Verkiezingen
afgekondigd
BUITENLAND
m Kirgizië
Paasmis zonder paus maar met zes kardinalen
Kirgizië na snelle revolutie in opperste verwarring
Huwelijk Charles verkoopt niet goed
Veel meer vrouwen dan
mannen dood bij tsunami's
Terreurgroep bedreigt
Franse regering voor geld
Rapport VN kritiseert rol
Annan bij activiteiten zoon
Hm
itser eet pond
cola met Pasen
Zwitsers vergrijpen zich
s Pasen massaal aan een
un beroemde exportpro-
n: de chocolade. Ze veror-
j gemiddeld ruim een hal-
3 per persoon, vooral in
e ^nn van eieren en 'Schoko-
i'. Het paasfeest is in Zwit-
'erid zelfs goed voor 5 pro-
reriran de totale Zwitserse
msumptie van chocola.
tour en Tories
in nek-aan-nek
r«N - De Britse regerings-
Labour en de Conserva-
(Tories) liggen in de
198 te Britse peiling nek aan
d etuim een maand voordat
ga tten waarschijnlijk naar
e g mbus gaan, zegt 35 pro
lan de Britten op de partij
'0 rentier Tony Blair te zul-
are ?mmen. De grootste op-
epartij krijgt steun van 34
it van de ondervraagden,
jeraal Democraten staat
procent.
ier dode door
gelgriep
- De jongste uitbraak van
»riep heeft in Vietnam de
ck zijn vijftiende slachtof-
sist. Het agressieve virus
een 17-jarig meisje uit de
elijke provincie Nam
I iet leven. De vogelgriep
>irie maanden geleden
uw op in het Zuidoost-
jsche land.
^Ilonië dubt
ir wapens
IL - De Belgische deelstaat
lë heeft een omstreden
'ergunning voor het op-
van een wapenfabriek in
Ivoor drie maanden opge-
De Waalse regering wil
formatie over bezwaren
Belgisch ministerie van
landse Zaken uitte tegen
van de gewraak-
ivl
.'oil1 werft met
e polsbandje
- De internationale rage
..Hor goede doelen of als te-
esociale betrokkenheid
leurd polsbandje te dra-
it ook aan de Britse pre-
Jlair niet voorbij. De eer-
nister is deze week gezien
ran?n opvallend wit bandje,
deel van een wereldwijde
^gne voor armoedebe-
zaterdag 26 maart 2005
door onze correspondent
Hans Celeijnse
rome - Geen 'dankuwel voor de bloe
men' in Nederlands met een Pools ac
cent morgen bij de paasmis op het Sint
Pietersplein. Voor het eerst in zijn ponti
ficaat moet Johannes Paulus II wegens
slechte gezondheid verstek laten gaan in
deze kerkelijke hoogtijperiode. Hij wordt
tijdens de verschillende paasvieringen
vervangen door zes kardinalen.
De pelgrims moesten het Goede-Vrij-
dagavond bij de traditionele kruisweg in
het Colosseum doen met videobeelden
van de paus. De ceremonie werd geleid
door de Italiaanse kardinaal Camillo
Ruini. De paasmis wordt opgedragen
door Angelo Sodano, ook wel de num
mer twee van het Vaticaan genoemd
vanwege zijn positie als staatssecretaris-
leider van de 'regering' van de kerkstaat.
Geruchten dat de gezondheidstoestand
van de paus verder is verslechterd na
zijn opname in het ziekenhuis en opera
tie aan het strottenhoofd zijn door het
Vaticaan tegengesproken. Maar het is
duidelijk dat het genezingsproces van de
aan Parkinson lijdende kerkvorst langza
mer gaat dan het Vaticaan direct na de
operatie had voorzien.
Volgens waarnemers heeft het Vaticaan
zes vervangers ingezet om geen voedsel
te geven aan de weer hoog oplaaiende
speculaties over de opvolger van deze
paus. Van de zes lijkt alleen de Italiaanse
Curie-kardinaal Giovanni Battista Re
(71) een mogelijke kandidaat. Sodano is
met 77 jaar te oud en zou net als de 74-
jarige Ruini tobben met zijn gezond
heid. Volgens sommige Italiaanse kran
ten zou Sodano zelfs overwegen om na
de Pasen af te treden.
De Duitse kardinaal Joseph Ratzinger,
de ideoloog van het Vaticaan, is belast
met de paaswake vannacht. De conser
vatieve Ratzinger is eveneens 77 en heeft
in de Vaticaanse pensioenregeling nog
drie jaar te gaan. Bij de handicap van
leeftijd komt dat de zeer conservatieve
Ratzinger binnen het nu 135 man sterke
kiescollege van kardinalen meer ge
vreesd dan geliefd wordt.Je maakt van
een waakhond geen baas", zei een com
mentator van de Italiaanse tv.
Ratzinger blijft volhouden dat de paus
ondanks zijn talrijke handicaps nog zeer
helder van geest is. „Er is nooit een lei
derschapsprobleem geweest", zei Rat
zinger deze week voor de Italiaanse tv.
Volgens hem neemt de paus nog steeds
alle beslissingen. Daar wordt niet alleen
buiten het Vaticaan echter sterk aan ge
twijfeld.
fa lest vaders op
Raul's Londen
eVi - Twee demonstranten
4 Justice (Vaders
erechtigheid) hebben in
.In de St Paul's-kathedraal
tarnen. Het tweetal be-
;eldeed in habijt in de
ochtend de koepel van
en wil er tot vandaag of
blijven zitten.De actie
|-*ield om aandacht te trek-
I Yor vaders die na een
iheiding hun kinderen
/leer kunnen zien. Het ge
mind de kathedraal is afge-
aar het publiek kan het
eU-fv nog wel bezichtigen.
levenslang
fferiager Yukos
ef I 9
hi - Tegen een voormali-
belager van de Russische
vifatschappij Yukos, Aleksej
jjgin, heeft de openbaar
t Jger in Moskou een le-
toiige gevangenisstraf ge-
jury oordeelde Pitsjoe-
ïlkader schuldig aan moor-
i poging tot moord. Yu-
èent dat de rechtszaak
iderdeel is van een opera-
jde oliemaatschappij te
telen.
stuurt extra
1 naar Angola
Hulporganisatie
inder Grenzen (AzG)
orgen een extra team
ervaren hulpverleners
igola. Zij gaan in de
tad Luanda het huidige
rsterken. Ook uit Spanje
dit weekeinde een extra
iet twaalf hulpverleners,
is bestaan uit artsen,
ndigen, epidemiolo-
|specialisten op het ge-
water en sanitaire
talingen. In Angola is een
|k van het levensgevaar-
burgvirus, die al aan
isenlevens kostte.
door onze correspondent
Remco Reiding
bisjkek - De stoep van de Tsjoe-
jboulevard ligt bezaaid met
glasscherven, terwijl rook-
pluimpjes de ingeslagen ruiten
van een supermarkt verlaten.
De Kirgizische hoofdstad Bisj
kek koelt af na een onverwacht
snelle revolutie en een broeieri
ge nacht van plunderingen en
geweld.
Wisselkantoren en winkels zijn
gesloten, mensen lopen ver
ward op straat. Politieagenten
zijn nergens te bekennen.
„Zelfs de verkeerspolitie werkt
vandaag niet", grinnikt een
taxichauffeur.
Door de bestorming van het
Witte Huis is de president van
Kirgizië, Askar Akajev, verjaagd
en de machtsovername een feit.
Maar wie heeft het nu voor het
zeggen? Niemand weet het.
In dat machtsvacuüm richtten
honderden mensen een ravage
aan in het centrum van Bisjkek,
een modelvoorbeeld van een
grauwe Sovjetstad. Kapotte rui
ten vormen het stille bewijs van
de onrustige nachtelijke uren in
een stad die op zoek is naar or
de en duidelijkheid. Een lokaal
radiostation meldt zelfs dat er
drie doden en meer dan hon
derd gewonden zijn gevallen,
maar niemand kan dat bevesti
gen.
Duidelijk is dat Kirgizië door de
snelle ontwikkelingen een
stuurloos land is geworden. De
regeringsleiders zijn op de
vlucht geslagen, politieagenten
durven aanvankelijk niet meer
op hun werk te verschijnen en
de bewaking bij het ministerie
van binnenlandse zaken had
geen idee wie hun baas is. Een
nieuwe, tijdelijke president is
gekozen, maar de oude - Askar
Akajev - is nooit afgetreden.
Hoe bizar de situatie is blijkt in
het parlementsgebouw in de
hoofdstad Bisjkek. Leden van
het nieuwe parlement ijsberen
over de vale rode lopers in de
hal en hangen ongeduldig in
beige fauteuils. Zij werden ge
kozen tijdens de omstreden
verkiezingen die de aanleiding
vormden voor de protesten.
Boven vergaderen de leden van
de oude volksvertegenwoordi
ging. Het hooggerechtshof
heeft de uitslagen van de stem
busgang ongeldig verklaard en
het oude parlement als legaal
bestempeld.
Welk van de twee is het echte
parlement? „Het nieuwe na
tuurlijk", zegt Askar Salimbek-
ov, uiteraard een lid van de
nieuwe volksvertegenwoordi
ging. „De oude leden hebben al
vijfjaar mogen werken."
Ook onder de betogers is de
hiërarchie volkomen onduide
lijk. Bij de ingang van het Witte
Huis maken mensen ruzie, om
dat ze niet meer worden toege
laten door een cordon van de
monstranten. Niemand komt
meer binnen in het stukgesla
gen en leeggeroofde gebouw.
„Wij waren als eerste in het
Witte Huis en we worden nu
door heel andere mensen in-
Een Kirgiziër kijkt door het gebroken raam van het presidentieel kantoor in het centrum van de hoofdstad Bisjkek. Plunderingen in Bisjkek
volgden op de revolutie in de Centraal-Aziatische republiek eerder deze week. Foto: Reuters/David Mdzinarishvili
eens tegengehouden", zegt
Torobaj Osmonalijev geïrri
teerd.
Uitgebrande auto's, een verla
ten pantserwagen en honder
den vellen papier die uit de ra
men zijn gegooid, doen terug
denken aan de bestorming. Een
man met een verweerd gezicht
wijst op een natte plek op de
stoep. „Dit is bloed, bloed van
de oppositie."
Bij het regeringsgebouw han
gen honderden mensen rond.
Ze discussiëren, roken en
wachten op nieuws. Hun aan
wezigheid dient geen doel
meer, nu het Witte Huis don
derdag met succes werd ver
overd. Tentjes zijn opgezet, net
als tijdens de oranje revolutie in
Oekraïne, maar ze zijn niet
meer nodig.
Sommige mensen dragen roze
armbanden of gele bandana's.
De machtsovername in Kirgizië
kwam zo snel en onverwacht
dat in tegenstelling tot Oekraïne
een kleur ontbreekt. De volks
opstand draagt de naam tul
penrevolutie vanwege de bloe
men die op de berghellingen
groeien. Maar die moeten nog
tot bloei komen terwijl de op
stand al is geëindigd. Een echte
leider is bovendien nooit opge
staan in het verdeelde kamp
van de oppositie.
Dan komt een gedrongen man
met witte sportschoenen en
een spijkerbroek binnen. Het is
Felix Koelov, die na jaren ge
vangenschap door betogers is
bevrijd en geldt als een gezag
hebbend figuur. Hij wordt gelijk
aangeklampt. Een grote menig
te van dronkelappen zou in een
park voor amok zorgen. Koelov
schiet in de stress en rent het
gebouw uit. Het bericht blijkt
loos alarm.
Toch wordt een bezoeker
kwaad op agenten die in het re
geringsgebouw staan dat Koel
ov net heeft verlaten. Ze willen
de man niet doorlaten. „Waar
waren jullie vannacht?",
schampert hij. „Nu treden jullie
op, maar dat hadden jullie van
nacht op straat moeten doen."
^Explosie Texas
tjageen aanslag
itiiTY - De Amerikaanse fe-
belfecherche (FBI), stelt dat
dinjsche extremisten of cri-
n niet de hand hebben
Hfri de explosie van afgelo-
in een grote raf-
grcij in Texas. Daarbij kwa-
mensen om het le-
het; FBI zegt dat er geen en
en tijs is gevonden voor de
'ooi dat terroristische of cri-
ege activiteiten iets met de
fing te maken hebben.
In Glasgow zijn maskers te koop van prins Charles en zijn toekom
stige vrouw Camilla. Foto: Reuters/Jeff J. Mitchell
londen/anp - Het aanstaande huwelijk van de
Britse kroonprins Charles en zijn minnares Car-
milla Parker Bowles leidt in Groot-Brittannië
niet tot een stroom van huwelijksartikelen.
Charles' eerste huwelijk met Diana Spencer
bracht een ware stortvloed aan koekblikken,
theedoeken en serviezen met hun afbeelding in
de winkels. Dit keer moet de liefhebber goed
zoeken.
Volgens de Vereniging van Memorabiliaverza-
melaars zijn er voor het koninklijk huwelijk
slechts 25 herdenkingsvoorwerpen op de markt
gebracht, meldde de BBC gisteren. Het zogehe
ten sprookjeshuwelijk van Charles en Diana
was goed voor 1600 artikelen en drie jaar gele
den waren er bij het gouden jubileum van de
ambtstermijn van koningin Elizabeth zeshon
derd artikelen op de markt. Zelfs het betrekke
lijk kleinschalige huwelijk van Charles' jongste
broer Edward met Sophie Rhys-Jones zorgde in
1999 voor een productie van 120 royalty-artike
len.
De beperkte hoeveelheid memorabilia ligt niet
alleen aan het gebrek aan enthousiasme dat de
Britten voor Charles' tweede huwelijk kunnen
opbrengen. Tussen de aankondiging van het
huwelijk en de trouwdatum ligt slechts twee
maanden en die periode is voor veel bedrijven
te kort om te reageren.
Serviezengigant Wedgwood zegt acht maanden
nodig te hebben om een stijlvol herdenkings
servies op de markt te kunnen brengen. Con
current Aynsley komt wel met een vierdelig ser
vies met vergulding. „We moesten eerst konink
lijke goedkeuring aanvragen. Toen we al bezig
waren met de productie, veranderde de locatie
van het huwelijk", schetst een woordvoerder de
problemen.
Alleen in Windsor, waar Charles en Camilla el
kaar op 8 april het ja-woord geven in het ge
meentehuis, kan de verwoede verzamelaar vol
doende vinden. Volgens een plaatselijke winke
lier doen vooral de theedoeken het goed. „Mis
schien moeten de mensen denken aan wat
Diana te horen kreeg toen ze twijfels over haar
aanstaande huwelijk uitte: je kunt nu niet meer
terug, je hoofd staat op een theedoek."
Niemand in de hoofdstad Bisjkek weet wie het voor het zeggen heeft
ban da atjeh/anp - De tsuna
mi's die op 26 december de
landen rond de Indische Oce
aan troffen na een zeebeving,
hebben tot wel vier keer zo veel
vrouwen als mannen gedood.
Dat staat in een vandaag gepu
bliceerd rapport van de inter
nationale hulporganisatie Ox-
fam, waar Novib de Nederland
se tak van is.
In de Indonesische provincie
Atjeh onderzocht Oxfam acht
getroffen dorpen. Het opval
lendste geval was Kuala Cang-
koy, waar tegenover elke man
vier vrouwen waren omgeko
men door het natuurgeweld.
Ook in India en Sri Lanka was
het aantal vrouwelijke slachtof
fers een veelvoud van het aan
tal omgekomen mannen. Vol
gens het rapport konden vrou
wen zichzelf wellicht moeilijker
redden doordat ze zich om de
kinderen moesten bekomme
ren tijdens de ramp en minder
goed konden zwemmen en
klimmen dan mannen.
In de meeste opvangkampen
voor overlevenden van de
tsunami's zijn mannen en
vrouwen niet gescheiden. Zij
slapen in dezelfde tenten en ge
bruiken dezelfde wc's. „We ho
ren nu al over verkrachtingen
en gedwongen vroege huwelij
ken", zei beleidsdirecteur Bec-
key Buell van Oxfam.
De organisatie dringt dan ook
aan op bescherming van de
vrouwen in de getroffen gebie
den.
De hulporganisatie vreest dat
overlevende vrouwen mogelijk
onder druk worden gezet om
meer kinderen te krijgen met
minder tijd ertussen, om de
verliezen van de gemeenschap
zo snel mogelijk aan te vullen.
T7~*
Nieuwe onlusten in hoofdstad
bisjkek/anp - Het parlement van
de Centraal-Aziatische republiek
Kirgizië heeft gisteren oppositie-
tieleider Koermanbek Bakijev
(55) benoemd tot waarnemend
president en premier.
Diens interim-regering maakte
gisteren bekend dat in juni ver
kiezingen worden gehouden
voor een nieuwe president.
Voor de tweede opeenvolgende
dag kwam het gisteravond in de
hoofdstad Bisjkek tot onlusten.
Duizenden voornamelijk jonge
ren trokken door het stadscen
trum en plunderden winkels,
banken en regeringsgebouwen.
Politieagenten schoten waar
schuwingsschoten in de lucht
om de plunderaars af te schrik
ken. Het was gisteravond on
duidelijk of de noodtoestand is
afgekondigd.
De verdreven Akajev is het land
ontvlucht. Het is niet bekend
waar hij nu verblijft. Hij was
naar het naburige Kazachstan
gevlucht, maar zou dit land in
middels weer hebben verlaten.
Akajev, bestreed gisteren dat hij
is afgetreden en dat zijn verblijf
in het buitenland slechts tijde
lijk is.
Hij noemde de overname van
de macht door de oppositie
'een staatsgreep in strijd met de
grondwet. De geruchten over
mijn aftreden zijn vals en zij
worden aangewakkerd met
slechte bedoelingen.' Hij
noemde de nieuwe machtheb
bers een 'stelletje onverant
woordelijke avonturiers en sa
menzweerders'.
De Nederlandse ambassadeur
P. van Leeuwen voor Kirgizië,
Kazachstan en Tadzjikistan zei
gisteren dat de Nederlanders in
het Centraal-Aziatische land
niet in problemen zijn geko
men. In Kirgizië bevinden zich
ongeveer veertig Nederlanders.
Ook de aanwezigheid van de
Amerikaanse en Russische mili
taire bases in Kirgizië loopt
vooralsnog geen gevaar. Waar
nemend president en premier
Bakijev zei gisteren vrijdag zich
te willen houden aan eerder ge
maakte afspraken over de ba
ses. Over het voortbestaan van
de bases werd gespeculeerd
sinds deze week de regering en
de president naar huis werden
gestuurd.
Onder Bakijev, die van 2000 tot
2002 ook al premier was, kre
gen de Amerikanen toestem
ming een luchtmachtbasis te
vestigen nabij de hoofdstad
Bisjkek. Vanaf deze basis ope
reerden twee jaar geleden ook
de Nederlandse F-16-gevechts-
toestellen die boven Afghanis
tan vlogen.
parijs/ANP - Een groepering die
zichzelf AZF noemt, heeft in
dreigbrieven geld geëist van de
Franse president Jacques Chi
rac en het ministerie van Bin
nenlandse Zaken. Dat heeft het
Openbaar Ministerie in Parijs
gisteren gemeld. Een van de
brieven bevatte een bomontste-
king, meldden bronnen rond
het onderzoek.
De brieven zijn eergisteren ver
stuurd. „De brieven bevatten
dreigementen voor de maand
mei met het doel geld af te per
sen", aldus het Franse OM.
Vorig jaar dreigde de groepe
ring-met bomaanslagen op het
Franse spoorwegnet. Het eiste
van de Franse autoriteiten 4
miljoen dollar en 2 miljoen eu
ro. Exact een jaar geleden, op
25 maart, schortte de groepe
ring zijn acties op, naar eigen
zeggen wegens technische pro
blemen.
AZF onderstreepte eind 2003 en
begin 2004 de ernst van zijn be
dreiging door de politie te tip
pen over een verstopte bom.
Die werd inderdaad gevonden,
waarop 10.000 medewerkers
van de Franse spoorwegen
langs de rails liepen om te zoe
ken naar andere explosieven.
Op het spoor tussen Parijs en
Basel werd daarop een bom
met meerdere ontstekingen ge
vonden. De ontsteking in de
dreigbrief zou van hetzelfde ty
pe zijn.
AZF is de naam van een fabriek
in Toulouse die op 21 septem
ber 2001 is ontploft. Daardoor
vielen dertig doden en raakten
ruim duizend mensen gewond.
new york/anp - Een commissie
die onderzoek doet naar het
VN-olie-voor-voedselprogram-
ma, uit voor de eerste keer
rechtstreeks kritiek op secreta
ris-generaal Kofi Annan. Hij
zou verkeerd leiding hebben
gegeven in zaken die betrekking
hadden op zijn zoon, Kojo An
nan, en een omstreden Zwitsers
bedrijf.
De Wall Street Journal tmeldde
dat vrijdag bij monde van men
sen die het commissierapport
hebben ingezien. De commissie
Volcker publiceert het rapport
komende dinsdag.
De commissie zal de secretaris
generaal bekritiseren omdat hij
organisatiefouten in de VN niet
herstelde, waardoor de proble
men met het olie-voor-voedsel
programma konden voortwoe
keren. Bovendien zou Annan
onvoldoende hebben gepro
beerd belangenverstrengeling
met zijn zoon te voorkomen.
Kojo Annan werkte als adviseur
voor het Zwitserse bedrijf Co-
tecna, dat lucratieve contracten
met de Verenigde Naties pro
beerde te sluiten.
De commissie heeft echter geen
bewijs gevonden dat Annan
doelbewust knoeide met de
VN-procedure voor het olie-
voor-voedselprogramma. Even
min zou hij hebben geprobeerd
invloed uit te oefenen op de be
drijven die werden ingehuurd
of hebben getracht zichzelf te
verrijken.
