DENKSPORT
Toernooiwinst voor gezonde Timman
Rol van Beatrix op jubileumvelletje
Troeven van
vaste troefslag
24
34
S
T
Belgisch drama in Polen
e
pp
li
a
III
li
HOC 965
ZATERDAG 30 APRIL 2QO|
BRIDGE
PUZZEL
SCHAKEN
Marijke van der Pas
Er zijn veel technieken waarmee de leider
een extra slag of zelfs slagen kan maken.
Daar hoort het door de tegenpartij laten af
troeven van de eigen hoge kaarten in het
algemeen niet bij. Er is een uitzondering.
Als een tegenspeler de slag af moet troeven
van een vaste troefslag kan dat juist heel
gunstig uitpakken voor de leider. Omdat de
aftroever geen extra slag oplevert, kan de
leider soms zijn voordeel doen met die ma
noeuvre.
Bakkeren-Bertens en Jansma-Verhees
doen in Zweden mee aan de Zweedse se
lectiewedstrijden. De paren van team
Oranje zijn momenteel overal in de wereld
te vinden voor een stevig potje bridge. Om
de tegenstand voor de Zweedse paren op te
voeren, worden voor die wedstrijden gere
nommeerde buitenlandse paren uitgeno
digd. Bij die selectiewedstrijden komen
twee spellen voor waar de leider een extra
slag weet te maken door de tegenstanders
te laten aftroeven van een vaste troefslag.
Spel 1
W/OW
H 8
VV1083
H V B 9
V 96
462
*B5
A 7 5 2
AH 1087
1^0
4 A
¥AH762
8643
4VB 1097543
*94
10
B 4
West opent met 14, oost biedt 1*. Dan
gooit zuid roet in het eten met 44. Als oost
weer aan de beurt komt, ziet hij drie verde
digende slagen en hij weet dat zijn partner
een opening heeft. Een doublet is vanzelf
sprekend.
Zou west met de kleur van zijn partner uit
gekomen zijn, dan zal de leider vier slagen
af moeten geven: twee in harten en twee in
schoppen. Met 4HVB in handen is het niet
zo raar dat west niet met harten maar met
ruiten uitkomt. In een viert allen wedstrijd
tellen de behaalde punten. Als de leider
zijn contract maakt, scoort dat 590 punten.
Het verschil tussen één down (-100) of
twee down (-300) is niet zo groot. Zuid be
sluit daarom het risico van twee down op
de koop toe te nemen en probeert zijn con
tract te maken. Hij neemt de uitkomst met
4A, troeft een ruiten en laat ♦B uitlopen.
Als de boer houdt, vervolgt zuid met ♦A en
♦H. Hij ruimt een harten op en is aange
naam verrast als beide tegenstanders be
kennen. Het contract is binnen maar er
lonkt een overslag. Zuid speelt ook een
vierde ronde klaveren en gooit in die slag
zijn laatste harten af. OW doen hun best.
West troeft de slag met 48. De leider kan de
nagespeelde harten troeven. Als hij daarna
een troef op tafel legt, vallen 4A en 4H over
elkaar. De aftroever van west was van een
vaste troefslag en heeft de leider zo een ex
tra slag opgeleverd.
Het bieden en ook het afspelen van dit spel
is bij de Zweedse selectie zo vanzelfspre
kend dat de monsterscore van +690 nauwe
lijks punten oplevert. Bijna elk paar komt
met die score aandragen. Slechts één west
speler heeft de hartenuitkomst gevonden
en 44 down gespeeld.
In het tweede spel scoort deze techniek wel
punten. Jan Jansma zit in 54 en wint 11
IMP als hij dat contract weet te maken.
Spel 2
Z/NZ
4 10
V 7
4 A 4 3 2
AH V 105 2
4HVB987 N 462
¥A43 H 10 8 6 5 2
4 H 9 Wff0 4 B 6
87 Z B 6 4
4 A 5 4 3
B 9
4 V 10 8 7 5
93
Zuid, Jansma, begint met een pas. West
opent met 14, noord volgt 2^ en oost biedt
2*. Kiennelijk stelt dat bod bij de Zweden
weinig voor. Jansma past weer. Nadat west
heeft gesteund tot 3* biedt noord 3SA. Ie
mand die eerst 2^ volgt en daarna
plompverloren 3SA biedt, heeft niet de be
doeling dat contract te spelen. Dat is niet
logisch. 3SA heeft een speciale betekenis.
Noord vertelt zijn partner dat hij graag 4^
wil spelen en dat hij ook nog een vierkaart
ruiten achter de hand heeft. Jansma wordt
met een vijfkaart ruiten mee erg enthousi
ast en knalt 54. Iedereen zwijgt verbluft.
Als west maar weer met de kleur van zijn
partner uitkomt, zal Jansma één down
gaan. De leider verliest dan twee hartensla-
gen en ontkomt niet aan het verlies van een
troefslag. Ook op dit spel denkt west met 4
H een betere uitkomst te hebben en ook op
dit spel grijpt de leider zijn kans. Jansma
neemt de uitkomst met het aas, raapt eerst
4A op, wie weet valt de heer, en incasseert
daarna drie hoge klaveren. Op de derde
klaveren gooit hij een verliezende harten af.
West kan troeven maar moet dat doen met
4H, zijn vaste troefslag. OW maken nog één
hartenslag maar dan is de koek op. Jansma
maakt zijn contract en noteert +600.
Aan de andere tafel is de Zweedse noord
speler minder agressief. Hij past op 3*.
Huub Bertens mag dat contract spelen gaat
één down omdat NZ een introever maken
in schoppen. De score van -100 levert al
met al toch 11 IMP op.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
25
26
27
28
29
30
31
32
33
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
JP87
Oplossing
nummer 16
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
SPIERKRACHT en EREMEDAILLE
Kruiswoordraadsel
nummer 17
HORIZONTAAL:
1Verdikking; 5. verordonneren; 10. regi
ment (afk.); 11. ten opzichte van; 12.
Duits gebergte; 14. bewijsstuk; 16. bag
ger; 18. schoolvak; 20. ruimtevaartorga
nisatie; 22. spie; 23. rivier in Afrika; 24.
duw; 25. rivier in Tsjechië; 27. plaats in
Frankrijk; 29. gebied op Sumatra 30.
accepteren: 32 muziekinstrument 34.
duinvallei; 35. sporenplantje; 37.
Afrikaans land; 39. rivier in Vlaanderen;
42 destijds; 44. bijwoord; 46. kopvoorn;
48. plezier; 49. scheepstakel; 50. aanspo
ring; 51. houtskool; 53. bijbelse stad: 55.
rijstbrandewijn. 56. naderen; 58.
muziekstuk; 60. mager; 61. bevel; 62
afwijzen; 63. slaan.
VERTICAAL:
1. Vertoning. 2 baksteen; 3. kraag; 4.
insecteneter; 6. nuttigen; 7. lor; 8. deel
baar door twee; 9. beroep; 12. karakteris
tiek; 13. voormalig Russisch staatsman;
14. muziekinstrument; 15. deel van een
jas; 17. vogeleigenschap; 19. waterlozing;
21. muzieknoot; 26. argument 27.
bloem; 28. bijwoord; 29. zuurdeeg; 31.
onbepaald vnw.; 33. plaksel; 36. plaats in
de VS.; 37. om het leven brengen; 38
edelgas; 39. bloedgever; 40. terug; 41.
breken; 42 familielid; 45. duur; 47. de
Verenigde Staten; 52 spoorstaaf; 52
muziekteken; 54 ongegist druivensap;
55. bijbels figuur; 57. soort papegaai; 59.
netto.
Wélke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de vakjes 2-42-47-58-
33-22-9-39-60-44-10 en 29-62-36-52-4-
59-11-2849-25-20?
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot.
Oplossingen kunt u ook zenden naar ons e-mailadres: <redactie.ld@hdc.nJ>
T
E
c
H
N
1
S
C
H
K
U
R
O
1
D
R
U
N
H
E
R
1
K
M
N
1
M
E
S
O
R
E
S
E
R
G
N
U
R
K
S
T
E
E
N
A
M
O
R
F
S
T
A
M
O
L
P
1
D
O
S
S
E
P
B
K
O
E
R
T
O
T
O
D
E
L
A
A
1
E
N
M
E
N
H
1
R
I
R
L
E
E
R
N
E
U
T
E
O
C
O
T
O
P
A
N
T
L
H
A
R
Z
K
U
L
A
S
S
A
K
1
R
E
E
M
W
A
M
K
E
P
1
E
E
1
V
O
L
V
A
L
T
IJ
D
D
E
N
S
E
T
E
E
T
R
O
IJl
T
1
N
M
E
R
Winnaars
Josine Ruben, Dr. Vlaanderenlaan 29,
Koudekerk aan den Rijn (kruiswoord).
Roel Hendriksen, Willem Kloospad 6,
Oegstgeest (cryptogram).
Puzzefland/050430
Cryptogram nummer 17
HORIZONTAAL:
2 Gebouw om uit te klappen (6); 6. Stel lenzen voor
een nieuwsgierige keukenpiet (11); 8.
Wëterhoeveelheden in Kampen (12); 10. De outfit
van een (onderdanig) kind (10); 11. Op jacht om
onder te gaan (4); 12. Van het werk van een priester
heeft men geen last (15); 14. Ruim de boel op! (4); 15.
Bij deze reeks wedstrijden draait alles om rivaliteit
(10); 18. De opbouw van erfopvolging (3.9); 19.
Stomme muziek (8).
VERTICAAL.
1. Geen opslag bij een verdienstelijke zekering ((8); 2
Zo saai dat het niets zegt (13); 3. Een strop krijgen bij
aanvang van een cruise (3,5,6); 4. Moppen die u niet
aanspreken (8); 5. Zorgt zij voor herrie in de loods?
(10); 7. Charmante vrouw aan de borrel (10); 9. Het
geluid van overbrengen (7); 13. Vlinder die het bar
laat maakt (8): 16. Heeft de politie een tijd lang staan
pitten? (6); 17. Volk dat niet van opschieten houdt
(6).
Oplossing
nummer 16
HORIZONTAAL:
4. Klemvast 7. stationsklok;
10. vaart 11. topspeler; 12.
paasgeschenken; 14. trimsa
lon; 15. laan; 16. haarkleur -
middel; 18. jan van gent 20.
sleutelen.
VERTICAAL:
1. Kletsapparaat 2. amster
dammertjes: 3. ca; 5. sanctie;
6. doopceel, 8 kapucijner; 9.
regelneef; 13. gyaslinnen; 17.
ideëel; 19. niet
jonan i-iut
Toen Jan Timman eind vorig
jaar hoorde dat hij niet mocht
meedoen aan het Corus-toer-
nooi in Wijk aan Zee, was hij
diep gekrenkt. Hij, het boeg
beeld van het Nederlandse
schaken, zou toch een ticket
voor het leven moeten hebben?
Oké, de laatste twee keer was
hij laatste geworden, daar had
de organisatie gelijk in. Maar
het ging weer beter met hem.
Het jaar 2004 had hij (na Wijk
aan Zee) goed gepresteerd en
dat was geen toeval. In februari
had hij een lichamelijke waar
schuwing gekregen, zo vertelde
hij een jaar later openhartig aan
Mare Kok (GPD, regionale dag
bladen). Het was een aanval
van jicht, ook wel bekend als
'de ziekte van het goede leven'.
De beste geneeswijze was meer
bewegen (zwemmen, tennis),
evenwichtiger eten en minder
drinken en roken. Dat had Tim
man gedaan en daar voelde hij
zich goed bij. Na zijn afwijzing
door Corus durfde hij dan ook
een ferme voorspelling te doen
aan journalisten. Hij zou in
2005 ongeveer zeventig partijen
spelen (veel meer dan de afge
lopen jaren) en zich daarmee
terugvechten naar de wereld
top. Timman stond vlak onder
de tophonderd, maar in goede
vorm zouden zeventig partijen
genoeg zijn om tot de eerste
veertig door te dringen. De re
acties zullen hier en daar wat
lacherig geweest zijn. Was het
immers niet dezelfde Timman,
53 jaar inmiddels, die af en toe
zei dat hij nog best eens we
reldkampioen zou kunnen wor
den? En die dat soort uitspra
ken te vaak liet volgen door ma-
Diagram 1:
Wit speelt 38.Txh7
tige resultaten?
Zijn goede jaar 2004 was nog
niet genoeg voor een opmars
naar de wereldtop. Vorige week
sloot Timman het jaarlijkse Si-
geman-toernooi in Malmö en
Kopenhagen echter af met een
fantastische eerste plaats. In
een gesloten tienkamp moest
hij de sterke Indiër Krishnan
Sasikiran naast zich dulden,
maar drie andere (op papier)
sterkere spelers en vijf mindere
goden liet hij achter zich. Hij
won er maar liefst vijftien Elo-
punten mee, wat een flink eind
in de richting van het beoogde
doel was. Timman speelde het
toernooi als een sterke vete
raan. De jeugd van tegenwoor
dig besteedt vele uren aan ope
ningstheorie, Timman omzeilt
die theorie en stuurt aan op
stellingen die hij begrijpt. En
begrip is nou eenmaal zijn gro
te voorsprong op de computer
generatie. Eenmaal in het eind
spel aangekomen hoeft Tim
man niet eens concreet voor
deel te hebben om de jongelui
glimlachend opzij te schuiven.
Timman-Palo
In de eerste diagramstelling
heeft Timman wit tegen een
Deense bijna-grootmeester. Er
zijn 37 zetten gespeeld. Een
voor de hand liggende zet is
38.Tb8, omdat wit in elk geval
zijn b-pion op het bord moet
houden.
38.Txh7
Timman kiest ervoor een ge
vaarlijke h-pion te creëren,
maar dat heeft als nadeel dat
zijn toren direct wordt opgeslo
ten.
38„.Ta8 39.b4 g5 40.b5 Tf8
Na 40...Kg6 41.Tg7+ Kxh6
42.Txf7 is de b-pion al een stuk
gevaarlijker dan in de diagram
stelling. Palo hoopt erop dat de
witte toren er niet uitkomt.
41.Tg7 g4 42.b6 Th8 43.b7 Tb8
44.KA Te8
Hoe nu verder? De twee vrij
pionnen kunnen niet spelen, de
enige torenzet (Th7) heeft geen
zin, evenmin als een konings-
zet. De laatste mogelijkheid
blijkt echter wel degelijk de be
slissende doorbraak.
45.f3 gxf3 46.g4
Zwart geeft het op. Het t
van g5 is onverstandig, r
46...fxg4 47.Txg4 Tb8 48.
het ook afgelopen.
Timman-Hector
In de tweede diagramsti
heeft Timman wit tegen
Deense grootmeester. Ei
zetten gespeeld. Wit hee
gingen tegen de zwarte 1
te beginnen met h5. De
vrijpionnen lijken echtei
malen sterker dan die vs
Bovendien heeft zwart e
meer. Timman slaagt er
in zwart in de greep te h
42.f4 Dfö 43.h5 Te7
Zwart kan hxg6 niet bea
den met Dxg6, vanwege
met dame verlies. Tg7 zo
sief zijn, de tekstzet lijkt
prima alternatief.
44.hxg6+ Kg7 45.Dd3 T.
46.Kh3 Te7 47.f5 a3
Wit is opgeschoten, maa
ook. Na 48.Dxa3 Dxf5 ht
zwart niets meer te vrezi
48.Ta8 De5 49.Df3 Df6 I
De5 51.Df3 Df6 52.Txa3
53.g4 h5 54.Te3 hxg4+ 5
Zwart dacht de witte pio
stelling te kunnen breke
de witte koning blijkt op
lig te staan.
55...Td5 56.Df4 Dd8 57.
58.Dg5
Een gunstige dameruil, i
zwart niet kan ontwijkei
58...Dd6 zou vanwege 5!
Dxf6 60.Te7+ een enorn
der zijn.
58...Dxg5+ 59.Kxg5 b5 f
Kf8
Verliest op slag, maar oc
60..Kg8 61.Kh6 Txf5 62.1
moet hij de vlag strijken
61.g7+
Zwart geeft het op.
DAMMEN
Eric van Dusseldorp
Acht Europese dammers heb
ben zich weten te plaatsen voor
het Wereldkampioenschap dat
dit najaar in Amsterdam zal
worden gehouden. Het bijzon
dere is dat ze allen een verschil
lende nationaliteit hebben. Dat
was ook de opzet van het, on
langs geëindigde, plaatsings-
toernooi in de Poolse stad
Gniezno. In de eindstand van
het toernooi werd eerst naar
het land van herkomst gekeken.
Van de acht hoogst geëindigde
landen kon alleen de best ge
klasseerde zich plaatsen.
In een dergelijke toernooiopzet
is het dus mogelijk dat iemand
die in de eindrangschikking
tweede wordt zich niet kwalifi
ceert en de nummer twintig
van de ranglijst wél.
Zoiets levert natuurlijk altijd ge
mor op. Begrijpelijk, maar de
werelddambond, die voor een
groot deel door Nederlandse
bestuurders wordt geleid, heeft
voor deze opzet een goede re
den gehad. Het NOCNSF eist
immers voor het verlenen van
een geldelijke toelage aan spe
lers, dat op een titeltoernooi als
het WK een zeker aantal natio
naliteiten vertegenwoordigd is.
Nederlandse topdammers drei
gen hun salaris(je) kwijt te ra
ken wanneer een internationaal
toernooi uitsluitend Neder
landse, Russische en Witrussi-
sche deelnemers kent. Aan de
andere kant is door de deelna
me van spelers uit kleinere
damlanden geen plaats meer
voor diezelfde topdammers.
Het tweede waarover gespro
ken wordt, is de werking, bij dit
soort plaatsingstoernooien, van
het Zwitsers systeem. Dit sys
teem is (bijna) perfect om een
Diagram nr. 1
Diagram nr. 2
m
m
Diagram nr. 3
winnaar aan te wijzen, maar de
rest van het klassement, zeker
vanaf ongeveer plaats nummer
vijf, is erg vatbaar voor allerlei
toevalligheden. Iemand die in
de eerste ronde wint van een
zwakke speler, vervolgens via
remises meedeint met de gol
ven en in de laatste ronde door
een gelukkige paring weer een
potje wint, kan zich pardoes
plaatsen voor de finale.
Eigenlijk is het vreemd dat een
WK-finale volgens een rond-
toemooi wordt gespeeld en een
'challenge' via het Zwitsers sys
teem. Zou het eigenlijk niet an
dersom moeten?
Diagram nr. 4
De twee Nederlandse deelne
mers, Ron Heusdens en Bas
Messemaker zaten vermoede
lijk meer op elkaar te letten dan
op de rest van het deelnemers
veld. Uiteindelijk wist Schie
dammers Heusdens zijn rivaal
nipt vóór te blijven.
Zwart: B. Messemaker - Wit: A.
Getmanski
Zie diagram 1. De Nederlander
staat goed na bijvoorbeeld (9-
13), maar maakte een kostbare
vergissing met zijn komende
twee zetten. 43 19-23?; 44.
37-31!, 9-13?; 45. 31x22,18x27;
Nu volgde een lichte combina
tie: 46. 36-31, 27x36; 47.
23x32; 48. 35-30, 25x43;
49x7, 36-41; 50. 42-37, 4
51. 48-42 en zwart gaf h(
Zwart: I. Kirzner - Wit: B
laert
Zie diagram 2.
België kwam met drie sp
naar Polen, maar kwalifi
zat er niet in. Dat was m
schien anders geweest a
Wollaert de sterke Oekra
Igor Kirzner op de knieë
gekregen.
22 13-19; 23. 27-22,1
Nu won wit simpel een i
24. 30-24, 19x30; 25. 25k
tegen 32-28 (23x32) 37x2
(26x37) 34x23 was geen I
gewassen.
Sommige, vooral Nederl
spelers geven het dan of
ner speelde gewoon vert
ter ontstond de positie v
gram 3.
Het afmaken van de par
gon goed. 39. 40-35!, 19-
28-22??,Verschrikkel
woon 37-32 wint. 40
41. 37-32, 24x33; 42. 35x
24!; 43. 38x20, 27x40 eni
het opgeven.
ZwartY. Lagoda - Wit:1
Milsjin
Zie diagram 4.
34. 34-30, 14-20; 35. 30-2
14?; Hier was (16-21) 25j
(21x32) 38x27 (18x40) 27
45) geboden. 36. 44-40,1
37. 40-34, 23-28; 38. 34-3
19; 39. 26-21, 17x37; 40.
22x31:41.33x13,37x28;
36x27,19x8; 43. 30x10 ei
FILATELIE
Het is een velletje met een bijzondere uit
straling waarmee TPG Post vandaag (30
april) het 25-jarig regeringsjubileum van
koningin Beatrix luister bijzet. Op vijf ze
gels wordt Beatrix namelijk niet alleen in
een actieve rol geportretteerd, maar ook in
een symbolische. Elke zegel, in oplopende
waarden van 39, 78.117, 156 en 225 cent
(te gebruiken voor brief of kaart tot 500
gram binnen Nederland), is dan ook als het
ware een portret op zich.
Op de zegels, uitgevoerd in een iets groter
formaat, zijn achtereenvolgens de inhuldi
ging in 1980 te zien (39c.), de koningin tij
dens het uitspreken van de Troonrede in
1991 (78c.), samen met Mandela tijdens
diens bezoek aan Nederland in 1999 (117c.)
tijdens haar bezoek aan de Nederlandse
Antillen in 1999 (156c.) en bij haar toe
spraak vorig jaar aan het Europees Parle
ment (225c.). Oplage: 750.000 velletjes. NB.
De Antillen en Aruba hebben identieke vel
letjes uitgegeven.
Afgezien van de permanente Beatrixreek-
sen zijn bijzondere Beatrixzegels in de afge
lopen 25 jaar dun gezaaid. Op 30 april 1980
verscheen een inhuldigingszegel van
60 cent. Deze zegel werd 6 januari 1981 op
nieuw uitgegeven maar dan in de waarde
van 65 cent. Verder verscheen in 1990 een
150 c.-zegel Honderd jaar Oranjevrouwen
(Beatrix samen met Emma, Wilhelmina en
Juliana); in 1991 25 jaar huwelijksfeest, 2 x
75 c. (paar), balkonscène in 1966 en Beatrix
en Claus te paard op het landgoed het Ou
de Loo; en tot slot op de tien 0,39 zegels
in het velletje De koninklijke familie I.
Overigens zou de Beatrixreeks, waarvan er
tot nu toe drie versies bestaan, wel eens
aan vervanging toe zijn. Vanaf het begin
werd echter al gezegd dat voor een tijdloos
motief was gekozen en tot op de dag van
vandaag heeft de koningin er dan ook nog
geen behoefte aan gevoeld om dit voor een
eigentijdse beeltenis te laten vervangen.
De eerste Luxemburgse emissiedag 2005
die dateert van 15 maart telt zeven a
Drie herdenkingszegels: 150 jaar psy
sche kliniek in Ettelbrück (0,50 51
Benelux-parlement (0,60 en 76e ii
tionaal congres voor aangewende m
matiek en mechaniek (0,60 drie z
in de Stedenreeks: de voormalige scl
briek in Tetingen (0,50 75 jaar Ofi
National du Tourisme (0,60 en alt
standbeeld van de Heilige Eligius in
ge (1,00 en een 0,50 €-zegel die lj
Rotary International memoreert.
De nieuwe paus heet Benedictus XV
het zal naar verwachting dan ook ni(
meer duren of Vaticaanstad zal zege
hem wijden. Intussen zijn de eerst h
kingszegels van paus Johannes Pauli
verschenen. Op de dag van de begra
april) kwam Polen, dat in de afgelopi
jaar meer dan zestig zegels aan hun
noot had gewijd, al met een emissie
portretzegel van 1,30 zloty en een ve
met een 3,20 zl.-zegel met als totaali
de paus voor de basiliek van Krakau
tenrijk gaf 14 april een paarse zegel i
1,00 uit met ook daarop het portret
paus. Oplage slechts 1 miljoen. NB.
caanstad hebben van 12 april tot 19J
drie zegels (60,62 en 80 cent) gelopl
teld Sede Vacante (Lege Stoel).
