De boef als huisvrouw
1
GESPREK VAN DE DAG
5Zeshonderd miljoen frikandellen. Dat is ons eetgedrag
Elektronische
detentie scheelt
overheid veel
cellen en geld
Tekens aan de wand
woensdag 2 maart 2005 p
'I
il
DAGELIJKS LEVEN
Wijnboer Ilja Gort en chef-kok Jonnie Boer samen op jacht
Ï.M£ SCUA 1
HE.T IJ ÖOK V«.EszU)t< OM JONG TE X-'JKJ
MENSELIJK
Onafhankelijk kamerlid GEERT WILDERS organiseert de komende tijd enkele
'DINERS POLITIQUE'. Het geld dat hij daarmee opstrijkt, gebruikt Wilders voor
het opzetten van een eigen politieke beweging. Particulieren moeten 2000 euro
per persoon neertellen om een avondje met de veelbesproken politicus te mo
gen doorbrengen. Volgens eigen zeggen zit de
eerste avond al vol: 20 gasten zorgen tezamen
voor een recette van 40.000 euro.Ik krijg geen
subsidie van overheidswege, zoals de andere
fracties in de Tweede Kamer. Ik moet dus ande
re wegen bewandelen om aan het benodigde
geld te komen", verklaart de ex-WD'er. De Soci
alistische Partij bijvoorbeeld krijgt ruim een mil
joen euro subsidie om haar partij-organatie in
stand te houden en te verbeteren. De grootste
kamerfracties CDA en PvdA zelfs 3,5 miljoen
euro. Jaarlijks stort de rijksoverheid circa 15
miljoen euro in partijkassen. Voor de 2000 euro
krijgen de deelnemers aan een diner politique
van Wilders in de eerste plaats een spetterende
speech. Vervolgens mogen ze vragen stellen en
een hapje eten met de politicus. Foto: Reuters
Een modieus kapsel voor de POEDEL
van de vrouw van de Russische presi
dent Vladimir POETIN kost maande
lijks 300 euro. Volgens de Russische
krant Moskovsky Komsomolets gaat
presidentsvrouw Lyudmila elke twee
weken met het poedeltje voor een zo
geheten leeuwenkapsel naar de hon
denkapper. Daarbij wordt de vacht
op het lijf kort geschoren en staan de
haren rondom de kop uit. De reke
ning van 150 euro per keer is voor
Russische begrippen schrikbarend
hoog. Het gemiddelde pensioen be
draagt er 60 euro per maand.
Artsen in het Antwerpse Sint-Vin-
centiusziekenhuis hebben recent de
VERKEERDE KNIE VERWIJDERD
bij een 72-jarige Belg. Bovendien is
niet de juiste prothese geplaatst. De
gedupeerde patiënt kan daardoor
nog amper lopen. De man bereidt
een rechtszaak voor tegen het zie
kenhuis om een schadevergoeding
te krijgen. „Terwijl ik weer had kun
nen dansen, moet ik nu op krukken
lopen", zegt hij. Tot overmaat van
ramp kan de verkeerde prothese niet
verwijderd worden, zolang de
rechtszaak loopt.
Een BRITS MEISJE van acht jaar
heeft voor het eerst in 7,5 jaar weer
GEGETEN. Toen Tilly Merrel een
jaar was, vertelden artsen haar ou
ders dat ze nooit een normaal leven
of zelfs maar een normale maaltijd
zou kunnen hebben. De Amerikaan
se krant San Francisco Chronicle
deed dezer dagen verslag van die
medische blunder. Britse artsen
kwamen tot de conclusie dat wat
Tilly at, in haar longen terechtkwam
en zo ernstige infecties veroorzaak
te. Sindsdien werd ze gevoed via
een slangetje naar haar maag. Ze
droeg in een rugzak een voedsel-
pomp die met haar maag was ver
bonden. Toen familie en vrienden
genoeg geld hadden ingezameld,
ging Tilly voor onderzoek naar het
kinderziekenhuis van de Stanford
Universiteit in Californië. Daar ont
dekten artsen na drie onderzoeken
dat het meisje niets mankeerde.
Jeanne Moreau
Sex zonder tederheid is passie
en dat is net alsof je in het
water springt zonder je af te
vragen wat er verder zo
allemaal met je kan gebeuren
Italiaanse archeologen hebben op
Cyprus een 4000 jaar oude PARF
UMWERKPLAATS gevonden. Daar
uit is gebleken dat parfummakers
vroeger ongeveer dezelfde stoffen
gebruikten als tegenwoordig, om
een lekker luchtje te maken. „We
konden onze eigen neus niet gelo
ven", grapt archeologe Maria Rosa
ria Belgiorno. De werkplaats is ont
dekt nabij Pyrgos, in het noordwes
ten van het eiland. De archeologen
vonden er zo'n vijftig dozen en va
zen. Toen ze die openden, ontsnap
ten volgens Belgiorno 'aangename
en bekende' geuren. Uit nader on
derzoek bleek dat de parfummakers
4000 jaar geleden ook al gebruik
maakten van ingrediënten als ci
troen, druiven, hars van de pijn
boom, mirt en laurier.
Heather Mills-MCCARTNEY, de
vrouw van ex-Beatle Paul, heeft
zich gisteren in Brussel fel gekeerd
tegen de handel in KATTEN- EN
HONDENBONT. Het 36-jarige Brit
se ex-model riep de Europese Unie
op tegen de „barbaarse" praktijken
in actie te komen. De handel in kat
ten- en hondenbont, voornamelijk
afkomstig uit China, is in zes Euro
pese landen verboden. Mills en en
kele europarlementariërs riepen eu
rocommissaris Kyprianou (consu-
mentenbescheschermingen volks
gezondheid) op „de populairste Eu
ropese politicus" te worden door de
invoer van dergelijk bont voor de
hele Europese Unie te verbieden.
De Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de EU, weigert on
danks een oproep van het europar
lement in 2003 echter zo'n verbod
in te stellen. Foto: EPA
Bestaat er in Nederland een eet
cultuur? „Nee, we hébben geen
eigen eetcultuur. Help! Wij zijn
verworden tot pathalogische
aardappeleters. Er is hier geen
goed Nederlands restaurant te
vinden", zegt wijnboer (en com
ponist) Ilja Gort bij de presentatie
van het boek Met Gort de Boer
op, dat hij samen schreef met de
chef-kok en eigenaar Jonnie Boer
van het driesterren restaurant de
Librije in Zwolle. Gisteren over
handigde Gort het eerste exem
plaar aan Boers vrouw Thérèse
Boer in de geheime jachthut van
prins Bernhard („hier heeft hij
menige reebout verorberd en mis
schien ook wel andere dingen ge
daan", citaat Gort) in de buurt
van het Veluwse Garderen.
Gort, die een groot deel van het
jaar in zijn chateau te Frankrijk
verblijft en aldaar zijn druivenvel-
den koestert en enige tienduizen
den liters wijn produceert, zegt
aardig vergelijkingsmateriaal te
hebben.Als Fransen dineren
doen ze daar drie uur over, Ne
derlanders elf minuten en dertig
seconden. Over de lunch doen
Fransen twee uur, wij schuiven
een lunch in twee minuten naar
Ilja Gort (rechts) en Jonnie Boer bij de presentatie van hun boek.
Foto: Frans van Zijst
binnen. En weet u hoeveel frikan
dellen Nederlanders per jaar eten?
Zeshonderd miljoen. Dat is ons
eetgedrag", liet hij zijn gehoor
weten.
En dat, vindt Gort, moet maar
eens gauw veranderen. En hij on
dernam actie, door contact te
zoeken met Jonnie Boer, die aan
het hoofd staat van drie Michelin
sterren. Gort ging een soort stage
lopen bij de 'grote meester' van
het fornuis en beiden gingen ook
letterlijk de boer op. Koken doe je
namelijk niet alleen in de keuken.
Gort en Boer ontmoetten een
bont gezelschap van doorgaans
weinig toeschietelijke vrijbuiters
om zich te bekwamen in het ja
gen, villen, snoeken en andere -
voor de stadsmens in elk geval -
onalledaagse activiteiten. Het
tweetal ging bijvoorbeeld jagen,
en werd aan het handje genomen
door een tweetal ruige jagers. Ze
struinden het Speulderwoud af.
„Ik begin hier nu toch wel genoeg
van de te krijgen. Druk doen.
Urenlang op zo'n kale plank in
een winderige boom zitten kou
kleumen, houten reet krijgen, niks
schieten. Let's go, Kees! Ik wil aan
de Jagermeister", is een fragment
uit het boek van de ongeduldige
wijnboer.
Gort en Boer gaan ook op pad
met ene Paling Piet. Is eigenlijk
niks voor Boer. „Ik verval in som
ber gepeins. Palingvissen is over
duidelijk niet voor wankelmoedi
gen.
Mij gaat dit er veel te ruig aan toe.
Maar goed, ik ben dan ook een
watje". De jachtverhalen worden
steeds gevolgd door recepten, zo-
isi
BO
tT
als hazenpeper en Gieterse s^r
re paling met azijn en boter.
„De Nederlandse keuken is v
kracht door de huishoudschie
van toen", ligt Jonnie Boer tcL^
zittend op een enorme bank? g
open haard in de jachthut, w.
prins Bemhard heel wat uur^rQ
versleet. „Er werden veel aar(_r
pels gebruikt. En weinig vleer
kruiden. Een vorm van zuinij
heid, waar we nu nog last vai
ken te hebben." Volgens BoeD^
er in ons land élles te krijgen'
een uitstekende Hollandse ké®
ken.
In het boek dus recepten als
tensoep met varkenspoot, ha?e(
la Jonnie, wentelteefjes klassiQe'
frikandellen ('wat heb ik nody^
euro 50. jke
Wat moet ik doen? ga naar d^j
snackbar en bestel een frikai£je
hutspot met klapstuk en rog fnj
siek. Met Gort de Boer op telt^
gerechten op traditionele wijL
gemaakt en tien 'interpretatief
daarop van Jonnie Boer. ri
tte
Jan van Stipriaan Luïscius
id:
Met Gort de Boer op, uitgeverij
Tirion, prijs 16,95 euro.
Met een enkelband en een zender
tje zaten vorig jaar ruim tweedui
zend criminelen hun straf thuis uit.
De elektronische detentie scheelt
het ministerie van justitie cellen en
geld. En de gedetineerden zitten
liever thuis dan in een cel. „Hij leert
nu verantwoordelijkheid nemen,"
zegt de vrouw van een gevangene.
„Als ik wil kan ik van huis uit drugs
dealen," zegt hij zelf.
Rien overweegt een experimentje.
Even de stroom eraf, enkelband
opentrekken en dan de stroom
weer aan. Zou er dan een 'sabota-
gemelding' binnenkomen bij het
bedrijf dat voor Justitie in de ga
ten houdt of de thuisgedetineer-
den zich aan de regels houden?
Ongedurig spelen zijn handen
met het zwarte bandje om zijn
linkerenkel. Het lijkt op een groot
horloge zonder wijzerplaat. „Hij
zit te dokteren hoe hij dat ding af
krijgt," zegt zijn vrouw Rachida
afkeurend. Zij beschouwt de 68
dagen elektronische detentie (ED)
van haar man, veroordeeld we
gens inbraak, als één grote test
van zijn verantwoordelijkheidsge
voel en zelfbeheersing. Voor het
eerst in hun zeven jaar huwelijk is
hij degene die iedere ochtend hun
dochters naar school brengt en de
boodschappen doet.
Een 'ED'er' mag op afgesproken
tijden en maximaal twee uur per
dag naar buiten. Houdt hij zich
daar niet aan, dan stuurt het
zwarte kastje in zijn woonkamer
per satelliet een signaal naar een
regionaal meldpunt. Bij overtre
dingen kan alsnog opsluiting vol
gen.
De dagen van de mannen met een
enkelband lijken veel op die van
een traditionele huisvrouw. Ie
mand met ED krijgt geen dagpro
gramma, reclassering, sportfacili
teiten en werkverschaffing zoals
in de gevangenis. Net als bij een
gewone gevangenisstraf wordt de
uitkering gestopt. De gedetineer
de kan 7,50 euro per dag krijgen
voor levensonderhoud. De ge
dachte achter deze oplossing voor
het cellentekort is 'zo veel moge
lijk cellen voor zo weinig mogelijk
geld'.
Weblogger 'Boefje', veroordeeld
Elektronische detentie, het lijkt op een groot horloge zonder wijzerplaat. Maar het even afdoen is er niet bij. Foto:
tot 87 dagen voor computerdief
stal, kijkt daarom veel dvd's, helpt
het huis soppen en verschoont de
terrariums. „Morgen de verjaar
dag van mijn zoontje en dus een
huis vol visite," meldt hij opge
wekt in zijn internetdagboek.
Sinds de invoering op 1 november
2003 zijn ruim 2300 veroordeel
den 'elektronisch aangesloten', op
een totaal van 50.000 gevonniste
personen per jaar. De thuisgevan-
genissen schelen Justitie een klap
geld. De Dienst Justitiële Inrich
tingen (DJI) moet bezuinigen en
heeft voortdurend een tekort aan
cellen.
Het enthousiasme onder gevan
genen om hun straf thuis uit te
zitten is groot. Een van de voorde
len is dat je gewoon een pilsje
kunt drinken, schrijft 'Boefje' op
zijn site.Als ik thuis blijf kan ik
tenminste mijn beesten verzor
gen," zegt Jur van den Berg, die
over een paar weken 39 dagen een
band om krijgt en nu probeert
een 'Bond voor elektronisch gede
tineerden' op te richten. „De ad
vocatuur maakt dankbaar gebruik
van deze mogelijkheid voor cliën
ten," vertelt strafrechtadvocaat
Willem Anker.
Ook projectleider Frank Schulpen
van de DJI is optimistisch: „93
procent brengt het tot een goed
einde. Dat vind ik veel, want het
vergt veel discipline om je eigen
bewaker te zijn". Van de overige
zeven procent 'ontsnappen' twee
van de tien. Dat zijn er tot nu toe
dus ongeveer 65 geweest. De an
deren komen alsnog in een 'echte'
gevangenis terecht.
Het grootste voordeel van ED is
volgens Schulpen „dat een gedeti
neerde zijn sociale verbanden,
zijn gezin, beter in stand kan hou
den." Dat dit ook inhoudt dat het
gemakkelijk is contact te houden
met criminele vrienden, neemt hij
voor lief. „Contact met foute
vrienden los je ook met normale
detentie niet op." Hetzelfde geldt
voor drugsgebruik. Alleen gevan
genen met 'acute drugsproblema
tiek' komen volgens de projectlei
der niet voor ED in aanmerking.
„We schatten in of het een perio
de goed gaat."
Die inschatting stelt volgens Rien
en Rachida weinig voor. Ze ken
nen meerdere drugsgebruikers
die ED kregen. Rien heeft zelf een
drugsverleden, maar er is niet ge
controleerd of hij nog steeds ge
bruikt. „De intake is zo compact
mogelijk," zegt Schulpen. „De
grootste risicogroepen filteren we
eruit, maar als je echt wilt gaanm
spitten ben je de efficiëntie kwht
Dat geldt ook voor de controle! te
Gevangenismedewerkers komde
onverwacht langs of testen urilw
op sporen van drugs. Hoe vaale bi
een gedetineerde gemiddeld btie
zoek krijgt, wil Schulpen niet zpas
gen. Rien heeft na twee wekenrn 1
tentie nog niemand gezien. Bimst
nenkort moet hij weer voorko
men, voor een forse stapel ver
keersboetes. Hij hoopt die rekejM
ningen met de staat te kunnen
vereffenen door verlenging vaij||
zijn ED. „Ik heb nu toch al een
enkelbandje, rechter, gooi ze el a/
maar achteraan!d is
F Pi
Marloes de Koning pp 1
iroi
(Om privacy-redenen zijn de ndddi
men Rien en Rachida gefingeertyri
ebt
tien
Nog zeven nachtjes slapen. Dan is het boekenweek.
Thema is dit keer onze geschiedenis, dichterlijk sa
mengevat als 'Spiegel van de lage landen'. Geschiede
nis is tegenwoordig 'hot'. Radio en televisie reserveren
kostbare zendtijd. In de winkels liggen hoge stapels
boeken over het onderwerp. Sommige titels worden
onverbiddelijke bestsellers en bezetten maanden de
hoogste regionen van de top-10. Neem Geert Mak met
zijn superturf'ln Europa'. Alom bewonderd en zelfs
door een enkele aanhouder bij wijze van geestelijke
marathon helemaal uitgelezen. Dat is andere koek
dan Harry Potter en de Da Vinci Code.
Hoe zou dat komen? Mak zit een beetje aan de rand
van de trend. De meeste boeken gaan niet over Euro
pese maar over vaderlandse geschiedenis. De toevoe
ging 'lage landen' laat geen misverstand bestaan. We
hebben het over het 'vooroudergevoel'. Dat woord
komt ook voor in de titel van een andere geheide kas
sakraker. Die is geschreven door columnist Jan Blok
ker samen met zijn historisch onderlegde zonen Jan
junioren Bas. Zij reizen aan de hand van de beroem
de schoolplaatsen van Herman Isings door onze al
lereigenste geschiedenis. Van de Hunebedbouwers, via
heidens Ontzet en de Slag bij Nieuwpoort naar een
zomermiddag op het Muiderslot. Het is het jeugdsen
timent voor bejaarden, babyboomers en voor een en
kel nakomertje die de meester of de juf nog heeft ho
ren vertellen van de Noormannen bij Dorestad met
helmen op hun kop waaruit aan weerskanten van die
koeienhorens staken. Vaderlandse geschiedenis is
blank en autochtoon. Dat kan niet anders. Met res
pect, maar wat zouden Doron en Fatma in hun zwar
te schooltje moeten met een wandplaat van Willem
van Oranje achter zijn massieve werktafel in het
Delftse Prinsenhof, omgeven doorzijn raadgevers met
kanten kragen? Weinig, vrees ik. Het beeld dat wij van
onszelf en trouwens ook van anderen hebben komt
rechtstreeks voort uit de geschiedenis die we leerden
als kind op de schoolbanken. Dat tekent ons hele ver
dere leven. Op de voorstellingen uit de vroege school
jaren enten zich onze meningen. Ze zijn niet altijd
duurzaam. Er verandert nog wel eens wat aan die
meningen. Maar sporen van de vroege nieuwsgierig
heid die knappe ondenuijzers wisten te wekken bij
hun scholieren, overleven veranderende meningen.
Van de vroege onbevangen emoties in een mensenle
ven blijft altijd iets hangen. De wandplaat van Isings
is een icoon van tijden dat alles nog redelijk zijn
plaats had in de wereld en geluk overzichtelijk was.
Op die vaderlandse geschiedenis steekt een nationale
vlag. Het is het beeld van de vliegende Hollander, ver
trouwd met alle wereldzeeën, de driekleur in top. Het
ruim vaak volgestouwd met levende handel. De Hol
landers waren bedreven slavenhandelaars, maar dit
even terzijde. In de herboren drift naar het verleden
schuilt een grote behoefte aan hervinden van de ei
gen identiteit. Dat loopt overigens onverwacht pa
rallel met het dienstbevel van de rector van een
scholengemeenschap om rood-wit-blauwe vlagge
tjes van tassen te verwijderen, als zijnde kwetsend
voor sommige medelanders.
Vaderlandse geschiedenis verkeerde lang in een
omstreden hoek en niet toevallig. Iemand schreef
in de jaren twintig van de vorige eeuw over ge
schiedenisonderwijs: „men moet de aandacht
concentreren op een aantal eminente helden en
boven een objectieve presentatie kunnen
uitstijgen om het doen ontvlammen van
de nationale trots als doel te stellen". De auteur
was Adolf Hitier. Zijn boek heette Mein Kam- Él
pf. De wereld weet het afschuwelijke
vervolg. Nationale trots werd ver
dacht. In het ene land minder, in Ne
derland zeker meer. Het voorouderge
voel moet die trots nu weer wakker
kussen, zoals de prins dat Doornroosje
deed. Maar nog een keer, hoe houden
we Doron en Fatma bij die les?
