'Tbs'er moet
sneller van
de straat af
Het nieuwe spoorboekje is een ware hersenbreker
BINNENLAND 2
Kievitsei nog altijd vogelvrij
'Vermeld risico ook op het etiket van bioreinigers'
Griepgolf eist in zuiden
zeker 600 levens meer
Donner wil vroege behandeling
Gezonde hap op school
Stadspartij boos over Formule-1
Eet vliegtuig
keert terug
irdam - Een vliegtuig van
nd Exel is gistermorgen
op één motor veilig ge-
n het Braziliaanse Recife,
idere motor van de Boeing
opte ermee ongeveer drie
ier na het opstijgen van
voor een vlucht naar
;rdam. De piloot besloot
te keren naar Recife. Vol
de woordvoerder van Hol-
•xel sloegen er vonken uit
kermotor, maar heeft er
brand gewoed. Het toestel
;en de tien en twaalf jaar
n gehuurd van de Zweed-
htvervoerder SAS. Hol-
ixel was bekend onder de
Air Holland. Deze failliet
e chartermaatschappij is
overgenomen door de
srdamse Exelgroep en ver-
inmiddels in surseance.
nengooiers vrij
>r examens
ticht - Twee Limburgse
igooiers, die begin maart
ai opgepakt, mogen een
lagen de cel uit om hun
>ns te kunnen doen. De
16 en 17 jaar oud, zouden
lere malen stenen vanaf
aduct in Geleen hebben
id naar passerende au-
aar eigen zeggen zouden
of zes keer raak hebben
id, meldde de politie eer-
ok legden ze in Geleen
luten balk op de weg.
oorarrest is tijdelijk ge-
t voor de duur van hun
in. Ze hebben dan buiten
amens huisarrest en
n na afloop ervan terug
in. Het tweetal wordt ver-
van poging tot doodslag.
.^n problemen
,Ur smeltwater
- Smeltende Zwitserse
|v veroorzaakt naar ver
ing geen problemen met
later in Nederland. Dat
oordvoerster van het
itituut voor Integraal
jiterbeheer en Afvalwa-
indeling (RIZA) gisteren,
terstand in de Rijn stijgt
ar zonder zware regen-
|dt het waarschijnlijk
ater." Sinds vorige
iaandag is het peil in de
stegen van 9.30 meter
.81 meter NAP. Het RI-
vacht dat het peil de ko-
twee dagen stijgt tot on-
ll meter NAP. Pas bij 14
Sa 'AP dreigt er gevaar.
^ie grijpt in
„:hiet partij
aaf - Door een schiet
stermorgen in Land-
twee gewonden ge
rst schoot een per
lens een vuurgevecht
:de persoon neer. De
reep vervolgens in en
schutter neer, meldt
De gewonden zijn
ziekenhuis gebracht.
lajesboten
gedicht
g - Minister Donner
itie neemt de komende
n aanvullende beveili-
latregelen om ontsnap-
ïit de detentieboten in
ïm tegen te gaan. Dat
steren uit schriftelijke
den op vragen van
Kamerlid De Wit (SP),
detentieboten zijn
cember in gebruik als
bewaring voor illegale
ïlingen die uitgezet zul
len. Tot dusver wisten
tineerden van de boten
lappen. Drie anderen
-°3*n vergeefse poging,
t nie
Iraf voor
Qflookbende'
!N - De rechtbank in
;n heeft twee leden van
ide 'knoflookben-
irdeeld tot respectieve-
evangenisstraf van tien
en een taakstraf van
:n zes maanden voor-
jke gevangenisstraf,
e verdachte werd vrij-
in. De bende, met le-
ironingen en Den
nadeelde de Belasting-
lor ruim 900.000 dui-
o door duizenden ki-
look te verhandelen
glaarover de verplichte
j fiïngen te betalen.
dinsdag 22 maart 2005
latie
'u.
ÉA irc
houdingen
>llemansrit
Aral,UT - ^en '7-jarige jon-
'osterhout is zondag-
igehouden na een dol-
•61-1 door Oosterhout, Te
en Breda. De jongen
1 weg toen agenten
ens zijn rijgedrag wil-
oleren. Er volgde een
ging waarbij snelhe-
jn )oven de honderd ki-
eiper uur werden ge-
jongen veroorzaakte
ren opzettelijk aanrij-
wrwfet politieauto's. Zijn
LÏÏE idigde in Breda. Daar
hij via een heg in een
"'e jongen en zijn va-
last hem zat, werden
:rd.
Commissaris der Koningin Ed Nijpels bekijkt het eer
ste Friese kievitsei. De vinders lieten het keurig lig
gen, maar gistermorgen werd het als een protestei af
gegeven bij Omroep Friesland. Foto: GPD
leeuwarden/cpd - Ondanks het vrij
dag van kracht geworden verbod op
het rapen van kievitseieren is Fries
land nog altijd in de ban van de tra-
ditonele volkssport van het 'aaisykj-
en' en rapen. Een kievitsei op een
maïsveld bij Skülenboarch in Fries
land, dat zaterdag officieus als eerste
Friese kievitsei werd aangemerkt, is
inmiddels uit het nest verdwenen.
Omrop Fryslan meldde gisteroch
tend dat een anonieme eierzoeker
een vers ei bij de studio in Leeuwar
den heeft afgeleverd met de mede
deling dat het om het Skülenboar-
chster exemplaar zou gaan.
Jan Boomsma uit het Friese Berli-
kuiri vond het 'eerste' ei afgelopen
zaterdagochtend even voor half ze
ven, samen met zijn maat Jouke
Ynema. De mannen lieten het ei lig
gen en zetten er een stokje bij. 's
Middags kwam commissaris der ko
ningin Ed Nijpels naar Skülenboarch
om het ei te bewonderen. Hij prees
de Berlikumers dat ze het goede
voorbeeld hadden gegeven.
Nijpels' voorbeeld laeeg zondag in
Wirdum geen navolging. Jinke Kupe-
rus-Hoekstra vond bij dit dorp in de
buurt van Leeuwarden een kievitsei,
maar burgemeester Dales wenste
het niet te bekijken. In Opsterland
ging burgemeester Sicko Heldoom
evenmin naar zijn 'eersteling'.
Intussen gaan de acties van een
groep van 150 eierrapers die zich
vrijdagavond in Jirnsum burgerlijk
ongehoorzaam toonde onvermin
derd door. De actiegroep is boos dat
de rechter een eeuwenoude Friese
traditie om zeep heeft geholpen. Zij
besloten daarom het verbod te nege
ren.
Komende vrijdagavond is er een vol
gende bijeenkomst gepland. Eierra
pers die bekeurd zijn, kunnen zich
dan laten registreren. De bedoeling
is een fonds te vormen waar de boe
tes uit betaald worden.
Volgens initiatiefnemer Age de Jong
is het de bedoeling ook een slui
tingsdatum voor het rapen vast te
stellen. Na die datum gaan de 'aaisi-
kers' het veld in om nesten te be
schermen.
In de Friese weilanden was het on
danks het mooie lenteweer de afge
lopen dagen opmerkelijk rustig. De
politie heeft de normale surveillan
ces uitgevoerd zonder er een klop
jacht van te willen maken, meldt po
litiewoordvoerder Kees Gunnink.
voorburg/anp - In februari zijn
ongeveer achthonderd mensen
meer overleden dan in de eer
ste vier weken van het jaar. De
stijging was vooral in de zuide
lijke provincies te zien, waar
zeshonderd mensen meer om
het leven kwamen. Het hogere
aantal overledenen, vooral ou
deren, valt samen met de griep
golf die daar begin februari
kwam opzetten.
Het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) telde landelijk
over februari bijna 3000 overle
denen. In de rest van het land
was de sterfte maar iets hoger
dan in januari. De griep heerste
vooral in de provincies Noord-
Brabant en Limburg. De griep-
piek was in de zuidelijke pro
vincies in de week van 14 tot en
met 20 februari. Op elke 10.000
inwoners waren er 48 grieppati-
enten. In de week daarna is een
piek te zien in de sterfte.
Uit onderzoek is bekend dat er
enige tijd verstrijkt tussen het
optreden van griep en het even
tuele overlijden aan de gevol
gen ervan. Bij de hogere sterfte
gaat het in de meeste gevallen
om ouderen. In vergelijking
met januari lag het aantal over
ledenen onder 90-plussers bij
na eenderde hoger, onder 80-
plussers een kwart en van de
groep ouderen tussen de 70 en
79 kwam stierf 20 procent
meer.
den haag/gpd - Gestoorde cri
minelen moeten sneller worden
behandeld. Minister Donner van
justitie wil dat rechters de mo
gelijkheid krijgen al een tbs-be
handeling op te leggen tijdens
het strafproces.
Nu kunnen gestoorde misdadi
gers rondlopen op straat zolang
hun vonnis nog niet onherroe
pelijk is.
Verder laat Donner onderzoe
ken of hij psychatrische klinie
ken kan dwingen om tbs'ers op
te nemen. Nu zijn alleen rijks
inrichtingen verplicht om ge
stoorde criminelen op te ne
men.
Aanleiding voor Donners
plannnen zijn recente misdrij
ven die door tbs'ers zijn ge
pleegd. Vorig jaar bracht een
tbs'er een man in Doetinchem
om het leven die zijn hondje
uitliet. De gestoorde crimineel
was tien dagen daarvoor door
het gerechtshof veroordeeld tot
dagbehandeling, een lichte
vorm van tbs, maar had beroep
aangetekend tegen zijn vonnis.
Daarom werd het nog niet uit
gevoerd en hoefde hij niet in
therapie.
Het openbaar ministerie kan
pas iets doen als een vonnis on
herroepelijk is, aldus Donner.
In de tussentijd loopt een ge
stoorde crimineel gewoon vrij
rond.
Anders is het als iemand
dwangverpleging opgelegd
krijgt, die zit vanwege de ernst
van het misdrijf vrijwel altijd al
vast gedurende het proces.
Donner vindt dat systeem „niet
in alle gevallen" bevredigend
en bekijkt daarom of een straf
rechter tussentijds een dwang
middel of voorlopige maatregel
kan opleggen. Donner wil nu
dat rechters per geval bepalen
of de tbs'er direct in therapie
moet, ook al is het vonnis nog
niet definitief. Hij vindt het te
ver gaan om vast te leggen in
een wet dat een deel van het
vonnis al kan worden uitge
voerd als het rechtsproces nog
loopt.
Vorig jaar heeft de rechter in 76
gevallen tbs met voorwaarden
opgelegd, twintig meer dan in
het jaar ervoor. Voorwaarden
zijn bijvoorbeeld dagbehande
ling of opname in een kliniek.
Zo had het hof bepaald dat de
24-jarige man die later in Doe
tinchem toesloeg zich moest la
ten opnemen in een kliniek,
maar diverse inrichtingen wei
gerden hem vanwege de emst
van de problematiek en zijn on
gemotiveerdheid.
Bij een tbs met voorwaarden
schat de rechter het delictge
vaar zodanig in dat het verant
woord is om iemand in de sa
menleving onder toezicht te be
handelen.
breda - Leerlingen van het Prisma College in Breda eten voortaan gezond op school. Het is de eerste school in Nederland waar het Schoolkantineproject van het Voedingscen
trum in de praktijk wordt gebracht. Geen vette hap meer, maar fruit als tussendoortje. Foto: ANP/Ed Oudenaarden
rotterdam/anp - De Stadspartij Rotterdam is boos over de formu
le-1-demonstratie die 7 augustus plaatsvindt in Rotterdam. Het is
fractievoorzitter M. Kneepkens een doorn in het oog dat het maar
niet lukt om een autoloze zondag te houden in het stadshart ter
wijl deze 'zeer luchtvervuilende manifestatie' wel probleemloos
een plekje op de evenementenkalender kreeg. Kneepkens: „De
Rijnmond bleek onlangs de regio met de meeste luchtvervuiling
ter wereld te zijn en uitgerekend hier wordt een van de meest
luchtverontreinigende sportmanifestaties gehouden."
den haag/anp - De Voed-
sel en Waren Autoriteit
(VWA) pleit voor wettelij
ke regels en normen voor
bacteriële schoonmaak
middelen, de bioreini
gers. Consumenten moe
ten bijvoorbeeld op het
etiket kunnen zien welke
risico's het gebruik van
het schoonmaakmiddel
met zich mee kan bren
gen.
Bioreinigers bevatten
bacteriën in plaats van
chemische stoffen om iets
schoon te maken. Op dit
moment wordt 90 pro
cent van deze middelen
gebruikt door bedrijven
en professionele schoon
makers. Bioreinigers als
vijverontgroeners en ont-
stoppingsmiddelen ko
men echter ook steeds
meer thuis voor.
Omdat de middelen in
opmars zijn voor consu
menten heeft de VWA de
bioreinigers onderzocht.
De inspectiedienst maak
te gisteren bekend dat er
voor deze schoonmaak
middelen amper regels en
normen zijn, terwijl aan
het gebruik ervan wel
„potentiële gezondheids
risico's" kunnen kleven.
Die risico's schuilen vol
gens de inspectiedienst
onder meer in het gebruik
van bioreinigers in de
buurt van voedsel. Ook
voor baby's, ouderen en
zwangere vrouwen kun
nen de middelen een risi
co vormen. Wanneer de
bacteriën onder druk of
met een verstuiver wor
den ingebracht, zouden
mensen de stoffen kun
nen inademen. Dat kan
voor allergische reacties
zoals astma zorgen, aldus
de VWA.
Voor de bioreinigers ont
breekt het aan goede pro
ductinformatie. Voor de
chemische schoonmaak
middelen is dat verplicht.
Op die manier wordt bij
gehouden wat de effecten
en werkingen zijn. Omdat
die informatie en de geva
ren op de etiketten ver
meld worden, zorgt dit
systeem voor meer veilig
heid. Voor de bacteriële
middelen geldt deze
plicht niet.
De VWA adviseert minis
ter Hoogervorst van
Volksgezondheid afspra
ken te maken met de fa
brikanten van bioreini
gers om zo de risico's
voor consumenten zo
klein mogelijk te maken.
Het rapport gaat ook naar
de Europese Commissie
„met het advies te bezien
of normen voor deze pro
ducten ontwikkeld kun
nen worden".
Komst hogesnelheidslijn en Betuwelijn beïnvloedt de treinenloop in heel Nederland
door Theo Haerkens
den haag - In 2007 worden de
hogesnelheidslijn en de Betuwe
route in gebruik genomen. Dat
beïnvloedt de treinenloop in heel
Nederland. Daarom werkt de NS
aan een geheel nieuw spoor
boekje. Dit legt de basis voor de
treinenloop van de komende
vijfentwintig jaar. „Voor de klant
is het ideaal als alle stations
rechtstreeks met elkaar zijn ver
bonden, maar dat kan dus niet."
Gemor op het station in Gouda.
De sneltrein van 08.26 uur naar
Den Haag, middenin de och
tendspits, heeft een minuut of
wat vertraging. Terwijl de om
roeper dat meldt, rolt aan de
andere kant van het perron een
stoptrein binnen in dezelfde
richting.
De reizigers kunnen de stop
trein nemen, in de wetenschap
dat het dringen wordt en staan.
Of ze kunnen gokken op snelle
aankomst van de sneltrein, in
de hoop op een zitplaats.
Een echte pendelaar meent het
beter te weten en stapt zonder
aarzelen in de trein naar Rotter
dam. Met een beetje geluk
vindt hij daar een snelle aan
sluiting en is hij net zo rap in de
Hofstad.
Het maken van een reisschema is ii
datumaanduiding en de maan- en
„Voor de klant zou het ideaal
zijn als alle stations recht
streeks met elkaar zijn verbon
den", glimlacht Luutzen Stel
lingwerf!, hoofd Vervoermana-
gement van de spoorwegen.
Dat kan niet en daarom is het
samenstellen van een geheel
nieuw spoorboekje een heiden
se klus.
„Uitgangspunt zijn de reizigers-
stromen, maar we moeten ook
ngewikkelder dan het bouwen van een klok met secondenwijzer,
waterstanden. Foto: GPD/Jeroen Jumelet
rekening houden met particu
liere bedrijven als Syntus,
Noordned en Connexxion en
de goederenvervoerders die ook
gebruik maken van de rails. En
bovendien met de tijd die nodig
is voor onderhoud.
De reiziger die op zijn trein
wacht, is zich er niet altijd van
bewust dat die trein onderdeel
is van een voortdurend bewe
gend systeem dat zich zo nauw
keurig mogelijk elk uur her
haalt. Vertraging van een trein
in Den Haag kan er via stagna
ties in Utrecht voor zorgen dat
iemand in Maastricht 's avonds
koude aardappelen treft. Een
trein mag daarom maar één tot
vier minuten wachten op een
trein met vertraging.
„Langer wachten gaat ten koste
van het systeem en dan zijn
nog meer reizigers de dupe."
De hogesnelheidslijn en de Be
tuweroute worden komend jaar
in fasen in gebruik genomen.
Ook dat heeft grote gevolgen
voor de treinenloop in het hele
land, net als de verdubbeling
van de spoorlijn Utrecht-Am
sterdam.
„Je kunt vier keer zoveel treinen
laten rijden als intercity's en
stoptreinen niet meer over de
zelfde rails rijden. De tractor
gaat van de snelweg af zegt
Stellingwerf! beeldend. Ons
spoorwegnet behoort tot de
drukste in de wereld. Omdat
verdere uitbreiding er vrijwel
niet meer in zit moet de winst
komen uit beter onderhoud, ex
tra lange perrons, meer dubbel
dekkers, hier en daar een extra
viaduct en vooral een uitge
kiend reisschema dat de capa
citeit optimaal benut.
Om dat te bereiken, laten de
puzzelaars van de afdeling van
Stellingwerff hun computers
overuren maken. Het samen
stellen van een reisschema is
nog ingewikkelder dan het bou
wen van een klok met secon
denwijzer, datumaanduiding
en de maan- en waterstanden.
Alles hangt met alles samen: elk
uur maakt het systeem dezelfde
cyclus door. Treinen vertrekken
drie over het uur en drie over
het half uur naar dezelfde be
stemming. „De reiziger kan bij
na zonder spoorboekje op pad.
Het mooiste is als intercity's
naadloos aansluiten op elkaar
en op stoptreinen."
Hoe meer mensen van a naar b
reizen, hoe eerder NS een di
recte verbinding maakt. „De
dikste stroom gaat voor, dat is
een onherroepelijke keuze."
Wie op reis gaat, wil dat zijn
trein op tijd rijdt. „Niets is zo
erg als een trein missen." Over
stappen wordt zoveel mogelijk
vermeden, maar als het niet an
ders kan, houdt het systeem er
rekening mee. „Om een perron
over te steken is twee minuten
genoeg. Maar als je naar de an
dere kant van het station in
Utrecht moet, heb je in nor
maal wandeltempo zeker vijf
minuten extra nodig."
Wachten en overstappen is er
ger dan een langere treinreis.
Veel mensen die van Den Haag
en Rotterdam naar Arnhem
moeten, installeren zich met
hun krantje op hun gemak in
de sneltrein. Die is tien minu
ten trager dan de intercity,
maar scheelt wel mooi een
overstap in Utrecht.
„Zo'n rechtstreekse verbinding
is reizigers die tien minuten ex
tra wel waard", taxeert Stelling
werff.
Het nieuwe spoorbare wordt
gemaakt met een schuin oog
naar het bestaande reisschema.
Door de treinen slim op elkaar
te laten aansluiten, kan de reizi
ger grote afstanden snel afleg
gen. Wie van Culemborg naar
Groningen wil, stapt in Utrecht
over op de intercity.
„De moderne klant wil geen in
gewikkeld gedoe. Hoe meer
treinen in een uur, hoe flexibe
ler hij is."
5000 Ritten per dag
De NS doet dagelijks in 5.000 ritten met 2700 rijtuigen 320 sta
tions aan. De kunst is de reizigers zo snel mogelijk te vervoeren
met zo min mogelijk oponthoud en zo min mogelijk verlies.
Maar sneller dan drie minuten na elkaar kunnen treinen niet
rijden. Uitgangspunt voor het nieuwe spoorboekje zijn de reizi
gersstromen. Die zijn echter niet constant. In de spits zijn trei
nen overvol en de rest van de dag vrijwel leeg. Gemiddeld is de
bezetting 33 procent. Vakanties, net weer, zelfs voetbalwedstrij
den beïnvloeden die. Om de vinger aan de pols te houden, rap
porteren conducteurs dagelijks de bezetting per baanvak.
