maakt van deze foto's
'échte' kunst en 'verwerkt' per
uur daarom niet meer dan drie
honden. De kunstenaar heeft
inmiddels zo'n grote naam dat
hij later deze maand ook op de
prestigieuze beurs Photo Lon
den staat.
„We hebben van KunstRAI-di-
recteur Anneke Oele een plek
naast de ingang gekregen om
zo min mogelijk bezoekers te
storen", vertelt Jurriaan van
Kranendonk. Uit ervaring wijs
geworden (in Parijs liep het
storm) waarschuwt hij alvast
dat Wetsema niet zal afwijken
van zijn schema en dat het
daarom raadzaam is zich vooraf
aan te melden via galerie@-
vankranendonk.nl. De 'Dog
Shoots' hebben alleen plaats op
zaterdag 14 en zondag 15 mei
tussen 13.00 en 17.00 uur.
De werkwijze van Wetsema
(1966) kenmerkt zich door de
diepe betrokkenheid van de
échte liefhebber: hij kiest voor
elke hond exact de stoel, tafel of
bank die bij hem past en van
teckel tot boxer stelt hij zó ge
rust dat ze zich totaal kalm la
ten fotograferen. In het snel uit
verkochte boek dat Van Kra
nendonk vorig najaar uitgaf ter
gelegenheid van de exposities
in Parijs en Tokio was al te zien
hoe meesterlijk Wetsema de
trouwe 'hondenziel' weet te
treffen. Bart van Marissing con
cludeerde in het nawoord niet
voor niets: „De fotografie is een
dimensie rijker, Wetsema's
honden vertellen ons meer dan
woorden ooit zullen zeggen."
Na afloop van de KunstRAI be
kijkt Wetsema welke foto's ge
schikt zijn voor verkoop aan de
eigenaar of - met goedkeuring
van de eigenaar - voor gebruik
als 'zelfstandig' onderdeel van
zijn oeuvre. De kosten voor een
afdruk van 24 bij 24 centimeter
bedragen honderd euro, exclu-
Op de KunstRAI portretteert Maarten Wetsema honden van bezoekers, zoals hier deze collie in een stoel. Foto: GPD
sief verzendkosten. Deelname
aan de Dog Shoot verplicht
overigens tot niets: de afdruk
ken worden eerst op de website
van de galerie gezet, zodat eige
naren in alle rust kunnen be
slissen.
Op initiatief van de Steendruk
kerij Amsterdam zal Bas Meer
man (1970) het aanbod van de
115 deelnemende galeries ver
rijken met zijn 'introspektakel
stiltekapel' waarin hij zijn eigen
gebrandschilderd glas maakt.
De jury voor de Thieme Kunst
RAI Prijs onder voorzitterschap
van Pam Emmerik heeft inmid
dels tien kanshebbers geselec
teerd voor deze prijs voor de
meest veelbelovende jonge
kunstenaar. De winnaar van dit
jaar wordt 11 mei tijdens de
opening bekendgemaakt.
Genomineerde Hadassah Em
merich neemt met Bas Epker
en Patrick Gofre deel aan de
speciale presentatie van Buro
Leeuwarden op de KunstRAI.
Andere speciale evenementen
op de beurs zijn onder meer
rondleidingen, talkshows en op
vrijdag 13 mei een dag voor be
ginnende verzamelaars.
Nieuw dit jaar is dat de Kunst-
RAI-passepartout tijdens de
beursperiode gratis toegang
geeft tot het Stedelijk Museum
SMCS, De Appel, het Fotogra
fiemuseum Amsterdam, Huis
Marseille en het Nederlandse
Instituut voor Mediakunst
Montevideo/Time Based Arts.
KunstRAI 2005 in de Parkhal
van Amsterdam RAI, 11 mei
van 18.00 tot 22.00 uur en 12
t/m 16 mei, 11.00 tot 19.00
uur.
