BUITENLAND
Poetin stelt Israël gerust
'In de dood is iedereen gelijk'
Blair opnieuw onder
vuur over oorlog Irak
Eerste democratische
regering voor Irak
Levering nucleaire kennis aan Iran blijft twistpunt
'Verhoren in
Guantanamo
Bay waren nep'
\Vr
Nederlands in opmars in Frankrijk
Olievlek bedreigt
natuurreservaat
Rio de Janeiro
Nederlander sterft jonger
dan Italiaan, maar is fitter
misbruikt
jongens
Voor de rechtbank
iel is een celstraf van
jaar geëist tegen een 47-
flaming die in de loop
en meer dan tweehon-
haise straatjongens van
3 jaar seksueel heeft
likt. De zaak is aan het
gebracht door de organi-
hild Focus, die werd op-
[na het losbarsten van de
lutroux in 1996. De man
samen met een Finse
verkrachter die in een
;k de namen had bijge-
n van in totaal 445 Thaise
is die had hij verkracht.
ije tweede
itienatie
- In Spanje worden zo
itenlandse kinderen ge-
erd dat het land na de
;de Staten de tweede
ienatie' in de wereld is.
adopteerden Spanjaar-
procent meer kinderen
het jaar ervoor. Zo von-
11 kinderen, in meerder-
ïinezen (2389) en Rus-
18), een thuis in Spanje
bevolkingsgroei zorg-
ïd laag is. Met een ge-
cijfer van 1,29 is het land
uropese Unie de minst
bare natie.
khoim
tol heffen
olm - Met ingang van ja-
006 zal Stockholm tol
in het centrum. Daar-
oet het verkeer in de
se hoofdstad worden be
let gaat om een proefpe-
an zes maanden. Tijdens
ifperiode moeten auto
ten 10,15 of 20 Zweedse
(respectievelijk circa
65 en 2,20 euro) betalen
verdag het centrum in
den. Na de proefperiode
een referendum over
effing.
vrijdag 29 april 2005
iguur ETA
resteerd
De Franse politie
Caussade in het zuid
van Frankrijk een topfi-
arresteerd van de Baski-
rreurbeweging ETA. De
ut, Pedro Urtuzaga, geldt
eider van de internatio-
tieve leden van de bewe-
A. Die wil met geweld
land afscheiden van
ia houdt
iters aan
De Chinese autoritei
ten zeven rooms-
;ke priesters gearres-
1 daarmee vragen opge-
over het regeringsstand-
n betere relaties na te
met Vaticaanstad. Pe
rbrak de banden met
nstad in 1951 en zette
andse geestelijken het
I Gelovigen in het com-
ische land mogen alleen
van een door de staat
e kerk.
nere lucht
de Spelen
China wil schonere
lordat in 2008 de atleten
lekers voor de Olympi-
lelen in Peking arriveren,
ratgassen van auto's
daarom schoner, vindt
rese regering. De ko
twee jaar gaat de emis-
11 voor personenauto's,
vagens, motoren en
lers omhoog. China
Ie snelst groeiende auto
ter wereld. De uitlaatgas-
ivuilen in hoog tempo de
inde steden.
irachter wacht
enya castratie
- Het parlement van
wil dat verkrachters wor-
:astreerd. Ook pleiten de
rtegenwoordigers voor
re en snellere straffen
dere seksuele overtre-
en een betere opvang
slachtoffers. Naast de
che castratie regelt een
wet gratis medicijnen
ichtoffers van verkrach-
die het hiv-virus oplo-
t onderzoek blijkt dat dit
de tien verkrachte
n overkomt.
devergoeding
iunami: 4 cent
hli - Inwoners van de
en Indiase eilandengroe-
damanen en Nicobaren
est op de autoriteiten,
nden werden zwaar ge-
door de zeebeving van
mber, maar naar eigen
krijgen de slachtoffers
;n 'fooien' als vergoe-
ör de geleden schade,
sde BBC werd een dor-
lie haar notenbomen
gecompenseerd met
2 roepie ofwel 4 euro-
cheque voor 2 roepie
niet eens laten uitkeren
daaivoor een bankreke-
idig is. Om die te ope-
agt een bank minimaal
pie.
tel aviv/gpd-anp -Iran moet
meer doen om de wereld duide
lijk te maken dat het geen kern
wapens wil produceren. Doet
het dat niet, dan wil Rusland
meewerken aan pogingen de
zaak voor te leggen aan de VN-
Veiligheidsraad. Dat liet de Rus
sische president Vladimir Poetin
gisteren doorschemeren in een
gesprek met president Moshe
Katsav van Israël.
Poetin brengt een historisch
bezoek van anderhalve dag aan
Israël. Het is voor het eerst in
de geschiedenis dat een Rus
sisch staatshoofd Israël be
zoekt. Het bezoek is bedoeld
om de wat gespannen betrek
kingen te verbeteren. Israël
neemt het Rusland kwalijk dat
het nucleaire kennis verkoopt
aan Iran en militair materieel
aan een andere aartsvijand, Sy
rië.
Poetin heeft steeds gezegd dat
Teheran de kernenergie uitslui
tend zal aanwenden voor
vreedzame doeleinden. In fe:
bruari hebben Rusland en Iran
een verdrag gesloten dat voor
ziet in de levering van nucleaire
brandstof. De afgewerkte
brandstof moet volgens het ak
koord terug naar Rusland, maar
Poetin gaf gisteren toe dat die
voorwaarde misschien onvol
doende zekerheid biedt.
Poetin waarschuwde de rege
ring in Teheran niet te probe
ren de nucleaire installaties te
onttrekken aan internationale
inspecties en verzekerde pre
mier Ariel Sharon, dat een nu
cleair Iran Rusland evenveel
zorgen baart als Israël. Russi
sche wapens zullen nooit Isra
els veiligheid in gevaar brengen,
aldus Poetin. De twee landen
willen nu intensiever samen
werken via veiligheids- en in
lichtingendiensten in de strijd
tegen terrorisme.
Poetin arriveerde woensdag-
new york/reuters - De verho
ren van gevangenen in het
Amerikaanse kamp voor terro
risten Guantanamo Bay, waren
grotendeels 'nep'. Ze werden in
scène gezet voor bezoekende
politici en hoge militairen. Zij
moesten zo de indruk krijgen
dat er waardevolle informatie
van de gevangenen werd ver
kregen. Dit heeft de Amerikaan
se sergeant Erik Saar bij het tv-
station CBS verklaard. Hij werk
te tussen eind 2002 en medio
2003 in het kamp. Volgens hem
waren er maar enkele tientallen
echte terroristen in het kamp
waar 600 man gevangen zitten.
Er werd maar heel weinig waar
devolle informatie van de ge
vangenen verkregen, aldus
Saar. „Ondervragingen werden
opgezet zodat VIP's konden ko
men om een echt verhoor mee
te maken. Het was eigenlijk al
lemaal nep", zegt Saar. Vanuit
het ministerie van defensie
werd niet gereageerd op Saars
uitspraken.
LH*. 'Jh.fl
londen/anp - De Britse premier
Tony Blair is een week voor de
verkiezingen opnieuw onder
vuur komen te liggen over de
oorlog in Irak. Een woensdag
uitgelekt document van de pro
cureur-generaal over de oorlog
stelt dat zonder een tweede re
solutie van de VN-Veiligheids
raad er getwijfeld kan worden
aan de wettigheid van de oor-
log.
In de brief van maart 2003
schrijft Lord Goldsmith aan
Blair dat de „veiligste juridische
weg" een tweede resolutie is,
aldus de BBC. In het officieel
advies dat de procureur-gene
raal tien dagen na de brief aan
het parlement stuurde, wordt
niet gerefereerd aan deze reden
tot bezorgdheid. Daarin staat
dat de oorlog legaal is, ook zon
der tweede resolutie.
Tegenstanders van de oorlog en
oppositiepartijen stellen dat de
regering het onafhankelijk ad
vies van de procureur-generaal
heeft beïnvloed. Zowel de rege
ring als Lord Goldsmith ont
kennen dit. De Liberal-Demo
crats in het Lagerhuis stellen
dat zij nooit voor de oorlog
zouden hebben gestemd als zij
hadden geweten dat de procu
reur-generaal kort daarvoor
nog twijfelde aan de wettigheid
van de invasie.
Om de schade zoveel mogelijk
te beperken verschenen na de
onthulling binnen enkele uren
minister van buitenlandse za
ken Jack Straw en minister Gor
don Brown van financiën op de
televisie. Blair probeert er alles
aan te doen om Irak buiten de
campagne te houden. Blair
heeft de afgelopen twee jaren
door de kwestie-Irak veel steun
verloren in het land.
De Russische president Poetin schudt premier Sharon de hand tijdens zijn historische bezoek aan Israël. Foto: Reuters
avond in Israël, met een groot
gezelschap zakenlieden in zijn
kielzog. Onmiddellijk na aan
komst bezocht hij in Jeruzalems
oude stad de Kerk van het Hei
lig Graf en een gasthuis voor
Russische christelijke pelgrims.
Vervolgens verscheen hij on
aangekondigd, en onder protest
van de Israëlische veiligheids
dienst, bij de Klaagmuur. Gis
termiddag bezocht hij het nieu
we holocaustmuseum van Yad
Vashem, het holocaust instituut
in Jeruzalem.
Van zowel president Katsav als
premier Sharon kreeg Poetin
klachten te horen over de Rus
sische leverantie van luchtaf-
weersystemen tegen laagvlie-
gende vliegtuigen aan Syrië. Po
etin verzekerde dat zijn rege
ring erop zal toezien dat de sys
temen niet in handen vallen
van de sji'itische Hezbollah-mi-
litie in Libanon, maar hij wist
zijn gastheren niet te overtui
gen. Hij vond evenmin een ge
willig oor voor zijn voorstel in
het najaar een internationale
conferentie over het Midden-
Oosten te beleggen in Moskou,
met deelname van Israël, de Pa-
parus-lillle/anp - De belang
stelling voor Nederlands in
Frankrijk stijgt sterk, vooral in
de Noord-Franse regio Nord-
Pas-de-Calais. In de jaren '80
was daar nog geen enkele lage
re school, waar Nederlands
werd onderwezen. Vorig jaar
waren dat er 72, waar 4.55Ö kin
deren vrijwillig Nederlandse les
volgen.
Op middelbare scholen steeg
dat aantal in dezelfde periode
van 7 naar 47. Het aantal leer
lingen-Nederlands verdubbelde
er de afgelopen vijf jaar van
1.220 naar ongeveer 2.500.
De Nederlandse ambassade in
Parijs denkt dat economische
overwegingen een belangrijke
rol spelen. Net over de grens, in
Belgisch Vlaanderen, is de
werkloosheid relatief laag. Zo'n
tweehonderd Nederlandse of
Nederlands sprekende onder
nemingen, goed voor 10.000 ar
beidsplaatsen, hebben zich de
afgelopen jaren voorts geves
tigd aan de Franse kant van de
grens. In de streek tussen Duin
kerken en Lille is Nederlands
inmiddels, na Engels, de meest
gevraagde taal bij sollicitaties.
Nederlands wordt voorts on
derwezen op achttien Franse
universiteiten, vooral in Noord-
Frankrijk van de kust tot
Straatsburg, en in Parijs. Zo'n
1.400 studenten schreven zich
vorig jaar in voor colleges Ne
derlands, van wie enkele tien
tallen Nederlands kozen als
eerste taal. Daar komen nog
550 belangstellenden bij van al
le leeftijden, die elk jaar een
cursus-Nederlands volgen op
het Institut Néerlandais in Pa
rijs.
Het gevolg is wel dat de vraag
naar onderwijzers en leraren in
de Nederlandse taal veel groter
is geworden dan het aanbod,
ondanks opleidingen-Neder
lands voor het middelbaar on
derwijs, en doctoraalstudies.
Met de Noord-Franse Onder
wijsinspectie, de Nederlandse
Taalunie, een organisatie van
leraren Nederlands en de Ne
derlandse ambassade in Parijs
hebben tientallen scholen de
afgelopen tijd speciale onder-
wijskits met publicaties, video's
en cd-roms gekregen over Ne
derland en over het Neder
lands. Dat heeft gediend als ba
sismateriaal voor de laatste
ronde van een quiz voor
schoolkinderen van 10 tot 12
jaar. Op deze „Dag van het Ne
derlands" in Lille komen dan
telkens twee'vertegenwoordi
gers van de twaalf beste, over
gebleven klassen na de voor
rondes tegen elkaar uit. De drie
beste teams gaan in juni met
hun klas een dagje naar Neder
land, waarschijnlijk naar Den
Haag.
De Nederlandse, in Frankrijk
heel populaire chansonnier Da
ve (Wouter Levenbach) leidt die
eindquiz voor totaal zo'n acht
honderd leerlingen en hun on
derwijzers in het 'Grand Palais'.
In de middag komen er nog
eens zeshonderd middelbare
scholieren met hun leraren bij
om er te kijken naar Herman
van Veen, die er een speciaal
voor deze gelegenheid gemaak
te voorstelling geeft.
lestijnen, Jordanië, Egypte en
de partners van het Kwartet
(Amerika, Rusland, de EU en de
VN). Gisteren zei de Russische
minister van buitenlandse za
ken Lavrov dat het om een mis
verstand gaat. Poetin had enkel
bedoeld te zeggen dat hij graag
een bijeenkomst van Midden-
Oosten-deskundigen in de
herfst in Moskou belegt.
rio de Janeiro - Een dieselolie
vlek is een natuurreservaat in
de baai van Rio de Janeiro bin-
nengedreven en bedreigt de flo
ra en fauna in het ecologische
paradijs. Dat heeft de milieu
stichting Feema van Rio giste
ren gemeld.
Feema-directeur Eduardo
Strauch zei dat de boeien die
langs de grens van het reservaat
zijn geplaatst niet hebben kun
nen voorkomen dat de zeer
vloeibare diesel eronderdoor de
baai is ingestroomd.
De diesel kwam dinsdag vrij
toen een trein die de brandstof
vervoerde, ontspoorde. Onge
veer 60.000 liter kwam terecht
in de rivier Caceribu, die uit
mondt in het reservaat Guapi-
mirim. Volgens een beheerder
van het 140 vierkante kilometer
grote natuurgebied mogen er
nu geen krabben of vissen wor
den gevangen. In Guapimirim
leven 172 vogelsoorten, zeker
70 vissoorten, waterzwijnen,
kaaimannen en krabben.
bagdad/gpd-rtr - Irak heeft,
drie maanden na de parle
mentsverkiezingen, zijn eerste
democratische regering. Het
Iraakse parlement heeft met
overgrote meerderheid de door
premier Ibrahim al-Jaafari (een
sji'iet) voorgestelde ministers
ploeg het vertrouwen gegeven.
Van de 275 parlementsleden
stemden er 180 voor en vijf te
gen, bij 90 afwezigen.
Het kabinet bestaat uit 31 mi
nisters, vier vice-premiers en
premier al-Jaafari. Twee vice-
premiers moeten nog benoemd
worden. Ook wordt nog ge
zocht naar vijf ministers: olieza
ken, defensie, stroomvoorzie
ning, industrie en mensenrech
ten. Al-Jaafari wil de open pos
ten binnen enkele dagen bezet
ten. Volgens de grondwet heeft
hij daar tot 7 mei de tijd voor.
Buitenlandse Zaken blijft in
handen van de Koerd Hoshiyar
Zebari. Het voor de veiligheid
belangrijke ministerie van bin
nenlandse zaken gaat naar de
sji'iet Bayan Jabbor.
Al-Jaafari zei een kabinet te
hebben samengesteld dat de
'etnische en religieuze diversi
teit van de Iraakse samenleving
weerspiegelt'. Veel kabinetspos-
ten zijn naar sji'ieten gegaan,
omdat die de verkiezingen
wonnen en de grootste fractie
in het parlement vormen. Koer
den en soennieten verdelen de
overige. Zeven ministeries wor
den bestuurd naar vrouwen.
De nieuwe regering moet een
nieuwe grondwet voor Irak ma
ken. Formeel moet die er medio
augustus liggen. Voor decem
ber zijn nieuwe verkiezingen
gepland.
den hjlag/gpd - Noord-Europe-
anen zijn gezonder dan Zuid-
Europeanen, maar leven min
der lang. Dat blijkt uit een ver
gelijkend onderzoek onder ou
deren in elf Europese landen,
dat gisteren in Brussel is gepre
senteerd.
Volgens prof. Johan Macken-
bach van het Rotterdamse Eras
mus Medisch Centrum, een van
de projectleiders, is de levens
verwachting in het noorden la
ger dan in het zuiden. Waar een
Nederlandse vrouw gemiddeld
iets boven de tachtig jaar wordt,
bereiken Fran^aises een drie
jaar hogere leeftijd.
Een If aliaanse man wordt in
doorsnee een jaar ouder dan
een Nederlander, die gemid
deld op zijn 75ste sterft. Dat de
Zuid-Europeanen ouder wor
den, heeft alles te maken met
hun voeding. Het mediterrane
dieet kenmerkt zich door zaken
als veel vis, groente, fruit en
olijfolie. Het biedt de Zuid-Eu
ropeanen een goede bescher
ming tegen tal van ziekten, met
name hart- en vaatziekten.
Noord-Europese ouderen ster
ven eerder, maar zijn geduren
de hun leven gezonder. Dat
komt, legt Mackenbach uit,
doordat zij door de goede ge
zondheidszorg minder last heb
ben van allerlei ouderdoms
kwalen, zoals versleten ge
wrichten.
Overigens is het voordeel dat de
Zuid-Europese ouderen heb
ben, snel aan het verdwijnen.
Jongere generaties zijn meer
gaan roken en ongezonder
gaan eten. Fastfoodketens ruk
ken ook op in landen rond de
Middellandse Zee. Mackenbach
verwacht dat het verschil in le
vensverwachting snel verdwe
nen zal zijn.
Dat Nederlanders tegenwoor
dig wat vaker een hapje Itali
aans of Spaans eten, verhoogt
hun levensverwachting niet,
zegt Mackenbach. „Uit allerlei
onderzoeken blijkt, dat Neder
lands door de jaren heen over
de hele linie minder groente en
fruit zijn gaan eten.
Bloedigste slag ooit op Duits grondgebied geeft nog steeds geheimen prijs
Alles aan het slagveld bij de Oder
is buitensporig. Naar schatting
100.000 soldaten vonden hier in
april 1945, zo'n 70 kilometer ten
oosten van Berlijn, de dood. Het
was de bloedigste militaire slag
die ooit op Duits grondgebied
plaatshad. Het Rode Leger, dat
het 9e Duitse leger tegenover
zich zag, forceerde hier de door
braak naar de hoofdstad van het
Duitse Rijk. „De slag om Berlijn
begon hier", weet Gerd-Ulrich
Hermann, leider van de Gedenk-
statte Seelower Höhen.
door Wierd Duk
seelower höhen - Hermann
staat op een heuvel, waar de
vermaarde Sovjet-beeldhouwer
Lev Kerbel al eind 1945 een
reusachtig monument plaatste
voor de gevallenen van het Ro
de Leger. Vanaf de top is in de
verte Polen te zien. Deze heu-
velrij was de laatste natuurlijke
barrière voor Hitiers bunker in
Berlijn. De Führer bracht nog in
maart 1945, zichtbaar uitgeput
en depressief, een bezoek aan
het Oder-front. Filmbeelden ge
tuigen daarvan.
Veel was er van de Duitse legers
toeval niet meer over. „Het 9e
Naar schatting 100.000 soldaten vonden op het slagveld van de
Oder, zo'n 70 kilometer ten oosten van Berlijn, de dood.
Foto: GPD/Volksbund Deutsche Kriegsgraberfursorge
Leger was samengesteld uit de
laatste reserves die er nog wa
ren", vertelt Hermann. „SS-
eenheden, naast oude mannen
van de Volkssturm, jongens van
de Hitler-jugend, gewone poli
tiemannen, gewonde soldaten
die uit de lazaretten waren ge
plukt. Ze waren slecht getraind
en slecht uitgerust. En tóch bo
den ze de Russen zware tegen
stand. Dat kwam door de pro
pagandamachine van Goeb-
bels: die functioneerde tot het
bittere einde."
Maqj er was ook de angst: om
te e^digen als deserteur, han
gend aan een boomtak, en voor
Stalins 'rode horden' die tijdens
hun opmars een afschrikwek
kende reputatie hadden opge
bouwd.
Zestig jaar geleden is het nu dat
de hier gelegerde Duitse solda
ten aan de horizon de duizen
den tanks en honderdduizen
den infanteristen van maar
schalk Zjoekov zagen opduiken.
Het bombardement van de
Russische artillerie, dat begon
op 16 april, was zo intens dat de
grond in Berlijn ervan trilde.
Het Rode Leger vuurde op de
eersjjj dag van de slag alleen al
meer dan een miljoen granaten
af op de Duitse posities.
Stalin had haast: hij wilde voor
de Amerikanen en Britten in
Berlijn zijn. En Zjoekov, die
door de Sovjet-dictator woe
dend werd gebeld met de vraag
waarom hij 'voortkroop als een
slak', beging onder die druk
fouten. Hij liet tankdivisies op
rukken, die hopeloos vast kwa
men te zitten, en hij verlichtte
het slagveld met 130 enorme
schijnwerpers, waardoor de
Duitse artillerie de gelegenheid
kreeg vanaf de heuvels de Rus
sische eenheden uit te moor
den.
In het bloedbad overwonnen
uiteindelijk de Russen, vooral
dankzij hun enorme reservoir
aan mensen. Meer dan tiendui
zend ton munitie liet het Rode
Leger hier achter. En tiendui
zenden lijken.
Nog altijd treft Erwin Kowalke
(64) in de aarde overblijfselen
aan van gesneuvelden. Beende
ren, laarzen, riemen, kapotte
helmen, rantsoenboekjes, half
vergane foto's en verroeste me
dailles. Bijna overal waar Ko
walke op de Oder-vlakte zijn
spade in de grond zet, stuit hij
op herinneringen aan de slag
om de Seelower Höhen. „Elk
jaar wordt het meer. Het spul
komt langzaam naar boven."
Kowalke, van huis uit protes-
tant^theoloog, werkt voor de
Erwin Kowalke vindt zestig jaar na de slag nog altijd resten van gesneuvelde soldaten. Foto: GPD
instelling die twee miljoen
Duitse oorlogsgraven in hon
derd landen verzorgt. Zijn va
der sneuvelde als soldaat van
de Wehrmacht en ligt begraven
op een militaire begraafplaats
in Frankrijk. Kowalke is een
man met een vredesmissie.
„Oorlog is het onzinnigste wat
er is. Van zoveel jonge mannen
blijven alleen graven over."
Bij de Seelower Höhen ont
stond onmiddellijk na de slag
een sqldatenkerkhof. Maar tij
dens fi'et communisme - deze
regio behoorde tot de DDR -
werden de Duitse gevallenen
als 'criminele fascisten' gepor
tretteerd. „De staat was tegen
het opgraven en begraven van
Wehrmacht-soldaten herin
nert Kowalke zich. ,,Ik was des
tijds voor steun afhankelijk van
lokale gelovigen. Als boeren of
bouwvakkers op beenderen
stuitten, werd ik gebeld.
De 'bottengraver' kan Russi
sche en Duitse skeletten van el
kaar Qnderscheiden. „De Rus
sen helden toen nog geen
amalgaam, dus tanden met die
vullingen zijn altijd van Duit
sers."
Bovendien droegen de Duitsers
identificatieplaatjes. „Maar het
maakt mij niet uit of ik een
Duitser of een Rus vind. In de
dood is iedereen gelijk. Nog
wel twintig jaar zal het duren,
zo schat Kowalke, voordat alle
doden zijn opgegraven. Hij za-
ler tot z'n laatste snik aan bij
dragen. „Want een oorlog is pas
.voorbij als de laatste soldaat is
begraven."
