'Ook kinderen in de Abu Ghraib' Onderhandelingen over
BUITENLAND
Nieuwe Yad Vashem kiest voor de mens
Apocalyps wordt werkelijkheid in Angers
Bush keert leider van
Sinn Fein de rug toe
regering in Irak mislukt
Amerikaanse generaal getuigt over wantoestanden in gevangenis bij Bagdad
Balkenende bij opening
van Yad Vashem-museum
Chinese president heeft
nu alle macht in handen
i(K
_jza Rice. Foto: Reuters
al geen
tent worden
- De huidige Ame-
w ninister van buiten-
;JTe en Condoleezza Rice
dü gd zeker geen kandi-
a bij de volgende pre-
1 laezingen in 2008. In
iew met de televisie-
m! C liet Rice weten dat
»ehoefte heeft om
fa ikandidaat te zijn, het
an is en het niet
asTje wordt wel voorge-
e ideale Republikein-
Z tat om president
volgen. Zij zou de
rekken van veel
.1 minderheden en
ied kunnen meten
Clinton, die door de
sche partij wordt ge-
i mogelijke kandi-
maandag 14 maart 2005
rrijheid
lini
JO
c
Ce
inputeerd, nadat de
toe opdracht had
jongen was erg
door een slang was
;ens de krant The
zijn ouders tegen
Zij zagen meer in
1 van een traditio-
Washington/ANP - In de be
ruchte Abu Chraibgevangenis bij
Bagdad hebben de Amerikanen
ook kinderen gevangen gehou
den. Dat blijkt uit verklaringen
die de voormalige commandant
van de gevangenis, de Ameri
kaanse brigade-generaal Janis
Karpinski heeft afgelegd voor
een onderzoekscommissie van
het Congres.
De New York Times citeert dit
weekeinde uit de verslagen van
de commissie.
Karpinski vertelde haar onder
vrager in mei 2004 over jongens
van ongeveer 10 jaar die in de
Abu Ghraib vastzaten. Volgens
de New York Times vertelde ze
niet waarom de jongens wer
den vastgehouden of wat er
met ze is gebeurd. Karpinski
was in de tweede helft van 2003
verantwoordelijk voor het Ame
rikaanse detentiecentrum, dat
na de val van Saddam Hussein
werd gehuisvest in de Abu
Ghraib - gevangenis
Karpinski vertelde dat ze de
jongste Iraakse gevangenen
dikwijls opzocht. Een jongen
„die eruit zag alsof hij acht jaar
was", vertelde haar dat „hij
graag zijn moeder wilde zien en
of hij haar alsjeblieft mocht bel
len. Hij huilde." De jongen zei
twaalf jaar te zijn.
Hoge legerfunctionarissen heb
ben al eerder toegegeven dat in
Abu Ghraib zeer jeugdigen wer
den vastgehouden, al zouden
die niet zijn misbruikt zoals
veel volwassen Iraakse gevan
genen is overkomen. Volgens
The New York Times is het voor
het eerst dat berichten naar
buiten komen over kinderen
van rond de tien jaar.
Karpinski verklaarde dat vanaf
zomer 2003 vrouwen en kinde
ren zijn verplaatst naar de Abu
Ghraib-gevangenis vanuit en
kele, minder goed uitgeruste
detentieplekken in I
De krant publiceerde zaterdag
bovendien hoe Amerikaanse
militairen in Afghanistan al een
jaar vóór Abu Ghraib de fout in
zijn gegaan. Uit documenten
van het leger, die de krant kreeg
toegespeeld door de mensen
rechtenorganisatie Human
Rights Watch, blijkt dat twee Af
ghaanse gevangenen in 2002 in
Amerikaans kamp vlakbij Kabul
geketend, opgehangen aan het
plafond en geschopt en gesla
gen zijn. Het geweld leidde tot
de dood van de twee gedeti
neerden.
Een soldaat is inmiddels aange
klaagd wegens doodslag. De
militair is ervan beschuldigd
een Afghaan vijf dagen lang te
hebben geslagen en uiteindelijk
gedood. De soldaat had toege
geven de gevangene 37 keer te
hebben geslagen. Volgens een
rapport van de aanklagers bin
nen het Amerikaanse leger wa
ren de verwondingen zo erg dat
beide benen hadden moeten
worden geamputeerd, als de
man niet was overleden.
Uit de rapporten blijkt volgens
de krant dat ook sprake was van
seksuele vernedering en het la
ten poseren in mensonterende
en pijnlijke houdingen.
eger wil
moslims
Riet Britse leger wil
■Jims recruteren. Za-
iötèn oproep gedaan
9«wnitische gemeen
st land. De comman-
j "je Britse strijdkrach-
:1 Walker, zei zich
te willen inzetten
dat meer de cul-
ieuze en etnische di-
de maatschappij
It. Momenteel telt
Groot-Brittannië
iehonderd mensen
igemeenschap.
jak belooft
lident Hosni Muba-
rpte wil een aantal
vormen die hande-
litieke rechten en de
in partijen. Mubarak
In toespraak voor de
ider in details te tre-
veken geleden kon-
esident aan dat
esidentsverkiezin-
ïrdere kandidaten
pte Jankovic
rich over
De Bosnisch Ser-
ankovic, die door
ivië-Tribunaal in
vordt beschuldigd
f misdaden, heeft
geven en komt van-
)en Haag. Jankovic
nde de oorlog in
2-1995) plaatsver-
iandant van de
itie. Hij was verant-
lor een eenheid
it zich schuldig
:t aan verkrach tril
lingen van vrou-
partij tijdens
dienst
Een gebedsdienst
in het Amerikaanse
Vlakbij Milwaukee
I, is zaterdag uitge-
;n bloedbad. In to
rbij acht mensen
Q. Een 45-jarige man
;ns de dienst van de
ch of God' plots het
oot zeker vier aan-
Bct dood. Daarop
ichzelf. Drie ge-
1 weken later in het
- De Living Church
t over de hele we-
pgen, onder meer
ld schakelt
ii uit
Vernieuwde holocaustmuseum in Jeruzalem vol persoonlijke details van nazi-slachtoffers
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
Jeruzalem - Ergens in het nieuwe muse
um van Yad Vashem in Jeruzalem hangt
de uitnodiging die SS-leider Reinhard
Heidrich stuurde naar een select gezel
schap officieren en partijfunctionarissen
voor de Wannsee Conferentie. Onder
werp van discussie: 'Kwesties die sa
menhangen met de permanente oplos
sing'. Ofwel: het plan voor de uitroeiing
van het joodse volk. Onderaan de brief
staat: 'bespreking met aansluitend ont
bijt'.
Zoiets zegt meer over het karakter van
de holocaust dan menige geleerde voor
dracht. Overal in het nieuwe museum
zijn van die veelzeggende details te vin
den, niet alleen over dè wereld van de
nazi's, maar vooral ook over die van hun
slachtoffers. Vakantiekiekjes van men
sen in badpak, gevonden in de zak van
een vermoorde man in een massagraf.
In maart 1943 schreef gevangene Jacob
van Someren in het doorgangskamp
Westerbork nog snel met potlood een
afscheidsbriefje: „Hedenmorgen vertrek
ik naar elders...."
Sinds 1953 houdt Yad Vashem de herin
nering levend aan de zes miljoen joden
die de nazi-tijd niet hebben overleefd.
Met een historisch museum, onderwijs
instituten, publicaties en archieven.
Twee generaties verder, en met steeds
minder ooggetuigen in leven, is voor een
nieuwe aanpak gekozen. „In het oude
museum ontbrak het persoonlijke ge
zicht van de holocaust. Daar was men
destijds nog niet aan toe.
Nu mag het, en dat is hier goed te zien",
zegt een medewerkster van Yad Vashem
over de nieuwe expositie. Authentieke
persoonlijke voorwerpen, citaten en op
video vastgelegde getuigenissen illustre
ren waar mogelijk het historische ver
haal.
In het oude museum moest ons land het
doen met slechts een paar foto's, maar
dat is drastisch veranderd. Wat niet wil
zeggen dat er veel is om trots op te zijn.
Ruim driekwart van de Nederlandse jo
den is onder de ogen van hun landgeno
ten naar het oosten afgevoerd, om nooit
meer terug te keren. Naast verzet was er
in ons land een beschamende mate van
collaboratie.
In een tentoongestelde brief steekt de in
ons land gestationeerde SS-leider Hanns
Rauter de loftrompet over de Neder
landse politie, die zich enorm inspande
om joodse onderduikers op te sporen en
op te brengen. Er zijn filmbeelden van
Westerbork, gemaakt door Rudolf
Breslauer in opdracht van kampcom
mandant Konrad Gemmeker. Vanuit
een veewagen met bestemming Ausch
witz probeert een man wanhopig nog
iets duidelijk te maken aan iemand die
de deur dichtschuift. Een close-up toont
de hand die de klink neerlaat.
Moshe Safdie, de 'huisarchitect' van Yad
Vashem, heeft gezorgd voor een indruk
wekkend museumgebouw. Het centrale
element is een 175 meter lange, groten
deels ondergronds gelegen, gang van ge
wapend beton. De schuin naar boven
toelopende wanden eindigen in een gla
zen puntdak dat diffuus licht doorlaat.
De gang wordt onderbroken door bar
rières, die de bezoekers dwingen nissen
te betreden, waar de exposities zijn in
gericht. Er is geen ontkomen aan: wie
eenmaal binnen is moet het hele muse
um door, van de boekverbranding tot de
koepelvormige hal met de namen en be
schrijvingen van meer dan drie miljoen
slachtoffers.
De gang loopt eerst schuin naar bene
den en vervolgens omhoog, om uit te
monden in een plateau met een groots
uitzicht over het heuvellandschap bij Je
ruzalem. Het licht aan het eind van de
tunnel.
De hoge, sobere ruimte en de wanden
van naakt beton zorgen voor een pas
sende sfeer, althans bij een persoonlijke
voorbezichtiging in een vrijwel leeg ge
bouw.
Hoe dat zal zijn als de bezoekers bij dui
zenden door de gang en de nissen
schuifelen is een vraag die zich pas laat
beantwoorden na 27 maart, als het nieu
we museum open gaat voor het publiek.
bagdad/gpd - De Iraakse sji'iti-
sche en Koerdische politieke
leiders zijn er niet in geslaagd
een regering te vormen.
Dat had formeel voor woensdag
moeten gebeuren, wanneer het
nieuwe parlement voor het
eerst bijeen komt, ruim zes we
ken na de verkiezingen.
De partij van de sji'ieten won
de stembusgang, de Koerdische
partij was een heel goede twee
de. Samen hebben zij een twee
derde meerderheid. Totdat er
een nieuw kabinet is zal de
door velen gehate pro-Ameri
kaanse interim-regering van
premier Allawi blijven zitten.
Naar verluidt willen de Koerden
meer ministers in het te vor
men kabinet. Bovendien willen
zij een grotere autonomie in het
noorden van het land, en in een
groter gebied. Ook willen zij
een groter deel van de oliein
komsten van het land.
Ondertussen gaat het geweld
van met name soennitische zij
de door. Er werden dit week
einde vier lijken gevonden: drie
dode Iraakse soldaten en een
politieman. Zaterdag kwamen
zes Iraakse soldaten om bij een
bomaanslag in Mosul en sneu
velde daar een Amerikaanse
soldaat. In Bagdad doodde een
bom twee Amerikaanse burgers
die in Irak werkten.
Adams niet welkom op Witte Huis
londen/washington/anp - De
Amerikaanse president Bush
heeft persoonlijk opdracht ge
geven om de Noord-Ierse Sinn-
Fein-leider Gerry Adams te we
ren van officiële gelegenheden.
Adams, voorman van de poli
tieke tak van de terreurgroep
IRA, vertrok zaterdag naar de
Verenigde Staten om het bezoe
delde imago van Sinn Fein on
der Ierse Amerikanen op te
poetsen.
Volgens de Britse krant The In
dependent wil Bush niet dat
Adams er een al te groot podi
um krijgt. Het Amerikaanse
staatshoofd heeft volgens de
krant ook bepaald dat Adams
geen visum heeft gekregen dat
hem recht geeft om in de VS
fondsen te werven. Sinn Fein
heeft in de VS een flinke aan
hang en ook belangrijke geld
schieters.
Volgens een Amerikaanse over
heidsfunctionaris wil het Witte
Huis duidelijk maken dat
Adams geen „betrouwbare
partner voor de vrede meer is",
een positie die vergelijkbaar
met de Palestijnse leider Arafat,
die toen hij nog leefde door
Bush volstrekt werd genegeerd.
Bush houdt Adams en de IRA
verantwoordelijk voor het vast
lopen van het mede door de VS
gesteunde vredesproces in
Noord-Ierland. Ook een recente
grote bankoverval door IRA-le-
den en een IRA-moord in Bel
fast zijn voor Bush reden om
Adams de rug toe te keren.
Volgens Ierse media zal Adams
tijdens zijn bezoek overigens
wel met verscheidene Ameri-
kaanse politici en overheids- 1
functionarissen spreken. Hij is
evenwel niet uitgenodigd voor
de traditionele viering van St.
Patrick's Day, donderdag in het
Witte Huis. Adams bezoekt be
halve Washington ook New
York, New Jersey, Philadelphia,
Cleveland en Cincinnati.
In de laatstgenoemde stad her
haalde Adams in de nacht van
zaterdag op zondag dat de IRA
„eens van het toneel zal ver
dwijnen". Hij nam voor een ge
hoor van Ierse Amerikanen ook
afstand van de recente IRA-
moord op een katholieke man
in Belfast. De Sinn-Fein-leider
zei „teleurgesteld maar niet be
ledigd" te zijn dat Bush hem-
niet heeft uitgenodigd voor de
bijeenkomst donderdag.
tel aviv/gpd - Israël beleeft de
komende dagen het omvang
rijkste bezoek van buitenlandse
leiders sinds de begrafenis van
premier Jitschak Rabin, bijna
tien jaar geleden. VN-secreta-
ris-generaal Kofi Annan, tien
presidenten, zeven regeringslei
ders en twintig ministers bevin
den zich onder de genodigden
die morgen de opening bijwo
nen van het nieuwe museum
van het holocaust-instituut Yad
Vashem. Premier Ariel Sharon
zal minstens negen van de pre
sidenten en regeringsleiders
persoonlijk ontvangen, onder
wie Jan Peter Balkenende. De
Nederlandse premier spreekt
zijn Israëlische collega vandaag
tegen het eind van de middag.
Eerder op de dag reist hij naar
Ramallah voor overleg met de
Palestijnse president Machm-
oud Abbas en premier Achmed
Kurei.
Diplomatieke kringen verwach
ten dat het gesprek van Balke
nende met Sharon in een posi
tieve sfeer zal verlopen. De Ne
derlandse premier zal zijn
steun uitspreken voor Israëls
losmakingsplan, dat onder
meer voorziet in een terugtrek
king uit de Gazastrpok. Daar
naast zal hij Sharon vragen de
stappen te nemen die staan
vermeld in de Routekaart, het
internationale vredesplan.
Volgens dat plan moet Israël
een eind maken aan de bouw in
al zijn nederzettingen en de ne
derzettingen die het sinds
maart 2001 heeft opgericht,
ontmantelen.Maar de regering
zal met het ontmantelen geen
haast maken. Sharon heeft zijn
handen vol aan het verzet tegen
de terugtrekking uit Gaza, die ih
juli moet beginnen. Het kabinpt
heeft een nieuwe commissie in
het leven geroepen, die moet
beslissen hoe de aanbevelingen
van de eerste moeten worden
uitgevoerd. De linkse oppositie
laakte die maatregel als 'puur
tijdrekken'. Sharon verwacht
van de internationale gemeen
schap begrip voor de precaire
situatie. De verwachting is dat
de buitenlandse bezoekers, in
clusief premier Balkenende,
weinig meer zullen doen dan
hem herinneren aan zijn ver
plichtingen volgens de Route
kaart.
taliaanse kiescom-
;Alessandra Mus-
findochter van de
n Dictator Benito
litgesloten van deel-
li$ikale verkiezingen
jou de handteke-
pj nodig had om
»en doen, hebben
issolini, de leider
Rechtse partij Soci-
fef, wilde een gooi
pt hoogste ambt in
I Lazio, een van de
lo's waar op 3 en 4
ingen worden ge-
r beveelt
itie been
1 kenya hebben art
van een vijfjarig
peking/anp - De Chinese presi
dent Hu Jintao heeft gisteren
definitief alle macht in de
volksrepubliek naar zich toege
trokken. Het Chinese parlement
benoemde Hu volgens het
persbureau Xinhua tot voorzit
ter van de centrale militaire
staatscommissie. Dat was de
laatste post die nog werd be
kleed door zijn voorganger
Jiang Zemin.
Hu begon aan zijn opmars in
2002, toen hij partijvoorzitter
werd. Een jaar later was hij pre
sident en vorig jaar schoof hij
Jiang opzij als legerleider. Nu
de ex-president ook zijn laatste
officiële - en vooral ceremonië
le - post heeft opgegeven, is de
machtsovername door de 62-
jarige Hu compleet.
Hu is relatief jong voor een ho
ge Chinese bestuurder. De vol
gens velen „briljante techno
craat" werd geboren in de oos
telijke provincie Anhui en legde
zich tijdens zijn studie in Pe
king toe op de techniek van wa-
terlaachtcentrales. Binnen de
communistische partij bekleed
de 'lij sinds 1964 verscheidene
Grootste pedofilieproces uit Franse geschiedenis gaat tweede week in
Hu Jintao. Foto: Reuters
functies zoals leider van de
grootste communistische
jeugdorganisatie en voorzitter
van de partij in Guizhou.
Hu werd overigens niet door
Jiang Zemin (78) naar voren ge
schoven maar door diens voor
ganger Deng Xiaoping. De op
mars van Hu was daarna niet
meer te stuiten. Sinds gisteren
is hij definitief de leider van 1,3
miljard Chinezen.
door onze correspondent Henk Glimmerveen
angers - Angers, hoofdstad van de Anjou-streek, is één
van de sympathiekste steden van Frankrijk. Er wordt
niet alleen de wereldberoemde likeur Cointreau ge
maakt, duizenden bezoekers komen jaarlijks naar het
indrukwekkende kasteel in het centrum, om zich te
verdringen voor het immens grote, honderd meter lan
ge, wandtapijt over de Apocalyps. Het wandkleed werd
in de 14de eeuw gemaakt voor hertog René van Anjou
en is in zijn soort één van de fraaiste ter wereld.
Sinds kort is de Apocalyps gruwelijke werkelijkheid ge
worden in Angers. Afgelopen week gruwde Angers al
direct na het begin van het monsterproces tegen enke
le tientallen inwoners van de stad. Zij worden beschul
digd van op grote schaal gepleegde verkrachtingen en
andere seksuele misdaden tegen 45 kinderen. Maar
liefst drie dagen hadden vier griffiers nodig om de hon
derden pagina's tellende aanklacht voor te lezen. Voor
het eerst hoorde een aantal verdachten wie hen bij de
politie had beschuldigd. En dat gaf onmiddellijk aan
leiding tot woedende ruzies, die in de rechtszaal alvast
verbaal werden uitgevochten: „Wacht maar. Straks op
de binnenplaats, bij het luchten, krijg ik je wel." Waar
na parketwachten de vechtersbazen al in de rechtszaal
uit elkaar moesten halen.
Dat op zich was al een kwelling maar de eerste verho
ren confronteerden rechters, juryleden, rechtbankver
slagoevers en publiek met een nog zwartere werkelijk
heid. Een werkelijkheid die nauwelijks te bevatten is en
waarbij verdachten elke schijn van menselijkheid lijken
te hebben verloren. Opa's, vaders en moeders die zon
der met de ogen te knipperen toegaven dat ze zich ver
grepen aan kinderen, kleuters vaak nog. Moeders die
na afloop een slof sigaretten in ontvangst namen en
zoontje of dochtertje een paar francs toestopten om in
de spaarpot te doen.
De gruwelijkheden speelden zich af in de flat van de
36-jarige Franck V. in de ogenschijnlijk rustige buiten
wijk Saint-Léonard. Hij geldt als één van de hoofdver
dachten. Om zijn achtergronden wat beter te kennen
was rechtbankpresident Maréchal begonnen met het
horen van Francks vader, Philippe (59). Deze was in
1991 tot dertien jaar gevangenisstraf veroordeeld van
wege een reeks verkrachtingen van een aantal minder
jarigen. Onder de slachtoffers: zoon Franck plus twee
kinderen van 9 en 12 jaar uit diens tweede huwelijk.
Franck spartelde niet tegen, zei de officier van justitie
onder verwijzing naar de zwakbegaafde gesteldheid
van de jongen. Waarom hij kinderen verkrachtte, ook
zijn eigen kinderen, wilde de rechter weten. „Ik zal u
eerlijk zeggen, ik hou niet van ze. Ik heb ze 13 jaar niet
gezien, ik heb me nooit met ze beziggehouden en ik
heb ook nu nog geen reet met ze te maken.
Waarom Franck zijn vader toch bij hem in huis had ge
nomen, zelfs als hij wist wat voor vlees hij in de kuip
had, vroeg rechter Maréchal vervolgens aan de zoon.
„Ik ben stom geweest, ik wilde dat mijn vader mijn kin-
De schokkende pedofiliezaak is samengevat in 28 dikke
dossiermappen. Foto: Reuters
deren leerde kennen antwoordde Franck. Die kennis
making met opa was voor de kinderen van Franck en
diens echtgenote Patricia een hel. Marine, Inès en Vin
cent moesten met grootvader doktertje of verstopper
tje spelen in de slaapkamer en als opa aan z'n gerief
was gekomen stopte hij zijn schoondochter wat geld
toe. Toen Patricia door de verdediger van Franck werd
gevraagd wat zij beschouwde als de zwakkere kanten
van haar moederschap antwoordde de 32-jarige
vrouw: „Ik was nooit erg goed in schoonmaken. En ik
rook." Is dat alles, wilde de advocaat weten. Ja, meer
kon Patricia niet bedenken.
Het nieuwe holocaustmuseum in Jeruzalem confronteert de bezoeker heel direct met de persoonlijke verhalen van de miljoenen joodse slachtoffers van de nazi's. Foto: EPA
