Israël later weg uit Gazastrook
BUITENLAND
Japanners boos op China en premier Koizumi
Vaker spanningen tussen Japan en China
Israël wacht lijdzaam, maar met ongeduld, op actie tegen Iran
Verschuiving
in verband met
rouwperiode
Paus als beschermheilige
Generaal Irak vermoord
Grens in Kashmir open
Talabani zal doodvonnis
van Saddam niet tekenen
Etnisch geweld in Iran
nten vluchten
geweld
Nairobi - Ongeveer
olifanten zijn het ge-
de Democratische Re-
Congo ontvlucht. De
hebben zich gevoegd bij
oten in het nationale
een Elizabeth in buur-
da. In het park
izabeth leven nu bijna
anten.
urg onder
role in Angola
ngola krijgt de uitbraak
marburg-epidemie lang-
iaar zeker onder contro-
zeggen autoriteiten in
st-Affikaanse land. Het
chtige virus, waarbij
isterven door hevige
en, heeft al meer dan
is geëist.
an beginnen
enzender
De uit Afghanistan ver-
Taliban zijn een radio-
begonnen om berichten
eAmerikanen en tegen
ring van president Kar-
ispreiden. De zender
ace of Shariat (de islami-
etgeving), net als in de
ïelft jaren '90 toen de
nog de dienst uitmaak-
(ghanistan.
minister
veroordeeld
kn - De voormalige
ninister van binnen-
aken Manfred Kanther
en veroordeeld tot an-
jaar cel voorwaardelijk
eldboete van 25.000
rhet illegaal sluizen
van de CDU naar het
ind. De rechtbank in
len oordeelde dat
in de affaire te kwader
eeft gehandeld.
ie rolt
ibende op
politie heeft een
I ade opgerold die vanuit
in elk geval twee ton he
eft gesmokkeld naar
id, Duitsland, Bulgarije
edonië. Ruim 600 kilo
in beslag genomen,
rdachten zijn een Turk
ünchen woont, en een
4S Beiden zijn, met nog
ihten, opgepakt. Het
duurde een jaar.
lichamen in
>k gevonden
Het dodental door het
|n4ivan een fabrieksge-
Bangladesh is opgelo-
Sinds vrijdag haal-
lingswerkers 20 licha-
londer het puin van-
)g 100 mensen worden
Het gebouw stortte vo-
einde in, mogelijk door
dofte boiler. Sindsdien
H mensen levend onder
vandaan gekomen.
3>sconi
t niet af
)e Italiaanse premier
dusconi heeft toch niet
lag aangeboden aan
it Carlo Azeglio Ciampi.
«gisteravond na af-
ieen gesprek met de
m it. Eerder op de dag
zijn bondgenoten aan-
ddat hij zijn ontslag
u bieden. Meteen daarna
in Ciampi een nieuw
5 krijgen om een rege-
5 urmen. Dat was het re-
een akkoord dat
had bereikt over te-
van de Christen-Demo-
1DC), die vrijdag uit de
waren gestapt.
irners in
ip tegen straf
Zes bewoners van
idje Pitcairn zijn giste-
- troep gegaan tegen hun
or] fling wegens seksueel
van minderjarige
'jens de mannen
retten op basis waarvan
«oordeeld niet geldig
fmeenschap, die in
rd gesticht door de
van de Bounty. De
de helft van de man-
olking van het ei-
en in oktober ver-
omdat ze gedurende
meisjes zouden heb-
Volgens hun ad-
Groot-Brittannië
jke bevoegdheid op
eiland, dat slechts
kilometer groot is,
bewoners, die
maal directe afstam
de legendarische
Korea legt
ntrale stil
rd-Korea heeft de
in Yongbyon stil-
onduidelijk waar
waarnemers vrezen
teriaal voor kernwa-
gemaakt. Noord-
februari gezegd
d kernwapens bezit.
dinsdag 19 april 2005
jeruzalem/anp-rtr-afp - De te
rugtrekking van Israël uit de Pa
lestijnse Gazastrook deze zomer
wordt met ruim drie weken uit
gesteld. De Israëlische premier
Sharon maakte gisteravond dui
delijk dat de ontruiming niet op
20 juli begint. Met het uitstel
komt hij tegemoet aan religieu
ze gevoeligheden bij de kolonis
ten die moeten verkassen.
Van verscheidene kanten was
Sharon gevraagd de ontruiming
van joodse nederzettingen, die
een maand gaat duren, uit te
stellen om te voorkomen dat
die samenvalt met een joodse
rouwperiode. Het gaat daarbij
om de jaarlijkse herdenking van
de verwoesting van joodse tem
pels in de oudheid.
Israël wil zijn joodse kolonisten
uit alle 21 nederzettingen in de
Gazastrook en uit vier van de
120 nederzettingen op de Wes
telijke Jordaanoever terugtrek
ken. Het betreft 9000 mensen.
Een rabbijn noemde op de Isra
ëlische radio een verhuizing tij
dens de gedenkperiode niet ge
past. Sharon stelde dat er alles
aan moet worden gedaan „om
het de mensen makkelijk te ma
ken door deze crisis te komen".
Het Israëlische hooggerechts
hof stelde tegenstanders van de
terugtrekking uit de Gazastrook
gisteren in het ongelijk. De cri
tici hadden het hof gevraagd de
wet die de weg vrijmaakt voor
die terugtrekking te blokkeren.
Protesten in Gaza: een Israëlische jongen kijkt hoe politiemensen het verkeer om brandende autobanden heen loodsen. Foto: Reuters
Israël gaat ondertussen door
met de uitbreiding van neder
zettingen op de Westelijke Jor
daanoever. De overheid nodig
de bedrijven uit om offertes in
te dienen voor de bouw van
vijftig huizen in de joodse ne
derzetting Elkana.
Amerika gaat Israël om ophel
dering over het bouwproject
vragen. Een woordvoerder van
het Witte Huis wees er in onge
bruikelijk krachtigetermen op
dat Israël, een van de trouwste
bondgenoten, „geen nederzet
tingen mag uitbreiden".
De reprimande uit Washington
komt een week na het overleg
in de Verenigde Staten tussen
de Amerikaanse president Bush
en premier Sharon. Bush druk
te Sharon toen op het hart zich
te houden aan de verplichtin
gen die voortvloeien uit de zo
geheten routekaart naar de vre
de. In dit stappenplan staat on
der meer dat Israël nederzettin
gen op de Westelijke Jordaan
oever niet mag uitbreiden.
Het geweld in de Gazastrook
lijkt geleidelijk op te laaien na
een langere periode van relatie
ve rust. Israëlische militairen
schoten in het noorden van de
Gazastrook een jonge Palestijn
dood die op zijn land werkte.
In het zuiden van de Gaza
strook aan de grens met Egypte
verwondde een Palestijnse
scherpschutter twee Israëlische
militairen. De militante Pales
tijnse organisatie PRC eiste de
verantwoordelijkheid voor de
actie op.
tokyo/gpd-reuters - Japanners hebben
het helemaal gehad met de tegen hen
gerichte protesten in China. Maar ze zijn
ook boos op hun eigen premier Junichi
ro Koizumi, die in hun ogen veel te laks
reageert op de oplopende spanningen
tussen beide landen. Zowel de Japanse
regering als veel burgers eisen dat China
officieel excuses aanbiedt voor de aan
houdende anti-Japan demonstraties in
Chinese steden, maar Peking heeft giste
ren nog eens onderstreept dat niet van
plan te zijn. De protesten hebben veel
schade aangericht aan Japanse eigen
dommen in China.
In hoofdredactionele commentaren in
Japanse kranten wordt de Chinese hou
ding scherp veroordeeld. „Dat deze de
monstraties zich alsmaar hebben kun
nen uitbreiden, komt omdat de Chinese
regering haar verantwoordelijkheid voor
dit gewelddadige en verwoestende ge
drag uit de weg gaat", schrijft de zaken
krant Nihon Keizai. „We dringen er bij
Peking op aan er alles aan te doen om
een herhaling van deze illegale acties te
voorkomen." De vrees bestaat dat de
slechter wordende relatie tussen beide
landen ook negatieve gevolgen zal heb
ben voor de onderlinge handel, jaarlijks
goed voor 178 miljard dollar.
De protesten in China vloeien voort uit
de introductie in Japan van een geschie
denisboek waarin het eigen militaire
verleden, waarvan China meerdere ma
len het slachtoffer is geworden, te roos
kleurig wordt voorgesteld. Ook is China
tegen een permanente zetel in de VN-
Veiligheidsraad voor Japan.
Uit een opiniepeiling in Japan blijkt dat
drie van de vier stemgerechtigden vin
den dat premier Koizumi de huidige cri
sis niet goed heeft aangepakt en meer
moet doen om de relatie met China en
Zuid-Korea, waar men ook boos is over
het nieuwe schoolboek, te verbeteren.
Vrijwel onmiddellijk nadat Koizumi in
2001 premier werd, is de relatie met Chi
na bekoeld. Belangrijkste reden was Koi
zumi's bezoek aan het Yasukuni monu
ment, waar oorlogsmisdadigers en Ja-
tokyo-peking/anp-rtr - Het bo
tert momenteel bepaald niet
tussen Japan en China. Beide
landen eisen excuses van elkaar,
maar zowel Tokyo als Peking is
niet van plan zich te veront
schuldigen voor oude én recente
spanningen. De ruzies spitsen
zich toe op het oorlogsverleden,
Taiwan, grondgebied en energie
winning. Hier een overzicht van
eerdere conflicten tussen Japan
en China.
1931: Japanse troepen bezetten
het noordoosten van China (dat
toen Manchuria heette).
1937: Japan valt vanuit Manch
uria de rest van China binnen
en neemt in december de stad
Nanjing in. Elf jaar later oor
deelt een Japans oorlogstribu
naal dat Japanse troepen in het
Nanjing-bloedbad 155.000
mensen hebben vermoord.
China houdt het op het dubbe
le.
1945: Japan geeft zich over na
dat atoombommen zijn ge
gooid op Hiroshima en Nagasa
ki en trekt zich terug uit China.
De Tweede Wereldoorlog is
voorbij.
Tijdens een van de vele protesten houdt een Chinese man de nationale vlag naast een pamflet dat aan
spoort geen Japanse producten te kopen. Foto: EPA
diplomatieke betrekkingen. Ja
pan zegt China's visie op Tai
wan ('de afvallige provincie') te
begrijpen.
1985: De Japanse premier be
zoekt de oorlogsbegraafplaats
Yasukuni waar oorlogsmisdadi
gers liggen. Dat leidt tot anti-Ja
panse protesten in China.
bezoekt China, zegt het lijden
van de Chinezen door toedoen
van Japan te betreuren, maar
biedt geen excuses aan voor het
Japanse brute oorlogsverleden.
1995: Premier Murayama biedt
luid en duidelijk verontschuldi
gingen aan voor de Japanse rol
in de Tweede Wereldoorlog.
1972: Tokyo en Peking starten 1992: De Japanse keizer Akihito 1996: Een nieuwe Japanse pre
mier bezoekt Yasukuni, tot ver
driet van China.
1998: De Chinese president
Jiang bezoekt Japan, het eerste
in zijn soort. Maar beide landen
kunnen het boek over het verle
den niet sluiten. China verlangt
schriftelijk excuus, Japan be
tuigt mondeling louter wroe
ging. China eist bovendien dat
Japan de Taiwanese zucht naar
warschau/anp-dpa - Een ruime meerderheid van de Poolse bevol
king wil dat paus Johannes Paulus II tot schutspatroon van het
Oost-Europese land wordt verklaard. Dat blijkt uit een enquête
van een onderzoeksbureau, dat gisteren is gepubliceerd. Circa 85
procent van de ondervraagden gaf aan dat ze hun onlangs overle
den landgenoot graag als beschermheilige zien. In alle lagen van
de bevolking zou daarover grote eensgezindheid bestaan.
bagdad/gpd-reuters - Generaal
Adnan Thabet, een topfunctio
naris op het Iraakse ministerie
van binnenlandse zaken is gis
teravond vermoord. Dat ge
beurde nadat hij de media had
verteld dat de gijzelingscrisis,
die de spanningen tussen soen
nieten en sjiieten heeft doen
toenemen, zwaar overdreven
was. Volgens hem was het ge
noemde aantal van 150 gegij
zelden veel te hoog. De politie
in Bagdad deelde mee dat en
kele uren na deze uitspraak tien
gewapende mannen het huis
van de generaal binnenvielen
en hem en zijn neef doodscho
ten.
Er doen al dagen de meest ver
warde verhalen de ronde over
de gijzeling. Een groep soennie
ten zou zo'n 150 sjiieten gevan
gen houden. Maar troepen die
het Iraakse ministerie van de
fensie afgelopen weekeinde
naar het stadje Madaen, 30 ki
lometer van Bagdad had ge
stuurd, vonden niets wat op
een massale gijzeling duidde.
Een vervolgactie gisteren lever
de fikse wapenvondsten op,
maar geen gegijzelde sjiieten.
Wel werd een boerderij ontdekt
waar auto's werden volgeladen
met explosieven voor zelf
moordacties. In het gebouw
stonden twee personenauto's
met ernaast twee zware bom
men van ieder ruim 100 kilo.
Ook was er een minibusje waar
explosieven in verstopt zaten.
Daarnaast werden zeker 30 op
afstand bedienbare ontstekers
aangetroffen en een aantal in
beton gegoten bommen, die
worden gebruikt bij aanslagen
langs wegen.
panse oorlogsslachtoffers worden her
dacht.
Vijfenveertig procent van de onder
vraagden vindt dat Koizumi met die be
zoeken moet stoppen. „Japan heeft
nooit offcieel zijn verontschuldigingen
aangeboden voor zijn oorlogsverleden,
zoals Duitsland. Dat is een van de rede
nen voor de huidige crisis", aldus een
59-jarige Japanner. Tweeënveertig pro
cent vindt echter dat Koizumu gewoon
naar het Yasukuni monument moet blij
ven gaan. „Tijdens de Tweede Wereld
oorlog zijn ook veel Japanners gesneu
veld, wat is er mis mee als we die her
denken", aldus een 35-jarige werknemer
van een Japans verzekeringsbedrijf.
definitieve grens tussen de twee
landen mag worden. Dat is vol
gens hem niet de manier om
het langdurige en hoogoplo
pende geschil tussen India en
Pakistan te beslechten.
De Pakistaanse president was
vier jaar geleden in India maar
het overleg met de toenmalige
premier mislukte. Volgens
Musharraf was toen sprake van
„spanning en bitterheid. Nu
heerste harmonie en hoffelijk
heid".
De heren hebben afgesproken
om meer openbaar vervoer tus
sen beide landen te laten rij
den. Het bezoek was oorspron
kelijk bedoeld om Musharraf
informeel zondag een cricket
wedstrijd tussen Pakistan en In
dia bij te laten wonen. Pakistan
won.
new delhi/anp-rtr - India en
Pakistan hebben gisteren de
grens in Kashmir opengesteld.
De openstelling van de zogehe
ten wapenstilstandsgrens moet
het vredesproces tussen de
twee landen verder helpen,
maakten de regeringen van In
dia en Pakistan gisteren be
kend.
Met de maatregel besluit de Pa
kistaanse president Pervez
Musharraf een succesvol be
zoek aan India. De Indiase pre
mier Manmohan Singh noem
de het vredesproces „onom
keerbaar". Beide leiders ston
den naast elkaar terwijl Singh
een gezamenlijke verklaring
voorlas, en dat komt niet vaak
voor.
Musharraf zei eerder nog dat de
wapenstilstandsgrens niet de
onafhankelijkheid afwijst, maar
dat weigert Tokyo.
2001: Alweer een nieuwe Ja
panse premier bezoekt Yasuk
uni, dat opnieuw leidt tot on
derlinge spanningen.
2004: Een Chinese kernonder
zeeër dringt de Japanse wateren
binnen. Per ongeluk, zegt Pe
king. Japan is toch al bezorgd
over de uitbreiding van China's
militaire apparaat in de afgelo
pen jaren.
2005: Miljoenen Chinezen zet
ten hun handtekening tegen
een Japans verzoek voor een
permanente zetel in de VN-Vei
ligheidsraad.
Gewelddadige anti-Japanse
protesten in China nadat Japan
een geschiedenisboek goed
keurt. Critici stellen dat Japan
daarin opnieuw zijn eigen brute
oorlogsverleden wegmoffelt.
Japan gooit olie op het vuur
door aan te kondigen particu
liere bedrijven gaswinning te
gunnen in een deel van de
Oost-Chinese Zee. China zoekt
daar al lang naar gas, maar vol
gens Japan veel te dichtbij To
kyo's 'exclusieve economische
zone'.
Beide landen ruziën ook nog
over een aantal onbewoonde
eilanden in de Oost-Chinese
Zee.
teheran/gpd-rtr - In Iran zijn
de afgelopen dagen 200 men
sen gearresteerd na etnisch ge
weld in het olierijke zuidwesten
van het land. Er viel tenminste
een dode. De autoriteiten be
schuldigen buitenlandse tv-sta-
tions ervan de onlusten te heb
ben aangewakkerd.
Etnische arabieren in Khuzes-
tan raakten vrijdag en zaterdag
slaags met de politie en sloegen
alles wat op hun weg kwam
kort en klein, nadat een vervals
te brief was opgedoken waarin
gesuggereerd werd dat de ara
bieren zouden moeten verhui
zen naar een ander deel van het
land. „De meeste arrestanten
zijn jong en onschuldig. De
echte criminelen zijn degenen
die het geweld hebben uitge
lokt. Zij blijken banden te heb
ben met anti-Iran gezinde te
stations", aldus minister Ali Yu-
nesi. De bewindsman noemde
geen namen, maar parlementa
riërs hebben opgeroepen de
arabische zender al-Jazeera het
land uit te zetten.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
netanya/gpd - „Israël moet de
Iraanse kerninstallaties bombar
deren. Niet morgen, maar nog
vandaag!" De noodkreet van
een opgewonden toehoorder
vond geen respons.
Een uitgelezen gezelschap de
fensiedeskundigen kwam deze
week op een academische con
ferentie in Netanya tot de slot
som dat Israël weinig anders
kan doen dan afwachten en
zich militair voorbereiden op
het ergste. Dat is ook de officië
le positie. „Israël treft alle mo
gelijke maatregelen om zich te
verdedigen, maar is niet van
plan een antwoord te verschaf
fen op wat een internationaal
probleem is," zei premier Sha
ron vorige week.
In zijn besprekingen met de
Amerikaanse president George
Bush stond de kwestie Iran
hoog op de agenda. Helemaal
eens werden ze het niet. Op het
ministerie van defensie in Tel
Aviv is men ongeduldiger dan
in het Pentagon. De Israëlische
militaire inlichtingendienst
denkt dat Iran al binnen een
paar maanden het punt bereikt
waarop het voor de ontwikke
ling van een kernwapen niet
langer afhankelijk is van andere
partijen. De Amerikanen daar
entegen rekenen in jaren.
Israël zou het liefst zien dat
Veiligheidsraad onmiddellijk
sancties afkondigt tegen Iran,
maar president Bush vreest dat
daarvoor onvoldoende interna
tionale steun bestaat. Hij lijkt
bereid de diplomatieke inspan
ningen van Engeland, Frankrijk
en Duitsland een kans te ge
ven. Israël heeft besloten zich
bij het Amerikaanse beleid neer
te leggen, niet alleen uit solida
riteit maar ook omdat een mili
taire operatie verre van simpel
is. „We moeten alle alternatie
ven aanwenden voor we iets
heel ingewikkelds doen," zei
onlangs generaal-majoor Elie-
zer Shakedi, de commandant
van de Israëlische luchtmacht.
In 1981 vernietigden Israëlische
F-16 straaljagers de in aan
bouw zijnde Iraakse kerncen
trale in Osirak. Iran heeft daar
uit lering getrokken en de in
stallaties die te maken hebben
met zijn kemwapenproject
over het hele land verspreid,
soms diep onder de grond. Een
aanval op Iraans nucleaire in
frastructuur wordt daarom in
derdaad „iets heel ingewik
kelds".
Dr. Reuven Pedatzur, voorzitter
van de conferentie in Netanya,
gebruikt liever het woord „on
mogelijk", ook al omdat er te
weinig feitelijke kennis over de
Iraanse nucleaire installaties
voorhanden is. Hij meent dat
de Verenigde Staten het werk
moeten opknappen, in de
hoop dat de Europeanen zullen
begrijpen welk een gevaar een
nucleair Iran vormt voor de
wereldvrede. „Europa denkt
dat het met een Iraanse bom
kan leven, en ik heb lange tijd
hetzelfde gedacht," vertelde
professor Gerald Steinberg de
deelnemers aan de conferentie.
Maar nu de hervorming in Iran
op niets is uitgelopen en de
conservatieven sterker zijn dan
ooit, heeft hij zijn mening her
zien. De echte besluitvormers
in Iran zijn niet de mannen die
met de Europeanen spreken
maar de leden van de Sji-ïti-
sche Raden. Niemand daar be
grijpt iets van het westen, en
nog minder van Israël, betoog
de hij. Alleen al daarom is het
onjuist te veronderstellen dat
Iran in een toestand van nucle
air machtsevenwicht kan ver
keren met Israël. Iran voert
oorlog „met afstandsbedie
ning" - via bijvoorbeeld een
organisatie als de Libanese
Hezbollah - en dat maakt de
toestand extra gevaarlijk.
Voor een ander soort geluid
zorgde dr. Avner Cohen, die
eind jaren negentig in botsing
kwam met de Israëlische mili
taire censor bij de voorberei
ding van een boek over de ma
nier waarop Israël de productie
van zijn kernwapens geheim
wist te houden. „Iran mag dan
weinig begrijpen van Israël,
maar begrijpen wij de Iraniërs?
vroeg hij zich hardop af.
Volgens Cohen, tegenwoordig
hoogleraar in Haifa, staat het
lang niet vast dat Iran binnen
kort bekend zal maken dat het
over een atoombom beschikt.
Hij acht het heel goed mogelijk
dat de ayatolla's zullen beslui
ten een politiek te volgen van
„nucleaire dubbelzinnigheid",
zoals Israël al vijftig jaar doet.
Met andere woorden: geen offi
ciële bevestiging, maar ook
geen harde ontkenning. Cohen
gaat er van uit dat er binnen
het Iraanse leiderschap druk
wordt gediscussieerd over de
nucleair politiek en het gevaar
van een Amerikaans militair
optreden zal in die discussie
zonder twijfel een rol spelen.
TOYOTA
londen/anp - Jalal Talabani, de nieuwe president van Irak, zal niet
zijn handtekening zetten onder het doodvonnis, mochten de rech
ters de afgezette dictator Saddam Hussein ter dood veroordelen.
Talabani zei dat in een
gisteren door de BBC
gepubliceerd vraagge-
sprek. Talabani zegt
uit principe tegen de
doodstraf te zijn. Hij
legt uit al eerder actie
te hebben gevoerd om
de doodstraf uit de
wereld te helpen. De
Iraakse president geeft
wel aan dat zijn twee
vice-presidenten er
over zouden kunnen
beslissen. „Het presi
dentschap bestaat uit
drie mensen. Die
moeten beslissen. Dus
ik kan afwezig zijn. Ik
kan op vakantie gaan
en de andere twee la
ten beslissen." Tala
bani (71) vreest dat hij alleen staat in zijn standpunt. De andere
nieuwe bestuurders van het land, en de meeste Irakezen, zien Sad
dam het liefst zo snel mogelijk ter dood veroordeeld.
President van Irak, Jalal Talabani. Foto: EPA
