Schijnheilige rode GESPREK VAN DE DAG Beatrix voelt zich eenzaam en afhankelij] Ter ere van Trafalgar li Scheurbuik „Ik heb van tevoren nooit goed kunnen inschatten hoe eenzaam dit ambt is." Koningin Beatrix had bij haar aantreden 25 jaar geleden wel een beeld van haar werk, maar ze heeft nooit beseft wat het betekende. „In de praktijk blijkt het heel anders te zijn dan je hebt voorgesteld," bekent ze in ge sprekken met Dorien Pessers, hoogleraar rechtsfilosofie. Die ge sprekken zijn verwerkt in een tele visieprogramma over Beatrix, dat gisteravond door de NOS werd uitgezonden. De eenzaamheid van het werk is gekoppeld aan afhankelijkheid. „Je kunt niets alleen doen. Je hebt altijd andere mensen nodig," zegt Beatrix. Ze moet als koningin wel knopen doorhakken, maar de uit voering van die beslissingen is in handen van derden. En dat is niet gemakkelijk, zo maakt ze duidelijk. Tegelijkertijd profiteert ze van een grotere openheid en ruimere mogelijkhe den om haar taken uit te voeren. Ze mag meer dan bijvoorbeeld haar moeder Juliana. „Er werd meer vertrouwen gegeven, je mocht iets proberen. Ik ben daar ontzettend dankbaar voor." Tijd om op adem te komen is er niet. Een time-out bestaat niet. „Dat is één van de moeilijke kan ten van deze functie, dat je inder daad altijd beschikbaar moet zijn en dat het nooit door iemand an ders is over te nemen. De last is Historica Dorien Pessers (r.) in gesprek met koningin Beatrix tijdens de op name van het gesprek tussen beide vrouwen in het NOS-programma 25 Kroonjaren, dat gisteravond werd uitgezonden. Foto: ANP/NOS dat het continu is, als je het als een last wil zien." Beatrix denkt overigens niet aan aftreden. Ze wil oudste zoon Willem-Alexander ruim de tijd geven om met Maxi ma zijn gezin op te bouwen en hun voorbereidende werk goed te doen. Ze beleefde zelf haar geluk kigste jaren in de luwte van de kroon, samen met prins Claus en de kinderen op kasteel Draken- steyn. „Ik gun ze van harte dat ze rust hebben en ook echt kunnen genieten van deze periode in hun leven." De verhouding met Maxima is goed. „Ik heb een erg goedé band met haar, die is ook steeds beter geworden." De discussies over het verleden van Maxima's vader dwongen de koningin in een spa gaat: enerzijds moeder, anderzijds staatshoofd. „Toen de beslissing is genomen dat haar vader niet bij het huwelijk zou kunnen zijn, was dat natuurlijk buitengewoon pijn lijk en verdrietig. Vanuit mijn functie ben je dan overtuigd dat die beslissing juist is en dan moet je proberen dat duidelijk te ma ken, uitleggen waarom en probe ren iemand te steunen bij dat ver driet." Beatrix, die heel lovend en be wonderend spreekt over haar overleden echtgenoot Claus, weet dat ze in de tijd dat haar zoons op zoek waren naar een partner is af geschilderd als 'boze schoonmoe der'. „Dat is natuurlijk een aardig beeld", meent de koningin, die ook begrijpt waar het vandaan komt. „Je kijkt natuurlijk wel kri tisch naar de meisjes waarmee je zonen thuiskomen. Mijn man en ik waren daarin ab soluut eensgezind." Het speelt in ieder gezin, maar in de koninklij ke familie nog meer. Het is goed gekomen, beaamt Beatrix. „Ik ben een heel gelukkige schoonmoe der. Ik ben heel erg trots op mijn schoondochters." Ze geniet van het oppassen op de kleinkinderen. „Ik had nooit ge dacht dat het zo leuk zou zijn. Ik vind het echt iets heerlijks." Er is natuurlijk niet genoeg tijd, maar Laurentien, Maxima en ongetwij feld ook Mabel vinden het belang rijk dat de kinderen hun groot moeder meemaken en leren ken nen. Ze gunnen me echt, zj als het kan, ook de tijd met. kinderen." Beatrix heeft in haar regeeifj de nogal wat rampen meega maakt - van politieke mooi de tragedies in Volendam, c mer en Enschede. De vorstf denkt niet dat ze mensen ei troosten. „Troost is heel mT te geven, maar je kan je maj ven zo goed mogelijk probi tonen. Je kan trachten naai mand te gaan staan en het J< driet te delen. Meelijden isL schien het enige wat je kun' doen." L Behalve een schouder om L te huilen, geeft Beatrix bev^ ook richting aan de samen£ die volgens haar de afgelopj jaar complexer is gewordeif enorm is verhard. Alles gat Ier, het is oppervlakkiger. "L kersttoespraken hamert zeL goede omgangsvormen enL ze zich tegen materialisme^ is één van de onderwerpern ik elke keer weer op terugkL De onrust in de maatschan, haar niet onberoerd. „Maal hebben een sterke en gezoi menleving. Ik denk wel daf I uiteindelijk samen uit moeL men, dat we een nieuw evë1 vinden. Ik heb groot vertrok in Nederland en de NederlL ders." g Hans Jacobs Veilinghuis Bonhams houdt in juli een speciale veiling ter nagedachtenis van de slag bij Trafalger. Een van de objecten op de veiling is dit zeldzame zwaard. Foto: EPA Ter nagedachtenis van de slag bij Trafalgar in 1805 heeft in juni de grootste vlootschouw ooit plaats in het Britse Portsmouth. In totaal 156 oorlogsschepen uit veertig landen, waaronder ook Frankrijk, zullen op 28 juni acte de présence geven. „Dit is, gezien het aantal-oorlogsbo dems en het aantal deelnemende marines, de grootste vlootschouw ooit", aldus de Britse marinebaas ad miraal Alan West. „De Fransen moesten behoorlijk hard nadenken of ze er wel betrokken bij wilden zijn. Maar uiteindelijk is dit een feest van maritieme naties", aldus de marine bevelhebber. Op 21 oktober 1805 vernietigde een Britse vloot onder het commando van admiraal Horatio Nelson, in wat de geschiedenis is ingegaan als de slag bij Trafalgar, een Frans vlootes- kader. Na diverse zeeslagen tussen de Engelse en de Franse vloot was de zeeslag voor de Spaanse kust de ge nadeklap voor Napoleons aspiraties om Engeland binnen te vallen. anp/rtr MENSELIJK Een Australische doodgraver opent binnenkort een speciale BEGRAAF PLAATS met louter STAANPLAAT SEN. Mensen gaan rechtop, zonder kist de grond in om het milieu zo min mogelijk te belasten en kosten voor de nabestaanden te sparen. Li chamen worden in een lijkenzak be graven in 3 meter diepe gaten. Ter aardebestellingen op het complex 180 kilometer ten westen van Mel bourne zullen naar schatting 1000. Australische dollar gaan kosten (ruim 630 euro). De witblauwe jurk van Judy Garland uit de filmklassieker WIZARD OF OZ (1939) is in Londen voor 206.000 euro geveild. De op maat gemaakte jurk met de naam van Garland in de voering genaaid, ging naar een ano nieme koper. De waarde van de jurk, die Garland als 17-jarige actrice droeg, was op 45.000 euro geschat. Duizenden mensen stonden gisteren in Vaticaanstad in de rij om een set je speciale HERDENKINGSMUN- TEN te bemachtigen met de beelte nis van de overleden paus JOHAN NES PAULUS II. Het setje munten, van 1 eurocent tot een muntstuk van 2 euro, is voor muntenverzame- laars van grote waarde. De drukte was zo groot dat buslijnen omgeleid moesten worden. Sommige liefheb bers brachten de nacht door voor het verkooppunt omdat ze vreesden dat het setje - in een gelimiteerde oplage - snel uitverkocht zou zijn. Filmsterren BRAD PITT en ANGELINA JOLIE zijn volgens het Amerikaanse tijdschrift People de mooiste man en vrouw van 2005. Het tijd schrift publiceert vandaag de ranglijst van de vijftig mooiste mensen. Andere sterren op de lijst zijn onder anderen Julia Roberts, Jamie Foxx, Hilary Swank, Jennifer Lopez en Op rah Winfrey. De lijst werd sa mengesteld na een internet- peiling, waarbij ongeveer 500.000 mensen hun stem uitbrachten. Archieffoto: ANP Een Noorse vrouw is veroordeeld tot negen maanden cel voor de VER KRACHTING van een man. Het is de eerste keer in Noorwegen dat een vrouw voor zoiets is bestraft. De 23- jarige vrouw had ongewild orale seks uitgevoerd, was de klacht van de 31-jarige man. Hij was op een bank in slaap gevallen. De vriend van de vrouw fotografeerde het voorval. De vrouw beweerde dat de man had in gestemd. Voetbalvereniging Sliedrecht gaat ZWEETSCHOENEN op de velden zetten om konijnen te verjagen. ,,De KONIJNENPLAAG is een drama", zegt voorzitter Arie van den Herik. ,,De gaten in het veld zorgen voor al lerlei blessures. We hebben al over wogen de konijnen af te schieten of een virus te verspreiden. Bij de Bel gische club Cercle Oedelem bleken ze een creatievere oplossing te heb ben. Daar zetten ze schoenen met een penetrante zweetlucht langs het veld. Konijnen hebben een hekel aan die geur en blijven dan weg." Lichtenberg Het regende zo hevig dat alle varkens schoon en alle mensen vuil werden De bazin van 's werelds bekendste spion JAMES BOND, 'M', heeft een strikt geheim - de identiteit van de acteur die de rol van Bond in de nieuwste film gaat vertolken - verra den. Volgens Judi Dench is de naam van de hoofdrolspeler BROSNAN, PIERCE BROSNAN, aldus het Brit se Boi levardblad The Mirror. „On danks het feit dat iedereen op aarde is getest als zijn mogelijke opvolger, zal Pierce het opnieuw doen. Dat zal komende zomer bekendgemaakt worden", aldus Oscarwinnares Dench in New York. Eerder had de productiemaatschappij van de Bond-cyclus bekendgemaakt dat de 51-jarige acteur niet langer de rol van meesterspion en topcharmeur zou spelen. Brosnan zou 20 miljoen pond hebben gevraagd voor de rol. De producenten vonden dat aanvan kelijk te veel. Foto: AP De inwoners van de Servische stad Novi Sad hebben genoeg van hun JOHN LENNONSTRAAT. De ge meenteraad besloot de naam te schrappen en in plaats daarvan weer een voormalige communistische functionaris te eren. Een eerdere co alitie had in 2001 de straat naar de in 1980 vermoorde ex-Beatle ge noemd. De koninginnen EMMA en WILHEL- MINA krijgen in Den Haag wellicht gezelschap van koningin JULIANA. Het idee kwam van de CDA-fractie in Den Haag. Die vindt dat Juliana niet mag ontbreken in de lange rij monumenten en standbeelden van koningen, koninginnen en regenten. Burgemeester en wethouders zijn het met de CDA eens dat Den Haag een traditie als koninklijke residen tie heeft hoog te hi>' tien. Foto: ANP Jarenlang kluisterde Spijkerman met zijn Kopspijkersteam miljoenen aan de buis. Hier in het roerige verkiezingsjaar 2002 met de cabaretiers Peter Heerschop (als Hans Dijkstal), Owe?1 macher (als Ad Melkert) en Paul Groot (als Pim Fortuyn). Archieffoto VARA/Leendert Jansen Jack 'Cheque' Spijkerman is een sa lonsocialist, een schijnheilige rode dominee en iemand die links lult en rechts zijn zaken vult. Vara di recteur Vera (Wille)Keur is kinder achtig, dom, rancuneus en niet van deze wereld, en ze helpt bovendien haar omroep om zeep door Kop spijkers meteen van de buis te ha len. Dat zijn gemiddeld genomen de reacties die op diverse internetfo ra zijn te lezen over het vertrek van Jack Spijkerman naar John de Mols Tien en de reactie van de Vara op de contractbreuk die hij pleegt. De kwestie maakt een enorm aantal reacties van een soms bijna onvoorstelbare heftig heid los. In het gastenboek van Kopspijkers zelf houden c^e reacties elkaar on geveer in evenwicht. Heel veel kij kers laten weten zwaar teleurge steld te zijn door het 'verraad' van Spijkerman. „Hypocriet is Jack. Iemand met twee gedachten, twee meningen, twee gezichten. Een zwatelaar dus en een gevaarlijke bovendien. Rot op, Jack!", schrijft een kijker. Een ander: „Hoe kritisch was de Spijkerman satire achteraf bezien? Bah, voor mij heeft hij definitief afgedaan nu hij met die miljar dair-bal van een John de Mol in zee gaat. Maar ook Vara-voorzitter Vera Keur en de Vara zelf krijgen er ste vig van langs, zeker na de beslis sing om Kopspijkers onmiddellijk te staken. Deze kijkers laten op vallend vaak weten Spijkerman te volgen en de Vara te laten vallen. „Net m'n lidmaatschap opgezegd. Satire is blijkbaar alleen leuk als je zelf niet het onderwerp bent. Wat een censuur van de Vara!", aldus een kijker. „Schande! Zijn ze nou helemaal besodemieterd bij de Vara? Waar halen ze het lef vandaan! Na 23 jaar hondstrouw te zijn geweest wordt Jack zó geschoffeerd, rond uit belachelijk", schrijft een an der. Ook elders op het web beheerste de kwestie gisteren de fora. NCRVs stand.nl vroeg de luiste raars of er met de concurrentie van De Mol nog een sterke pu blieke omroep kan overblijven. Ruim zestig procent liet via de site weten van wel, maar natuurlijk stortten de stemmers ook het fo rum vol met hun mening over de kwestie. Tendens: laat maar gaan, die Spij kerman, en besteedt zendtijd en geld aan goede programma's die De Mol nooit zal maken. Maar ook hier moeten Keur en haar omroep het ontgelden. „Zoals de Vara nu reageert ben ik er zeker van dat de publieke omroep blijft, maar de Vara niet." Elders wordt het graf alvast gegra ven voor de socialistische omroep én De Mols Tien, zoals op het vaak spijkerharde forum van geenstijl.nl: „Ik hoop dat ze elkaar failliet procederen, zijn we verlost van Spijkerman én de Vara. Op diverse media weblogs valt ook serieuze zorg te lezen over het effect dat De Mols 'gesmijt met geld' zou kunnen hebben op het imago van Tien, zoals op venturo- .web log.nl: „Een niet te verwaar lozen effect voor de nieuwe zen der kan bijna niet uitblijven. Een groot deel van het publiek zal Tien lang associëren met het niet zo sympathieke gedoe om poen. De Mol zou er goed aan doen zich daar om te bekommeren, want Woordgrappen De overgang van Jack Spr man van Vara naar Tien f1 op internet mensen tot (fc nodige woordgrappen ge( spireerd. Zowel Spijkernf Vara-voorzitter Vera Keu John de Mol moeten hetr gelden. Een selectie: 'Cheque Spijkerman' 'Jack Slijkerman' Ij 'De Spijkerman op de kq slaan' 'Spijkerrtianverzadigingl 'Vera Afkeur' Vera Willekeur' VARA Keur' 'Keur is zo intelligent alsf deur' 'Tokkiekanaal Tien' 'De Mols maffia' 'Miljardair-bal De Mol' het kijksentiment is onberf baar, zelfs als je twee uurtjf divisievoetbal hebt. Die kor kijker toch wel even bij je If Patrick van den Hurk Gekielhaald, zo voelt het. Vrijkaartje. Ja ja. Alweer blijkt vrijheid een relatief begrip. Ik heb alles gepro beerd om er onderuit te komenhet mocht niet ba ten. Ik ben onder dwang getuige geweest van één van de honderd voorstellingen van de nieuwe versie van Musical 'De Jantjes'. Dat zijn er 100 teveel'Al licht dat ik niet tot de doelgroep behoor, maar mijn geloof in het Hollandse volkstoneel is vergaan. Niet ik, maar de musical mag in dit geval als 'wrak' wor den betiteld. 'Komt u voor De Jantjes?' vroeg de Am sterdamse parkeerbeheerder bij de Rai, 'die is afge last' Eén luttele seconde voelde ik blijdschap en op luchting door mijn lichaam gieren. Alle smoezen ten spijt, zou ik er nu toch nog onderuit kunnen ko men? 'Maarre de Pietjes gaan wel gewoon door!' ver volgde de goedgemutste vent met een bulderlach. Humor zo vlak als de parkeerplaats, die mij acuut had moeten doen besluiten rechtsomkeert te maken. Maar als een kompasnaald die Noord niet kan ont wijken, zit ik even later met een zeeziek voorgevoel, godzijdank in de verlate achterhoede van de zaal, te wachten op wat komen gaat. Het openingsnummer heeft het effect van een scheepshoorn op het inge- soesde, want al bij opening van de zaal alvast hun plaatsje ingenomen, 'antieke' publiek, dat zich al dagen heugt op een avondje ouderwetsch folklore. De stemming is al snel zo gezellig als in een bejaar dentehuis op Koninginnedag. Het verhaal speelt zich af in het Jordaan van 1900, waar matrozen, de Jantjes, voor reuring zorgen. De verstaanbaarheid laat te wensen over, doordat in een poging de volks rumoer en rappe tong te evenaren, het de zinnen zijn, die rap worden afgeraffeld en, op een enkeling na, de meeste acteurs een accent oprispen dat door een Limburger met moeite overtuigend genoemd zou kunnen worden. Uit alles blijkt dat de produc tie in handen is van een quasi elitaire geest, die een knullige poging heeft gedaan het Jordanese volksge voel te verbeelden, maar genoodzaakt tot bokken sprongen, zoals veel door elkaar en naar elkaar gil lende 'zenuwlijers', doet vermoeden dat het taalge bruik rechtstreeks is overgeschreven uit de pocket 'Bargoens voor dummies'. Zichzelf op de borst klop pend: 'kijk, hier komen al die vreemde uitdrukkin gen vandaan!' Bravo! Vooreen rasechte Amsterdam mer moet dat klinken als een Jordanees die de ko ningin imiteert. Pauze. Althans, die veroorloof ik mij, tenvijl het op toneel verder schettert. Grappen als 'Jezus Christus!' 'Nee, ik ben het, Teun!', afgewis seld met 'Soli..di..ri Solidaria dus' worden beloond met lachsalvo's die kraken als scheepsbeschuit. Schelden op elkaar blijkt geheel tegen de verwach ting in ook heel succesvol, maar bij het nummer 'omdat ik zoveel van je hou' murmelt de tent met volle emotie tekstvast mee. Na een pauze, met inbe grip van de officiële en nog een beetje, probeer ik het nog een keer. Maar het tij is niet gekeerd, dit stuk is diep gestrand in de overtuiging dat een theaterklas- sieker per definitie de wind in de zeilen heeft. De acteurs zijn stuurloos en verdrinken in lompe sexgrappen, die er onder de noemer 'tié-pies' Jordaans ook bij de 65+koringskaarten in gaan als een kaakje bij de koffie. De zaal ligt plat om platte humor, hatstjiekiedee holadiejee, nog een nummertje in de zaal dus klap allemaal mee. Klap klap klap- perklap! Ik zou me kunnen neerleggen bij deze vorm van volksvermaak, ware het niet dat dit verkrampt vrolijke to neelspel niet boven stripverhaal-niveau uitstijgt en ware het niet dat de midden klasse veertig euro uit de jas wordt ge klopt voor een avondje vreüsülük com mercieel toneel dat met recht 'De Zielen pietjes' genoemd mag worden. Cultuur en erfgoed dient met respect behandelt te worden. Niet zielloos, clownesk of met goedkoop winstbejag. Als dit ons culture le NAP-niveau is, wordt het hoog tijd dat we eens kritisch in die oer-Hollandse zee spiegel kijken, 'op hoop van zegen' Reageren? reacties op_column@hotmail.com

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2005 | | pagina 2