Het gezicht achter Toons facade
MEDIA
Tienduizend gillende kinderen
Larry 'J-R-' Hagman: Alles wat ik doe is puur voor de lol
ibelle richt zich
k op jonge vrouw
De omroep
van de
toekomst
'De publieke
omroep moet
zuiver zijn
,e, lanceert
digitaal
ïial: TV 10
I Oranje op 5
veer in lucht
De Wereldomroep
bevrijdingsdag een re-
tie uit van de uitzen-
Radio Oranje op 5 mei
arop de Duitse bezet-
Nederland ten einde
e bevrijdingsuitzen-
dt om 16.15 uur via de
f uitgezonden in Euro-
internet en satelliet
jd. Radio Oranje werd
litse bezetting opge-
onden.
n maken
i-Big Brother
Een Brits mediabedrijf
efelnemers voor een
ili ealitysoap met maar
jtig deelnemers. Die
wonen in een speci-
ïwde wijk in het oos-
onden, waarin ze 24
h ag door camera's wor-
0 lgd, aldus The Times,
b icenten van de mega-
ter zoeken tien gezin-
II :en dwarsdoorsnede
b ritse bevolking verte-
Jjdigen.
stopt soap
Onderweg
Yorin stopt met de
3' 1 Onderweg Naar Mor-
1 4). Vrijdag 1 juli zal de
1 levering op televisie te
Dat liet de zender gis-
a weten. „De program-
in Yorin van het ko-
levisieseizoen wordt
'i den op de nieuwe situ-
e televisiemarkt. In die
- nering is geen plaats
1 r ONM in de voor-
1 ddus Yorin.
P
inale zenders
l tieider radio
- De regionale ra-
is worden het best be-
)e stations scoorden
ri en maart een markt-
!%n 15,7 procent. De
regionale stations zijn
1 Ie stabiele toppositie,
e' concurrenten Radio
procent marktaan-
1 üo 2 (10,8 procent) en
1 (9,6 procent) een
[i tje marktaandeel
prijsgeven. Dit blijkt
van het continu luis-
oek.
ac 23 april 2005
Hilversum - Voor velen is Toon
Hermans de man met vieren
twintig rozen, die het publiek
aan het lachen kreeg door voor
te doen hoe hij een perzik at en
iedereen liet zitten met de vraag:
wat ruist er door dat struikge
was? De Toon die het publiek
niet zag, was de Toon die vlak
voor elk optreden zei: „Als de
mensen wisten hoe ik me nu
voelde, zouden ze allemaal naar
huis gaan."
Deze week is het vijfjaar gele
den dat deze grote Nederlandse
cabaretier overleed. Coen Ver
braak sprak voor een documen
taire die vanavond wordt uitge
zonden met mensen die Her
mans goed kenden om zo te la
ten zien hoeveel kleuren deze
clown had.
Paul de Leeuw werd altijd di
rect blij zodra hij Toon Her
mans zag, vertelt hij in de do
cumentaire. Herman van Veen
kreeg een vrolijk gevoel als hij
naar de ogen van de cabaretier
keek, en Youp van 't Hek vond
het enorm knap dat Hermans
zijn publiek kon laten lachen
om heel eenvoudige dingen.
Die simpele dingen hadden
vaak te maken met zijn jeugd in
het Limburgse Sittard. In 1916
werd hij daar geboren als de
zoon van een bankier, een no
tabele in het dorp. Door de
beurskrach in de jaren twintig
verloor vader Hermans zijn
geld en moest het gezin in ar
moede leven. De vroegere
vrienden van de familie lieten
hen op slag vallen. In zijn
shows verwijst de cabaretier
nog vaak naar deze arme perio
de. „Toen ik geboren werd had
ik niets voor mezelf, mijn oude
re broer had zelfs de erwt al uit
de rammelaar gerammeld."
In Sittard liep Hermans over de
jaarlijkse kermis en raakte hij
gefascineerd door alle kleuren.
In 1935, op achttienjarige leef
tijd, trad hij op met zijn eerste
revue. Niet lang daarna verruil
de hij Limburg voor Amster
dam. Daar ontmoette hij zijn
grote liefde Riet en introduceer-
i
Toon Hermans zoals vrijwel iedereen hem kende en graag zag: op het podium, met een lach op het ge
zicht. Maar achter de clown school ook een angstig en onzeker mens. Foto: GPD/PR
de hij de inmiddels niet meer
weg te denken One man show.
Zijn zoons zijn het erover eens
dat Hermans zonder 'zijn Riet
je' nooit zo groot was gewor
den. Als zij tijdens een try-out
een grap niet leuk vond, duurde
het niet lang voordat deze zou
worden geschrapt.
De cabaretier riep altijd dat hij
zo maar wat deed, maar ieder
een die hem kende weet dat het
tegenovergestelde waar is. Alles
was tot in de kleine details
voorbereid, zelfs zijn opkomst
die toch altijd zo spontaan
overkwam. Hermans kon geen
noten lezen, maar wist met het
aanduiden van kleuren toch tot
in de puntjes aan te duiden hoe
hij het wilde hebben. Zijn gita
rist Benny Ludemann vertelt:
„Hij zei dingen als: er mag wel
wat meer wit in. Op de een of
andere manier wist je dan wat
hij bedoelde, want dat klonk
heel anders dan: je bent don
kerbruin aan het spelen."
Pianist Coen van Orsouw herin
nert zich: „Toon riep vaak: ik
weet wel dat je goed piano kunt
spelen, maar doe nou eens ge
woon de helft minder." On
danks dat de repetities reuze
gezellig waren en altijd veel lan
ger duurden dan eigenlijk de
bedoeling was, vergde Hermans
veel van zijn muzikanten. Van
Orsouw: „Nadat ik met hart
klachten in het ziekenhuis was
opgenomen, vroeg Toon aan
mijn cardioloog of ik 's avonds
mocht spelen. Het was op eigen
risico, maar ik ging."
Vlak voor een voorstelling kreeg
Hermans altijd de zenuwen en
kon hij erg kortaf zijn, maar zo
dra het doek omhoog ging za
gen zijn muzikanten hem voor
hun ogen veranderen van een
zenuwachtige man in de Toon
Hermans die iedereen zich uit
zijn shows herinnert.
De dood van Riet viel Hermans
erg zwaar, hij was zo vol van
verdriet dat hij het bijna niet op
kon brengen om mee naar de
begraafplaats te gaan. Ondanks
dat hij nog een show schreef,
kostte optreden steeds meer
moeite, en veranderde hij in
een breekbare man. In 2000
nam hij nog een liedjes cd op,
maar het uitkomen ervan
mocht hij niet meer meema
ken.
Esther de Beer
Toon Hermans: De kleuren van
een clown, zaterdag, Nederland
3, 21.00 uur
Hoe ziet de publieke omroep van de toekomst er uit? Die vraag
stellen we hier aan bekende en minder bekende Nederlanders, die
allemaal iets met de omroep hebben of hadden. Vandaag: Gerard
Hulshof, oud- KRO-man en nu lid van de Raad voor Cultuur, die
het kabinet ook adviseert op mediagebied.
„Het is belangrijk dat de nieu
we publieke omroep zich zéér
sterk onderscheidt. Ze wordt
betaald uit overheidsgeld, ter
wijl het rendement de com-
merciëlen domineert. Dat zie
je daar terug in alle program
ma's, ook de journalistieke.
Die liften mee op alle hypes.
Sponsoring en reclame maken
het voor de kijker moeilijk: is
dit informatie of amusement?
Dat moet bij de publieke om
roep zuiver zijn, en daarom
moet er dus ook géén Ster-re
clame meer zijn.
De nieuwe publieke omroep is
klein, maar ook zo groot dat
zij haar kerntaken kan doen,
zonder overheidsbemoeienis.
In plaats daarvan komt er een
prestatie-overeenkomst, zoals
in België. De publieke omroep
moet zich dan elk jaar verant
woorden voor wat ze doet.
Daarnaast komt er een Raad
van Advies, waarin alle maat
schappelijk stromingen zijn
vertegen-
woordigd.
Maar het be
langrijkste is
een rechs-
treeks con
tact met kij
ker en luiste
raar, door actieve communi
catie. Daarvoor zijn de om
roepverenigingen niet meer
nodig. Samen vertegenwoor
digen ze nauwelijks meer de
samenleving, en van iedere
omroep op zich is ook niet
duidelijk voor wie ze nou pre
cies staat. Als de TROS dan
roept dat zo de democratie
verdwijnt, dan roep ik: onzin.
De TRÓS-leden hebben geen
enkele invloed op de andere
omroepen, en vice versa.
Gerard Hulshof.
Foto: RvC/Rob Hendriksen
De huidige verenigingen kun
nen zich omvormen tot pro-
duktiebedrijven, die net als
andere marktpartijen pro
gramma's gaan maken. De
publieke omroep krijgt een
kleine staf, die zich voorname
lijk richt op nieuws. De rest
koopt ze op de markt. Verder
moeten we geen middelen
verspillen. Twee zenders is ge
noeg. Daar kunnen dan the
makanalen naast bestaan, zo
als voor kin
deren.
Ik heb een
groot deel van
alle ontwikke
lingen van
dichtbij mee
gemaakt, en
gezien dat er steeds alleen
maar reparatiewetgeving werd
toegepast, terwijl het bestel
zelf nooit is gemoderniseerd.
Vooral bestuurlijk is dat een
probleem. De Raad van Be
stuur zit wel aan het stuur,
maar niet aan de versnelling
spook. Daar moeten we nu
eens van af."
Patrick van den Hurk
Reageren? media@hdc.nl
dorp/anp - Vrouwen
belle gaat op de glos-
rom zo een jongere
uep te bereiken. Vanaf
11 lag ligt de eerste editie
>elle YOUNG in de
s, waarin de bladen-
lP s proberen vrouwen te
:n 'die nog aan het be-
1 hun zelfstandige le-
f lan', zo schetste een
u voerster de uitgave
11 n.
a ditionele Libelle be-
imiddels al ruim 75
1 speelt volgens de
ouw 'een belangrijke
iet leven van müjoe-
iderlandse vrouwen',
n rol ook voor jonge-
ressen te gaan spelen,
ibelle eens per kwar-
:t het nieuwe blad, be-
voor vrouwen van 20
tot 28 jaar. Het jongere zusje
van Libelle bevat volgens de
woordvoerster zonnig en po
sitief nieuws.
„Maar het blad is ook duide
lijk en confronterend, met de
heel eigen, herkenbare Libel
le 'look feel'.
Libelle geeft trouwens ook
twee andere glossy's uit,
maar die zijn bedoeld voor
de traditionele Libelle-doel-
groep."
Met YOUNG willen de redac
teuren de connecting gene
ration' bedienen. Dat zijn
vrouwen die in de laatste fa
se van hun studie zitten, of
met hun eerste baan bezig
zijn. Ze hebben een grote be
langstelling voor (betaalbare)
mode, cosmetica, note
books, mp3-spelers en mo
bieltjes.
Rotterdam - Kim-Lian van der
Meij (24) ziet het wel zitten, een
'freaky' outfit. Maar Co Rowold
(28) moet er nog even over na
denken. Hoe ze in Ahoy' staan,
weten ze dus nog niet, maar dat
het een supershow wordt is ze
ker. Jetix-gezichten Kim-Lian
en Co presenteren morgen Jetix
Planet Live in Ahoy', vanaf even
voor vieren op de kinderzender.
Dan staan ze op het podium in
de zaal tegenover tienduizend
gillende kinderen. Eng? „Nee,
televisie is veel enger", vindt
Co. „Dan sta je naar het glazen
plaatje van de camera te kijken,
zonder dat je weet tegen wie je
nu eigenlijk praat. Bij zo'n show
als deze heb je veel meer inter
actie." Kim-Lian denkt daar
toch anders over. „Dit is een
enorm publiek en het is ook
Co Rowold doet verslag op het
podium, Sita neemt backstage
voor haar rekening.
Foto: GPD/Jetix/PR
meteen een live-programma.
Dat betekent dat je een balans
moet zoeken in het presente
ren, zodat de mensen thuis én
in de zaal het naar hun zin heb
ben."
De lijst met artiesten die langs
komen is uitgebreid. Zo treden
onder meer Chipz, Lange Frans
en Baas B, Girls Aloud en Men
2B op. En er is een surprise act.
„Maar daar zeggen we nog niks
over", zegt Kim-Lian geheim
zinnig. „Weet jij ook al wie het
is!", roept Co. Zelfs voor hem is
het een verrassing, maar hij
hoopt op Jennifer Lopez.
Voorafgaand aan de echte show
's middags is er vanaf negen
uur een backstageverslag van
de andere Jetix-presentatoren
Sita en Léon. Zij interviewen de
artiesten, kijken bij repetities en
soundchecks in de zaal, en la
ten zien hoe het er achter de
schermen aan toe gaat. „Het
grootste gedeelte van de arties
ten kennen we al. Die zijn
langsgeweest in onze program
ma's bij Jetix. Vijf minuten voor
de show begint, wordt iedereen
een beetje hyper. Dan is het wel
even spannend, maar verder is
het heel leuk. Vorig jaar waren
er zelfs een paar een balletje
aan het trappen in de gangen",
aldus Co.
Kim-Lian (Kids Top 20) en Co
(The MAX) presenteren hun
programma's bij Jetix altijd in
een studio vol enthousiaste kin
deren. Eén van de leukste doel
groepen, vindt Kim-Lian. „Kin
deren zijn heel onbevangen en
enthousiast. We komen met de
Kids Top 20 ook op scholen
langs en dan merk je dat ze er
echt naar toe leven." Ook Co
kan het prima vinden met de
jonge kijkers. „Er zitten altijd
een paar ettertjes bij, die vind ik
het leukst. In The MAX hebben
we een onderdeel waarbij ze
vragen moeten beantwoorden
en bij een fout antwoord krij
gen ze een bak vla over zich
heen. Die kinderen lachen zich
dan een breuk."
Ze kunnen nog gewoon over
straat zonder dat er van alle
kanten kinderen op hen afvlie
gen. „Ik kan gewoon bood
schappen doen, hoor", zegt Co.
„Tenzij ik onderweg langs een
school kom waar net pauze is."
Ook bij Kim-Lian valt het wel
mee. „Mijn rode haar is echt
mijn blikvanger, dus als ik een
petje op doe, val ik al een heel
stuk minder op." Bovendien
zijn de kinderen niet zo verve
lend. Co: „De ouders zijn vaak
veel irritanter. Die duwen hun
kinderen naar voren of komen
zelf een handtekening vragen."
Het is de vijfde editie van het
jaarlijkse live-evenement. Tij
dens de show wordt de Jetix
Planet Live Award uitgereikt
aan de populairste artiest of
groep. Ook treedt de jaarwin
naar van Doe je Ding op.
Ruth van Beek
Jetix Planet Live, morgen vanaf
15.55 uur op Jetix
j-am/anp - SBS Broad-
,tj egint op 1 september
d iwe digitale televisie-
11V10. Deze zender gaat
2I gen per week nieuws
d reld van showbizz, en-
!nt, televisie en theater
v
e r het nieuwe kanaal is
[5 [ramma Shownieuws,
0 e dag op SBS 6 is te
a wnieuws zal dagelijks
u worden herhaald, ge-
s( ;rd en uitgebreid.
ce 10 bereidt SBS Broad-
20 t lancering van andere
vi igitale televisiezenders
;r in maart presenteerde
,e illieux, voorzitter van
van Bestuur van SBS
a; ting, al plannen voor
ale kanalen: het doe-
anaal 'Klussen en Wo-
lender 'I Love' met se-
le jaren '70 en '80 en
Vibes', met tips over
1 trends en vrijetijdsbe-
Vanneer deze kanalen
gaan, moet nog wor-
j, lid.
ia ernaam met het cijfer
s ezer dagen in. Deze
akte John de Mol na-
ra kend dat zijn nieuwe
u Tien gaat heten. TV
t omstreden naam uit
j rieden. Joop van den
e ogde met de naam
>t( ider spatie) eind jaren
y ederlandse commerci-
r te beginnen.
George Bush zou niet in het Witte
Huis zitten als Dallas er niet was ge
weest. Dat beweert althans Larry Hag
man, de man die dertien jaar lang ge
stalte gaf aan J.R. Ewing, de grootste
televisieschurk aller tijden. Een ge
sprek over televisie, orgaandonatie en
politiek.
door Berrit de Lange
Amsterdam - 21 november 1980 is de
datum die het leven van acteur Larry
Hagman op zijn kop zette. Op die dag
zaten 350 miljoen mensen in 57 lan
den aan de buis gekluisterd om te
zien wie J.R. had neergeschoten in
Dallas. „Dat was het moment waarop
ik me realiseerde dat we met Dallas
iets hadden neergezet dat gigantische
proporties zou aannemen. Linda
Gray, die mijn vrouw Sue Ellen speel
de, en ik waren tien jaar lang de ko
ning en de koningin van de showbizz.
Niet alleen in Amerika, maar overal
ter wereld", herinnert de inmiddels
73-jarige Larry Hagman zich.
Hét moment ook om bij de producers
aan te dringen op een fikse salarisver
hoging. Het succes van de serie over
de steenrijke oliefamilie Ewing kwam
immers voor een groot deel op het
conto van Hagman, die op onnavolg
bare wijze de achterbakse, vrouwen-
verslindende en manipulerende J.R.
neerzette.
Gek genoeg heeft Hagman geen
doorwrochte analyse paraat over een
van de grootste televisiehits aller tij
den, sinds kort weer elke donderdag
avond te zien bij BNN. „Dallas draai
de om universele thema's als seks,
hebzucht, overspel en keiharde busi
ness", vertelt de geboren Texaan met
de zo typerende knauwende tongval.
„Eigenlijk was het niet erg realistisch:
drie miljonairs, Jock, Bobby en J.R.,
die samen met hun echtgenotes in
het ouderlijk huis wonen. Ieder stel
had slechts een eigen slaapkamer op
Southfork Ranch. Zodra je je eerste
miljoen op zak hebt is toch het eerste
wat je doet een eigen stulpje kopen?
Zo niet in Dallas."
De economische recessie in de jaren
tachtig kwam Dallas niet slecht uit,
aldus Hagman. „Mensen konden het
zich niet veroorloven om uit te gaan,
dus bleven ze thuis en keken televi
sie. Dat was voor ons prettig." Opval
lend is dat Hagman over zijn vroegere
collega's spreekt alsof ze familie zijn.
'Papa' Jock Ewing (gespeeld door wij
len Jim Davis) en 'mama' Miss Ellie
(Barbara Bel Geddes) waren de eni
gen die ontbraken op de Dallas-reü
nie op Southfork Ranch in november
vorig jaar. Hagman: „Met mama gaat
het goed, maar ze leeft nogal terugge
trokken." Hij gaat nog regelmatig ja
gen met Patrick Duffy (Bobby Ewing),
en met Linda Gray gaan Hagman en
zijn vrouw nog zo'n twee keer per
maand uit eten.
Hagman is trots op zijn inmiddels 51-
jarige huwelijk met Maj. „Tien huwe
lijken in vijftig jaar komt vaker voor
dan twee mensen die het vijftig jaar
lang met elkaar volhouden." Werken
doet hij niet meer. „Dankzij Dallas
hóef ik niet meer te werken. Wat ik
doe is puur voor de lol. Zoals reizen
om de Dallas-dvd's te promoten." In
de bioscoop was hij in 1995 te zien in
Larry Hagman nu, nog altijd met de onafscheidelijke Stetson op het hoofd. „Ik
ben nu 73 jaar en ik heb nooit mijn mond gehouden. Waarom zou ik dat nu op
eens wel gaan doen?" Foto: GPD/Koen van Weel
Oliver Stone's Nixon en in 1998 in
Primary Colors van Mike Nichols,
naast onder anderen john travolta en
Emma Thompson.
Recyclen
Een groot deel van zijn tijd spendeert
Hagman tegenwoordig aan liefdadig
heidswerk voor de Amerikaanse Nier
stichting, die het belang van orgaan
donatie uitdraagt. Zelf onderging hij
bijna tien jaar geleden een levertrans
plantatie, sindsdien voelt hij zich her
boren. „Als ik die lever niet had ge
kregen, zou ik hier nu niet zitten.
Mijn motto is: recycle jezelf. We recy
clen glas, papier, aluminium, auto
banden, maar waarom niet ons li
chaam? Zelf heb je je organen niet
meer nodig als je dood bent, maar je
kunt nog wel levens redden. In Ame
rika is er een nijpend tekort aan do
noren. Ik begreep dat in België ieder
een donor is, tenzij je aangeeft dat
niet te willen. Van die aanpak ben ik
groot voorstander."
Hagman oogt energiek en ontspan
nen. Hij gaat 's avonds om half acht
naar bed, 's ochtends om vijf urn-
staat hij op. Geruchten over overma
tige drankconsumptie en drugsge
bruik zijn louter gebaseerd op leu
gens, stelt de acteur. In zijn autobio
grafie Hello Darlin': Tall (And Absolu
tely True) Tales About My Life, heeft
hij alle 'indianenverhalen' over zijn
levensstijl vier jaar geleden proberen
te ontzenuwen. En deed hij en pas
sant ook nog zijn bijna-doodervarin-
gen, onder meer als gevolg van lsd-
gebruik, openhartig uit de doeken.
„Er zijn talloze boeken vol leugens en
onzin over mij geschreven, maar er is
nooit iemand langs geweest om me te
interviewen. Ik wilde gewoon dat
mijn kant van het verhaal eens ge
hoord zou worden.
Hardnekkig is ook zijn vermeende
kennis van de oliebranche. „Mensen,
ook zakenlui, hebben jarenlang ge
dacht dat ik een groot oliekenner
was, puur omdat J.R. zo succesvol
was. Nou, ik wist er echt geen bal van
af, behalve hetgeen in mijn script
stond. Ik heb een keer 150 duizend
dollar meegegeven aan een vent die
kwam voorrijden in een blinkende
Lamborghini, om te investeren in
olie. Nooit meer iets van terugge
zien."
Bijbelclubs
Dat mede-Texaan George W. Bush
nog meer geld is kwijtgeraakt in de
oliebusiness doet hem goed. „Ik kan
wel zeggen dat ik als J.R. voor hem de
weg naar het Witte Huis heb gepla
veid", lacht Hagman. „Ik ben geen
Bush-fan, om het zacht uit te druk
ken. Daar betaal ik ook een prijs voor.
De Republikeinen hebben bijbelclubs
in het hele land, bij elkaar tiendui
zenden gelovigen, die niets anders
doen dan afvalligen bellen. Ze heb
ben mij wel eens tien dagen lang elke
minuut van de dag gebeld om te ver
tellen hoe slecht ik wel niet ben. Om
dat ik niet van Jezus Christus en
George Bush, in hun ogen dezelfde
persoon, hou. Krankzinnig, ik noem
ze Bush's SS."
Desondanks is Hagman niet van plan
zich de mond te laten snoeren^
.Amerika vandaag de dag is ronduit
fascistisch. De sfeer is te vergelijken
met die in Duitsland vlak voor de op
komst van het Derde Rijk. George
Bush en zijn volgelingen willen heel
Amerika beheersen, en met het presi
dentschap, het Hooggerechtshof, het
Parlement en de Senaat zijn ze hard
op weg. Kijk naar de Irak-oorlog, die
is volledig gebaseerd op leugens. Ik
ben nu 73 jaar en heb nooit m'n me
ning onder stoelen of banken ge
stopt, dus waarom zou ik dat nu wel
doen? Ik wil mensen laten inzien dat
ze worden voorgelogen en belazerd.
Wat kan Bush mij maken? Hij kan
zijn bloedhonden van de bijbelclubs
op me aftsturen. So what?"
Als teken dat het gesprek ten einde is,
haalt Hagman zijn onafscheidelijke
Stetson-hoed tevoorschijn. „Op naar
het Van Gogh-museum. Je ziet, ik heb
een fijn leven."
Dallas, elke donderdag om 23.30 uur
bij BNN. Nederland 2
