Vijf letterenopleidingen verenigen zich visser in de stad LEIDEN REGIO Duitsers wilden 'Frontuniversitat' in Leiden Politiek vindt grondaankopen Oostvlietpolder 'logisch' Bundelen van onderwijs moet werkdruk hoogleraren verlichten 'Wij willen hoe dan ook ook iets met dat gebied' Samenwerking biotechbf met Amerikaanse farmajTc dinsdag 15 maart 20051 it kt door Wilfred Simons leiden - Vijf letterenopleidingen van de Universiteit Leiden bun delen hun onderwijs in het Ge rard Tuning Instituut. Hiermee moet een eind komen aan de 'hopeloos verouderde bestuurs organisatie', die niet is opgewas sen tegen de vele administratie ve taken die de opleidingen er de afgelopen jaren hebben bijge- kregen. Het instituut kan be hulpzaam zijn bij het verminde ren van de hoge werkdruk waar over vooral letterenhoogleraren klagen, zegt voorzitter Johan Rooryck. Onderwijsinstituten moeten administratief werk overnemen van hoogleraren en docenten van de Leidse universiteit. Dat althans is de bedoeling van de faculteit der Letteren. Die zou den daardoor meer toekomen aan het geven van onderwijs, het begeleiden van studenten en het doen van onderzoek. Uit een enquête van het universi taire weekblad Mare bleek on langs dat vrijwel alle letteren hoogleraren onderzoek in de vakanties, weekeindes en avonduren doen. De werkweek gaat op aan het bijhouden van administratie en het uitvoeren van bestuurstaken. Hoewel de bedoelingen goed zijn, is de komst van het Gerard Tuning Instituut bij de oplei dingen Frans, Italiaans, Talen en Culturen van Latijns Ameri ka, Literatuurwetenschap en Taalwetenschap allerminst met gejuich ontvangen. De tot standkoming van het instituut ging de afgelopen twee jaar na melijk ook gepaard met einde loze vergaderingen en veel ad ministratie. Bovendien bete kent de komst dat de opleidin gen een deel van hun onafhan kelijkheid moesten inleveren. Voorzitter Rooryck, eveneens hoogleraar Franse taal- en let terkunde, spreekt dan ook van een 'shotgun marriage', waarbij 'alle aanstaande partijen flink tegenstribbelden terwijl ze naar het altaar gevoerd werden'. Het instituut neemt van de op leidingen de onderwijsevalua ties over, evenals het voeren van de functioneringsgesprek ken, de samenstelling van sylla bi en van computeronder steund onderwijs. Ook valt aan het instituut de taak toe om bindende studieadviezen vast te stellen en de taken van de studiecoördinatoren overne men. Het instituut denkt ook na over nieuwe, modernere vor men van onderwijs. Om die reden verwacht Rooryck dat de medewerkers van de vijf opleidingen wel zul len bijdraaien. „We werken er nu hard aan en uiteindelijk zal het instituut het werk van de medewerkers verlichten." Een voorwaarde voor succes is wel dat de rijksoverheid de univer siteiten nu eens 'bestuurlijke rust' gunt. „We hebben bergen werk verzet om de bachelors- mastersstudiestructuur in te voeren. Als ik al denk aan de af stemming met andere universi teiten, dat vergde echt enorm veel reis- en vergadertijd. Het programma draait amper en nu wil het Rijk de bachelorsfase al weer in de steigers zetten! Als dat doorgaat, begint alles van voren af aan, daar word ik moe deloos van. Ik merk dat ook bij collega's. Die worden echt ziek." Gerard Tuning: schipperszoon en hoogleraar Een Leids onderwijsinstituut moet een naam hebben. Er ging twee jaar vergaderen neen met het zoeken naar een naam met een academi sche uitstraling. De werk groep die de komst van het instituut begeleidde, ge bruikte de werknaam 'Ro maans maar de opleidin gen taal- en literatuurweten schap vonden dat zij stief moederlijk werden behan deld met alleen een Ver der passeerden onder meer Litarom, Llafitt, Aro, Vulca- nius en Baudius de revue, herinnert instituutssecretaris Yves D'hulst zich. „Het denkwerk leverde een steeds rijkere oogst op, de keuze werd alsmaar moeilijker, de verwarring en uiteindelijk de ergernis alsmaar groter." De opleiding koos uiteinde lijk voor de naam Gerard Tu ning (1566-1610). Deze ge boren Leidse schipperszoon studeerde vanaf 1584 rech ten in Leiden en werd er in 1590 hoogleraar. Hij slaagde erin de beroemde Franse taalonderzoeker Joseph-Jus- te Scaliger naar de universi teit te lokken. Tuning had een uitzonderlijke talen knobbel: hij leerde Latijn en Grieks in slechts een halfjaar en sprak vloeiend Italiaans, Frans en Spaans. Vooral om zijn talenkennis bleek deze 'founding father' van de Leidse universiteit interes sant voor de vijf opleidingen. door Erna Straatsma leiden - 'Het Oostvlietpolderdos- sier vertoont grote overeenkom sten met dat van de Betuwelijn'. De Vereniging Vrienden van de Oostvlietpolder stelt dat Leidse bestuurders 'Russische roulette spelen' door miljoenen euro's uit te geven aan grondaankopen, terwijl er misschien nooit een bedrijventerrein komt in de pol der. Een meerderheid in de Leid se gemeenteraad vindt het colle- gebesluit juist 'heel logisch' en in de lijn van eerdere besluiten. „Wij willen hoe dan ook iets met die Oostvlietpolder." De onvrede van de belangen vereniging vindt weinig weer klank in de Leidse politiek. Alle collegepartijen gaan ervan uit dat het beoogde bedrijvenpark er gewoon komt. Mocht de Raad van State roet in het eten gooien door het bestemmings plan af te keuren, dan duurt het hooguit wat langer voor bedrij ven neer kunnen strijken in het weiland naast de Europaweg. WD-fractievoorzitter Leendert de Lange vindt de recente aan koop van 50 hectare weiland daarom niet meer dan logisch. „Ik zou het zeker niet de kwali ficatie Russisch roulette geven. Zo'n typering betekent namelijk dat de kans groot is dat het hele plan niet doorgaat." En daar gaat de WD niet van uit. „Die grondaankopen passen hele maal in ons beeld dat de Oost vlietpolder een bedrijventerrein wordt." Mocht de Raad van State tegengas geven 'dan ont staat wel een nieuwe situatie, maar blijft de wens overeind dat wij iets willen met die Oost vlietpolder'. Het college betaalt een relatief hoge prijs per vierkante meter, vanwege een schadeloosstelling In de Oostvlietpolder wil de Leidse politiek een bedrijvenpark laten verrijzen. Archieffoto: Hielco Kuipers aan de huidige eigenaars. Bos kalis, het hoogheemraadschap en de Grond- en Zandexploita- tiemaatschappij Rijnland koch ten de grond ooit met het idee dat er een baggerdepot in de Oostvlietpolder zou komen. Bij de terugverkoop eisten de par tijen enige genoegdoening, waardoor de grondprijs (15 eu ro per vierkante meter) vijf keer zo hoog is als de reguliere prijs voor grasland (3 euro per vier kante meter). De Lange: „Als het college denkt dat dit een goede prijs is, dan ga ik er van uit dat dat klopt. Ik neem aan dat ze het voor de scherpste prijs hebben gekocht." De Vereniging Vrienden van de Oostvlietpolder stelt dat de Leidse politiek 'doof en blind' is voor oppositie en vasthoudt aan de ingeslagen en mogelijk doodlopende weg. De kans lijkt groot dat de Raad van State het bestemmingsplan afkeurt. Conny Broeyer, fractievoorzit ter van de PvdA, is het met de WD eens. „De gemeenteraad heeft het bestemmingsplan goedgekeurd, logisch dus dat het college met grondaankopen aan de gang gaat." Mocht er een definitieve streep door het bestemmingsplan gaan, dan is er nog geen man overboord, vindt Broeyer. „We willen hoe dan ook iets met die grond in de Oostvlietpolder doen. Hele maal niets doen is niet aan de orde." Wel wil Broeyer het college vra gen om de hoogte van de grondprijs nader toe te lichten. „Wij hebben geen stukken over de aankoop gekregen." Rianne Becht (GroenLinks) vindt de aankoop verstandig, om 'ongewenste ontwikkelin gen tegen te gaan'. „Als je wacht ben je te laat, dan koopt een ander het." Een 'grondspe- culant', bedoelt Becht. „Ik heb geen moeite met de aankoop. Op andere plaatsen koopt de gemeente ook bedrijven uit. En ik neem aan dat de aankoop prijs conform de richtlijnen van de gemeentelijke grondprijzen- nota is." De grondprijzennota is echter niet van toepassing op grondaankopen: die gaat alleen over uitgifte van gronden. De grootste oppositiepartij, het CDA, vraagt zich wel af of de aankoop 'verstandig' is. „Het is een nogal fors bedrag wat het college nu heeft uitgegeven. Daarmee neemt het een be hoorlijk risico. Het college mag altijd een zeker risico nemen, maar het is de vraag of dit een verstandig besluit is. De kwestie Oostvlietpolder is zo complex en risicovol. En we weten dat het een erfenis is van een zaak die is misgegaan: de plannen voor een baggerdepot. Als het nu weer misgaat, wil ik een compleet beeld van de financi en hebben. Het is te hopen dat het met een sisser afloopt." Alleen de kleine partijen, die überhaupt tegen het aanleggen van een bedrijvenpark zijn, sluiten zich zonder meer aan bij de woorden van de Vereni ging Vrienden van de Oostvliet polder. Daan Sloos (Leefbaar Leiden): „Je bent natuurlijk gek als je zo'n belachelijke prijs neertelt voor die grond. Als er iets gebeurt met het bestem mingsplan ben je dat geld kwijt. En in het andere geval betalen bedrijven een extra hoge grond prijs, zodat de gemeente die schadeloosstelling weer terug verdient. Sowieso is Leiden een grondspeculant als het gaat om de Oostvlietpolder." In de grondprijzennota gaat de ge meente uit van hoge grondprij zen, van zo'n 350 euro per vier kante meter: 'Gezien de excel lente ligging in de Randstad, nabij de A4'. Sloos: „Dit is een dwaling van het gemeentebe stuur. Die hele Oostvlietpolder is een prestige-object van wet houder Hillebrand geworden." Jacques de Coo (LWG/De Groe nen) spreekt over 'raar gegoo chel' van het college en denkt dat de hoge grondprijs een pre cedent schept voor andere grondeigenaars in de Oostvliet polder. „Ik heb al een boer uit het gebied gesproken die ver lekkerd naar de prijzen heeft gekeken. Dat bedrag wil hij ook graag hebben als het tot ver koop komt. Ja, dat krijg je dan natuurlijk." Aandacht voor de Tweede Wereld oorlog kan er nooit genoeg zijn. Rec tor magnificus Douwe Breimer was dan ook blij met het plan van Leide- naar Buck Goudriaan om een ten toonstelling in te richten in het uni versitaire bestuursbureau aan het Ra penburg 70. In vijf vitrines is daar tot en met 10 mei een serie documenten en foto's te zien die een indruk geeft van de lotgevallen van de universiteit in de oorlogsjaren. „Steeds weer ko men er nieuwe generaties studenten die niets weten van Cleveringa's rede op 26 november 1940", zei Breimer tijdens de opening. „Als docent stond ik altijd bij die dag stil en ik roep alle docenten van deze universiteit op om dat ook te doen." De zeer gedetailleerde tentoonstelling schetst een onwerkelijk beeld van de universiteit. Officieel had General- Kommissar fiir Verwaltung undjustiz F. Wimmer die gesloten nadat de Leidse hoogleraar Cleveringa op 26 november protest had aangetekend tegen het ontslag van de joodse hoogleraren. Toch ging ondanks de sluiting het meeste werk gewoon door. Docenten en hoogleraren de- De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de Breestraat ligt. is het symbolische middelpunt van de stad. Onder redactie van Timoteus Waarsenburg en Enc-Jan Berendsen TELEFOON O 71 53 56 424 den onderzoek in de laboratoria en bibliotheken van de universiteit. Het overgrote deel van de studenten bleef in de stad. Er werd alleen geen onder wijs meer gegeven en examens mochten niet worden afgenomen. In de expositie is veel aandacht voor een onderbelicht aspect van de uni versiteitsgeschiedenis, namelijk de plannen die de Duitsers met de aca demie hadden. Al snel bleek dat zij niet van plan waren om de sluiting lang te laten duren. Zij wilden een 'geistige Umgestaltung'. Er moest maai- eens een einde komen aan de Leidse universiteit als 'bolwerk van reactionair humanisme', schreef de NSB-krant Nationaal Dagblad in juli 1941. Zelfs slaagde de Stichting tot Bevordering van de Studie van het Nationaal-Socialisme erin om twee bijzondere leerstoelen op te richten. De Vlaming R. van Genechten kreeg de leerstoel 'Volkshuishoudkunde' en NSB'er T. Goedewaagen wer<i hoog leraar 'Nieuwere Wijsbegeerte'. Om dat de universiteit gesloten bleef, kwam van daadwerkelijke invulling van de leeropdrachten niet veel. Ook pogingen van de Duitsers om in 1942 de faculteit der Geneeskunde op nieuw te openen, om meer artsen op te leiden, slaagden niet. Ondanks alle verzet tegen nazifice- ring gaven de Duitsers hun pogingen niet op. Eind oktober 1943 vatten zij het plan op om de academie om te vormen tot een militaire 'Frontuni versitat Leiden', die al in het voorjaar van 1944 van start moest gaan. De hoogleraren en de studenten (vooral Duitse gemobifiseerden) zouden alle maal militairen zijn. Vrouwen moch ten er niet studeren. Voor de duur van de oorlog zou de Keulse universi teit, die door geallieerde bombarde menten zwaar gehavend was, naar Leiden worden verplaatst. Daarmee zou Leiden de eerste 'Germanische UniversitSt' buiten Duitsland wor den, waaraan Nederlanders, Vlamin gen, Noren en Denen met Duitsers en Oostenrijkers konden studeren. Studenten praten na op het Rapen burg, na afloop van de rede van hoogleraar R. Cle veringa op dins dagochtend 26 november 1940. 's Middags sloten de studenten zich aan bij zijn pro test tegen het ontslag van jood se hoogleraren door een studen tenstaking uit te roepen. De vol gende dag be sloot de Duitse General-Kommis- sar für Verwal tung und Justiz F. Wimmer tot een 'Sperre der Uni- versitat und ihre Institute bis auf weiteres." Publiciteitsfoto Na de invasie in Normandië, juni 1944, werden de plannen opgeschort. Universiteit in oorlogstijd. De Leidse uni versiteit tijdens de Tweede Wereldoorlog 10 maart -10 mei in de Oude UB, Rapenburg 70. Openingstijden: op werkdagen van 8.30 tot 18.30 uur. Gesloten op 28 maart en op 5 en 6 mei. Contactpersoon: Ann et van Ingen Scholten, tel. 071-5273184. Wilfred Simons Ik banjer over de Haarlem merstraat en denk aan Eli, Eli Sliggers. Dat heb ik altijd als ik voorbij de Kenneweg- steeg kom. Dan tasten mijn ogen het baksteen in de nau we doorgang naar de Apo- thekersdijk af, op zoek naar de sporen van een deur die ooit toegang verschafte tot café Tetteroo. En in gedach ten hou ik dan even halt bij de uitbater van wat ooit de stamkroeg van zo'n beetje iedere Leidse journalist was. Gruwelijk jong was ik nog toen ik een betrekking bij de krant kreeg en werd geacht op vrijdagmiddag mee naar Tetteroo te gaan. Om de week na te bespreken. Het Leidsch Dagblad zat nog op de Wtte Singel, op de Prin- sessekade had je de Leidse Courant en aan de Apothe- kersdijk zat de Leidse redac tie van de Haagsche Courant. Door de week beconcurreer den we elkaar en op vrijdag raakten we collegiaal aange schoten in Tetteroo, ook wel De Kenneweg genaamd. Waarom dat was, kon ik met die steeg naast de deur wel begrijpen. Maar ik ben ei genlijk nooit te weten geko men waarom De Kenneweg eigenlijk Tetteroo heette. Tussen Eli en mij was het van meet af aan dikke mik. Ik vond hem een moordvent en vermakelijk bovendien. Hij kon om mij ook wel lachen. Vooral wanneer ik op vrij dagmiddag mijn hoofd om de zijdeur van Tetteroo stak en riep: 'Eli, Eli, lama sa- bachtanil Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten?' Dat ik Jezus zo bij belvast wist te citeren, kwam omdat ik nog niet zo lang van het Christelijk Lyceum af was. Op een dag kwam door de zijdeur een wildvreemde binnen. Niemand ke hem. Hij zei dat hij le^ kunstenaar was en b-^ e zulke hilarische verh j vertellen dat hij binn n kortste keren alle aai* had. 'En toen heb ik; mijn zatte harses die«= mijn kont laten tatoe hoorden wij hem op goed moment zeggei l( daar geloofde niema maar ene reet van. 'I 1 bewijzen', zei de vre< 1' die midden in de zaa broek liet zakken en 1 over boog. Behalve e wit zitvlak was er niet zien. 'Zie je wel, je bi de boel', riepen wij. m lazeren, belazeren? I 01 len hem wel aan hel ge ken hebben gemaak;ai is hij natuurlijk in z'ite kropen.' Toen zo'n beetje iedijs was uitgelachen, dat^e vreemde er een rond* de hele zaak tegenaa gooien. Maar dat wa spraak die Eli doorz^11 een lappen vriend', n tot de vreemde, die a' cent op zak bleek te En daar ging hij, af zijdeur. 101 Ik tuur de KennewejBe en herinner me datr1?- jonge Boudewijn BiPe woonlijk via de zij-ii zijn entree in het bn maakte. Elke maandP3 neer hij met eindrei 11 René Vos kwam bes** welke boeken hij vo Leidsch Dagblad zo seren. In de muur 0 'e de plek waar hij zat, R' deur die wij de artieB gang noemden. Eli meer, Tetteroo is niie maar die muur in di1^ houdt de herinnerii111 vend. Het is gedenk P Jaap Visser F1 leiden - Het Leidse biotechno logiebedrijf To-BBB gaat een onderzoekssamenwerldng aan met de Amerikaanse farmaceu- ticamultinational Biogen Idee. De twee bedrijven gaan onder zoeken hoe zij medicijnen rechtstreeks in de hersenen en in de ruggengraat kunnen krij gen. Hierbij wordt gebruik ge maakt van een ontdekking van Leidenaar Pieter Gaillard. Hij ontwikkelde 'TB-Trans', een methode die het mogelijk maakt om medicijnen via het bloed te laten doordringen tot in het centrale zenuwstelsel. Medicijnen tegen bijvoorbeeld kankergezwellen ofFe dingen in de hersd3* nu bijna nooit aar. nen beschermen ziM1' 'vreemde' stoffen n heten bloed-bP^ (BBB). Dat is een sd bloedvaten dat de l|> schermt tegen all^j giftige stoffen. To-BBB en Biogen i ren samen in hetT maar willen niet ze{* geld ermee is gem! bekend dat het mü Economische Zake(^ tekorten de komen) bijpast. AGENDA dB •Ikj Wilt u Iets melden? Bel 071-5356421 (Riet Paauw) dagel v 9.00 en 12.00 uur. Faxen mag ook: 071-53564^2 E-mail: stadsredactie.ld@hdc.nl Voor werkende vrouwen die borstvoeding willen blijven geven is er woensdag in Leiden een informatieavond van de vereniging Borstvoeding Na tuurlijk. De bijeenkomst begint om 20.00 uur. Voor inlichtingen en aanmelden: 071-5223906. Het COC begint deze maand met gespreksgroepen over les bische gevoelens en 'coming out'. Deelname is gratis. Meer informatie via www.cocleiden- .nl of via tel. 071-5663082. Tot en met 28 april is bij het Regionaal Archief Leiden (Bois- otkade 2a) een tentoonstelling te zien over de productie van de vierdelige serie 'Leiden. De ge schiedenis van een Hollandse stad'. Postzegelvereniging Philateli- ca Leiden houdt donderdag de jaarlijkse ledenvergadering met mogelijk een kleine veiling. De bijeenkomst voor leden en mensen die lid willen worden begint om 20.15 uur in de kan tine van het schoolgebouw aan de Anthonie Duycklaan 1. Wijkvereniging Aktief houdt vrijdag een kaart- en sjoelavond in het clubgebouw aan de Ber- lagestraat 2, aanvang 20.00 uur. Verzamelaars kunnen vrijdag tussen 19.00 en 21.45 uur te recht in buurthuis 't Spoortje, op de ruilavond van ruilvereni- ging Koningskerk. Het buurt huis is gevestigd aan de Bem- hardkade 40. Een bazaar met nje markt wordt zatero den bij zorgcentrur' ven (Witte Rozensü? K 13.00 tot 16.00 uur.it brengst is bedoeld uitje voor de bewor. de aanschaf van aare spelmateriaal. WiePe schikbaar heeft kail H dagavond en dondft vrijdag overdag nas ven brengen. De Zonneboom g dag voorlichting o\ 0j jarige opleiding Vn ec ge Jaren, met ond%a seren, schilderen, tfjei ziek en zang. De opV; het gebouw aan deg Kanterstraat 5, van^e 15.00 uur. 0( Zaterdag kan er n{ie worden gewandeld d Ganzenhoek. De v ci van ongeveer twee m begint om 13.00 uq>n keerplaats bij hote!^ Het IVN houdt dit schillende cursuss«ps cursies. Het gaat 0 V( schappencursus, e jr, duincursus en eenjj v cursus. Voor meerjr www.ivn.nl. Cp In buurtcentrum^ (Topaaslaan 19) is£a dansavond met mbe jaren zeventig en %s zaal gaat open omRa de entree is 2 euro'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2005 | | pagina 14