KUNST CULTUUR
Rockers van Racoon weer in het zadel
Operadagen Rotterdam brengen onbekend werk van Vivaldi
Fris ogende Jantjes
keren terug in Leiden
Uitgestorven, maarwel springlevend
De gezichten
van twaalf
oorlogskinderen
Overweldigend slagwerk
als rotsvaste basis
'Norma' zonder Miricioiü
donderdag 24 maart 2005
Rotterdam - Tijdens de eerste editie
van de Operadagen Rotterdam, van 9
tot en met 19 juni, is de wereldpre
mière van de recent ontdekte opera
Motezuma van Antonio Vivaldi. De
Italiaanse componist (1678-1741)
schreef de opera, waarvan de parti
tuur niet compleet is, in 1733. Het
werk zat in het archief van de Sing
Akademie in Berlijn, dat in 1999 in
Kiev werd teruggevonden. „De
vondst is als de ontdekking van een
nieuw schilderij van Titiaan", zegt
hoofd programmering Kees Vlaardin-
gerbroek van de Doelen.
Volgens de organisatoren wil Rotter
dam met de operadagen weer de
operastad van Nederland zijn. „Dat
waren we eind negentiende eeuw al,
nu hebben we opnieuw die ambitie."
Hij wil de operadagen geen festival
noemen. „We willen klein beginnen
om uit te groeien tot iets groots. We
zetten in op diversiteit en kwaliteit",
zegt Jan Zoet van de stichting Opera
Rotterdam.
De dagen, die plaatshebben in onder
meer de Doelen, de Laurenskerk, de
Schouwburg en het nieuwe Luxor,
tellen enkele opvallende producties.
Naast de nieuwe opera van Vivaldi
zijn dat de barokopera Gli amori d'A-
pollo e di Dafne van Cavalli, Sancta
Susana van Paul Hindemith en Mc-
Beth van Verdi in een uitvoering door
het Jeugdtheater Hofplein.
Volgens Michael Vogel van de Stich
ting Opera Rotterdam zijn de dagen
opgezet voor zowel de doorgewinter
de operafan als voor mensen die er
niet zo van houden, maar misschien
geïnteresseerd raken. Om beide groe
pen te bereiken heeft er in de Doelen
een tweedaagse operabeurs plaats.
Tal van gezelschappen presenteren
zich, er is een markt van opera's op
lp, op era verenigingen zijn aanwezig
en ook kunnen mensen operareizen
boeken. Tijdens de beurs kan het pu
bliek 22 korte concerten bezoeken
met als centraal thema het werk van
Liszt.
In het Nieuwe Luxor Theater op de
Kop van Zuid heeft in het tweede
weekeinde van de Operadagen een
muzikaal feest plaats. Elke ruimte
wordt benut voor optredens en zelfs
buiten en op het water is operamu
ziek te horen.
„We willen zowel het Rotterdamse als
het regionale publiek bereiken. Bo
vendien denken we met het aanbod
ook internationaal aandacht te trek
ken", aldus Zoet. Zo zijn er ook pre
sentaties in winkeletalages, brengt
het Onafhankelijk Toneel opera en
theater samen rond het thema 'Or
pheus' en is er een speciaal operadi
ner in hotel Atlanta. De dagen tellen
ongeveer zeventig concerten en zijn
de afsluiting van het Rotterdamse
operaseizoen.
van Manen. Foto: ANP
iderscheiding
ins van Manen
terdam - Hans van Manen
dt onderscheiden met de
ois de la Danse. Van Ma-
terug als vaste choreograaf
Het Nationale Ballet, ont-
t de onderscheiding op 26
in Moskou. De Benois de
anse wordt ook wel 'Oscar
de dans' genoemd. Van
len wordt onderscheiden in
ategorie Life Time Achieve-
it. Tijdens een gala ter gele-
ïeid van de prijsuitreiking
en de solisten Altin Kaftira
latalia Hoffmann van Het
onale Ballet de Pas de deux
asmen van Van Manen uit.
pveiling voor
lags museum
haag Een selectie van ne
ig schiderijen en aquarel-
lit de collectie van het Ge-
nteimseum Den Haag
t bij Sotheby's Amsterdam
.780 eiro opgebracht. Dat is
jens het veilinghuis meer
ihet dubbele van de hoogste
atting. Tet Gemeentemuse-
een jperatie begonnen
zijn collectie uit t!e dunnen,
rom werd, met toestem-
gvan de gemeente Den
g, besbten een aantal
stwerlen te veilen die 'geen
neer speelden' in het verza-
en teitoonstellingsbeleid
het miseum. Eerder werd
erk overgedragen aan ande-
ederlmdse musea, maar
de m geveilde werken was
mus;umwereld geen be-
stellirg. De schilderijen
len vcorzien van een stic-
lie demuseale herkomst
;eeft. Ie bleken daardoor
verzanelaars extra aan-
kelijk.Veel werken brachten
dubbde van de richtprijzen
n in simmige gevallen zelfs
[ienvoidige. Hoogtepunt
de colectie was Grote Ver-
ïdag dior Leopold Pili-
vsky, cat 36.000 euro op-
:ht, vol;ens Sotheby's een
ildrecod voor deze Poolse
der.
Itrospectief
mai Bergman
haag - len groot retro-
:tief, gevijd aan de Zweedse
iseur Ingnar Bergman
8) reist vmaf eind deze
nd langsDen Haag, Am-
lam, Roterdam, Utrecht en
Ihoven. Ii totaal worden 21
getooni die Bergman
kte tusso 1946 en 1984. In
•'ilmhuisDen Haag, waar
etrospedef op 31 maart
nt, is ooi de tentoonstelling
re Ingmr became Berg-
te zien. iierin wordt voor
eerst het miversum van de
ige Bergnan aan het pu-
getoonc Steeds worden
gelegd raar zijn cinemato-
sche wet dat nog komen
en naar le oude Bergman
ver in de:achtig, nog steeds
^fis maarwel afscheid aan
lemen isvan zijn vak. Het
artepunt/an de tentoon-
ing ligt irde periode 1938-
1: vanaf vroegst bewaar-
het filmmateri-
J 'an Bergnan tot aan zijn
ïutfilm Crisis (1946).
liphd toont
öller-Müller'
terdam - len topstukken
et KröllerMüller Museum
vanaf mogen een klein half
te zien in let Rijksmuseum
terdam Sniphol. Het is
het eerst lat werken uit de
ctie van en ander muse-
ip Schiphil te zien zijn.
;aat om ver werken van
van derLack, drie van Piet
driaan, .wee van Theo van
tburg ei een van Chris
man. Ht museum op
>hol is en in 2002 opge-
j! filiaal an het Rijksmuse-
gelegeiin het gebied ach-
e paspiortcontrole tussen
en de^-Pier. Het bevat
'aste ollectie van tien Hol-
ie me6ters uit de Gouden
v en ea paar keer per jaar
dsselnde, tijdelijke ten-
itellirg- Het Kröller-Müller
rgaatianaf april een in-
c ende enovatie. In verband
nee vordt een deel van de
6 ctie vrspreid over musea
men-en buitenland.
door Jasper Schoon
Hilversum - De rockers van Ra
coon zijn als een feniks herre
zen in het Nederlandse pop
landschap. Nadat ze drie jaar
geleden op straat waren gezet
door hun platenmaatschappij,
pakten donkere wolken zich sa
men boven de band. Maar ze
zitten weer in het zadel. Heb
ben een nieuw management,
een frisse boeker en een mooie
deal met platenlabel Pias voor
hun nieuwe album Another
Day.
„We hebben gekozen om het
album in ouderwetse songwri
ters-traditie te maken", legt
zanger Bart van der Weide uit,
gezeten op de bank bij hun la
bel in Hilversum. „Het draait
om liedjes. We zijn de afgelo
pen jaren blijven schrijven. Ge
woon op de bank met een gi
taar. Zo is Racoon begonnen.
Daar ligt de basis. We hebben
altijd mooie liedjes willen
schrijven. Daar ligt het hart van
de band."
Het nieuwe album klinkt vol-
wassener dan zijn voorgangers,
denkt gitarist Dennis Huige.
„Omdat er zo'n lange periode
aan vooraf is gegaan. Het is
voor het eerst dat alle songs op
één album geweldig zijn. We
hebben de tijd gehad. Sommige
nummers zijn twee jaar oud.
Als die na zo'n lange periode
nog goed klinken, weet je dat ze
'plaatwaardig' zijn. Het is als
met wijn. Die moet je ook de
tijd geven."
Another Day is qua tekst ook
een stuk rijper, meent de zan
ger. „Bij de vorige albums zong
ik vooral over meisjes en ijsjes.
Maar deze plaat is gebaseerd op
thema's als liefde, leven en ont-
haasting. Ik sta meer stil bij wat
er om me heen gebeurt. Men
sen hebben veel, maar willen
steeds meer. Het lijkt nooit ge
noeg. Zo wil ik niet zijn. In die
gemoedstoestand kun je de cd
plaatsen."
Toen platenmaatschappij Sony
met Racoon brak, had dat in
vloed op zijn teksten, weet Van
der Weide. „Onze spirit was ge
broken. Als je breekt, hakt dat
erin. Maar ik ben doorgegaan
met schrijven. Dan zie je dat
het een verwerkingsproces is.
De eerste nummers waren ont
zettend boos. Schopte ik tegen
alles. Daarna werden ze geluk
kig publieksvriendelijker."
De rockers van Racoon: „We hebben altijd mooie liedjes willen schrijven. Daar ligt het hart van de band." Foto: GPD
De producer van Another Day,
Michel Schoots, heeft een grote
bijdrage aan het album gele
verd, zegt Huige. „Hij belde vrij
snel toen we zonder maat
schappij zaten. Vertelde dat hij
per se een nieuwe plaat van ons
wilde maken. Hij zorgde ervoor
dat onze koppies niet gingen
hangen. Hij heeft ons gestimu
leerd om door te blijven gaan."
Racoon verzamelde zo'n vijftig
songs en Schoots filterde daar
materiaal voor de plaat uit.
Huige:Als producer is hij goed
in het scheiden van muzikale
bullshit. Hij heeft bijna alle goe
de songs eruit gehaald. Handig
omdat je er als band te dicht op
zit om goede keuzes te maken."
Hoewel het een tijdje minder
ging, bleven de bandleden er
altijd in geloven. „Gelukkig wa
ren er mensen in de buurt die
ons bleven steunen. Kregen we
support van fans. Optredens
hielpen ook. Die gaven de spirit
om door te gaan. Dat zijn mo
menten dat je nooit meer wilt
stoppen."
Bij het maken van muziek is het
sowieso 'do or die', denkt de
zanger. „We hebben zoveel hart
nagoya - Het moet een van de publiekstrekkers worden van de we
reldtentoonstelling, de World Expo in Nagoya in Japan, deze robot
versie van de uitgestorven Tyrannosaurus Rex. Bij die tentoonstelling
speelt het Leidse Naturalis een belangrijke rol. Het museum beheert
in zijn collectie een belangrijk deel van het Japanse natuurhistorische
erfgoed. Daarvan zijn drie 19de eeuwse collectiestukken te zien in
het Japanse paviljoen. Op verzoek van de organisatie leent Naturalis
bijzondere opgezette dieren uit: een Japanse zeeleeuw, een Japanse
wolf (uitgestorven) en een Japanse otter (bijna uitgestorven). Alle
drie de exemplaren zijn in de 19de eeuw verzameld, door of via de
Nederlandse handelspost op Deshima. De uitgestorven dieren wor
den gebruikt als voorbeeld van wat er zoal verdwenen is in Japan.
Chris Smeenk, conservator zoogdieren van het museum, begeleidde
de dieren naar Japan en gaf een toelichting tijdens een persconferen
tie. De wereldtentoonstelling, met als thema 'De wijsheid van de na
tuur', begint morgen en duurt tot 25 september. Foto: Reuters
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'De Jantjes' van Herman
Bouber. Regie: Dick Hauser. Met: Dennis
Overeem, Hugo Metsers. Istvan
Hitzelberger, Birgit Schuurman. Carry
Tefsen en vele anderen. Gezien: 23/ 3,
schouwburg Leiden. Daar nog te zien:
vanavond. Extra ingelaste voorstellingen
op 15 en 16 juni.
De Jantjes zijn terug aan het be
gin van het verhaal. Ze vertrek
ken en keren na zes jaar weer
terug. Meer inhoud bevat de
musical niet, op de liefdesge
schiedenissen tussen Toffe Jans
en Schele Manus en tussen
Blonde Greet en Dolle Dries en
een klein vechtpartijtje na. Echt
verklaarbaar is het dan ook niet
dat 'De Jantjes' al vele tientallen
jaren een geheide kaskraker is.
Maar het geheim van het on
miskenbare succes zit kennelijk
in de combinatie van volkse
nuchterheid en Amsterdamse
Jordaan-romantiek die haar
neerslag heeft gevonden in een
hele reeks overbekende liedjes.
Dat liedjesrepertoire staat ge
grift in ons collectief geheugen.
Of het nu gaat om 'Dat zijn on
ze Jantjes', 'Wordt nooit ver
liefd'. 'O, mooie Westertoren',
'In de Jordaan' en ga zo nog
maar even door.
Ook dit seizoen zijn er weer
eens Jantjes in de theaters. Het
is een fris ogende productie die
het enthousiasme van de spe
lers uitstraalt. Daar waar het
oorspronkelijke gegeven nogal
eens sentimenteel dreigt te
worden, blijft het gesnotter hier
gelukkig beperkt. Vrolijkheid
overheerst, de gevoelige scènes
krijgen dikwijls een knipoog
mee. Het tempo ligt redelijk
hoog, waardoor de zwakke ver
haallijn de spanningsboog niet
echt kan schaden.
Voor de gelegenheid is er zelfs
een liedtekst van Thé Lau aan
het toch al rijke liedrepertoire
toegevoegd. Het heet "Vriend
schap' je kunt van alles verge
ten, alleen de vriendschap ver
geet je, vergeet je, vergeet je
niet. Het nieuwe lied wordt
tweemaal uitgevoerd en krijgt
dus een prominente plaats. Dat
kan probleemloos, omdat het
geheel nu eenmaal geen hech
te, dichtgetimmerde structuur
kent. Bovendien blijkt daaruit
dat men creatief met de zoveel
ste versie van De Jantjes aan de
slag is gegaan.
Carry Tefsen en De Jantjes ho
ren bij elkaar. Haar (beschei
den) aandeel doet vertrouwd
aan. Birgit Schuurman is in de
ze context heel nieuw en heeft
duidelijk haar draai als Toffe
Jans perfect gevonden. Dat
geldt ook voor de drie titelrol
vertolkers Dennis Overeem,
Hugo Metsers en Istvan Hitzel
berger die soms wat oubollig
maar doorgaans geloofwaardig
aan de slag gaan. Een handig
decor garandeert vlotte change
menten en goede zichtlijnen,
zodat ook op het beperkte po
dium van de Leidse Schouw
burg de productie met een vrij
grote bezetting goed kan staan.
En zoals het ware Jantjes be
taamt: ze keren terug!! Schouw
burgdirecteur Bart van Mossel
heeft twee extra voorstellingen
bijgeboekt: op 15 en 16 juni.
en ziel, bloed, zweet en tranen
in dit album gestopt. Dan kun
je niet opgeven. Het is net als
een rivier overzwemmen. Daar
bij ga je ook niet halverwege te
rug als het tegenzit. Op dat mo
ment moet je juist doorzetten."
Het album Another Day ligt
vanaf 11 april in de winkels.
Amsterdam - Angstige kinderen
die onder een houten schavot
dekking zoeken tegen Duits ar
tillerievuur, een sterk verma
gerd Amsterdams jongetje in
vieze vodden met een lepel in
zijn hand of groepen stoere
jongens en meisjes die in uni
form marcheren als lid van de
Nationale Jeugdstorm. Dit zijn
enkele van de zwart-wit ama
teurfoto's die te zien zijn op de
tentoonstelling 'Oorlogskind' in
de Beurs van Berlage in Am
sterdam.
De tentoonstelling richt zich op
alle facetten van kinderen in de
Tweede Wereldoorlog, hoe kin
deren de oorlog hebben beleefd
en hoe zij de jaren daarna de
draad weer oppakten. Centraal
staat de geschiedenis van twaalf
Nederlandse kinderen in de ja
ren 1940-1945. Aan de hand
van 180 foto's en historische
filmbeelden van Nederlandse
kinderen uit de Tweede We
reldoorlog uit de collectie van
het Nederlands Instituut voor
Oorlogsdocumentatie (NIOD)
vertelt elk oorlogskind zijn ei
gen verhaal.
De twaalf oorlogskinderen heb
ben voor de tentoonstelling een
voorwerp uitgeleend dat een
speciale rol speelde tijdens de
oorlog. Een van de oorlogskin
deren was Ed van Thijn, die als
joods jongetje in 1942 moest
onderduiken. Elke avond voor
het slapen gaan haalde hij zijn
kostbaarste bezit te voorschijn:
een luciferdoosje met twee
postzegels. „Eén zegel met de
Nederlandse koningin Wilhel-
mina, symbool van het goede.
En de tweede zegel met Adolf
Hitler, symbool van het
kwaad."
Oorlogskind eindigt in mei 2006
in de provincie Utrecht.
muziek recensie
Maarten Baanders
Concert: 'Noche Colombiana' met
Lumbalu en Miguel Osorio y la Parranda.
Gezien: 23/3 Stadsgehoorzaal Leiden.
Van Colombia weten we weinig
in Nederland. Van de oorlogen
en cocaïneteelt in dat land zijn
we nog wel op de hoogte, maar
dat er ook bruisende muziek
wordt gemaakt en dat die een
unieke mengeling van stijlen uit
verschillende werelddelen is, is
hier onbekend. 'Noche Colom
biana' zou dan ook een ontdek
king kunnen zijn voor liefheb
bers van de Latijnse culturen.
Jammer dat er zo weinig pu
bliek op afkwam in de Stadsge
hoorzaal, terwijl de beide bands
die optraden beslist een volle
zaal verdienden.
Overweldigend sterk is de slag
werksectie van Lumbalu. De
roerige ritmes verraden de Afri
kaanse wortels van deze mu
ziek. Met soepelheid en kracht
geven de slagwerkers een rots
vaste basis aan de extraverte,
eveneens Afrikaans aandoende
zang van Vicky Castano. Haar
stem klinkt als een waterval,
bruisend, bezeten en verkwik
kend helder. Het pittige geruis
van de sambaballen en de ver
schillende soorten fluiten, de
ene snerpend, de ander diep en
zacht, herinneren eraan dat
Lumbalo niet Afrikaans, maar
Zuid-Amerikaans is. Speciale
gast Orbe Ortiz presteert het te
fluiten en tegelijk een sambabal
virtuoos te hanteren.
Niet alleen de muziek van deze
groep kantelt telkens tussen
twee werelddelen. Kort na het
begin komt er een danseres op
in een sierlijke rok, die je on
middellijk aan Spanje doet den
ken. Een fakkel in haar hand
flakkert bij haar opkomst be
scheiden in de donkere zaal. Ze
zwaait met de rok en laat de
zoom wild kronkelen. Terwijl ze
hem omhoog houdt, draait ze
rond, zodat de zoom even als
de lijn van een wenteltrap om
haar lichaam ligt. Maar Spaans
is ze niet. Ze danst onbezorgder
dan een flamencodanseres ooit
zou doen en naarmate het op
treden vordert, stort ze rich
steeds fanatieker in Afrikaanse
bewegingen. Wild draait en
schommelt ze met haar heu
pen. Moeiteloos schudt ze haar
lichaam heen en weer en wap
pert daarbij met haar schou
ders. Er gaat net zo'n onuitput
telijke energie van uit als van de
muziek. De bescheiden fakkel
heeft plaatsgemaakt voor dans
waar het vuur vanaf knettert.
Heel anders, maar bepaald niet
minder aanstekelijk is Miguel
Osorio y la Parranda. Zodra de
muzikanten verschijnen, is het
een gezellig rommeltje op het
toneel. Ze praten, maken veel
drukte en beginnen te spelen
en te ringen, ongedwongen als
of ze een avondje uit zijn. Ook
hier doet een danseres mee en
de muzikanten dansen soms
speels om haar heen. Osorio
straalt één en al zonnigheid uit
met rijn gloedvolle accordeon.
Deze muziek is ddttr en door
Zuid-Amerikaans. De Meren
gue en andere dansen worden
levendig en in een heerlijk war
me sfeer gespeeld. Niet voor
niets stroomt de vloer voor het
podium vol dansend publiek.
Het is een warmbloedig feest!
Amsterdam - Er heerst verslagenheid bij De Nederlandse Opera,
nu de sopraan Nelly Miricioiü naar Londen is vertrokken om daar
thuis te kunnen herstellen van een nog onbekende keelaandoe
ning. Op 7 maart moest ze tijdens de première van de opera 'Nor-
ma' van Bellini in het Amsterdamse Muziektheater opgeven.
Haar titelrol werd de daaropvolgende voorstellingen overgenomen
door de Armeense sopraan Hasmik Papian, die de serie ook zal af
maken. Dat betekent dat deze zangeres ook te zien zal rijn in de
televisieregistratie van deze 'Norma' waarvoor afgelopen dinsdag
door de NPS de eerste opnamen rijn gemaakt. Ter inleiding van
die uitzending was al een documentaire met Miricioiü opgeno
men, maar die wordt nu voor een deel opnieuw gemaakt, zodat
ook Papian daarin hd*r "°rhaal over deze rol kan doen.
