'Ouderschap moet niet heilig zijn'
"r«| J
REGIO
1 tering tussen toetsen toetsen' afl<=ggen.
isumentenneukerij situatie moeten
Pedagoog Tonny Weterings hekelt het zwabberbeleid van jeugdzorg
1:
De laatste
dinsdag 15 maart 2005
VRAAG
l|al Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) wil het praktijk-
ior het rijbewijs opsplitsen. Cursisten kunnen nu al vrijblij
vend twee 'tussen-
1 maar in de nieuwe
die meetellen in
irdeel. Als voordeel ziet het CBR dat er een beter beeld ont-
iTt#at de cursisten kunnen. Nu is het examen teveel een mo-
De Leidse rijschoolhouder KOOS BAKKER (niet op foto)
plan vanuit de lesauto onomwonden 'consumentenneu-
u van het voorstel van CBR?
het er net met mijn cursist over. Kijk, het moet betaald
pe cursist moet de auto bij mij huren en de examinator
ïeld. Ik denk dat zo'n tussentoets niet veel goedkoper is
Samen. Ik reken 150 euro voor een examen en dat moet
teer, dus reken maar uit. Als zo'n examen bijvoorbeeld
jordt tussen 9.30 en 10.30 uur, scheelt mij dat twee les-
Jit bereken
jgen ze.
Vergrote
jiijn cur-
jt binnen
Kf drie
na één examen kunt slagen, waarom zou je dan ook
atoetsen doen? Dat kost de cursisten geld dat ze ook in
inen houden. Ik vind het consumentenneukerij. Alleen
[zonderingen, die vier of vijf examens nodig hebben, kan
n voordeel bieden. Ga hier maar rechtdoor, Anneke."
1ogeen voordeel aan het plan van het CBR?
is dat de cursisten bij het praktijkexamen geen bijzonde-
ïngen meer hoeven te doen. Dat is het koekje, of hoe
Ijlt? De krent in de pap. Een voordeeltje is het wel, maar
jpweegt tegen de last van twee extra tussentoetsen? Ik
liet. Linksaf, Anneke en dan rechtdoor."
red Simons
archieffoto: Hielco Kuipers
J!T DE ARCHIEVEN
5, Dinsdag 15 Maart
aisteravond werd onder auspiciën van de Stichting Leidse
fin het Volkshuis de derde voordracht in het kader van de
gscursus gehouden door pater J. P. Dirkse. Spreker vertel-
|n de circa 500 films, die ons land elk jaar importeert, er
slechts vijf zijn, die men als hoge filmkunstwerken kan en
ren. Als voorbeelden noemde hij ondermeer de meester-
sendieven (Italië), Brief Encounter (Engeland), Jeux Inter-
jk) en The Third Man (Engeland). De pater legde er de na-
net jeugdige filmpubliek, dat immers het grootste aantal
:oekers vormt, beslist niet critisch genoeg naar een film
iet filmproduct hierop juist wordt afgestemd, zodat een
in het werkelijke leven, mede uit commerciële overwegin-
(elijk ontstaat.
I, zaterdag 15 maart
D-kamerlid Erica Terpstra (tweede van links) sprak giste-
/oners van het Leidse woonwagenkamp. Met haar colle-
Kappeyne stelde zij zich gisteren op de hoogte van de
i-problematiek in de Leidse regio.
Leidsch Dagblad
e rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
IDC Media b.v., Postbus 2,1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
ad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
ihet Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
'Leidsch Dagblad
|T. Klein en H. de Wit
irectie.hdcuz@hdc.nl
ttie: Jan Geert Majoor,
pn Brandenburg
redactie.ld@hdc.nl
i, Leiden, tel. 071-5 356 356
s 54,2300 AB Leiden.
'van de receptie zijn:
iet donderdag
lur
M2.30 uur
?564i5
|-5 356 325
pverlijden, geboorte, jubilea
jerichten, desgewenst met
Ing, via www.hdcmedia.nl of
berichten@nhd.hdc.nl.
072-5196696, tel. 072-
;oop
dl
j23-5150 543
13677
lel: 071-5 356 300
fnnen contact opnemen
|oo
OUÖ(acceptgiro)
liiC;™'1
jen machtiging verstrekken
lier.) afschrijven van het
Sntvangen €0,50 korting
verzending per post
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag-
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
geen krant ontvangen?
Voor nabezorglng; 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
opzeggen
Opzeggen van abonnementen: uitsluitend
schriftelijk, uiterlijk één maand voor afloop van
de abonnementsperiode, t.a.v. afdeling
lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Voor leveringsvoorwaarden abonnementen zie
www.leidschdagblad.nl of KvK-nummer
37014187.
auteursrechten
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
„Jeugdzorg is het grootste probleem
van de Nederlandse samenleving."
Woorden van doctor Tonny Wete
rings, pedagoog en onderzoeker aan
de Leidse Universiteit. Weterings doet
al 35 jaar onderzoek naar jeugdhulp
verlening, kinderbescherming en
pleegzorg. Ze hekelt het zwabberbe
leid van jeugdzorg en schopt tegen
heilige huisjes waarvan ouderliefde er
één is. „Ouders hebben geen recht op
een kind. Een kind heeft recht op een
goede opvoeder."
„We moeten meer denken vanuit
het kind", zei hoofdinspecteur Joke
de Vries van Inspectie Jeugdzorg vo
rige week toen zij de conclusies van
het onderzoek naar de kwaliteit van
hulpverlening rond de 3-jarige, dra
matisch om het leven gekomen Sa
vanna uit Alphen aan den Rijn pre
senteerde. Tonny Weterings roept
dat al jaren. „Het onderzoeksrapport
roept terecht veel verontwaardiging
op", geeft ze aan. „Maar ik vind het
niet juist dat justitie onderzoekt of
zij de gezinsvoogd kan gaan Vervol
gen. Hoe slecht die het ook heeft ge
daan. Het beleid van jeugdzorg is nu
eenmaal vooral op de ouders gericht
en zo heeft de gezinsvoogd precies
gewerkt." Naar de mening van de
pedagoge is zo'n houding 'verwerpe
lijk' als je je wilt bekommeren over
het welzijn van het kind.
De politiek, de rechterlijke macht en
de mensen in het hulpverle
ningsveld. Al jaren rede
neren ze teveel vanuit
de ouders. Wete
rings doet dat
niet. Daarom
wordt de pe
dagoge, die
in Voor
schoten
woont,
door
pleeg-
ders op handen gedragen. „Hoe
vaak gebeurt het niet dat een kind
dat goed gedijt bij pleegouders toch
wordt teruggeplaatst in een onveilige
omgeving. Grofweg omdat de moe
der het opeist en belooft dat ze het
voortaan beter doet."
'Schandalig' vindt Weterings zulke
praktijken. „We moeten af van het
idee dat het ouderschap heilig is. En
we moeten af van het systeem dat
ouders een oneindig recht hebben
om hun kind zelf op te voeden." In
de wet wordt het belang van het
kind gekoppeld aan zijn ouders. Het
kind heeft geen eigen recht. Wete
rings wil dat de wet, die hamert op
het bijeenhouden van het gezin,
wordt aangepast.
Goede opvoeder
Een kind moet opgroeien in een lief
devolle, zorgzame omgeving. Kun
nen zijn ouders hem dat niet bieden,
dan moet voor het kind zo snel mo
gelijk een andere goede opvoeder
worden gevonden. „Vervolgens kun
je dat kind niet eindeloos laten
wachten tot zijn moeder en/of vader
eindelijk in staat is een goede opvoe
der te zijn", is de mening van de on
derzoekster.
„Stel dat ouders goede wil tonen.
Dan moet met begeleiding gericht
op de omgang tussen ouders en kind
binnen een paar maanden duidelijke
verbetering waarneembaar zijn. Is
na een halfjaar de thuissituatie niet
aanwijsbaar verbeterd, dan wordt de
uithuisplaatsing definitief. Vanaf dat
moment is de ouder geen opvoeder
meer en dat wordt hij
ook nooit meer.
Zo zou het
echt moe
ten
Tonny Weterings: „Dankzij Savanna wordt nu eindelijk gediscussieerd over de vraag of ouders automatisch recht op hun
kind hebben. Voor dit meisje is het te laat maar er lopen nog heel wat Savanna's rond."
gaan. Ik zeg niet dat de ouder het
kind nooit meer mag zien. Het staat
de ouder vrij om zijn kind liefde te
geven. Maar wel op voorwaarde dat
de moeder of vader accepteert dat
het pleeggezin de plek is waar het
kind opgroeit. Ook mag de ouder het
pleeggezin niet torpederen. Als ma
ma steeds zegt: 'je komt wel weer
thuis', durft het kind zich niet te bin
den aan zijn pleegouder. Dat geeft
problemen."
Kinderen die in een onveilige situ
atie opgroeien, worden aangetast
in hun emotioneel en sociaal
reageren, stelt Weterings. „In
telligentie is aangeboren en
wordt veel minder aangetast."
Hoe eerder een kind uit een
destructief opvoedingskli
maat wordt weggehaald hoe
beter, vindt ze. „Toch over
heerst nog steeds de gedach
te dat ouders een kans moe
ten krijgen hun leven te bete
ren."
Teveel hulpverleners delen de
visie dat wat voor een kind
het beste is niet altijd het
veiligste is. Met andere
woorden: opgroeien
bij een moeder die
mishandelt of verwaar
loost, is voor een kind be
ter dan opgroeien in een vei
lige omgeving buitenshuis.
Woest kan Tonny Weterings
worden als mensen vanuit zulke
gedachten redeneren. „Een kind
wordt vanzelf groot, maar ontwik
kelt zich niet vanzelf. Een kind
houdt niet van een vader of moe
der die hem misbruikt, mishandelt
of verwaarloost. Het is het overle
vingsinstinct dat het kind aan die
slechte opvoeder bindt. Alleen kan
het nog niet bestaan. In nor
male situaties
ontwikkelt
de re-
la-
Tonny Weterings, pedagoog en onderzoeker aan de Leidse Universiteit. Foto: Henk Bouwman
tie tussen ouder en kind zich zo van
zelfsprekend dat we allemaal het
idee hebben dat die liefde is aange
boren."
'Pro-pleegouder'
Regelmatig moet Tonny Weterings
in rechtszaken advies uitbrengen
over wat het beste is voor een kind.
Gaat het om pleegouders die een
rechtszaak aanspannen omdat zij
hun pleegkind bij zich willen hou
den, velt de pedagoge al snel een
oordeel dat voor de pleegouders po
sitief uitvalt. „Daardoor heb ik de
naam gekregen dat ik pro-pleegou
der ben. Dat is niet zo. Ik ben er voor
het kind. Ik kijk naar de situatie van
het kind. En in de meeste gevallen is
het bij de pleegouders stukken beter
af."
Pleegouders die tegen het beleid van
jeugdzorg ingaan, zijn de paria's van
de organisatie. Weterings schets een
situatie die veel pleegouders moeten
herkennen: „Laten we het kind Eric
noemen. Met Eric van 8 gaat het ein
delijk de goede kant op. Hij doet het
leuk in het pleeggezin waar hij nu
twee jaar woont. Met de pleegouders
en hun twee andere kinderen heeft
hij het goed getroffen. Het klikt van
alle kanten. Sinds een tijdje slaapt
Eric elke nacht lekker door en kan
hij zich veel beter concentreren als
hij op school zit. Zijn pleegouders
zijn dol op hem en omgekeerd be
gint hij hen ook steeds meer te waar
deren. De onderlinge band verste
vigt. Dan komt de gezinsvoogd met
de mededeling dat de moeder haar
kind weer wil hebben. Moeder heeft
een nieuwe relatie en daar past Eric
wel bij. Moeder is nog steeds aan de
drank, maar wil aan haar probleem
werken. De voogd wil daarom af
koersen op terugplaatsing. De pleeg
ouders sputteren tegen. Prompt
worden ze afgeschilderd als slechte
pleegouders. Want deze afvalligen
gaan niet mee in het bestaande sys
teem."
Absolute macht
Misschien stappen de pleegou
ders van Eric naar de rechter, om
te vechten voor de toekomst van
het jongetje. Je moet heel sterk
in je schoenen staan wil je als
pleegouder dat doen. „Jeugd
zorg heeft bijna absolute
macht in ons land. Op het in
houdelijk beleid is jaren
achtereen amper toe
zicht gehouden. Voor
de wetswijziging in
1995 moest een
kinderrechter, na
dat hij had
besloten om
het kind on
der toezicht
te stellen, ook
in de gaten houden hoe het allemaal
verder liep. Ze waren meer kinder
rechter dan nu. De afgelopen jaren
kon jeugdzorg doen wat het goed
achtte. Niemand hield zicht op de
organisatie. Wat gebeurt er bij men
sen die macht hebben? Die beken
nen niet graag hun ongelijk. Dus als
pleegouders laten doorschemeren
dat ze het niet eens zijn met de gang
van zaken wordt geprobeerd ze zo
snel mogelijk de mond te snoeren en
wordt gedreigd dat dan het kind zal
worden overgeplaatst omdat de
pleegouders niet meewerken aan het
beleid."
Toch zie je de laatste tijd steeds va
ker dat pleegouders zich niet meer
in de hoek laten zetten. „Stappen ze
naar de rechter, dan begint de juridi
sche strijd ongelijkwaardig. De ge
zinsvoogd voelt het niet in zijn eigen
portemonnee en kan makkelijker
procederen dan de pleegouders die
hun advocaat zelf moeten betalen.
De kosten vormen voor sommige
pleeggezinnen echt een probleem.
En dan is er nog de stress die zo'n
zaak met zich meebrengt." Daarom
pleit Tonny Weterings voor een lan
delijk fonds voor pleegouders. Dat
fonds verzekert pleegouders van
rechtsbijstand als ze die nodig heb
ben in het belang van hun pleeg
kind.
Oppositie
„Ik voer al jaren oppositie tegen de
macht van ouders die eindeloos en
willekeurig hun kind kunnen terug
eisen nadat zij er eerst niet goed
voor gezorgd hebben en daarna eni
ge jaren helemaal niet. Soms word ik
er moedeloos van. Er zijn rechters
die vol vooringenomenheid beslis
sen. 'Een kind hoort bij zijn moeder
en daarmee basta'. Dankzij Savanna
wordt nu eindelijk gediscussieerd
over de vraag of ouders automatisch
recht op hun kind hebben. Voor dit
meisje is het te laat maar er lopen
nog heel wat Savanna's rond."
Nancy Ubert
Symposium
Samen met een collega organi
seert Tonny Weterings een sym
posium dat een bijdrage moét le
veren aan een mentaliteitsveran
dering. Op 19 april wordt van
13.00 tot 17.00 uur in het Poortge
bouw van de Leidse universiteit
gesproken over de positie van het
kind in de pleegzorg. Van ver
schillende kanten (jeugdzorg,
rechterlijke macht, pleegzorg en
wetenschap) wordt die positie be
licht.
LEIDEN, 21.45 UUR
Een voordeel van een trendy, populair en
klein restaurant is dat je je nooit alleen
hoeft te voelen met zijn tweeën. Zowel aan
de linker- als aan de rechterzijde zitten de
buren namelijk zó dichtbij dat je je niet
hoeft te vervelen, zelfs wanneer je even met
elkaar bent uitgepraat.
En dat kan natuurlijk altijd, na een week
met veel werk, veel zorg en te weinig slaap.
Het etentje samen, bedoeld om er weer eens
met zijn tweeën uit te zijn, wordt dan dik
wijls een moment van even-niet-moeten. En
bovendien, een door de wol geverfd stel
schrikt in het geheel niet van een stiltetje
meer of minder.
Maar dan zijn er altijd nog de buren. Links
zitten twee vrouwen, dames van middelbare
leeftijd die elke maand een 'hip tentje doen',
zoals ze het zelf zeggen. Ze genieten van de
sfeer, van de drukte en van het personeel
dat op soepele wijze het een met het ander
combineert. „Goede keus, Martha." En Mar
tha neemt het compliment in ontvangst.
Rechts zitten twee mannen. Ze zijn bezig
met een intiem gesprek. Maar wat is intiem
wanneer er vier mensen op de vierkante
meter zitten?
„Ik weet het niet. Ik heb alles. En zij heb al
les. Ze is zelfstandig, ze heb een goedlopen
de zaak, ze ziet er goed uit. Ze is lief. Maar
nu ze meer wil, weet ik het niet meer."
„Maar wat wil jij?"
„Het gevoel houden wat ik heb met haar.
Lekker mét elkaar en lekker zonder elkaar.
Mijn gang gaan, ons gangetje gaan. Weet ik
veel."
„Wat wil zij?"
„Zij wil meer, weet ik veel, samenwonen,
trouwen misschien. Ik weet het niet."
„Nou, dat kan je toch zeggen."
„Maar ik weet niet waarom ik het niet weet.
Ik zei toch: ze is alles wat ik mag wensen. Ik
denk eerlijk gezegd niet dat ik beter dan
haar kan krijgen. En ik kan toch niet zeggen
dat ik niet weet waarom ik het niet weet?"
„Jij bent bang. Jij bent altijd vrij geweest, al
tijd stappen, altijd vrouwtjes, van jongs af
aan al. Jij bent bang dat ze de laatste is. Dat
je nooit meer met een ander... Je bent toch
een vent, of niet?"
„Ach."
„Zit ik er naast dan? Nou?"
„Is dat waarom jij zo in elkaar zit?"
„Hoezo?"
„Nou, is dat waarom je als ouwe zak van 58
met een vrouw van 32 bent? Is dat waarom
je ma altijd hebt belazerd?"