Israël: Alle
kolonisten
weg uit Gaza
BUITENLAND
Israël neemt deel van Westoever definitief in
jrtugai Lubbers kwam m aanvaring met cultuur van VN
Duitse sterft aan hondsdolheid Kleuter (3) doodt
baby van 4 weken
Och
Spanjaarden stemmen
voor Europese grondwet
'Amerikanen in Irak
in gesprek met rebellen'
;ië maakt
uwen gratis
sel - België maakt de
rceremonie op het ge-
tehuis gratis. De overheid
daarvoor de papieren
slomp bij de plechtigheid
trouwlustigen moeten al-
og bij het ene gemeen-
it papieren opvragen om
een ander loket in te le-
Voortaan kijkt de ambte
elf in het computerbe-
Ook hoeven de kandi-
ïuwers niet langer 6,50
aan fiscale zegels te kopen
t postkantoor en in te le-
op het gemeentehuis.
rmterecord
Groenland
- Op Groenland zijn het
ipen weekeinde onge-
ïoge temperaturen ge-
i. In Narsarsuaq aan de
ust werd het maar liefst
den Celsius. Sinds 1958
et op het eiland in de win-
and februari niet eerder
Door het warmtefront
t zuiden is het op Groen-
iu net zo warm als in het
ïvan Europa.
onomen zien
tenexplosie
mgton - Een neutronen-
ieft in eentiende van een
de net zoveel energie uit-
den als de zon in 100.000
iet. De explosie is op 27
ber gezien in het sterren-
loogschutter en afkom-
n een neutronenster die
lichtjaar van de aarde af-
neldden Amerikaanse as-
;n afgelopen weekeinde.
ce shuttle
f naar ruimte
jrne - De Amerikaanse
vaartorganisatie NASA
een onderbreking van
vee jaar weer een ruim-
lanceren. De eerste
vlucht sinds de ramp
t mimteveer Columbia
5 mei beginnen. De lan-
van Amerikaanse ruim-
was opgeschort na de
a net de space shuttle Co-
tDie brak bij de terug-
t de ruimte op 1 februari
n stukken uiteen, waar-
le zeven bemanningsle-
linkwamen.
!0: Mensen in
]pflat Madrid
- De Spaanse politie
sekt of er nog mensen in
n ïflat zijn geweest die af-
iweek uitbrandde. Op
ii ateurvideo, die door de
televisie is uitgezon-
te zien dat twee mensen
kl andende toren lopen,
ïr nadat het hele ge-
an 32 verdiepingen was
111 ld. De twee mensen be-
zich volgens de maker
ddeo ongeveer acht ver-
en onder het centrum
irand.
klisten winnen
maandag 2i februari 2005
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Sharon geeft en Sharon neemt.
Het Israëlische kabinet heeft gisteren
niet alleen zijn goedkeuring gegeven aan
een terugtrekking uit de Gazastrook,
maar ook aan de definitieve inlijving van
een flink deel van de Westelijke Jordaan-
oever. Dat laatste staat niet in de officië
le regeringsverklaring, maar het geno
men besluit komt er wel op neer.
De ministers bepaalden dat de route van
de omstreden veiligheidsbarrière zo zal
lopen dat alle grote Israëlische nederzet
tingen straks aan de westelijke, 'Israëli
sche', kant zullen liggen. Dat zorgt in de
praktijk voor een onomkeerbare toe
stand.
De bouw van de veiligheidsbarrière -
een elektronisch bewaakt hek en op
sommige plaatsen muur - is volgens Is
raël bedoeld om Palestijnse terroristen
buiten te houden. Maar het hek verrijst
niet op de 'groene lijn', de officieuze
grens tussen Israël en de Westoever, en
dat heeft veel kritiek opgeroepen. Het
Internationale Hooggerechtshof in Den
Haag en, iets voorzichtiger, Israëls eigen
Hooggerechtshof hebben erop gewezen
dat vele tienduizenden Palestijnen di
rect of indirect schade lijden. Op veel
plaatsen slingert de afzetting diep door
bezet gebied, om maar zoveel mogelijk
Israëlische nederzettingen en kolonisten
aan de westelijke kant te krijgen.
In reactie op kritiek van het Israëlische
Hof heeft premier Sharon besloten het
zuidelijk deel van de barrière voor een
groot deel langs de groene lijn te laten
lopen.
Alleen bij Ma'aleh Adumim, de grootste
Israëlische nederzetting op de Westoe
ver, bij een aantal andere nederzettin
gen in de onmiddellijke omgeving van
Jeruzalem en bij het Etzion blok (een
groep nederzettingen halverwege Jeru
zalem en Hebron) maakt het hek straks
flinke lussen in oostelijke richting. Over
het lot van Ariël is nog geen definitief
besluit genomen. Als het aan Sharon ligt
zal ook die ver op de Westoever gelegen
nederzetting aan de westkant van het
hek komen te liggen.
Al met al wordt acht procent van het
grondgebied van de Westelijke Jordaan-
oever door het verloop van de barrière
officieus bij Israël gevoegd. In het oor
spronkelijke plan was dat het dubbele.
Aan de 'Israëlische' kant van het hek
wonen straks meer dan tienduizend Pa
lestijnen, die afgesneden zijn van de rest
van de Palestijnse gebieden. Vele tien
duizenden anderen zijn indirect getrof
fen, bijvoorbeeld doordat hun akkers of
weidegrond aan de westkant liggen.
Maar uiteindelijk zal de bevolking in de
buurt van de barrière zich aanpassen
aan de nieuwe situatie. Met het schep
pen van dit soort voldongen feiten be
paalt Israël al vele jaren de werkelijkheid
in het conflict met de Palestijnen.
Premier Sharon gaat er zonder meer van
uit dat de grote nederzettingen en de
nederzettingenblokken op de Westoever
voor altijd een deel van Israël zullen zijn.
Hij zegt daarvoor de steun te hebben ge
kregen van George Bush.
De Amerikaanse president liet vorig jaar
weten dat het onrealistisch is te veron
derstellen dat Israël de demografische
ontwikkelingen sinds 1967 zal negeren
als het gaat om het vaststellen van defi
nitieve grenzen. Sharon noemt die Ame
rikaanse verzekering een van de belang
rijkste Israëlische verworvenheden, in
ruil voor de terugtrekking uit Gaza.
Ook de financiële compensaties in de
Gazastrook laten zien dat repatriëring
van kolonisten op de Westoever niet in
het verschiet ligt. De 7500 bewoners van
de nederzettingen in Gaza krijgen per
hoofd ongeveer honderdduizend euro
uitbetaald. 'Omkoperij op grote schaal'
en 'een compensatie die alle proporties
te buiten gaat', oordeelde het dagblad
Yediot Acharonot. Maar ondertussen is
een precedent gevestigd. Met het uitko
pen van alle 250.000 kolonisten op de
Westoever, of zelfs een simpele meer
derheid van hen, zou een astronomisch
bedrag zijn gemoeid.
Wat de officieuze inlijving extra onom
keerbaar maakt is de steun van de mi
nisters van de Arbeiderspartij. Vice-pre-
mier Peres en zijn partijgenoten stem
den gisteren voor de nieuwe route van
de barrière omdat die min of meer de
vredesgrens vormt die premier Barak in
2000 bij de conferentie van Camp David
bepleitte.
Baraks streven was de grote nederzettin
gen, met ongeveer tachtig procent van
de kolonisten, binnen de toekomstige
Israëlische grenzen te brengen. En dat is
nu in praktijk gebeurd.
3iflii>icii winnen Till 1 -▼ t~x t
Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, Ruud Lubbers tijdens een bezoek aan een vluchtelingenkamp in Afghanistan, in 2001. Foto: Reuters/B.K. Bangash
1 - De Socialistische
S) heeft gisteren de par-
D verkiezingen in Portu-
overmacht gewonnen,
j krijgt een absolute
rheid, zo bleek gister-
ÏJa het tellen van 70
van de stemmen stond
45 procen. De cen-
chtse regeringspartij
-1 Democratische Partij
lier Lopes leed een ge-
^rlies en komt uit op 29
■van de stemmen.
betrapt
ugssmokkel
j - Vermomd als bis-
obeerde een 67-jarige
1 bijna 8 kilo cocaïne
uela te smokkelen. De
ontdekte de drugs on-
oog. De man werd op-
oen hij aan boord wil-
1 een vliegtuig dat
r Spanje zou brengen,
ei dat hij bisschop in
hd was en dat hij voor
erentie van een week
uela was geweest.
leizman
ernstig ziek
De voormalige Is-
president Ezer Weiz-
istig ziek. De 81-jarige
|g u werd twee weken ge-
,w£t een longontsteking
kepen in een ziekenhuis
,siHij is gisteren overge-
aar de afdeling inten-
:g, zo meldde de radio-
de strijdkrachten.
a was president van de
_Jaat van 1993 tot 2000.
^hervat
Jnties
istad- Paus Johannes
heeft afgelopen zater-
In verblijf in Vaticaan-
hervat. Het
grste keer dat de paus
enütving nadat hij eerder
tien dagen in het
nitis had gelegen.
door onze correspondent
Bob Kroon
genève - Ruud Lubbers had an
dere ambities dan het beheren
van 17 miljoen vluchtelingen.
Hij heeft nooit kunnen verkrop
pen dat hij door Helmut Kohl
onderuit werd gehaald als ge
doodverfd opvolger van Jac
ques Delors, de voorzitter van
de Europese Commissie. En hij
was totaal overrompeld door
het verzoek van Kofi Annan om
de populaire Sadako Ogata op
te volgen als vluchtelingenbaas.
Hoewel hij zijn ervaring als ma
nager en talenten als régelaar
ook op deze hoge VN post wist
te ontplooien, miste Lubbers
volgens vele stafleden de bezie
ling van zijn Japanse voorgang
ster, de 'moeder van de vluch
telingen.' Hij reisde onvermoei
baar de wereld af, kapittelde re
geringsleiders, wierf fondsen
voor zijn organisatie, maar
voelde zich op het internatio
nale circuit duidelijk meer thuis
dan op het kille hoofdkwartier
van UNHCR in Genève. Daar
omringde Lubbers zich met een
selecte groep vertrouwelingen,
maar met de rest van zijn hon
derden stafleden had hij weinig
menselijk contact. Behalve dan
Ruuds nooit-aflatende belang
stelling voor de vrouwelijke ar
chitectuur, die hem tenslotte
zijn carrière en reputatie kostte.
De vraag rijst waarom iemand
met zoveel levenservaring zich
in een internationale organisa
tie 'verkeerd begrepen' hand
tastelijkheden veroorloofde te
genover zijn vrouwelijke onder
geschikten. Hij moest weten dat
hem daarvoor vroeg of laat de
rekening kon worden gepresen
teerd. In dat opzicht was hij bij
Cynthia B., het Amerikaanse
personeelslid dat vorig jaar een
formele klacht over ongewenste
intimiteiten aanhangig maakte,
duidelijk aan het verkeerde
adres.
Cynthia trainde al twintig jaar
UNHCR-personeel. Zij vond dat
haar baas ter verantwoording
moest worden geroepen - al
heeft ze altijd gezegd niet op
persoonlijke wraakacties, scha
devergoeding of zelfs Lubbers'
aftreden uit te zijn. Maar vol
gens haar advocaat Ed Flaherty
werd het tijd dat grote bazen bij
de VN eindelijk ook eens ter
verantwoording werden geroe
pen. Dat is dusgebeurd, al had
noch Flaherty, noch Cynthia
deze dramatische ontknoping
voorzien. Eind vorig jaar had de
advocaat in overleg met zijn cli
ënte besloten niet in beroep te
gaan tegen het seponeren van
de aanklacht door de secretaris
generaal van de VN.
Wat Lubbers misschien nooit
heeft ingezien, is dat de cultuur
van de VN geheel anders is dan
in het meer tolerante Neder
land. Bij de VN, en dus ook UN
HCR, werken mensen uit de he
le wereld, met ieder hun eigen,
nogal uiteenlopende opvattin
gen over persoonlijke intimitei
ten. De Amerikaanse socioloog
Derek Phillips schetste in dit
opzicht ooit het verschil in de
Amerikaanse en de Nederland
se cultuur in treffende bewoor
dingen. „Amerikanen beschou
wen in wezen iedereen als een
goed mens. Als dan presidenten
als Nixon of Clinton over de
schreef gaan, staat heel Ameri
ka op zijn kop. Maar in de Ne
derlandse calvinistische levens
beschouwing zijn we allen zon
daars. Dus dan moet je iemand
die buiten zijn boekje gaat, niet
aan de schandpaal nagelen."
Lubbers beschouwt zich dus
niet als schandpaalkandidaat
en meent dat hij door Dileep
Nair, het hoofd van de interne
recherche van de VN onderuit
is gehaald. Nair, een uit Singa
pore stammende functionaris,
die evenals Lubbers de positie
van onder-secretaris-generaal
bekleedt, kon het niet verkrop
pen dat Kofi Annan zijn voor
Lubbers vernietigende conclu
sies naast zich neergelegde en
nam dus wraak. Op het VN
hoofdkwartier in New York is
daarover het laatste woord nog
niet gesproken, dat is zeker.
door onze correspondent
Wierd Duk
berujn - Duitse artsen willen
orgaandonoren in de toekomst
testen op hondsdolheid. Zij
reageren hiermee op de dood
van een jonge vrouw, zaterdag
avond, in een ziekenhuis in
Hannover. De vrouw was door
een orgaantransplantatie met
hondsdolheid besmet geraakt.
Volgens hartchirurg Axel Have-
rich van de Medizinische Hoch-
schule Hannover 'mag zoiets
nooit meer gebeuren'. Haverich
pleit daarom voor de ontwikke
ling van spoedtests op honds
dolheid bij orgaandonoren.
De overleden vrouw had een
donorlong gekregen van een
overleden studente, die naar la
ter bleek met rabiës was be
smet. De toestand van twee an
dere patiënten, in klinieken in
Marburg en Hannoversch-
Münden, die eveneens een
transplantatie ondergingen met
organen van de besmette stu
dente, is kritiek.
Van de besmette 26-jarige do
nor, die in december 2004 in
Mainz overleed, werden behal
ve de longen, ook de nieren, de
alvleesklier, de lever en het
hoornvlies getransplanteerd in
zes patiënten.
Om verdere verspreiding te
voorkomen, werden tachtig
mensen uit de directe omge
ving van de patiënten ingeënt.
De orgaandonor heeft de ziekte
waarschijnlijk opgelopen tij
dens een reis naar India. De in
cubatietijd van de ziekte is en
kele maanden.
Artsen in Hannover probeerden
met gebruik van een nieuwe
Amerikaanse therapie met Viro-
statika om het leven van de be
smette vrouw te redden. De
therapie had eerder succes op
een 15-jarige meisje in de VS,
dat eveneens met hondsdol
heid was besmet. Deze patiënte
had echter geen transplantatie
achter de rug, wat volgens
woordvoerders van het zieken
huis een 'beslissend verschil'
maakte. De vrouw in Hannover,
die al dagen in een kunstmatig
coma lag, stierf aan een hart
stilstand.
Volgens het weekblad Focus
zou de donor kort voor haar
dood tekenen van een zware in
fectie hebben vertoond. Dit
'waarschuwingssignaal' zou
door de behandelende artsen
over het hoofd zijn gezien. De
officiële doodsoorzaak luidt
hartritmestoornis na overmatig
drugsgebruik.
Slechts enkele uren na de dood
van de donor werden haar or-
ganen bij de zes andere patiën
ten ingeplant. Hondsdolheid
leidt in de meeste gevallen bin
nen zeven dagen de uitbraak
van de ziekte tot de dood.
brussel/gpd - In een opvang
huis voor vrouwen in Hoei bij
Luik heeft een driejarig jongetje
een baby van vier weken dode
lijk mishandeld.
In België is verbijsterd gerea
geerd op het drama. Het kind
zelf beseft volgens psychologen
dat het iets heel ergs heeft ge
daan, maar is nog te jong om
een verklaring te geven voor
zijn daden.
Het drama speelde zich vorige
week woensdag af maar werd
pas afgelopen weekend bekend.
De jongen zou zonder enige
aanleiding de baby uit de kin
derwagen hebben gepakt. Hij
liet het meisje vallen en mis
handelde het.
De zuigeling werd met zware
kneuzingen en verwondingen
aan het hoofd naar het zieken
huis overgebracht waar ze over
leed. De moeder van de baby
was op het moment van de
mishandelingen even weg en
had de moeder van de jongen
van 3,5 jaar oud gevraagd om
op haar dochtertje te letten.
Kinderpsychologen vermoeden
dat het jongetje eerder met ge
weld is geconfronteerd. Zijn
moeder zat immers in een blijf-
van-mijn-lijf-huis. Zijn onder
vragers hebben hem met een
pop het drama laten naspelen
en stellen dat het kind geweld
dadig gedrag vertoont. Het blijft
echter gissen naar de beweeg
redenen van de kleuter, aldus
de procureur van Hoei, Pierre
Romijn.
Het kind is voorlopig in een in
stelling geplaatst waar hij wordt
onderzocht door kinderpsychi
aters. Zijn moeder is totaal in
gestort en wordt samen met sa
men de moeder van het slacht
offertje opgevangen.
tel aviv/gpd - Zo'n achtduizend
Israëlische kolonisten in de Ga
zastrook en in vier kleine neder
zettingen op de Westelijke Jor-
daanoever krijgen deze week
een brief, waarin staat dat ze
moeten vertrekken.
Het repatriëringsbesluit is giste
ren genomen door een ruime
meerderheid van het Israëli
sche kabinet. Slechts vijf van de
22 ministers stemden tegen. De
beslissing is een belangrijke
overwinning voor premier Sha
ron, die grote politieke moei
lijkheden heeft moeten over
winnen om zijn terugtrekkings-
plan aanvaard te krijgen.
Maar aan het begin van de ka
binetsbijeenkomst liet hij weten
dat het voor hem 'geen dag van
vreugde' was. „Het is een moei
lijke stap voor de kolonisten,
voor de inwoners van Israël en
voor mij", zei hij.
De regering ging ook akkoord
met het definitieve plan voor de
veiligheidsbarrière die het leger
bouwt op de Westelijke Jor-
daanoever. De barrière is be
doeld om Palestijnse terroristen
tegen te houden. Alle grote ne
derzettingen komen aan de
westelijke, 'Israëlische' kant te
liggen. Het besluit betekent dat
acht procent van de Westoever,
met tienduizend Palestijnse be
woners, officieus bij Israël
wordt gevoegd.
Bij de lancering van zijn terug
trekkingsplan, in december
2003, kreeg premier Sharon on
middellijk een vloed van kritiek
over zich heen. Links beschul
digde hem ervan dat hij met het
verlaten van de nederzettingen
in de Gazastrook wilde betalen
voor een blijvende bezetting
van grote delen van de Westelij
ke Jordaanoever.
Maar het meeste vuur kwam
van rechts, met inbegrip van
een groot deel van zijn eigen Li-
koed partij. De kolonisten en
hun aanhang gebruikten woor
den als 'verraad' om aan te dui
den hoe ze dachten over een
premier die in het verleden Is
raëlische burgers had aange
moedigd zich in Gaza te vesti
gen.
Het kabinet bepaalde dat de
ontruiming van nederzettingen
zal beginnen op 21 juli en zal
worden uitgevoerd in vier fa
sen. Het eerst zijn drie geïso
leerd gelegen nederzettingen in
Gaza aan de beurt. Vervolgens
moeten de inwoners van vier
kleine nederzettingen in het
noorden van de Westelijke Jor
daanoever vertrekken.
veiligden de stembureau's. Pre
mier Zapatero riep bij het uit
brengen van zijn stem de bur
gers op massaal naar het stem
lokaal te komen „om de deur
naar een sterk en meer ver
enigd Europa te openen".
De Spaanse regering heeft veel
geld en energie gestoken in het
welslagen van het referendum.
Ook leiders van andere Europe
se landen hebben de campagne
van Zapatero gesteund, zoals
president Chirac van Frankrijk
en bondskanselier Schroder
van Duitsland.
In heel Europa is de volksraad
pleging met grote belangstel
ling gevolgd. Spanje is het eer
ste van de tien EU-landen (on
dermeer Nederland), waar de
burgers zich per referendum
kunnen uitspreken over de
nieuwe grondwet. In andere
landen beslist het parlement.
De uitslag in Spanje wordt in
veel landen gezien als een indi
catie voor het stemgedrag in ei
gen land.
Ondanks de tevredenheid over
de positieve uitslag waren er
ook kritische geluiden op de re
gering Zapatero. De lage op
komst is volgens hen te wijten
aan de grote haast waarmee de
premier voorop wilde lopen in
dit Europese project.
door onze correspondent
Henk van den Boom
Barcelona - De Spanjaarden
hebben met grote meerderheid
de Europese grondwet goedge
keurd. In een volksraadpleging
gisteren stemde 77 procent
vóór de constitutie, 17 procent
was tegen en 6 procent stemde
blanco.
De opkomst was niet erg hoog.
Met bijna 42 procent lag dit nog
drie procent lager dan bij de
verkiezingen voor het Europese
parlement vorig jaar juni. De
regering Zapatero zei echter te
vreden te zijn. Ze zal de nieuwe
grondwet, samen met het ad
vies van de bevolking, voorleg
gen aan de Cortes, het Spaanse
parlement. Uitgezonderd een
paar kleine linkse partijen steu
nen alle politieke partijen in
Spanje de constitutie.
Meteen na het opengaan van
de stemlokalen om negen uur
begaf koning Juan Carlos zich
met zijn vrouw Sofia naar het
stemlokaal in het wijkcentrum
Monte del Pardo. Volgens de
Spaanse grondwet mag ook het
staatshoofd zijn stem uitbren
gen in volksraadplegingen. Het
referendum verliep zonder inci
denten. Meer dan honderdui
zend extra politiemensen be-
bagdad/anp - In Irak voeren
Amerikanen en vertegenwoor
digers van soennitische opstan
delingen in het geheim ge
sprekken met elkaar. Dat meldt
het Amerikaanse tijdschrift Ti
me in zijn editie van gisteren.
Bij de viering van het sji'itische
feest ashura kwamen in het
weekeinde tientallen Irakezen
om.
Volgens het weekblad overleg
gen Amerikaanse diplomaten
en leden van de inlichtingen
diensten met 'nationalistische'
rebellen. Die bestaan voorna
melijk uit soennitische ex-mili
tairen en „voormalige elemen
ten van het oude regime" onder
leiding van Saddam Hussein,
aldus het Pentagon. Volgens
een Amerikaanse diplomaat
willen zij 'een deal sluiten'.
Officieel erkent Washington
niet dat er gesprekken gaande
zijn, maar er heeft al zeker twee
keer overleg plaatsgehad met
het verzet. „Ondanks alles wat
er gebeurd is, is de deur naar
'onderhandelingen niet geslo
ten", zegt een representant van
de opstandelingen in Time. De
VS hebben voor het eerst con
tact met soennitische strijders.
Die keren zich vooral tegen de
grote invloed die voormalige
politieke ballingen nu in het
politieke proces hebben. De re
bellen steunen de omschake
ling naar een democratie, maar
dringen aan op een tijdschema
voor het vertrek van de Ameri
kanen uit Irak. Blauwhelmen
van de VN zouden hun plaats
kunnen innemen.
Aan de 'dialoog' nemen geen
radicale islamitische strijders
deel, zoals die van Abu Musab
al-Zarqawi, de leider van al-
Qaeda in Irak. Die dreigen re
bellen die met de Amerikanen
overleggen, te vermoorden. Een
ander obstakel is de toekomsti
ge Iraakse regering. Een grote
kanshebber voor het premier
schap, Ibrahim al-Jaafari van de
Dawa-partij, heeft al laten we
ten weinig te voelen voor over
leg met de oude Saddam-ge-
trouwen.
Opstandelingen hebben in het
weekeinde opnieuw tientallen
mensen gedood. Vooral zater
dag tijdens de viering van as
hura waren de rebewn actief.
Toen vielen er bij aanslagen ze
ker veertig doden en raakten
meer dan honderd mensen ge
wond. Vorig jaar stierven tij
dens de viering van het religi
euze feest 170 mensen door ge
weld. Op ashura herdenken de
sjiieten de dood van imam
Hussein.
De zwaarste aanslag had plaats
bij een sjiitische moskee in de
wijk Khadamiya van de hoofd
stad Bagdad. Hierdoor vielen
negentien doden en 41 gewon
den. Een man met een vest vol.
explosieven blies zichzelf op in
een bus. In de heilige stad Kar-
bala, waar op het hoogtepunt
van ashura honderdduizenden
sjiieten samenkomen, bleef het
in tegenstelling tot vorig jaar re
latief rustig. Er golden strenge
veiligheidsmaatregelen.
