Van massaproduct tot iets van jezel
GESPREK VAN DE DAG
Kappers en balletdansers zijn homo: vooroordeel of waarheid?
'Olympische ringen
waren kinderspel'
Hier waak ik
donderdag 3 maart
DAGELIJKS LEVEN
Alle homo's worden kapper of balletdanser, alle lesbo's
werken graag in de tuin of rijden op een vrachtwagen. Af
studerend psycholoog Freek van Bergen gaat voor de Rijks
universiteit Groningen (RuG) onderzoek doen naar voor
oordelen die bestaan over het verband tussen seksuele ge
aardheid en beroepskeuze. Van Bergen legt hiervoor meer
dan 200 homoseksuelen en lesbiennes een vragenlijst voor.
Aan de hand van de resultaten hoopt hij een antwoord te
kunnen geven op de vraag in hoeverre geaardheid van in
vloed is op de beroepskeuze van jongeren. „Er is nog nooit
onderzoek naar gedaan", legt Van Bergen uit. „Wel naar
inkomstenonderzoek trouwens. Daaruit bleek dat homo
seksuele mannen minder verdienen dan hun heteroseksu
ele collega's, maar dat lesbische vrouwen juist meer ver
dienen dan heterovrouwen." De psycholoog initieerde het
onderzoek nadat hij van het homojongerenblad Expreszo
had gehoord dat het medium veel moeite had ona
sche vrijwilligers voor hun blad te vinden, terwijlai
voor beide seksen bedoeld is. „Daarop voortborq i
kwam ik op de vraag welke beroepen homo's kieil;
hoeverre hun geaardheid daarbij een rol speelt. ID
typen kent iedereen wel, maar zijn die ook ergene
seerd?" Van Bergen hoopt over een halfjaar de uh
het onderzoek te presenteren, anp
Moderne mensen willen zich onderscheiden.
Dus niet rondlopen in hetzelfde T-shirt als
hun vrienden, niet bellen met precies zo'n
mobieltje als de buurman en ook niet rond
rijden in een auto die eender is als minstens
honderd andere in de file. Maar hoe doe je
dat? Het antwoord heet 'customizen'. Ofte
wel hoe je een massaproduct tot iets van je
zelf maakt.
'PIT VONOEkJ WE IM PE OORLOG Z-EkkE^-
M EN SE LIJK
Het nieuwste stekje van MEL
GIBSON bezorgt de Hollywood-
ster kopzorgen. De acteur en re
gisseur kocht een EILANDJE in
het noorden van de Fiji-archipel,
maar de voormalige bewoners
stellen dat de aankoop onrecht
matig was. De dorpelingen willen
dat een rechter de koop van Ma-
go terugdraait, meldden Australi
sche media gisteren. Zij beweren
dat hun voorouders in de 19de
eeuw van het eiland in de Grote
Oceaan zijn verdreven, en dat zij
het stuk grond nodig hebben.
Naar verluidt telde Gibson 15
miljoen dollar neer voor het typi
sche koraaleiland met zijn door
palmen omgeven zandstranden
en blauwe lagunes.
Middenstanders rond de HISTO
RISCHE Grote Markt van BRUS
SEL klagen steen en been over
de forse VERLOEDERING van
hun buurt. Sommige winkels zijn
dichtgetimmerd en er vestigen
zich ook steeds meer goedkope
souvenirzaken die de 'standing'
van de buurt naar beneden ha
len. De winkeliersvereniging wil
dat het gemeentebestuur het mo
numentale karakter van de stra
ten rondom de Grote Markt en
vooral de Stoofstraat, die leidt
naar het legendarische beeld van
Manneken Pis, beter bewaart. Zo
zou er een meer historische en
stijlvollere verlichting moeten ko
men. Ook dient de gemeente een
verbod in te stellen op het ver
bouwen van historische gevels en
het her en der neerzetten van
'molens' met ansichtkaarten.
Ook het vuilnis dat toeristen ach
terlaten moet vaker opgeruimd
worden. De Brusselse Grote
Markt en omgeving zijn door de
Unesco erkend als werelderf
goed. ,,Dat moet je toch koeste
ren", zeggen de winkeliers. Brus
sel „verkwanselt" in hun ogen nu
het historische hart van de stad.
Frankrijk heeft zich officieel kandidaat ge
steld voor het organiseren van de Olympi
sche Zomerspelen in 2012. Dat gebeurde in
Parijs, waar minister van sport Lamour het
licht in vijf gigantische opgeblazen olympi
sche ringen op 65 meter hoogte ontstak.
Het symbool, dat maandenlang aan de Pa-
rijse hemel te zien zal zijn, is gemaakt door
het Nijmeegse bedrijf Airprob. Volgens di
recteur B. Broekman is zijn bedrijf wereld
wijd bekend als de maker van schijnbaar
onmogelijke opblaasobjecten. De olympi
sche ringen van tien meter doorsnee waren
voor het bedrijf een eenvoudig klusje. „Het
is natuurlijk heel leuk dat het Franse Olym
pisch Comité bij ons terecht is gekomen,
maar meestal maken we tegenwoordig veel
ingewikkeldere dingen. Daar onderscheiden
we ons in, nu het seriewerk veelal uit de
voormalige Oostbloklanden komt", aldus
Broekman. Foto: ANP
De Britse koningin ELIZABETH heeft
dinsdagavond op Buckingham Palace
voor het eerst een receptie gehouden
voorde Britse MUZIEKINDUSTRIE. Ze
verwelkomde enkele van de grootste na
men, maar had geen idee wie haar gas
ten waren. Onder de genodigden waren
de beroemde gitaristen Eric Clapton, Jeff
Beck, Brian May (m.) van de rockgroep
Queen en Led Zeppelins Jimmy Page (I.).
Bij de kennismaking met May vroeg de
koningin: ,,En wat doet u?". Vervolgens
vroeg ze Page of hij ook gitarist was. Eric
Clapton nam het initiatief en schudde de
koningin ferm de hand en noemde zijn
naam. „Speelt u al lang?", wilde de
Queen weten, waarop de 59-jarige Clap
ton antwoordde: „Dat moet nu 45 jaar
zijn". De voormalige Spice Girl Geri Hal-
liwell wist kennelijk niet dat bij koninklij
ke ontvangsten alle gasten op tijd moe
ten zijn en eerder horen te arriveren dan
de koningin. Voor de informeel geklede
Halliwell moesten de paleisdeuren op
nieuw worden geopend toen ze 40 minu
ten te laat aankwam en niemand meer op
haar had gerekend. Foto: EPA
In de beginperiode van een product, of dat
nu een auto of een computer is, zijn men
sen al blij dat ze het überhaupt kunnen ko
pen. De bereidheid om naar huis te gaan
met het standaardproduct is dan groot.
Henry Ford maakte dat het best duidelijk
met zijn befaamde uitspraak dat zijn T-
Ford in alle kleuren kon worden geleverd,
als het maar zwart was.
„Toch was dat model in die jaren een gi
gantisch verkoopsucces", zegt Fred van
Raaij, hoogleraar economische en sociale
psychologie aan de Universiteit van Til
burg. „Nu zijn we meer 'sophisticated' en
dan zie je altijd dat mensen zich willen on
derscheiden van de groep waartoe ze beho
ren. Ons hoge welvaartsniveau laat dat ook
beter toe." Vandaar ook dat we in de 21ste
eeuw aan het 'customizen' zijn geslagen.
Massaproducten als auto's, kleding, mo
bieltjes en computers worden dan door de
eigenaar zo verbouwd dat het product een
persoonlijkere inslag krijgt. Of anders bie
den fabrikanten wel de mogelijkheid om
bijvoorbeeld een schoen volgens de indivi
duele voorkeuren van de klant te leveren.
Het summum van 'customizen' is wekelijks
een paar keer te zien op MTV, in het pro
gramma 'Pimp my ride'. Met een budget
van 50.000 euro per aflevering wordt een
auto opgeknapt die nog niet één procent
van dat bedrag waard is. Ook worden ze zo
'gepimpt' -pimpen is een soort gettotaai
voor 'customizen'- dat de liefhebberij van
de eigenaar eruit spreekt Een yogalerares
vindt dus een mini-yogastudio terug in
haar auto en een surfer krijgt een hypermo
dern rek op zijn VW-bus voor zijn surf
board en in de bus een droogtrommel voor
zijn zwemkleding. Onlangs was het de
beurt aan een vale, grijsblauwe Ford Escort
uit 1991. Roest en gaten bedekkend plak
band aan de buitenkant en een interieur
waar vermoedelijk sleutelscènes voor een
horrorfilm zijn opgenomen; hoe anders
komt de bekleding zo aan flarden?! De eige
naar is Kiearah, een Affo-Amerikaanse
twintiger die hiphopdansles geeft aan kin
deren en graag wil zingen in een band.
Haar brik zou ze graag voorzien van 'karak
ter en stijl', dan past-ie beter bij haar. Maar
helaas ontbreken de centen.
Gelukkig is daar rapper annex presentator
Xzibit van 'Pimp my ride'. Hij gaat het wel
voor haar regelen bij de monteurs van West
Coast Customs in Los Angeles. De zittingen
worden compleet vernieuwd en de auto
wordt volgestouwd met technische snufjes:
15 inch-geluidsboxen, volautomatisch zon
nedak, nieuwe airco, drie beeldschermen
plus een dvd-speler, mp3-speler en ge-
luidsopnameapparatuur voor de zangeres
in spe. Et voila: eerst reed Kiearah in een
van de honderdduizenden van de band ge
rolde Escortjes, tegenwoordig steelt ze,
zonder dat het haar een dollar heeft gekost,
de show in een letterlijk uniek voertuig.
Denk nu niet dat het optuigen van auto's
iets is voor Amerikanen. In Europa, en dus
ook in Nederland, is de belangstelling voor
'tunen' -zoals het aanpassen van auto's aan
deze kant van de oceaan vaker wordt ge
noemd- eveneens groot. Beurzen als Speed
&Design, van 10 tot 14 november weer in
Deze spijkerbroek is onderhanden genomen bij Kyoto Men in Schevenin-
gen. Kunstenaars bewerkten het denim met verf, plakplaatjes en schuur-
apparatuur. Foto: Frank Jansen
de Utrechtse Jaarbeurshallen, of 100% Tu
ning in Ahoy' in Rotterdam (dit jaar weer
op 15 en 16 oktober) besteden er steeds
meer aandacht aan en worden erg goed be
zocht. Maar er zijn meer massa geprodu
ceerde goederen waarop wat huisvlijt kan
worden losgelaten zodat het meer de iden
titeit van de eigenaar weerspiegelt. Kleding,
pc en mobieltje bijvoorbeeld. Een kwartier
rondkijken en luisteren op een willekeurig
schoolplein of kantoor leert genoeg. Bu
reaubladen van de computers worden
voorzien van tientallen Donald Ducks, een
zelfgemaakte foto van een vakantiebestem
ming of een afbeelding van acteur Jude
Law. Gaat er een mobieltje af, dan hoor je
krokodil Schnappi of tjirpende krekels.
Naast de makkelijk te veranderen ringtone
zijn ook de frontjes nog eens verwisselbaar,
net als de achtergrondjes op het beeld
scherm. Kleding is eveneens te personalise-
ren. Een beetje kunnen omgaan met
schaar, naald en draad én textielverf of
bleekmiddel is dan handig. Nu heeft een
tiener, twintiger of zelfs dertiger op school
nooit 'handwerkles' (voor het betere brei
en, haken en verstellen) gehad, maar trend
analist Justien Marseille noemde naaicur
sussen begin deze maand nog een hit on
der jongeren. De kennisachterstand op
oma wordt dus een beetje ingelopen.
Het bedrijfsleven, klein en groot, heeft dit
alles natuurlijk ook in de gaten. Maar
trendwatchers blijven roepen dat produc
ten waarmee de consument zich als indivi
du kan profileren de toekomst hebben,
Een 'customized car" als eindresult;n
een aflevering van 'Pimp my ride'.yS(
er<
irg
mits het voor een schappelijke priag
dividualiteit uitdragen door middvei
voorbeeld exclusieve haute coutu ni
mers slechts voor weinigen weggtid
natuurlijk is voor de stelling van (bij
watchers weer een Engelse term Itus
'massclusivity'. Een samentrekkineb
op het oog onverenigbare begrip]
sa' en 'exclusiviteit'. L.
Het Nederlandse schoenenmerk i
dit voorjaar met 'massclusivity' d<
Het komt met laarzen waarbij de
meer kan dan alleen de kleur (en) Bij
model kiezen. Ze kunnen via wwi of
worden besteld met een zelfontwze\
monogram. De initialen van de sc 01
eigenaar worden dan op de schacief
de laarzen geborduurd. In een we wc
zijn ze klaar. Ze kosten 249 euro, tere
euro meer dan de standaardlaars iet
Het internet is, zo toont ook MACgrb
belangrijke vaartmaker voor 'maai G
mization' en 'massclusivity'. Delbrd
al jaren online met veel succes covaj
die de klant zelf samenstelt. Niet i
talen voor onnodige hard- en sofl
ander voorbeeld is www.nikeid.c^-j
die site kan de klant zijn eigen Nif
lingsschoen ontwerpen. Van zool,^
de tint van de bekende 'swoosh'
sportsweargigant tot de eigen naé- Ee
schoen. De fabrikant regelt het va aa
maal tien procent meer dan het h ve
moet worden neergeteld voor star va
Nikes. In de 'customize-trend' ziti m
de Tilburgse hoogleraar Van Raaii ne
eel gevaar'. „Het aanbod van proer 2
diensten is al ontzettend groot. Aln n
ook nog eens de mogelijkheid hel dag
gen af te stemmen op je persoonhk c
hoeften, bestaat de kans dat je dcbeg
men het bos niet meer ziet. Dat kelijk
erg worden, dat de aankoop niet o'n
of wordt uitgesteld." ebb
ct",
Angelique Mulders ter
John Petit-Senn
Het geweten spreekt, maar
het eigenbelang schreeuwt!
Een man van vijfenvijftig jaar wordt weer vader. De
komst van het kind staat een rustige oude dag in de
weg. Hij moet weer van voren af aan beginnen. Redt
hij dat nog? Wordt het een ramp of juist een zege
ning? Twijfels, herinneringen aan zijn eigen jeugd
en goede voornemens strijden om voorrang. In dit
feuilleton leest u in dertig afleveringen hoe hij de
lange weg naar het nieuwe vaderschap aflegt. Van
daag aflevering 25.
Als Sara muziek hoort, lichten haar ogen even op en
graait ze met haar worstevingertjes naar de klanken.
Wat is dat voor iets wonderlijks?', zie je haar denken.
Of denkt ze nog helemaal niet?
Ik was als kleine jongen gek op muziek. Toen ik ooit
eens het gedicht van Vasalis overeen voorbijtrekkende
fanfare las en de dichteres schreef: 'Ik voelde me be
droefd en goed', wist ik meteen wat ze bedoelde. Soms
heb ik het idee dat sommige muziek als filmmuziek
ondermijn leven kan worden gezet. 'Ein Heldenleben'
is dat niet geweest. Maar toch wel veel mooie dingen,
dingen die me melancholiek maken als ik eraan terug
denk.
De met mos en onkruid ovenvoekerde tuin van de fa
milie Van der Lugt, onze buren, grenst aan die van het
Academisch Genootschap, een sociëteit waar sjieke he
ren elkaar regelmatig treffen om een borrel te drinken
n of gewoon maar wat te keuvelen en te ouwehoeren in
de ruimte, die, zo zie je al meteen aan hun oogopslag,
zo duidelijk van hen is. De twee tuinen zijn door een
stevige schutting van elkaar gescheiden. De tuin van
de sociëteit is keurig bijgehouden. Elke zomer zeurt de
maaimachine over het diepgroene gazon, daarbij ste
keltjes gras opwerpend.
Eens in het jaar, in het begin van augustus, wordt er
een diner gegeven in de sociëteit. Als het goed weer is,
zetten ze een lange, met damast gedekte tafel in de
tuin. Kelners zijn tot vlak voor het diner in de weer
met het wegschuieren van bladeren en rupsjes die uit
de oude kastanjebomen op het tafellaken vallen.
Vanavond is dat jaarlijkse diner in het Academisch
Genootschap. Vanaf het balkon, tussen de verveloze
latten van de balustrade door, kijken vader en moeder
toe hoe het gezelschap zich te goed doet aan plakken
rose zalm en witte wijn, die in werkelijkheid helemaal
niet wit is maar geel. Ze hebben geen licht aangedaan
in de keuken, zodat ze verborgen blijven in het sche
merdonker. Alleen de punt van vaders shaggie gloeit af
en toe rood op in de naderende duisternis.
'Tsjongejonge', zegt hij, 'die lui weten wel wat leven is.
Academisch Genootschap, zeg maar gerust: Genot
schap. Het fijnste is nog niet goed genoeg voor ze'. Hij
maakt zijn derde flesje bier open. Hij kucht daarbij
even, zodat moeder het niet hoort. Na een flinke slok,
hijgt hij verzaligd uit.
Ik hou me stil. Meng me niet in het gesprek. Als ik dat
doe, sturen ze me onmiddellijk naar bed.
'Krijg nou wat, Jan', zegt moeder. 'Zie je wie daar uit
de sociëteit naar buiten komt? Dat is die kapsonestrut
van hiernaast, die operazangers.
Mevrouw Van der Lugt betreedt het podium. In haar
kielzog volgt een in smoking geklede man, die een die
pe buiging maakt voorde aanwezigen. Met zijn zwar
te frak aan lijkt hij op een zwaluw. Hij gaat achter de
piano zitten en houdt voorzichtig zijn vingers boven
de toetsen. Mevrouw Van der Lugt haalt diep adem.
Haar witte borsten puilen bijna uit haar jurk.
'Nou, nou', zegt vader, 'die heeft een flinke bos hout
voor de deur. Bitte, bitte, schenken Sie mir die andere
Titte'.
Vaders mond valt open. 'God, ze kan wel zingen, zeg.
De rillingen lopen over mijn rug.'
Zeg dat wel. Je wordt er koud van', fluistert moeder.
In de huizen schuin tegenover ons gaan raam voor
raam de lichten aan. Mensen in pyama en met hun
haar in de war komen naar buiten en steken nieuws
gierig hun hoofd over de balustrade van het balkon.
De zuivere stem van mevrouw Van der Lugt golft als
een rivier door de lauwe avond, trekt me mee naar een
ruimte die we hier niet kunnen zien, naar een land
dat ver weg is van ons oude balkon met de zinken teil
en de bruine roestsporen van spijkers langs de muur.
De ogen van vaderen moeder glanzen vochtig. Moeder
heeft vaders hand vastgepakt en knijpt erin. Ik leg
mijn wang tegen het koele graniet van het aanrech t. Ik
voel me gelukkig.
Netzosnel als de melodie is begonnen, verdwijnt hij
weer. Een geestdriftig applaus klinkt op van de di
nertafel in de tuin. Een dikkige man loopt naar voren
meteen groot boeket. Bravo!, klinkt het. Bravo! Me
vrouw van der Lugt neemt de bloemen in ontvangst en
buigt.
Ik verdwijn naar boven. In mijn zolderkamer hoor ik
het vage rumoer van mensen die de tafel beneden aan
het opruimen zijn. Gekletter van borden, gerinkel van
bestek, een vrouw die kirrend lacht. In de straat wor
den autoportieren dichtgetrokken. Ergens valt een glas
aan scherven. Een man roept hard: 'See you, kerel!'
Dan is het stil. Mijn oogleden worden zwaar. In die
wereld van mevrouw Van der Lugt wil ik le
ven. Hoog als een meeuw met een sneeuw
witte romp zweef ik boven onze wijk. Daar is
de droevige Van Kinsbergenstraat, waar
op zondagmiddagen oude mensen bin
nen zitten omdat ze geen zin meer heb
ben in de zon. Ze zitten tegenover hun
enige huisgenoot, de televisie, die an
derhalve meter van hun afstaat: op
tafel ligt een kruiswoordpuzzel, de
letters zijn in hokjes gevangen.
Daar zijn de kleine huisjes met de
gerafelde touwtjes uit de brieven
bus, de bellen, de gefiguurzaagde,
glanzend gebeitste, bordjes met on
handig geschilderde namen, de dak
pan met 'welkomerop en de geplas
tificeerde kaartjes voor de vitrages, met
daarop een bouvier, die troont boven de
tekst: 'Hier waak ik'.
Hier waak ik, denk ik. Hier, waar niets
te bewaken valt, waak ik.
Eerdere afleveringen van deze serie
zijn te vinden op onze intemet-site
t var
iste
^te g<
I la a
0. De
Deft I
ar op
;end
