Poetin wil
kracht én
democratie
BUITENLAND
Tientallen doden door treinramp in Japan
Vernieuwd Nederlands paviljoen in Auschwitz ontroert en confronteert
Benedictus als popster onthaald Laatste Syrische soldaat weg uit Libanon
'Einde Sovjetunie was catastrofe'
K-Viait
-
Chinese ambtenaar moet zweten
pekinc/anp - De temperatuur in alle overheidsgebouwen in
de Chinese hoofdstad Peking zal deze zomer niet lager zijn
dan 26 graden Celsius. Dat heeft het stadsbestuur beslist, al
dus het persbureau Xinhua. De maatregel is bedoeld om de
vraag naar energie binnen de perken te houden. Energietekor
ten vormen al jaren een groot probleem in de stedelijk gebie
den. In de meeste Chinese provincies viel vorig jaar zomer re
gelmatig de stroom uit. Oorzaak is het gebruik van de miljoe
nen stroomslurpende airco-installaties. De elektriciteitsbedrij
ven kunnen de steeds grotere vraag naar elektriciteit nauwe
lijks bijhouden in het steeds welvarender land. Het is de be
doeling dat de stroomvoorziening in 2006 voldoende is uitge
breid om aan de vraag te kunnen voldoen.
Willem-Alexander en Maxima openen tentoonstelling in vernietigingskamp in Polen
misbruikte
jongens
■ki - In Finland zit een 42-
I man aangehouden die
445 Thaise jongens seksu-
eft misbruikt. Sinds 1989
hij 26 keer naar Thailand,
ugkeer van zijn laatste
Erd hij opgepakt, na een
n de Belgische politie,
leeft een telling bijgehou-
n het totaal komt op on-
r445", zei een politie-
(voerder. Omdat de man
na zijn 26e sekstrip was
Hakt, had hij nog geen ge-
I s over die reis opgetekend
q i'administratie'.
1 ika Fisher 12
onder vuur
N - De Duitse minister
uitenlandse zaken Joshka
- is gisteren liefst twaalf
tdervraagd door een par-
scommissie over de visa-
die zich onder zijn ver-
jordelijkheid afspeelde,
lang werden in Oost-Euro-
el vlot visa afgegeven voor
ndsrepubliek. Ook veel
ïelen profiteerden daar-
ischer erkende gisteren
11 j fouten heeft gemaakt bij
soepelde afgifte van visa.
F jk verweet hij de opposi
te iter de zaak kunstmatig
23 kloppen tot een schan-
De bewindsman van de
len was jarenlang de ge
le Duitse politicus, maar
opulariteit heeft onder de
ffaire fors te lijden.
z 's Spaanse
P ir vliegen niet
371 id - Circa 90 procent van
3m likopters van de Spaanse
lacht staat sinds eind vo-
r aan de grond. Voor de
ipters ontbreken de doku-
in waaruit hun luchtwaar-
un id blijkt. Slechts vijftien
K 1150 heli's wagen zich
1 het luchtruim.
Ése examens in
i a nagekeken
v0 n - Britse onderwijsauto-
n laten honderdduizen-
tamens wegens bezuini-
1 nakijken in India. De ar-
osten in het Aziatische
ijn een fractie van die in
Brittannië. In totaal gaan
1 500.000 examens via e-
Zl laar India voor correctie.
I i eerste zending zouden
ens al problemen zijn
- an, omdat de examens te
h teruggestuurd.
en doden
walvissen
Noorse walvisjagers heb-
ide eerste week van hun
(seizoen 25 dwergvinvis-
dood. Ze mogen dit jaar
slo 796 walvissen doden,
670 vorig jaar. Noorwe-
het enige land ter wereld
Zl immerciële jacht op wal-
toestaat. Het vlees wordt
11 in. Volgens de Noren zijn
;meer dan 100.000
D [vinvissen, en lopen ze
:en gevaar uit te sterven,
tpan en IJsland schieten
isen, maar voor 'weten-
pelijke doeleinden'.
:as
|Z ord aantal
angenen in VS
ij ngton - De Amerikaanse
genisbevolking heeft in
P" met 2,1 miljoen gedeti-
len een nieuw record be-
Dat is 2,3 procent meer
et jaar ervoor. Op elke
X) Amerikanen zijn er 726
meerden, tegen 142 per
00 in Groot-Brittannië, en
21 iNederland. Bijna 60 pro-
h ian de Amerikaanse ge-
j nisbevolking is afkomstig
n raciale of etnische min-
l id. Van alle zwarte man-
ussen de 25 en 29 jaar zit
'A schatting 12,6 procent in
I; tegen 1,7 procent van de
e mannen.
door onze correspondent
Remco Reiding
moskou - Rusland moet zich
ontwikkelen tot een vrij, demo
cratisch land met Europese idea
len. Een sterke staat, waarin niet
met de wet gesold mag worden.
Dat noemde de Russische presi
dent Vladimir Poetin gisteren tij
dens zijn 'troonrede' de belang
rijkste taak voor zijn land.
Poetin zei zich niet onder druk
te laten zetten door wie dan
ook. „Rusland bepaalt zelf de
snelheid, termijnen en voor
waarden van de democratise
ring." Daarmee reageerde hij
op stevige kritiek van Condo-
leeza Rice, de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken.
Zij stelde vorige week de toene
mende macht van het Kremlin
en het gebrek aan vrije media
aan de kaak.
In zijn jaarlijkse toespraak voor
parlementsleden en politieke
en geestelijke leiders zei Poetin
dat democratische ontwikkelin
gen niet alleen noodzakelijk
zijn, maar ook gunstig voor de
economie. Veel Russen zijn
echter gedesillusioneerd over
de gevolgen van de zogeheten
perestrojka. Zij denken dat Rus
land niet geschikt is voor de
mocratie. „Ik zou degenen die
zo denken willen terugbrengen
naar de realiteit", zei Poetin.
Wel noemde hij het uiteenval
len van de Sovjetunie de 'groot
ste geopolitieke catastrofe' van
de vorige eeuw. In zijn zesde
'staat van de natie', die recht
streeks werd uitgezonden op de
Russische televisie, pleitte Poe
tin - niet voor het eerst - voor
een sterkere staat en voor de
dictatuur van de wet. De presi
dent benadrukte dat individue
le vrijheden, mensenrechten en
het economische klimaat daar
niet onder mogen lijden. Wie
zich niet aan de regels houdt,
wordt vervolgd. Anderen hoe
ven zich geen zorgen te maken.
Poetin probeerde ook de zaken
wereld gerust te stellen. De
oud-spion vroeg rijke landge
noten die hun kapitaal in het
buitenland hebben onderge
bracht weer in eigen land te in
vesteren.
Alleen twijfelachtige deals die
de afgelopen drie jaar zijn afge
sloten moeten worden herzien,
gaf Poetin opnieuw aan. Nu is
de termijn nog altijd tien jaar.
Poetin riep op tot een radicalé,
nieuwe aanpak in de strijd te
gen terrorisme. Hoewel er vol
gens de president veel succes
sen zijn geboekt, is de dreiging
nog altijd groot. Parlementsver
kiezingen in de opstandige
deelrepubliek Tsjetsjenië later
dit jaar moeten de basis leggen
voor stabiliteit en democratie in
de Kaukasus. „Als we zwakte
tonen of geen ruggengraat, dan
zullen onze verliezen onmete
lijk groter zijn", waarschuwde
Poetin.
Gehaaste forenzentrein boort zich in appartementengebouw
door onze correspondent
Peter van Nuijsenburg
Vaticaanstad - Alsof er een
popster binnenkwam, zo werd
paus Benedictus XVI gisteren
begroet door een grote groep
Duitse gelovigen die bij de 78-
jarige kerkvorst op audiëntie
kwamen. Hij sprak zijn landge
noten in het Duits toe. Hij ver
telde over zijn worsteling tij
dens het conclaaf. Hij zei dat hij
heeft gebeden dat God hem zou
sparen voor het „lot" om paus
te worden. Benedictus zei dat
hij de „valbijl" niet kon weige
ren. „Toen uit de stemmingen
steeds duidelijker werd dat de
valbijl naderde en op mij ge
richt was, heb ik God gevraagd
mij dit lot te besparen. Maar in
deze situatie luisterde hij' dui
delijk niet naar me", zei de
kersverse paus met een glim
lach. Terwijl hij juist zijn kerke
lijke loopbaan had willen afslui
ten en zich met zijn broer
Georg, die ook priester is, had
willen terugtrekken in Beieren
om nog enkele theologische
Tokyo - De Japanse obsessie met punctua
liteit is naar alle waarschijnlijkheid de oor
zaak van de grootste treinramp in het land
sinds 40 jaar. Minstens 59 mensen kwamen
gisterochtend vroeg om het leven toen een
foienzentrein ontspoorde en in volle vaart
tegen een flatgebouw knalde. Ruim 450
mensen raakten gewond, van wie sommige
zeer ernstig. Reddingswerkers vrezen daar
om dat het dodental nog verder zal oplo
pen.
Er werd gisteren druk gespeculeerd over de
oorzaak van de ramp, maar het zal vermoe
delijk nog enige dagen duren voor er defi
nitief uitsluitsel kan worden gegeven.
Intussen is wel vast komen te staan dat de
trein, alvorens te ontsporen, niet eerst op
een auto is gebotst die op een overweg zou
hebben gestaan. De betreffende auto was
wel meegesleurd door de trein, maar pas
nadat de eerste wagons uit de rails waren
gevlogen.
Ooggetuigen en passagiers die het ongeluk
overleefden leken gisteren een meer voor
de hand liggende oorzaak te bevestigen. De
machinist lag één a anderhalve minuut
achter op zijn schema en zou veel te hard
hebben gereden om die achterstand in te
lopen. Op het traject waar de trein ont
spoorde geldt een maximumsnelheid van
70 km per uur. Diverse passagiers die dage
lijks met deze trein reizen, zeiden dat de
machinist te snel het gevaarlijkste stuk van
het traject, de bocht waaraan het flatge
bouw lag, was ingegaan. Bovendien was
het traject niet voorzien van het remsys-
teem, dat automatisch de snelheid matigt
als een trein te hard rijdt.
Japanse treinen gelden als de meest veilige
en punctuele ter wereld. Voor een Japanse
machinist bestaat er geen groter gezichts
verlies dan te laat, ook al is het maar een
tiental seconden, op zijn bestemming te ar
riveren.
Of dit daadwerkelijk de oorzaak van de
ramp is, moet blijken uit het verhoor van
de 23-jarige machinist. Hij is ernstig ge
wond en lag tot gisteravond laat nog met
minstens 10 andere slachtoffers bekneld
tussen de wrakstukken. Het is zeer de vraag
of zijn toestand binnen enkele dagen een
verhoor toestaat. De man was nog geen
jaar bevoegd om alleen een trein te bestu
ren. Hij was vorig jaar al berispt, omdat hij
op hetzelfde traject te snel had gereden.
De ravage die door de ontsporing was aan
gericht, was enorm. De voorste twee van de
zeven wagons tellende trein vouwden zich
om een hoek van het gebouw en werden
daardoor door midden gescheurd. De
tweede wagon schoof onder de eerste en
beide veranderden in een berg verwrongen
staal. De trein was met ongeveer 600 passa
giers op weg van een voorstad naar Osaka,
de tweede stad van Japan.
De trein is het meest gebruikte transport
middel in Japan. Elke dag reizen rond de 60
miljoen mensen, bijna de helft van de be
volking, per trein naar en van hun werk en
school. Zelfs kleine ongelukken komen
hoogst zelden voor. De ramp bij Osaka is
de ernstigste sinds 1963, toen bij een trein
ongeluk in Tokyo 161 mensen het leven
verloren.
De ontspoorde trein vouwde zich om een flatgebouw heen. Reddingswerkers hadden grote moeite om de gewonden te redden
en de doden te bergen. Foto: Reuters
Vreedzame terugtrekking is unicum in Midden-Oosten
Nonnen gingen volledig uit hun dak toen de paus binnenkwam.
Foto: EPA
boeken te schrijven. „De weg
van de Heer is niet comforta
bel", concludeerde hij. „Maar
wij zijn ook niet voor comfort
gemaakt, dus ik kon niets an
ders doen dan 'ja' zeggen."
door onze correspondent
Harald Doornbos
Beiroet - De vreedzame terug
treking van het Syrische leger
uit Libanon is bijna afgerond.
Vandaag zal de laatste Syrische
militair Libanon verlaten. Hier
mee komt na 29 jaar een einde
aan de Syrische aanwezigheid
in Libanon.
De Syrische terugtrekking is
niet zomaar een gebeurtenis in
het Midden-Oosten. In Liba
non komt men superlatieven te
kort. Historisch en ongelofelijk,
zeggen de meesten. En dat
klopt. Want hoe vaak gebeurt
het - zeker in het Midden-Oos
ten - dat een bezettingsleger
zich vreedzaam terugtrekt?
Ook de snelheid waarmee de
Syrische regering uitvoering gaf
aan het voornemen om uit Li
banon te vertrekken is onwaar
schijnlijk. Half februari zag het
er nog naar uit dat de 20.000
Syrische militairen nog jaren
zouden blijven. De Libanese
bevolking leek zich er al bij
neergelegd te hebben. En toen,
op 14 februari, werd de Libane
se oud-premier Hariri ver
moord. Plotseling gingen de Li-
banezen massaal de straat op
en eisten het vertrek van Syrië,
dat zij ervan beschuldigden
achter de aanslag te zitten. Het
werd een geweldloze volksop
stand die binnen 60 dagen re
sulteerde in het vreedzame ver
trek van het Syrische leger.
Voor de Syriërs is het een enor
me aderlating om Libanon zo
maar in de steek te laten. Want
niet alleen leidde het 29-jarige
verblijf tot grote rijkdom voor
Syrië en de mogelijkheid voor
zo'n half miljoen Syrische gast
arbeiders om in het veel rijkere
Libanon een baan te vinden,
ook politiek was Libanon zeer
kostbaar voor Syrië. Dit komt
met name omdat Syrië in de
loop der jaren haar aanwezig
heid in Libanon is gaan be
schouwen als wisselgeld voor
de teruggave door Israël van de
Golanhoogte. De Syriërs hoop
ten op gelijk oversteken: wij
weg uit Libanon, Israël weg van
de Golan.
Maar door zich na de moord
op Hariri nu daadwerkelijk te
rug te trekken uit Libanon zon
der dat Israël enige belofte
heeft gedaan om de Golan te
rug te geven aan Syrië, lijkt de
deal volledig in het water te
vallen.
Maar waarom trekt Syrië zich
dan zo gemakkelijk terug uit Li
banon? Velen in Libanon me
nen dat het Syrische regime in
het geheim onderhandelingen
voert met Israël, waarna Israël
- later dit jaar - een gedeeltelij
ke terugtrekking bekend zal
maken van de Golanhoogte.
Dit weer in ruil voor Syrische
erkenning van de joodse staat.
Anderen menen dat Syrisch ge
flirt met het anti-Amerikaanse
verzet in buurland Irak de be
langrijkste rol heeft gespeeld.
„Door zich nu uit Libanon te
rug te trekken hoopt Syrië van
het Amerikaanse lijstje van ter
roristische landen te worden
geschrapt," schreef een krant
in Beiroet.
Wat de ware achtergrond ook
moge zijn; Syrië is weg uit Liba
non. En vijf jaar geleden trok
Israël zijn troepen terug vanuit
Zuid-Libanon. Daarmee is Li
banon weer baas in eigen huis
en dat is voor de meeste Liba-
nezen alleen maar goed
nieuws.
ans Jacobs
im - 'Nooit meer Auschwitz'. Die
;uk vormt de levensdraad van de
venden en hun nabestaanden van
irmalige Duitse vernietigings
in het Poolse Oswiecim. Om de
bering aan de 57.000 daar ver-
ide Nederlandse joden, sinti en ro
vend te houden en om nieuwe ge-
te vertellen over de verschrik -
11 is de tentoonstelling in het Ne-
ids paviljoen vernieuwd en gemo-
:rd. Prins Willem-Alexander en
Maxima openen vandaag, met
:retaris Clémence Ross-van
S), de expositie,
idvol landen heeft in de oude
van het kamp, dat in januari
ijaar geleden werd bevrijd, een ei-
'ntoonstelling ingericht. Daar
het verhaal verteld van de bezet
jodenvervolgingen, de deporta-
het lijden van de eigen bevolking
ie tot Auschwitz. De Nederlandse
Helling, ondergebracht in de
ige chirurgische barak - wacht
kamer van het crematorium, aldus de
gevangenen - stamde uit 1980 en werd
al lange tijd als achterhaald en verou
derd gezien.
Het was er donker en somber, de accen
ten lagen te veel op de hongerwinter en
de oorlog zelf, vond tentoonstellingsma
ker Carry van Lakerveld. 'Nieuwe inzich
ten, nieuwe vormen van presentatie
voor jongere generaties en het jarenlan
ge gebruik van het paviljoen maakten
een grondige renovatie noodzakelijk', al
dus een woordvoerder van het ministe
rie van VWS, dat het Auschwitz Comité
de taak gaf met een nieuw concept en
een nieuwe opstelling te komen.
„Dat was niet zo makkelijk", zegt ont
werper Victor Levie, die eerder met suc
ces zorgde voor de nieuwe inrichting
van de Hollandse Schouwburg in Am
sterdam en het Joods Historisch Muse
um. „Mijn handen waren gebonden.
Het paviljoen maakt deel uit van het
Auschwitz museum en het museum
heeft zo zijn eigen regels en opvattingen
over de tentoonstellingen. Het mag niet
interactief zijn, ze willen ook geen vi
deo's en veel films. Dat beperkt de mo
gelijkheden."
De eerste bezoekers van de nieuwe pre
sentatie, waaraan ruim twee jaar is ge
werkt, noemen die tijdloos. Het accent is
van de oorlog verschoven naar de ver
volging en de moord op 102.000 Neder
landse joden, van wie de helft is omge
bracht in Auschwitz. De door de Polen
opgelegde beperkingen dwongen Levie
en zijn ploeg toch weer te kiezen voor
foto's en een handvol documenten die
het ijzingwekkende verhaal moeten ver
tellen.
Het museum heeft het liefst dat meteen
wordt begonnen met de bezetting en de
vervolgingen, maar Levie opent zijn fris
ogende, vol in het licht gepresenteerde
tentoonstelling - de luiken zijn open, de
muren wit geverfd - met het tonen van
joods Nederland voor de oorlog. „Als
iets verdwijnt door de oorlog, moet je
ook laten zien wat er was", argumen
teert Levie. „Het is sober, maar dat is
passend in deze omgeving", verklaart hij
de wat saaie opzet.
Dus hangen er oude foto's van het jood
se weeshuis in Leiden, de synagoge in
Naaldwijk, in Zwolle en aan de Gronin
gerstraat in Assen. De joodse gemeen
schap heeft dan al veel vluchtelingen
opgenomen, uit Duitsland. „We hadden
radio, je las wel wat in kranten, maar
ach Duitsland. Hier in Nederland ge
beuren zulke dingen niet", wordt Simon
Peereboom aangehaald. Dat soort cita
ten zetten de gebeurtenissen ontnuchte
rend in hun context, want in rap tempo
volgt het onheil elkaar in de kleine ruim
te op: strijd, bezetting, vervolging, ver
zet, deportatie, vernietiging.
„Zij mogen alleen maar ademhalen, dat
wij in Nederland dat zomaar over onze
kant laten gaan", staat op de muur.
Maar uiteindelijk mag ook dat niet. Een
muur met ruim 57.000 namen van jo
den, sinti en roma, is daar getuige van.
Meer dan welk onderdeel van de exposi
tie confronteert dit sluitstuk de bezoeker
met de holocaust: al die namen, rij na
eindeloze rij. Hier slaagt de tentoonstel
ling, die verder wat mager en vlak is, als
nog om te beroeren en krijgt 'Nooit
meer Auschwitz' gestalte.
Anutertüm i4-9-»94J J
I -■ W'wkJu' a7-4-»Stf7
Op een lange wand staan de namen van de 57.000 Nederlandse joden en 245 Nederlandse sinti en roma
die in Auschwitz zijn vermoord door de nazi's. Foto: ANP/Marcel Antonisse
