Noord-Korea
'neemt' groter
atoomwapen
Hervormingen moeten Verenigde Naties slagvaardig maken
Afschieten olifanten bedreigt toerisme Zuid-Afrika
B LP1 TT E N LA INI EP
Racistisch geweld in Frankrijk
neemt ongekende omvang aan
Nog geen beslissing in
zaak coma-patiënte VS
Ruim miljard mensen
zonder schoon water
Stille Week
Pronk pleit voor grotere
inspanning VN in Soedan
otest bij Caruda
er dood Munir
Bijna tweehonderd
isenrechtenactivisten heb-
jisteren in de Indonesische
itad Jakarta betoogd voor
fdkantoor van lucht-
iaatschappij Garuda In-
ia. Ze eisten nadere op-
iring over de vermeende
ikkenheid van Garuda-me-
erkers bij de moord op de
isenrechtenactivist Munir
D eptember vorig jaar. De 38-
e Munir overleed in een
tuig van Garuda op de
ht van Jakarta naar Amster-
De mensenrechtenactivist
1 vergiftigd met arsenicum.
dinsdag 22 maart 2005
te droogte
hailand
Grote delen van
nd hebben last van een
i'oi ie droogte. Op verschei-
Ö.5 plaatsen is er geen water
J29 beschikbaar voor de land-
16^2 en vele duizenden hecta-
ibouwgrond gelden al als
2^9 en. Volgens The Bangkok
24,9 an gisteren is de situatie
22 6 Ser dan in 1997/98, toen
2o!8 tuurverschijnsel El Nino
11,6 ivoor het uitblijven van
■dbeving Japan
Ruim 2800 mensen
26,;èn als gevolg van de aard-
33,j [zondag in Japan hun
21',! t moeten verlaten. De be-
53,c iet een kracht van 7 op de
7g0 van Richter heeft in to-
467^0 00 gebouwen bescha
let dodental is blijven
op één, maar het aantal
den is van zeker vierhon-
pgelopen tot ruim zeven-
td. De beving trof het
jke eiland Kyushu.
nado's eisen
en Bangladesh
Tornado's hebben zon-
id in het noorden van
idesh aan meer dan veer-
isen het leven gekost,
ns zeker vijfhonderd an-
aakten gewond. Circa
dorpen werden deels
st door het natuurge-
folgens de Britse zender
aandag zijn duizenden
en ontheemd. Naar
ig 3000 woningen zijn
'grond gelijkgemaakt.
Ivoor agent
st escortbureau
sel - De rechtbank van
7° ferpen heeft een 31-jarige
58 lieman uit het naburige
so ijk veroordeeld tot een cel-
10 van een jaar voor het run
van een escortbureau tij-
idiensturen. Ook kreeg hij
boete van 3750 euro en ver-
43 hij voor vijf jaar zijn bur-
86 ichten. De agent was eer-
al op non-actief gezet.
66
renslang voor
J Iritse mannen
.39
.67 ien - Vier Britse mannen
7j gisteren veroordeeld tot le-
|o8 lange gevangenisstraf we-
10 moord op twee Britse tie-
•32 ïeisjes in 2003. De meisjes
,16 den buiten tijdens een
•90 wjaarsfeestje in Birming-
'04 ,toendevierhenmetma-
\82 egeweren vanuit een rij-
17 Ie auto beschoten. De
1,00 nen maken naar eigen zeg-
leel uit van een bende.
i.95
ns megaproces
S er bouwfraude
3,86
5 93 is - In Parijs is gisteren het
00 es begonnen tegen 47 poli-
7,25 «vertegenwoordigers van
-,75 ie van Frankrijks grootste
3,25 maatschappijen. De ver
bis ten zouden hebben ge-
25 neld met openbare aanbe-
1 !o2 ogen in Parijs en omge-
De fraude vond plaats in
7 85 ten negentig om politieke
0,6? en, zowel rechtse als link-
2 7j igaal mee te financieren.
5i! lerendum over
>:«»rtus Portugal
n 03 ion - De nieuwe socialisti-
regering van Portugal
I3,31 teen referendum over
2$ lepeling van de strenge
uswetgeving in het land.
,0 2; ier José Sócrates kondigde
34.45 iteren aantijdens de pre-
19tie van zijn regeringspro-
2|7j ma aan het parlement. Op
13,54 id en Polen na, heeft Por-
39 70 de strengste abortuswet-
4 J in Europa.
32.1
ag: dossiers
lonnen weg
10,9 i - Tussen medio decem-
189 en medio januari 1990
iTsjechoslowakije de dos-
van tienduizenden gehei-
,516 [enten die voor de com-
"5^90 stische machthebbers
32.20 en, vernietigd. Dat ge-
le op basis van een order
H'a\ e toenmalige staatssecre-
55 fan binnenlandse zaken,
i 5; efvan de geheime dienst,
c. Hij vluchtte later naar
gam e om aan vervolging te
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - De Zuidafrikaanse regering
heeft het besluit lang voor zich uitge
schoven, maar nu ze afschieten over
weegt voor de te snel uitdijende olifan-
tenkudde's, is de kritiek niet mis. Die
renbeschermers uit binnen- en buiten
land slijpen de messen en dreigen met
een boycot van de sector waarvan Zuid-
Afrika zo afhankelijk is: het toerisme.
Sinds 1994, toen in Zuid Afrika de eerste
democratische verkiezingen werden ge
houden, bestaat er een verbod op het af
maken van olifanten. Dit paste in het
beeld van het 'nieuwe Zuid-Afrika',
maar was deels ook het gevolg van de
druk - en de dollars - van internationale
dierenbeschermers. Er werd geld over
gemaakt voor grotere natuurparken en
onderzoek claimt Humane Society In
ternational, op voorwaarde dat olifanten
niet werden afgeschoten.
Maar vandaag kampt Zuid-Afika met te
veel olifanten. Vooral in het vermaarde
Krügerpark is de situatie onhoudbaar. In
het park leven bijna 13.000 olifanten,
6000 meer als wat ecologisch verant
woord wordt geacht. De populatie groeit
bovendien met zo'n acht procent per
jaar. De olifanten richten enorme scha
de aan, waardoor andere dieren in hun
voortbestaan worden bedreigd.
Hector Magome, topman van de over
koepelende organisatie van nationale
parken (SANP), veroorzaakte een rel
toen hij zei dat het publiek er aan moest
wennen dat afschieten van olifanten een
noodzaak is voor de lange termijn. Ian
Whyte, wetenschappelijk directeur van
het Krügerpark, was explicieter: „We
kunnen geen kant meer op, ook niet als
we anti-conceptie gebruiken en olifan
ten overhevelen naar andere gebieden.
De minister moet een besluit nemen."
Door een speling van het lot is de ver
antwoordelijke minister vandaag
Marthinus van Schalkwyk. Hij is lid van
het ANC, maar was tot vorig jaar leider
van de Nieuwe Nationale Partij, de op
volger van de partij die de apartheid uit
vond èn toestond dat olifanten mochten
worden afgeschoten. Volgende maand
krijgt hij een rapport van de SANP over
de olifantenkwestie, waarna hij dit na
jaar de knoop moet doorhakken.
Dat laat genoeg tijd om een internatio
nale campagne op touw te zetten tegen
de Zuidafrikaanse toeristenindustrie.
Organisaties als het Britse 'Care for the
Wild' hebben al met afschuw gereageerd
en beloven een harde strijd. Care for the
Wild legt bovendien bewust de link met
een omstreden ontwerpwet voor de
jacht op wilde dieren die in gevangen
schap zijn gefokt. „Veel van onze leden
zijn razend en zullen niet meer naar
Zuid-Afrika reizen", aldus directeur Bar
bara Maas. Veel dierenbeschermers vre
zen dat het noodzakelijk afschieten van
olifanten de (illegale) jacht zal stimule
ren.
Sommige parkbeheerders zijn er niet te
gen om olifanten af te laten schieten
door een rijke buitenlander 'in een afge
scheiden deel van het park', als daarmee
geld vrij komt voor het dure wildbeheer.
Maar het kan ook dat olifanten uit het
Krügerpark in particuliere parken belan
den, waar ze voor 20.000 tot 50.000 dol
lar mogen worden afgeschoten.
De jagersbond van Zuid-Afrika keert
zich tegen dit soort praktijken, maar
weet ook hoe moeilijk een en ander te
controleren is. De belangen zijn boven
dien groot. Zuid-Afrika krijgt jaarlijks be
zoek van 9500 buitenlandse jagers, die
in 9000 particuliere parken hun gang
mogen gaan. Ze zorgen voor 70.000 ba
nen en voegen jaarlijks 130 miljoen euro
toe aan de economie.
sevilla - Leden van de broederschap van San Gonzalo staan stil tijdens een processie in het Spaanse Sevilla. De Andalusische hoofdstad kent in de zogenoemde Heilige of Stille
Week traditiegetrouw grote paasprocessies die duizenden bezoekers naar de Zuid-Spaanse stad trekken. Foto Reuters/Marcelo del Pozo
Rassenhaat algemeen Anti-semitisme vooral in onderwijs
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - In een jaar tijd is het ra
cistisch en antisemitisch ge
weld in Frankrijk meer dan ver
dubbeld. Tot die conclusie is de
nationale commissie voor de
mensenrechten gekomen in
haar rapport over 2004. Het
aantal uitingen van racisme,
antisemitisme en vreemdelin
genhaat heeft een niveau be
reikt dat nog niet eerder is
waargenomen, aldus de com
missie. Bedreigingen en vor
men van intimidatie zijn zelfs
verdrievoudigd.
Antisemitisme komt in Frank
rijk vooral voor op scholen, al
dus de commissie. Uitingen
van xenofobie, vooral van anti-
Arabische aard, zijn veel alge
mener. Tot voor kort werd aan
genomen dat het Palestijns-Is
raëlische conflict ten grondslag
lag aan het antisemitisch ge
weld maar de commissie zegt
daarvoor onvoldoende bewijs
te hebben aangetroffen. „De
plegers van antisemitische ge
welddaden lijken minder te rea
geren op de actualiteit. Maar de
ongerustheid is niet minder
groot omdat geconstateerd kan
worden dat het antisemitisme
tot in de hoogste niveaus is
doorgedrongen en een perma
nent karakter lijkt te hebben ge
kregen."
Wat het anti-Arabisch geweld
betreft is de commissie vooral
bezorgd over de situatie op
Corsica waar vorig jaar een stij
ging van racistisch geweld met
meer dan 250 procent werd ge
constateerd. Op Corsica wordt
volgens de commissie alles op
één hoop gegooid: immigran
ten, Arabieren, moslims, isla-
misten, cultuur en religie.
Het rapport van de commissie
vormt overigens slechts het
topje van de ijsberg. De meeste
cijfers zijn afkomstig van het
ministerie van binnenlandse
zaken. Veel slachtoffers van ra
cistisch geweld blijken geen
aangifte meer te doen op het
politiebureau. Ook de databank
Signa, die in het schooljaar
2001-2002 werd opgezet om ra
cistisch geweld te registreren,
levert slechts een deel van het
materiaal. Nogal wat school
hoofden blijken er een ruime
opvatting op na te houden bij
de beoordeling van antisemitis
me en racisme geweld. Om te
voorkomen dat 'hun' school
een slechte naam krijgt worden
veel incidenten niet vastgelegd.
Andere vormen van racisme,
zoals in de voetbalstadions, zijn
kennelijk al zo 'gewoon' gewor
den dat ze in de officiële ver
slaglegging niet eens meer wor
den meegerekend.
amsterdam/gpd - Soedan is
slordig behandeld door de in
ternationale gemeenschap en
hierdoor is het conflict verer
gerd. Dat zei Jan Pronk, speci
aal gezant van de VN voor Soe
dan gisteravond tijdens een le
zing in Amsterdam. In Soedan
is op 7 januari een vredesak
koord ondertekend, maar van
een stabiele situatie is volgens
Pronk nog geen sprake. De VN
moeten naar zijn mening met
meer middelen komen dan al
leen het sturen van vredessol-
daten.
,Die andere maatregelen zijn
ontwapening en het opruimen
van mijnen, helpen bij reïnte
gratie van vluchtelingen en eco
nomische opbouw, en assiste
ren bij politieke hervormingen.
Pronk zelf is echter sceptisch of
de VN zoveel willen investeren
in Soedan. Bovendien is het
wederopbouwplan van Pronk
een kostbare zaak. „Een miljard
euro per jaar. Maar de kost
gaan voor de baat uit. Als we nu
niet investeren zijn we nog ja-
Reactie op dreigementen VS
seoul/anp/rtr - Noord-Korea
heeft gisteren laten weten dat
het zijn nucleaire arsenaal heeft
uitgebreid. Pyongyang wil zo de
Verenigde Staten afhouden van
een eventuele aanval tegen de
stalinistische staat.
Dat heeft het Zuid-Koreaanse
persbureau Yonhap gemeld op
basis van het Noord-Koreaanse
staatspersbureau KCNA. Het is
de eerste keer dat Noord-Korea
met een dergelijke mededeling
komt.
„We hebben een belangrijke
maatregel genomen door ons
nucleaire wapenarsenaal uit te
breiden in voorbereiding op
een invasie door onze vijan
den", meldde KCNA. Volgens
Pyongyang is de gezamenlijke
legeroefening van Zuid-Korea
en de VS „een voorbereiding op
oorlog". Het Amerikaanse en
Zuid-Koreaanse leger hebben
afgelopen week manoeuvres
uitgevoerd in het zuidelijke deel
van het Koreaanse schiereiland.
Noord-Korea maakte vorige
maand bekend over kernwa
pens te beschikken. Het land
overlegde tot juni vorig jaar met
de VS, Japan, China, Zuid-Ko-
rea en Rusland over zijn nucle
aire programma en de moge
lijkheden om deze te ontman
telen. Pyongyang weigert verder
te praten wegens de „vijandelij
ke houding" van de VS.
De Amerikaanse minister Rice
van Buitenlandse Zaken waar
schuwde Noord-Korea maan
dag dat Washington „andere
opties" overweegt tegen het
stalinistische regime als dat
land niet terugkeert naar het
overleg. „Dan moeten wij na
tuurlijk ldjken naar andere op
ties. Iedereen is zich er van be
wust dat er andere opties zijn in
het internationale systeem", zei
de bewindsvrouw, toen haar
was gevraagd wat de Verenigde
Staten zouden doen als Noord-
Korea het zeslandenoverleg
blijft boycotten.
Volgens Rice moet bij 'andere
opties' niet gedacht worden
aan een militaire oplossing.
„Wij zijn niet van plan om
(Noord-Korea) aan te vallen",
zei ze. Maar als Pyongyang op
deze weg doorgaat, zal de
Noord-Koreaanse regering
'problemen' krijgen met de rest
van de wereld.
st. petersburg/gpd - De federa
le Amerikaanse rechter James
Whittemore heeft nog steeds
geen besluit genomen over mo
gelijke hervatting van de kunst
matige voeding vande 41-jarige
compapatiënte Terri Schiavo.
Whittmore riep een hoorzitting
bijeen kort nadat een advocaat
van Schiavo's ouders het ver
zoek hadden ingediend bij de
rechtbank in Tampa in de staat
Florida. Zij willen dat de kunst
matige voeding van de 41-jarige
comapatiënte wordt hervat. Vo
rige week vrijdag werd de sonde
verwijderd op last van een
staatsrechtbank in Florida. Dat
was wat Terri's echtgenoot wil
de. President Bush zette daarop
gisteren zijn handtekening on
der een spoedwet die het leven
van Schiavo moet verlengen.
Het Huis van Afgevaardigden
en de Senaat hadden toen al
gestemd voor die wet, die er
voor moet zorgen dat Schiavo
weer wordt gevoed en datfede
rale rechters zich weer over de
zaak gaan buigen. Naar ver
wachting zal de federale rechter
besluiten dat de kunstmatige
voeding van Schiavo moet wor
den hervat.
Buiten het gebouw waar Schi
avo wordt verpleegd, staat al
sinds het besluit van het Con
gres over het noodwetje een
ambulance klaar om haar in
dien de rechter gevolg geeft aan
het verzoek van de ouders, di
rect naar het ziekenhuis te ver
voeren. De verwachting is dat
de vrouw nog twee weken te le
ven heeft indien de voedseltoe-
voer niet wordt hervat.
De Amerikanen zijn in meer
derheid fel tegen de interventie
van het Congres in de zaak-
Schiao. De meeste Amerikanen
menen dat de parlementariërs
de zaak misbruiken voor poli
tiek gewin. Dat blijkt uit een
opiniepeiling van de nieuws
zender ABC.
Het Vaticaan heeft het besluit
om de kunstmatige voeding van
Schiavo te stoppen, scherp ver
oordeeld. Het noemt de doods
strijd van de Amerikaanse com
apatiënte 'de doodsstrijd van
de menselijkheid'. „Wie kan, op
welke gronden, bepalen wie het
'privilege' gegund
moet worden te leven?", is de
retorische vraag die de Vati
caanse krant Osservatore Ro
mano stelt in een commentaar.
ren veel geld kwijt aan nood
hulp."
De prille vrede tussen het isla
mitische noorden en christelij
ke zuiden van Soedan loopt ge
vaar doordat het geweld in de
regio Darfur nog steeds niet on
der controle is. De burgeroor
log tussen het noorden en zui
den van Soedan duurde al ruim
twintig jaar en werd in januari
beëindigd met de onderteke
ning van een vredesakkoord. In
de regio Darfur brak in februari
2003 het geweld opnieuw los
uit protest tegen het regerings
beleid. Het conflict heeft sinds
dien aan zeker 70.000 mensen
het leven gekost en bijna twee
miljoen mensen zijn op de
vlucht. Het geweld nam boven
dien de vorm aan van etnische
zuivering. Volgens een recent
rapport van de VN was er nog
net geen sprake van genocide.
Het totaal aantal slachtoffers
van de oorlog in Soedan be
draagt volgens Pronk zo'n twee
miljoen mensen, vijf tot zes
miljoen mensen zijn ontheemd.
new york/anp -Meer dan een
miljard mensen zijn dagelijks
aangewezen op water dat niet
voor menselijke consumptie
geschikt is. Bijna 2,5 miljard
mensen hebben geen toegang
tot sanitaire voorzieningen. De
Verenigde Naties brengen dit
vandaag onder de aandacht ter
gelegenheid van Wereldwater
dag. Het tekort aan schoon wa
ter geldt als een van de grote
problemen van de 21ste eeuw.
Iedere dag sterven ongeveer
22.000 mensen, van wie de helft
kinderen, aan ziektes door be
smet water en onvoldoende hy
giëne. Dat zijn ruim acht mil
joen sterfgevallen per jaar. Het
gaat onder meer om ziektes als
malaria, cholera en tyfus. Ver
der moeten mensen in arme
landen vaak grote afstanden af
leggen om aan schoon water te
komen. De VN hebben eerder
al gewaarschuwd dat toene
mende behoefte aan zuiver wa
ter zelfs tot oorlogen kan lei
den.
Ondanks alle beloftes van rijke
landen om meer geld uit te
trekken voor het mondiale wa
terprobleem, is dat niet ge
beurd. Sterker nog, volgens de
Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling
OESO is het totale budget voor
waterprojecten in ontwikke
lingslanden tussen 1997 en
2002 bijna gehalveerd tot 1,4
miljard euro per jéAr en dat is
sindsdien zo gebleven.
Bestrijding van terrorisme en naleving mensenrechten krijgen grotere prioriteit
door Gijs van Wetten
Rijswijk/ANP - De Verenigde Naties staan
voor de grootste hervormingen sinds de op
richting van de volkerenorganisatie in 1945.
Secretaris-generaal Kofi Annan presenteerde
gisteren zijn voorstellen, die van de VN een
sterkere, slagvaardigere organisatie moeten
maken die aangepast is aan de eisen van de
moderne tijd.
Annans aanbevelingen komen grotendeels
overeen met die van de interne VN-commis
sie die december vorig jaar haar plannen we
reldkundig maakte. Directe aanleiding was de
diepe verdeeldheid binnen de VN in de aan
loop naar de oorlog in Irak, die uiteindelijk
gevoerd werd zonder toestemming van dé
volkerenorganisatie. De interne strijd maakte
pijnlijk duidelijk dat het handvest van de VN
en de organisatiestructuur aan vernieuwing
toe zijn.
De Verenigde Naties werden opgericht in
1945, enkele maanden na het einde van de
Tweede Wereldoorlog. Doel was dergelijke
mondiale gewapende conflicten in de toe
komst te voorkomen. Vooral de Veiligheids
raad, het belangrijkste VN-orgaan, kreeg de
functie van vredeshandhaver.
De Veiligheidsraad telt vijftien leden. De vier
grootmachten die in 1945 overbleven, de Ver
enigde Staten, Rusland, China, en het toen
malige Britse rijk, kregen een permanente ze
tel, evenals Frankrijk. Zij hebben vetorecht,
wat betekent dat ze ieder voorstel in de raad
kunnen blokkeren. De overige tien zetels zijn
verdeeld over de continenten, en rouleren per
twee jaar.
Het VN-handvest en de organisatiestructuur
stammen grotendeels nog uit de tijd dat de
VN slechts 51 leden telden. Tegenwoordig
zijn dat er bijna tweehonderd. Bovendien is
er sindsdien veel veranderd in de internatio
nale verhoudingen.
De grootste bedreiging voor de wereldvrede
was in 1945 een nieuw gewapend conflict tus
sen twee of meer supermachten. Anno 2005
worden vooral het internationaal terrorisme
en de verspreiding van massavernietigings
wapens gezien als de grootste bedreigingen
voor vrede en veiligheid.
De crisis rond Irak, die in maart 2003 leidde
tot de Amerikaans-Britse invasie van dat land,
toonde aan dat de zo gewenste daadkracht
van de VN bitter tegenviel. Alle diplomatieke
inspanningen ten spijt konden de leden van
de Veiligheidsraad geen overeenstemming
bereiken over de manier hoe het regime van
Saddam Hussein aan te pakken.
De conflicten in onder meer Rwanda en voor
malig Joegoslavië legden al jaren eerder de
zwakte van de VN als vredestichter bloot.
Tienduizenden mensen stierven, terwijl de
internationale gemeenschap nog druk verga
derde over de vraag of militair ingrijpen ge
rechtvaardigd was hen te redden.
De hervormingsplannen van Annan moeten
de VN de mogelijkheden verschaffen in de
toekomst wel daadkrachtig op te treden tegen
nieuwe dreigingen. De VN-baas wil dat er
nieuwe afspraken komen over het gebruik
van geweld, om interne ruzies als die over de
oorlog in Irak te voorkomen. De uitbreiding
van de Veiligheidsraad van vijftien naar 24 ze
tels moet zorgen dat de raad een betere af
spiegeling vormt van de machtsverhoudingen
in de wereldgemeenschap.
De bestrijding van het terrorisme krijgt een
hogere prioriteit, maar ook de bestrijding van
armoede, honger en ziektes en naleving van
de mensenrechten. Want, zoals Annan giste
ren zei: „Ontwikkeling, veiligheid en mensen
rechten moeten hand in hand gaan. Er zal
geen veiligheid mogelijk zijn zonder ontwik
keling, en geen ontwikkeling zonder veilig
heid".
