Ecosysteem
takelt steeds
sneller af
BUITENLAND
De laatste gondeliers van Istanbul treuren
Slecht weer hindert hulpverlening op Nias
Zimbabwe houdt adem in bij parlementsverkiezingen
1300 Wetenschappers slaan alarm
Spanjaard sloeg 755 kilo
dynamiet op in de garage
Nog even
donderdag 31 maart 2005
f
i
Al 600 jaar roeien de gondeliers van Istanbul hun vrachtjes over de
Gouden Hoorn. Het einde lijkt in zicht. Foto: GPD/Robert Hubert
Ahmet probeert zijn kleinkin
deren over te halen om het
werk van hem over te nemen.
„Ik vertel ze het bekende ver
haal van Nasrettin Hoca. Op
een dag vroeg iemand de volks
heilige waarom de mensen de
hele dag door op en neer voe
ren over de Halic.
Nasrettin Hoca antwoordde:
.Als alle mensen aan één kant
blijven, verliest de aarde zijn
evenwicht, en vallen we eraf,"
aldus Ahmet.
oslo/anp - Mensen beschadigen
in een steeds sneller tempo en
ook steeds ingrijpender de toch
al fragiele ecosystemen op aar
de. Ongeveer 60 procent van de
ecosystemen op onze planeet is
momenteel vervuild of er wordt
een te groot beslag op gelegd.
De kwaliteit van het leven op
aarde is in toenemende mate in
gevaar, onder meer wegens
mogelijk gevaarlijke klimaatver
anderingen of door de uitbraak
van nieuwe ziekten.
Dat staat in een gisteren ver
schenen rapportage van ruim
1300 wetenschappers uit 95
landen.
In hun 'Millennium Ecosystem
Assessment' stellen ze dat de
degradatie van natuur en mi
lieu op aarde vooral een bedrei
ging is voor de ontwikkelings
landen. Het zijn namelijk vooral
de armsten op aarde die het
meest lijden onder de aantas
ting van de ecosystemen.
De doelstellingen van de Ver
enigde Naties om in 2015 grote
vooruitgang te hebben geboekt
op het gebied van armoedebe
strijding en duurzame ontwik
keling worden door de milieu
schade sterk ondermijnd.
In een reactie op het rapport,
het eerste in zijn soort, sprak
VN-baas Kofi Annan gisteren
dan ook van een „alarmeren
de" analyse, waaraan de inter
nationale gemeenschap niet
voorbij kan gaan.
Volgens het rapport hebben de
mensen de ecosystemen op
aarde in de afgelopen vijftig jaar
meer aangetast dan in welke
andere periode dan ook. In hun
groeiende behoefte aan voed
sel, drinkwater, hout of energie
zijn bossen omgehakt voor
landbouwgrond, is de loop van
rivieren aangetast en heeft de
mens de natuur verwoest. Sinds
1945 is er meer grond beschik
baar gesteld voor landbouw
dan in de gehele achttiende en
negentiende eeuw bij elkaar.
De signalen staan op rood, zeg
gen de wetenschappers, die
pleiten voor rappe en radicale
wijzingen van beleid. Dat is
mogelijk door een betere sa
menwerking tussen overheden
en bedrijfsleven en door het be
ter naleven van internationale
afspraken.
=1
madrid/anp-rtr-dpa - De
Spaanse politie heeft een man
gearresteerd die 755 kilo dyna
miet in zijn garage had opgesla
gen. De partij springstof is bijna
vier keer de hoeveelheid die is
lamitische terroristen gebruik
ten bij de aanslagen van maart
vorig jaar in Madrid. Het gaat
ook om hetzelfde type (Goma 2
Eco) als bij de aanslagen in de
Spaanse hoofdstad.
De politie onderzoekt waarom
de man het dynamiet hamster
de. De verdachte is een explo-
sievendeskundige, die het spul
de afgelopen dertien jaar tij
dens zijn werk zou hebben ver
zameld. De politie zei gisteren
dat de man geen crimineel ver
leden heeft. Ook zou hij geen
banden hebben met radicale of
terroristische kringen.
Behalve het dynamiet trof de
politie 750 kilo ammoniumni
traat aan.
De kunstmest kan worden ge
bruikt voor het maken van,
bommen, zoals bij de aanslag
in 1995 op een overheidsge
bouw in het Amerikaanse
Oklahoma City.
charlottetown - Een zeehond blikt nieuwsgierig naar de fotograaf,
onbewust van de dreiging die achter hem opdoemt. Canadese pelsja
gers staan klaar voor de jaarlijkse slachtpartij onder de zeehonden,
die gisterochtend Nederlandse tijd begon. De Canadezen mogen dit
jaar 319.500 jonge zeehonden doden. Overigens zullen er geen foto's
komen van spierwitte zeehondenbaby's die dood worden geslagen,
want de jacht is tegenwoordig pas toegestaan nadat de dieren hun
witte vacht hebben verloren, ongeveer twee weken na de geboorte.
Foto: EPA
Reuters
aan de
'Als alle mensen aan één kant blijven, verliest de aarde zijn evenwicht, en vallen we eraf
53
66
.57
35
.40
,48
00
48
92
30
45
45
80
50
61
07
45
90
00
85
45
50
88
00
20
26
74
35
00
41
91
59
40
13
70
50
57
80
54
40
Mugabe vecht met zijn beproefde recept: ronkende retoriek en intimidatie
ftufdub is
ninele club
In - De rechtbank in Leu-
jeeft gisteren de Tuftufclub
[n criminele organisatie
impeld. De club streed in
triand en België tegen flits-
i en verkeersboetes, onder
door de palen in brand te
n. De rechter veroordeelde
lordvoerder van de Belgi-
afdeling tot een voorwaar -
e celstraf van zes maan-
n 500 euro boete wegens
atschap van de organisa-
e Tuftufclub, vernoemd
;en album van Suske en
1is inmiddels na zware
k opgeheven.
mier Libanon
iidt er mee op
et - De pro-Syrische Liba-
jremier Karami heeft gis-
zijn aftreden aangekon-
ïit boosheid over de wei-
g van de oppositie om met
nee te regeren. De oppo-
vil niet met Karami sa-
verken in verband met de
d op ex-premier Hariri,
gold als tegenstander van
rische invloed in Libanon.
Igische premier
iiotterd
iel - De Belgische premier
pfstadt heeft in het acade-
h ziekenhuis in Gent een
rbehandeling ondergaan.
Dfstadt was gisteren ver-
,.;d teruggekeerd van zijn
itieverblijf in Toscane we-
partklachten.
il ontvangt in
geposte kaart
- Zestig jaar na de Twee-
ereldoorlog heeft een Pool
post een kaart ontvangen
j in februari 1945 aan zijn
s had gestuurd. Hij zat
in Amerikaanse krijgsge-
:nschap, nadat hij in
rijk uit de Duitse Wehr-
it was gedeserteerd.
door onze correspondent
Fidan Ekiz
Istanbul - De gondels in Istan
bul varen al 600 jaar passagiers
over de Gouden Hoorn (Halic),
de belangrijkste haven van Tur
kije. Ooit voeren honderden
bootjes er dagelijks welgestelde
Turkse heren met bolhoed en
hun sjiek geklede dames voor
vijf cent de Halic, die uitmondt
in de Bosporus, over. Nu tovert
één passagier al een glimlach
op het gezicht van de oude
gondeliers. De bootjes zijn te
oud en de overtocht duurt te
lang. Turken rijden liever over
de Halicbrug. Maar de koppige
gondeliers laten zich niet uit
het veld slaan: „Het werk van
onze vaders moet worden
voortgezet. We zijn nog lang
niet moe." In één van zijn
songteksten vergelijkt de Turkse
zanger Teoman de metropool
Istanbul met een oude, dikke
vrouw, die sierlijk en mooi pro
beert te zijn door een overdaad
aan make-up. De miljoenen
stad is vergeven van bruisende
winkelstraten, chique restau
rants en trendy uitgaansgele
genheden. Anderzijds is alles
oud in Istanbul. De trams zijn
antiek, de moskeeën dateren uit
de oud Ottomaanse tijd en de
historische houten huizen uit
de 18e eeuw. Istanbul staat tus
sen het verleden en het heden
in, en dat maakt de stad zo
sprookjesachtig, vinden de Tur
ken.
Maar dat blijft niet lang meer
zo, vrezen de gondeliers bij de
visserwijk Sütlüce, aan de Halic.
Hun beroep dreigt te verdwij
nen. „Wie moet ons werk straks
overnemen?" zegt Ahmet
Genckurt (77). „Mijn zoons we
ten niet eens welk bootje van
mij is. Ik wil ze hier graag zien
in hun vrije uren, maar ze
snappen niks van de geschiede
nis. Zij willen alleen vrouwen
en bier." De Turk zit met vier
andere gondeliers in een klein
schippershuisje aan de baai van
de Gouden Hoorn. Uit het raam
van het hutje zijn 50 oude roei
bootjes te zien, die lijken te
wachten om gebruikt te wor
den. Aan de muur hangen ver
geelde krantenfoto's van de
vrienden 'in betere tijden'. En
een vaarrooster met hun na
men.
Ach, "zegt Ahmet, „Slechts één
van ons heeft vandaag gevaren.
Een jong stelletje dat een ro
mantisch tochtje naar de over
kant wilde maken." Veront
waardigd vervolgt Ahmet: „Hal
verwege vroeg de jongeman be
zorgd of hij de riemen moest
overnemen. Ik ben dan wel bij
na tachtig, maar roeien kan ik
als de beste." De vrienden wer
ken al langer dan vijftig jaar sa
men in de haven van Halic. „De
hele dag zitten we hier thee te
drinken en scheppen we op
over wie meer weet over de ge
schiedenis van de haven", zegt
Riza Bodur (55). Zijn vrienden
lachen. „Premier Erdogan heeft
ons beloofd dat we niet weg
hoeven. Hij komt uit de volks
wijk Kasimpasa, hier vlakbij.
Daarom begrijpt hij hoe be
langrijk dit werk is voor ons."
Het was Erdogan die twee jaar
terug het vissershutje liet bou
wen, legt hij uit. „Voor die tijd
stonden we in koude winterda
gen buiten te wachten op pas
sagiers." Tot laat op de avond,
want de gondeliers staan van
zeven uur 's ochtend tot soms
wel middernacht paraat. „Er
zijn gelukkig nog wel mensen
die naar de overkant willen va
ren. Het kost ze maar 7.50 lire
(40 eurocent) en als ik snel ben,
duurt het maar een half uur
tje," aldus Riza. Volgens Ahmet
zijn sommige mensen bang dat
de boot zal omkiepen. „Waar
schijnlijk denken ze: „Wat als
die ouwe straks midden op het
water een beroerte krijgt?" In
1967 verdronken twee passa
giers tijdens de overtocht, her
innert hij zich. „Maar ach, dat
was maar één keer."
onze correspondent
van der Linden
re - Robert Mugabe is er hele-
klaar voor en twijfelt niet aan de
/inning. Zimbabwe gaat vandaag
de stembus voor een nieuw par
it, een exercitie die de 81-jarige
lent wil gebruiken om van de pa-
tus af te komen, die hij en zijn in-
els 25 jaar oude regime genieten
de parlementsverkiezingen van
I
jbruikte munitie is oud en ver-
ideologische leegte. „Weet dat
rem voor de MDC een stem is
Blair, die ons opnieuw wil koloni-
L" In de township Mabvuku bij
te klinkt, zoals overal in Zimbab-
p favoriete retoriek van de voor-
je vrijheidsstrijder Mugabe. Hij
de verkiezingen uitgeroepen tot
[rijd tegen de Britse premier, die
pan de troon zou willen stoten via
positiepartij MDC.
ivond zijn op televisie beelden
je guerrillaoorlog te zien. De
[en van Mugabe vechten en mar-
in. Ze tonen de victorie van de
Boor God gezonden bevrijder'.
|be bracht bevrijding en na 25
[het marcheren van zijn troepen
Bangrijkste propaganda. Want het
[deert.
kranten is elke tweede pagina
lie aan de verworvenheden van
wet, die voortkomt uit een in 1980 als
tijdelijk opgestelde grondwet. Het par
lement telt 150 volksvertegenwoordi
gers, van wie er 30 worden benoemd
door de president. De strijd gaat dus
om 120 zetels. De MDC moet 76 zetels
winnen om aan een meerderheid te
komen. Mugabe heeft er slechts 46 no
dig en maar 70 om een tweederde
meerderheid te krijgen.
Mugabe wil die meerderheid, opdat de
grondwet zo kan worden aangepast
dat voor hem een nette opstaprege-
ling, dus met behoud van immuniteit,
kan worden ingebouwd. Ondertussen
kan hij claimen voor de derde keer op
rij verkiezingen te hebben gewonnen
en dat ze dit keer vreedzaam zijn ver
lopen. De waarnemers uit Afrika, Ma
leisië en Rusland zullen dat beamen.
„We hebben nog genoeg vrienden",
zei een over optimistische Mugabe gis
teren.
Oppositieleider Morgan Tsvangirai
meent dat geen sprake kan zijn van
vrije en eerlijke verkiezingen, maar
vindt de situatie wel 'een stuk beter
dan in 2002'. Hij waarschuwt voor een
opstand van de massa in het geval 'Za-
nu PF opnieuw de verkiezingen zal
stelen'. Het hoofd van de politie rea
geerde prompt: „Iedereen is gewaar
schuwd.
Ze zullen ons op de straat vinden. Wij
zijn ervoor om de wet te handhaven
en de staat te verdedigen."
idevoeding
Een zegenend gevaar
gelovigen, dat ging gis-
nog net. Maar spreken
de paus niet meer. Het
dat vorige maand in zijn
s geplaatst om hem het
ien te vergemakkelijken,
t hem het spreken onmo-
Ook eten werd steeds las-
en daarom wordt de paus
gisteren kunstmatig ge-
via een neusslangetje. Alle
eke audiënties van Johan-
aulus II zijn opgeschort,
laakte de woordvoerder
et Vaticaan gisteren be-
anse tieners
gen zelfmoord
- De lapanse politie heeft
en de lichamen gevonden
ijf jongeren die collectief
loord hebben gepleegd. In
eparkeerde auto lagen de
1 van vier jongemannen en
rouw. Sinds oktober heb-
jl zeker zestig mensen op
kvijze de dood gevonden.
Honderden gewonden blijven verstoken van medische hulp
de revolutie. Boven in de hoek de oude
Mugabe, in groen gevechtstenue, die
zijn vuist balt en zegt: 'We hebben
voor de zesde keer democratische ver
kiezingen, we groeien ondanks Blairs
sancties, we hebben droogte maar laat
de imperialisten er niet mee aan de
haal gaan - de Zanu-regering zorgt er
altijd voor dat niet één Zimbabwaan
omkomt van de honger'.
Win je hiermee de verkiezingen in een
land dat vijf jaar terug aangaf klaar te
zijn voor de grote democratische
sprong voorwaarts? MDC-leden la
chen om de ranzigheid van Zanu's
boodschap, zeggen dat ze dit keer echt
niet meer te verkopen is. De journalist
die zijn weekblad gesloten zag worden
in 2002 vanwege 'buitenlandse spon
sors', gelooft in een wonder.
„Als iedereen gaat stemmen en er niet
wordt gerommeld, haalt de MDC een
tweederde meerderheid." Maar elke
analist, elke waarnemer, elke diplo
maat voorspelt dat Mugabe's Zanu
gaat winnen en zeer waarschijnlijk met
een tweederde meerderheid.
Waarom? Er zijn 5,7 miljoen geregi
streerde kiezers, maar volgens de Uni
versiteit van Zimbabwe horen er één
miljoen (volgens de MDC meer dan
twee miljoen) niet thuis op de lijst om
dat ze, of al overleden zijn of meerdere
malen op de lijst voorkomen. Het laat
volop ruimte voor fraude in de 8000
stemlokalen, die sterk onderbemand
President Mugabe tijdens een verkiezingsbijeenkomst, gisteren. Foto: Reuters
zullen zijn en weinig zullen worden
gecontroleerd door waarnemers, maar
des te meer door regering en leger.
Verder is er de angstfactor. Iedereen
wordt eraan herinnerd dat na de ver
kiezingen wordt afgerekend met 'ver
raders'. „Onze politieke tegenstanders
zijn vijanden van Zimbabwe", waar
schuwde JVlugabe gisteren. En dan is
er de manipulatie van voedsel. Het ef
fect van het laatste wordt waarschijn
lijk overschat, maar het klopt dat in de
hongerige rurale gebieden dezer dagen
een Zanu-kaart nodig is om maïs te
kunnen kopen van de GMB, de organi
satie die een monopolie heeft over in-
en verkoop van graan.
Bovendien is er ook altijd nog de kies
nias/gpd-anp-dpa - Slecht weer
en flink beschadigde wegen
hinderen de hulpverlening voor
de duizenden slachtoffers van
de aardbeving van maandag in
Indonesië. Gisteren arriveerden
per vliegtuig de eerste hulpgoe
deren op het zwaar getroffen ei
land Nias, maar reddingsteams
hadden grote moeite om de be
volking te bereiken. Graafma
chines en andere technische
hulpmiddelen, zodat makkelij
ker onder het puin naar overle
venden gezocht kan worden,
konden nauwelijks worden in
gezet.
Door honger overmand sloegen
sommige mensen aan het plun
deren. De politie keek toe en
greep niet in. Anderen smeek
ten om hulp. „Alsjeblieft, help
ons, geef ons voedsel, we heb
ben honger", aldus een wanho
pige man. Anderen zochten de
hele dag met blote handen en
simpele werktuigen tussen het
puin naar familieleden. Een
man werd na 40 uur verstoken
te zijn geweest van water en
voedsel, levend onder de brok
stukken van zijn huis vandaan
gehaald door Franse brand
weerlieden.
Op Nias zijn door de aardbe
ving, die een kracht had van 8.7
op de schaal van Richter, mo
gelijk. 2000 doden gevallen. Vol
gens een hulpverlener van de
Nederlandse Stichting Howu
Howu is de situatie op het ei
land afschuwelijk. De hulpver
lener, Rendoes Halawwa: „De
zeebeving van 26 december
was vooral schadelijk voor de
kustgebieden. De nieuwe aard
beving heeft het hele eiland op
zijn kop gezet. De huizen zijn
ingestort, er liggen nog mensen
onder. Veel mensen zijn dak
loos geworden. Ze slapen op de
grond en hebben helemaal
niets meer. Er is nu ook geen
drinkwater meer beschikbaar."
Veel van de overlevenden heb
ben verwondingen opgelopen.
Omdat het ziekenhuis van de
grotendeels met de grond gelijk
gemaakte stad Gunungsitoli
niet in staat is alle gewonden te
helpen, is een aantal van hen
met VN-helikopters naar Suma
tra gevlogen. Ook is er een
Indonesische militairen helpen bij de evacuatie van een gewonde op het eiland Nias. Hij was een van de weinige gelukkigen die behandeld
konden worden. Foto: Reuters
groot tekort aan medicijnen op
Nias. „Honderden gewonden
zijn nog altijd niet geholpen",
aldus een Australische hulpver
leenster. „Dokters en verpleeg
kundigen zijn allemaal gevlucht
omdat ze bang waren voor een
nieuwe tsunami."
Op de eilanden worden zeven
Australiërs vermist. Het gaat
vooral om surfers met wie al
sinds maandagavond geen con
tact meer is. Dat berichtte de
Australische zender ABC. Op de
lijst met vermiste buitenlanders
staan voor zover bekend ook
nog twee Zweden en drie Fran
sen. Over de Nederlander die
dinsdag als vermist werd ge
meld door het ministerie van
buitenlandse zaken is geen
nieuws.
Volgens het Indonesische ram
penteam zijn op Banyak, ten
noorden van Nias, tussen de
200 en 300 mensen gedood. De
Banyak-eilanden, waar zo'n
5000 mensen wonen, liggen het
dichtst bij het epicentrum van
de aardbeving, maar er sijpelt
slechts mondjesmaat informa
tie door over de huidige situatie
op de eilanden.
De internationale hulp komt in
middels op gang. Het Wereld
Voedsel Programma heeft drie
helikopters en twee vliegtuigen
ingezet, het Internationale Ro
de Kruis een grote landings
boot, met vrachtwagens en
hulpgoederen. Een fregat van
de Indonesische marine zal
voedsel en andere goederen
naar de getroffen eilanden va
ren. Australië helpt met drie
Hercules vrachtvliegtuigen en
een schip, en de Amerikaanse
marine heeft het hospitaalschip
en bevoorradingsschip, die wa
ren ingezet na de eerste zeebe
ving, teruggestuurd naar de
westkust van Sumatra.
-L
