JVan Dam: eerlijk
echt en oprecht
s'
'Hij is van een uitstervend ras'
VOOR MEKAAR
U
Thomdegraafse ogen
SI
oor Robbert Minkhorst
og een paar wedstrijden en het zit erop voor Pa-
ick van Dam, speler van Noordwijk. De enkel is
?rsleten. Dat heb je wel eens, na een leven in de
lits. Zijn laatste twee jaren slijt de oud-prof van
aarlem en Ajax voornamelijk op het middenveld,
ofzuigen, kleunen, 'de organisatie neerzetten',
»t werk, vertelt de voetballer. De troep van een
ider opruimen. „Ik vind het niet erg." Typisch Van
am, vertelt zijn omgeving: een wereldgozer met
»n geweldige mentaliteit. „Hij is van een uitster-
ind ras."
Is selectiespeler van Ajax, als een van de 'goden-
men', wint Van Dam in 1995 de Europa Cup I.
fear Van Dam was, toen? „In Wenen, ik zat op
I e tribune." Nooit haalde hij het eerste elftal van
ax. Zijn eerste trainingskamp met de uitverko-
en van Louis van Gaal - Finidi George had het
iegtuig gemist - leverde hem een blessure van
n half jaar op. Van Gaal testte hem later af op
'7', rechtsbuiten, terwijl hij een veel betere '9'
s. Hij brak een kuitbeen, werd getroffen door
jn onfortuinlijke, in feite dubbele nasleep daar-
m en voetbalde een jaar met een slechte enkel.
V i nadat uiteindelijk kraakbeen uit het gewricht
as gehaald, werd het 'elk jaar een beetje min-
I er', zegt Van Dam.
§H dit het verhaal van een schlemielige, sluikblon-
1e spits die er net niet kwam? Nee, dat is het niet.
it is het verhaal van de sympathieke spits met
et sluike haar die de ene gouden generatie in-
ïilde voor een andere, met als hoogtepunten het
tmpioenschap onder Ruud Bröring in 1999 en
M jn kroning tot beste amateurvoetballer in de re-
X o, in datzelfde jaar. Met een wereldtijd in de top
yin het amateurvoetbal. Gestrekt de kroeg uit,
ichtelijke kaartsessies in een camper, met zes
Öienden een villa kopen in Hillegom en de fees-
n afstruinen in de Randstad of ze zelf houden,
aar er zaterdag zijn. Er stéan. Altijd. „Daarvoor
en je amateurvoetballer", redeneert zijn voet-
alvriend Martin van Kins, „dan kan je feesten en
>etballen." Van Dam: „Ik heb er wel alles voor
;daan, maar niet alles voor gelaten.
.Jen verklaring waarom Van Dam het niet redde
391j de profs, blijkt moeilijk te vinden. Aan zijn
■Éronturen rondom het voetbal zal het niet heb-
Jn gelegen, denkt Van Dam. Het zou ook
eemd zijn als dat wel zo was geweest, vinden
n Kins, zijn voormalige trainer Ruud Bröring
zijn boezemvriend Marco Kleijn. „Conditie is
iet het belangrijkste om te slagen in het voet-
zegt Van Dam zelf. „Ik ging elke week uit en
drink je nogal wat. Voetbal is geen wielren-
n, waarvoor je een superconditie moet heb-
n."
Het was heel prettig met hem samenwerken",
ïrklaart Bröring. „Ik vind hem een heel veelzij
dige speler. Bij Noordwijk vonden we hem lijken
o Stefan Pettersson van Ajax. Als spits heb ik er
feel lang over gedaan om te leren kaatsen en hij
In dat heel snel. En ook het scoren heeft hij aar
dig bijgeleerd. Hij is een jongen met een ijzerster-
ke mentaliteit. Hij maakte de voorstopper het le
ven zuur, maar was een dienende speler. Tot het
moment dat hij zijn been brak, was hij de beste
spits in het amateurvoetbal. Een jongen met een
clubhart. Een uitstervend ras."
„Hij heeft geleerd om ook uit te delen in het
veld", zegt Kleijn. „Misschien ook moeten leren.
Patrick kwam er altijd mee weg. Wat wil je, met
zo'n aardig, onschuldig hoofd. Ik nooit, behalve
een keer. Ik was altijd al harder. Eén keer heeft hij
tegen mij gezegd, toen hij uit de wedstrijd was
geschopt: Co, pak die maar even terug. Ik zei te
gen die jongen: Je krijgt de groeten van Patrick.
De scheids zag het en deed niets."
„Na Ajax kon ik terug naar Haarlem, en naar Tel
star of Dordrecht. Maar de eerste divisie betaalde
nagenoeg niks. Ik had toen al een eigen bedrijf
met mijn broer, ik heb nooit een baas boven me
gehad. Ik had geen zin om dat op te geven. Ed
win van der Sar had bij Noordwijk verteld dat ik
weg moest bij Ajax. Met Bröring heb ik een heel
goed gesprek gehad. Vanaf het moment dat ik bij
Noordwijk kwam, heb ik het naar mijn zin gehad.
Het was echt een heel leuke groep op dat mo
ment, die zes, zeven jaar bij elkaar is gebleven. Ik
kon later opnieuw naar Telstar of Dordrecht en ik
ben ook benaderd door Spakenburg."
Alsnog weggaan kwam niet in hem op. „We had
den een vaste kem van jongens die veel gingen
stappen en kaarten na de wedstrijden en trainin
gen. Wat het elftal van toen zo succesvol maakte,
was dat er heel veel spelers met de juiste mentali
teit waren. We hadden een goede as met Arnold
Reinders die de ploeg neerzette. Ik was balvast
zodat iedereen kon aansluiten. Bröring heeft er
voor gezorgd dat het een vriendenteam werd. Dat
iedereen voor elkaar wilde werken, was zijn
grootste kracht. Hij bouwde het team met hu
mor. Zijn speech alleen al voor de wedstrijd; hij
maakte er een show van. Het was twintig minu
ten lachen. Hij kon zo het theater in."
Van Dam kwam als A-junior bij Haarlem terecht.
Hij voetbalde voor Concordia in zijn woonplaats
Hillegom. Hij speelde twee jaar bij de selectie,
waarvan het laatste jaar in het eerste elftal. Ge
rard van der Lem haalde de oud-Hillegommer -
hij woont nu in Hoofddorp - naar Amsterdam.
„Vanaf mijn vijfde voetbalde ik. Mijn vader en ik
gingen kijken en ze hadden een mannetje tekort.
We zijn gelijk kleren gaan halen en schoenen we
zen kopen."
„Bij Ajax mocht ik mee op trainingskamp met het
eerste elftal. Ik kreeg een compliment van Van
Gaal, hij had niet verwacht dat ik zo goed kon
meekomen. De entourage was geweldig. Bij elke
oefenwedstrijd stond vijfduizend man te kijken.
Iedereen wilde na afoop een handtekening, ter
wijl niemand mij kende."
Van Dam is zich ook wel bewust van zijn beper
kingen. „Ik heb geen superschot en het koppen is
matig. Mijn loopvermogen is niet geweldig. Ik
ben ook niet zo lichtvoetig. Bij de Coopertest liep
ik altijd achteraan, bij de keepers. Ik loop heel
zwaar. Ik kan goed wegdraaien, maar een trucen
doos heb ik niet. Dat miste ik om de top te kun
Patrick van Dam: „Het altijd kaatsen, het één keer raken, zelf mijn acties maken, daar heb ik de kracht niet meer voor. Ik word langzamer. Dat is frustrerend."
nen halen. Ik ben niet die supermooie voetballer
die overal doorheen loopt. Ik heb een aardige ba
sistechniek, maar moet het van mijn werklust en
kracht hebben. En met inzet en inzicht kun je
verder een heel eind komen."
„We vonden hem bij Noordwijk een veel betere
'9' dan een '7'. Bij Louis werd hij te licht bevon
den", herinnert Bröring zich. „Bij ons kwam hij
op die positie enorm tot zijn recht. Van Gaal
heeft het nooit in hem gezien, maar ik denk dat
maar heel weinig mensen zullen zeggen dat
Bröring het wel goed heeft gehad. Hij is al die tijd
een van de betere spelers geweest. Mede door
hem hebben we toen die titel kunnen pakken."
Tot diep in de nacht kaartten hij, Van Dam, Van
Kins, Fred Bloem en anderen in de camper van
Van Kins. Die stond meestal op het parkeerter
rein van Noordwijk. „De kantinebaas wilde na
tuurlijk ook wel eens slapen. Dan gingen wij om
twaalf uur verder in dat campertje van mij. We
speelden boerenbridge. Het was fanatiek. Het
ging altijd om geld. We bestelden pizza's, aten sa-
teetjes en gehaktballetjes. Het was het helemaal."
Gek genoeg werd er niet over voetbal gepraat -
althans niet met Van Dam. „Misschien dat ik
twee keer per jaar Studio Sport zie. Laatst zat ik
weer eens een wedstrijd te kijken en toen had ik
het al na tien minuten gezien. Het interesseert
me niet."
Bröring en Kleijn typeren Van Dam als een be
scheiden jongen en als een goed, dankbaar en
oprecht mens. Bröring weet nog hoe de spits ver
kozen werd tot beste amateurvoetballer. „Die
waardering ontving hij graag. De geldprijs heeft
hij pas een jaar later opgehaald." Op zijn onder
arm heeft Van Dam een kleine tatouage. Het is
een chinees symbool dat staat voor true, real, sin
cere (eerlijk, echt en oprecht).
Het verhaal van Van Dam is niet volledig zonder
stil te staan bij zijn blessureleed. De vele pech is
kenmerkend. Behalve de kwetsuur aan de lies
liep de spits een kuitbeenbreuk op, na een schop
in een wedstrijd. Vervolgens brak het plaatje op
het been, en later bleken de schroeven in dat
plaatje te lang. Het betekende twee nieuwe ope
raties.
Een paar jaar terug begaf zijn enkel het. Na de
kraakbeenoperatie nestelde zich in zijn enkel de
zelfde bacterie die ook premier Balkenende vel
de.
Het zij zo, berust Van Dam. „Ik maak niet gauw
ergens een probleem van. Ik heb alles uit mijn
voetbalcarrière gehaald, ik deed altijd super mijn
best. Na die kraakbeenoperatie ben ik een keer
minder gaan trainen. Ik weet dat het minder
wordt. Vroeger kon ik in de spits in alle gaten
duiken. Ik was altijd aanspeelbaar. Ik moet nu
meer mijn momenten kiezen. In de spits presteer
ik niet meer goed genoeg. Het altijd kaatsen, het
één keer raken, zelf mijn acties maken, daar heb
ik de kracht niet meer voor. Ik word langzamer.
Dat is frustrerend."
Het is volbracht. Van Dam is versleten, maar vol
daan. Met vrienden gaat hij volgend jaar lager
voetballen, op zaterdag bij Hillegom. „Ik ben nu
ook al 31. Dus ik had anders ook niet meer zo
lang meegekund."
Wim Heemskerk
laats: Leiden
83
ids Damgenootschap (LDG)
nt u bij de club betrokken geraakt?
15 toen ik begon met dammen. En ik denk dat
een jaar of zestig vrijwilligerswerk doe voor de
Kh, daar raak je gewoon in verzeild. Ze vragen je
at extra's wilt doen en voor je het weet ben je
jar werkzaam als vrijwilliger. Ik ben ooit begon-
it dammen omdat ik verzot ben op het spelletje,
lijk vond ik, toen ik jong was, voetbal ook leuk.
kreeg gewoon meer voldoening van een mooie
zet of een prachtige combinatie."
Wat houdt dat vrijwilligerswerk precies in?
„In eerste instantie vroegen ze of ik wedstrijdleider wil
de worden. Daarnaast maak ik tegenwoordig ook het
clubblad, verzorg ik het materiaal en ben ik de persoon
waarbij de leden zich kunnen ziekmelden."
Hoeveel tijd steekt u in de club?
„Tegenwoordig een uur of 10 15 in de week. Ik ben
natuurlijk niet meer de jongste, ben pas 83, dus ik kan
niet meer zo lang achter elkaar werken. Vroeger kon ik
dat wel hoor. Toen runde ik samen met mijn vader en
zus een groentezaak en daarnaast deed ik mijn werk
zaamheden voor LDG. Maar ja, toen barstte ik nog van
de energie."
Wat is er zo mooi aan uw vereniging?
„Onze club bestaat maar uit 23 leden. Daardoor is het
een heel knusse en gezellige club. Tijdens het dammen
kun je een speld horen vallen, maar daarna is het altijd
heel erg gezellig. Dat blijf je natuurlijk wel even een
borreltje drinken. Ik denk dat de saamhorigheid ken
merkend is voor LDG."
'Voor Mekaar' is een serie over vrijwilligers in de sport. Kandidaten
voor deze rubriek kunt u aanmelden via sportredactie.ld@hdc.nl of
per post: Sportredactie Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Lei
den.
Op de door benoemde burge
meesters geprezen dag dat
Balkenende een minister ver
loor, Den Haag de stormbal
hees en NOVA uren uitliep,
peilde Maurice de Hond onze
kijk op Oranje.
Wie zei ook alweer dat sport
maar bijzaak is?
We willen dus geen Ajacieden
aan de aftrap, vanavond in
Boekarest. Als Van Basten dat
maar in zijn oren heeft ge
knoopt.
Dat de uitslag van dit referen
dum - dat zal D66 wel weer
goed doen, juist op deze dag -
heel anders geweest was als
Ajax met 4-0 van PSVgewon
nen had, doet er even niet toe,
want het was (en niet geheel
toevallig) PSV dat met 4-0 won
en Van Bommel die er drie in
schoot. Dus kiezen wij nu, bij
wijze van gouden tip, Van
Bommel als burgemeester van
ons middenveld in het elftal.
Weliswaar maakte Van Bom
mel al deel uit van de selectie
van Marco van Basten, maar
vóór Ajax - PSV zagen wij de
bondscoach er nog voor aan
Oranje tegen Roemenië op te
zadelen met een Amsterdams
middenveld, met in het gun
stigste geval een plaatsje voor
de AZ-speler Landzaat, die ten
minste nog zijn voetbaloplei
ding bij Ajax genoten heeft en
toen Phillip Cocu zondag met
een blessure het strijdperk ver
liet, hielden wij het niet voor
onmogelijk dat Marco als even
tuele vervanger van de Eindho-
vense strateeg een nog onbe
kend talent uit de Ajax B-2
naar voren zou schuiven, maar
gelukkig viel de kwetsuur van
Cocu mee en doelpuntte Van
Bommel dit plan in de tweede
helft rigoureus de vergetelheid
in.
Toevallig beschik ik over de
weergave van een gesprek dat
twee Brabantse basisscholieren
eind oktober vorig jaar met
Mark van Bommel hadden en
hierdoor weet ik dat Van Bom
mel PSV een heel gezellige club
vindt, dat zijn drie kinderen lid
zijn van de PSV Phoxy Club én
dat Mark toen hij nog Markje
was supporter was van Ajax.
(De eerlijkheid gebiedt te zeg
gen dat Van Bommel in het in
terview met Tim en Roy Pen-
ninga Ajax en PSV in één adem
noemt, maar dat doet hij na
tuurlijk om de zieltjes van Tim
en Roy niet al te zeer te bescha
digen. Voor Van Basten moet
dit interview een hemels ge
schenk zijn: als hij Van Bom
mel opstelt, stelt hij een speler
op die tot zijn pak weg twaalf
de in gedachten een beetje een
Ajacied was - dat scheelt).
Van Bommel wordt straks met
PSV voor de vierde keer kampi
oen van Nederland, heeft in dit
seizoen alleen al 2,2 keer zoveel
doelpunten gemaakt als de
topscorer van Ajax, kan met
zijn rechterbeen wat Van Ha-
negem met zijn linker kon en
staat in de belangstelling van
Arsenal, Barcelona, Bayern
München, Besiktas, Chelsea,
een viertal Dinamo's, de beide
Manchester's, AC Milan, Paris
St. Germain, Real Madrid, Tot
tenham Hotspur en Werder
Bremen en dan vergeet ik nog
de club van zijn schoonvader
en nog zo'n 48 andere clubs
waarom eigenlijk is hij nog
steeds geen vaste waarde in
Oranje?
Aan zijn kont kleven nogal wat
gele en rode kaarten, zou het
hem daarin zitten?
Wij herinneren ons zijn rode
kaart tegen Bayern München
(die in sommige kringen juist
als een verzetsdaad werd toege
juicht), hij ontbrak in de beker
finale, waarheen hij zijn oude
club Fortuna bij zijn afscheid
leidde en nadien benadeelde
hij PSV en zichzelf met zijn ro
de kaart in de UEFA Cup-
kwartfinale tegen Feyenoord en
al te vaak drong Van Bommel
van zichzelf een beeld aan ons
op van die altijd mekkerende,
irritante en zuigende aanvoer
der, die hij zelfs ditmizoen,
hoewel hij gewiekst gewor
den is en zichzelf beter in de
hand heeft, nog steeds nu en
dan is.
Toch geloof ik dat eerder Van
Bommels gedrag hem dwarszit
dan zijn wangedrag. Hij lacht
zo weinig, valt mij op.
Het plezier straalt niet van hem
af. Óf het een pose is weet ik
niet. maar zijn uitstraling is zo
nurks. Nooit een grap, zelden
een uiting van zelfspot. Altijd
zo cryptisch. Zijn ogen staan,
hoe zal ik het zeggen, zo Thom-
degraafs.
Wat je Van Bommel zou willen
toeschreeuwen is. gooi dat juk
eens van je af. Doe vrolijk en
schop er vandaag nou ook een
paar in bij Lobont en dis je dan
scoort, lach dan eens.
Frank Snoeks
SPORT
zaterdag 26 maart 2005
