Aviator op Oscar-koers
GESPREK VAN DE DAG
pAGf t/^s L Ey E N Tabak niet te pruimen
Matig drinken gezonder
dan helemaal niet drinken
Wie is
mooist»
Film over Howard Hughes krijgt elf nominaties Simon kansloos
In slavenschip
kun je mense p
niet laten wo
Daklozen eer
in villa Duitsf
modekoning
Geschiedenis
woensdag 26 januari 200
'Het is een markt die uitsterft'
HË-E-FT 2.E mü AL esfN
VER.K&W- |KI r
MENSELIJK
BEETgEE
De BILL LINDA GATES Stichting en het Noorse parlement stellen gezamen
lijk 800 miljoen euro beschikbaar voor een VACCINATIEPROGRAMMA voor kin
deren in arme landen. Het geld wordt in de komende vijf tot tien jaar ter be
schikking gesteld aan de wereldwijde organisatie voor vaccinatie en inenting
(GAVI). De donors hopen dat meer landen en organisaties hun voorbeeld zullen
volgen. Volgens schattingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is
tussen de 6,5 en 10 miljard euro nodig om 27 miljoen kinderen wereldwijd jaar
lijks te voorzien van de inentingen die zij nodig hebben om te overleven. De GA-
VI heeft sinds zijn oprichting in 1999 1,8 miljard dollar bijeengebracht.
De politie in de Australische stad
Sydney onderzoekt of de actrice NI
COLE KIDMAN wordt afgeluisterd.
Vlakbij haar huis in deze havenstad
heeft de politie zondag afluisterap
paratuur ontdekt. Volgens The Syd
ney Morning Herald is het huis van
Kidman nog recent gerenoveerd. De
actrice werd enkele jaren geleden
achtervolgd door een stalker die ook
bij haar huis in Sydney opdook. De
betrokken man werd vervolgens door
een rechter opgedragen niet meer in
de buurt van de filmster te komen.
Foto: Reuters
MATEJA KEZMAN gaat een be
schuitje eten bij GEORGE W. BUSH.
De president van de Verenigde Sta
ten heeft de Chelsea-voetballer uit
genodigd voor een ontbijt in Was
hington. Kezman wordt op 3 februari
bij Bush verwacht. De Servische
spits is in het gezelschap van een se
lect gezelschap vooraanstaande bur
gers van de Balkan.Ik weet niet
wie mijn naam op de lijst heeft ge
zet, maar het verheugt me zeer", zei
Kezman gisteren in de Engelse krant
The Times. ,,Het is een grote eer.
Begin februari heb ik het heel druk
met Chelsea, maar ik ga mijn best
doen om erbij te zijn." De ex-PSV'er,
die bij Chelsea op de bank is beland
en in de belangstelling zou staan van
CSKA Moskou, zal zich moeten
haasten. De avond voor het ontbijt
speelt Chelsea nog een uitwedstrijd
tegen Blackburn Rovers.
FRANS BAUER en MARCO BORSA-
TO maken deel uit van de groep ar
tiesten die op 30 april, de avond van
het zilveren jubileum van koningin
Beatrix, voor de vorstin en haar fa
milie optreden op het Malieveld in
Den Haag. Joop van den Ende orga
niseert de avond. Andere artiesten
zijn Trijntje Oosterhuis, André Rieu
en de musicalsterren Pia Douwes,
Stanley Burleson, Tooske Breugem,
Danny de Munck en Simone Kleins-
ma. Ook de zangeres Ilse de Lange
en het Nationaal Dans Theater ne
men volgens de huidige plannen
deel. Ivo Niehe presenteert de
avond voor de jubilerende koningin,
aldus NOS Actueel, dat het pro
gramma rechtstreeks uitzendt.
De schrijfster van de succesvolle Harry Potter-serie, JK ROWLING, is zondag
avond bevallen van haar DERDE KIND. Het meisje is het tweede kind dat Row
ling en haar partner Neil Murray hebben gekregen. De steenrijke auteur heeft
ook een kind uit een eerder huwelijk.
Matige consumptie van alcohol past
in een gezonde levensstijl. Het is al
vaker beweerd, maar wetenschap
pers doen ër nog een schepje boven
op tijdens het symposium 'Matig
drinken: gezond?' dat TNO vandaag
houdt tijdens de Horecavakbeurs in
Maastricht. Onder matig drinken
wordt voor vrouwen 1 a 2 glazen per
dag aangehouden en voor mannen 2
a 3 glazen.
Volgens dr. Lando Koppes van het
Rinus Ferdinandusse
Samenvatting van de rede van
een bankdirecteur: 't Gaat goed,
maar het kan nog slechter
VU Medisch Centrum in Amsterdam
lopen mensen met matige alcohol
consumptie ongeveer 30 procent
minder risico op ouderdomssuiker
ziekte dan niet-drinkers en mensen
die veel drinken. Uit een onderzoek
van dr. Henk Hendriks van TNO
Kwaliteit van Leven uit Zeist blijkt
dat bij matige drinkers het risico op
afname van denkkracht lager is dan
bij niet-drinkers en grootgebruikers.
Dezelfde conclusie werd vorige week
geopenbaard in een artikel in de
New Engeland Journal of Medicine.
Professor Wija van Staveren van de
Wageningse Universiteit onder
streept dat matige alcoholconsump
tie het gevaar om te overlijden aan
diverse ziekten vermindert, net als
andere leefstijlfactoren zoals een ge
zonde voeding en lichamelijk activi
teit. Matige drinkers beoordelen de
kwaliteit van hun leven over het al
gemeen ook als beter dan niet-drin
kers en veeldrinkers. anp
Pruimtabak is in Nederland bijna
helemaal verleden tijd. Er zijn
nauwelijks nog bejaarde mannen,
aan wie Nederlandse fabrikanten
hun pakjes pruim kwijt kunnen.
En de invoer van buitenlandse
pruimtabak is stilgevallen door de
nieuwe Tabakswet.
Tot oktober sloeg importeur Han
de Wit nog pakjes pruim in van de
merken Skoal en Copenhagen,
beide geproduceerd door het
Amerikaanse US Tobacco. De Wit
had het monopolie op import,
maar de nieuwe Tabakswet, die
een jaar geleden is ingevoerd, zet
te een streep door die handel. De
wet verlangt, dat buitenlandse ta
baksproducenten hun ingrediën
ten kenbaar maken en dat weiger
de US Tobacco 'uit concurrentie-
overwegingen'. Afgelopen jaar
mocht De Wit zijn Amerikaanse
pruim nog inkopen dankzij een
overgangsregeling. Maar nu is het
echt over. De voorraden beginnen
inmiddels op te raken. Boze klan
ten staan teleurgesteld op de
stoep van hun vaste adresjes,
hoort de importeur. Andere fabri
kanten vinden de Nederlandse
markt te klein en hebben geen be
langstelling, aldus De Wit.
De buitenlandse pruim, die niet
wordt gekauwd maar onder de
bovenlip wordt geweekt, was
vooral geliefd onder honkballers
en mensen die in de off-shore
werken, weet De Wit. „Dat laatste
vanwege het verbod op open vuur
dat daar bestaat".
Zelf kent Nederland nog twee fa
brikanten die 'kauwpruim' ma
ken: Theodorus Niemeyer in Gro
ningen en Imperial Tobacco Ne
derland in Oosterhout. Die moe
ten het vooral hebben van de tra
ditionele doelgroep: oudere man
nen, vooral op het platteland. Dat
is een markt die uitsterft.
In 2000 werd nog 21 ton pruimta
bak op Hollandse bodem gemaakt
en verkocht, nu is daar nog twaalf
ton van over, blijkt uit cijfers van
de Vereniging Nederlandse Kerf
tabakindustrie (VNK). „Het is een
aflopende zaak", zegt secretaris
Tom van Messel van de VNK. „De
markt vergrijst. Per jaar wordt tien
procent minder pruimtabak ver
kocht. Ik vraag me af hoe lang de
marges nog interessant zijn."
Imperial Tobacco Nederland in
Oosterhout brengt twee merken
'pruim' aan de man. Marketing
manager Mies van Landsveld stelt
nuchter vast dat 'pruimtabak een
ouderwets product is waarvan elk
jaar minder wordt verkocht, tot
dat alle consumenten er mee op
houden. Ik denk dat het over tien
jaar afgelopen is." Zodra er grote
investeringen nodig zijn, geeft het
Groningse bedrijf Theodorus Nie
meyer de brui aan zijn productie
van pruimtabak, verwacht brand-
manager Marcel Hofstede. Nie
meyer levert nu nog drie merken.
„Als je puur kijkt naar de winst
die we maken, zouden we al nu al
moeteu stoppen.
Maar we draaien geen verlies dus
voorlopig laten we de consumen
ten niet in de steek." gpd
er
or
Stel, je bent eene^
ige tweeling. Wi
dan de mooiste v,eI
twee? Daar kom« er
in Duitsland niet ie
want daar is een s.
ling samen Missl n,
Duitsland gewon
Komende zaterd
doen de meisjes 1
aan de grote lam ji
finale in Rust, Ba
Württemberg. Hi
nog niet eerder g
beurd in de gesc 0i
nis van de Duitse 1C|
Miss-verkiezinge
De 17-jarige Juditknn
Edith Schwitalla a
Fulda gingen eri m
2004 samen mei ,e]
titel vandoor. ,n(
Duizenden meisj e,
jonge vrouwen d^g
men ervan ooitt
mooiste van hun c[
te worden gekro
In Duitsland woi
jaarlijks vele pla
ke missen gekoz
die vervolgens n
doen in streekw EN
strijden en daan ,0I
landelijke deelfi jr
Uit dat handjevi [er
sen wordt uitein nci
de mooiste van e
land bepaald. Er
zouden er dit ja oa
weieens twee ki et
zijn. Foto: Reute ECj
The Aviator is gisteren genomi
neerd voor elf Oscars, waaronder
die voor beste film en beste man
nelijke hoofdrol. In de categorie
beste film neemt The Aviator (van
Martin Scorsese) het op tegen Fin-
ding Neverland, Million Dollar Ba
by, Ray en Sideways. Dat heeft de
organisatie, The Academy of Mo
tion Picture Arts and Sciences, gis
teren bekendgemaakt in Beverly
Hills.
The Aviator gaat over het leven
van de excentrieke miljardair Ho
ward Hughes.
De film sleepte ook nominaties
weg in de categorieën montage,
geluidsbewerking, kostuumont
werpen, cinematografie en vorm
geving. Acteur Jamie Foxx werd
tweemaal genomineerd, voor zijn
hoofdrol in Ray (over Ray Charles)
en voor een bijrol in Collateral
(met Tom Cruise).
In de categorie beste mannelijke
hoofdrol gaat het behalve om
Foxx om Don Cheadle (Hotel
Rwanda), Johnny Depp (Finding
Neverland), Leonardo DiCaprio
(The Aviator) en Clint Eastwood
(Million Dollar Baby).
Eastwood kreeg ook een nomina
tie voor zijn regie van Million Dol
lar Baby, over een vrouwelijke
bokser, Hilary Swank, die deze rol
voor haar rekening nam, dingt
mee naar een Oscar voor beste
vrouwelijke hoofdrol. Zij neemt
het op tegen Annette Bening
(Being Julia), Catalina Sandino
Moreno (Maria Full of Grace),
Imelda Staunton (Vera Drake) en
Kate Winslet (Eternal Sunshine of
the Spotless Mind).
De Oscars gelden als de hoogste
onderscheiding in de filmindu
strie. Filmkenners gingen er al van
uit dat The Aviator, Million Dollar
Baby en Sideways met veel nomi
naties naar huis zouden gaan.
De nominaties werden gepresen
teerd door acteur Adrien Brody,
die in 2003 een Oscar kreeg voor
zijn rol in The Pianist, van Roman
Polanski. De 77e Academy Awards
worden op zondag 27 februari op
een gala in Hollywood uitgereikt.
In de categorie beste regie gaat
het behalve Million Dollar Baby
en The Aviator om Ray (Taylor
Hackford), Sideways (Alexander
Payne) en Vera Drake (Mike
Leigh).
De Nederlandse film Simon was
ingezonden in de categorie beste
niet-Engelstalige film, maar is niet
genomineerd.
In Simon (van Eddy Terstall)
draait het om de vriendschap tus
sen de Amsterdamse hasjdealer
Simon (Cees Geel) en de homo
seksuele tandheelkundestudent
Carniel (Marcel Hensema). Wel
genomineerd zijn de Duitse film
Downfall (Der Untergang, over de
laatste dagen van Adolf Hitler), As
It Is In Heaven (Zweden), The
Chorus (Frankrijk), The Sea Inside
(Spanje) en Yesterday (Zuid-Afri-
ka). anp
Het stadsdeel Amsterdam e
tram wil twee straten in ei e j
nieuwe wijk op het Westei )p
eiland vernoemen naar vo w
lige slavenschepen: de Wi te,
en de Leliëndaal. 'Ongepa ie
dus GroenLinks-deelraad!ro
de Goede. Als het stadsde e
namen wil gebruiken, mo ln
op zijn minst aandacht ge jjs
worden voor het slavernij )U
den, vindt De Goede. Ditl
volgens hem in de vorm v 1(j
plaquette of een kunstwe e
nagedachtenis aan de sla\
met deze schepen werdei
voerd. Het stadsdeel wild™
straten in eerste instantii
Eerste, Tweede en Derde
terdoksdijkdwarsstraat ni CE,
maar dat is wel erg lang.
chieven blijkt dat de Wesl
sche Compagnie in de pe e
1699-1701 tweemaal een
met de naam Winthont h
uitgezonden voor een slai ge
tussen West-Afrika, Curai; )rs
Suriname. „Tijdens deze
vielen veel doden", aldus
Goede, anp
ie ll
lo 11
Scène uit The Aviator met in de hoofdrol Leonardo DiCaprio als de legendarische miljardair Howard Hughes. Foto: GPD
Daisy, het geliefde hondjf
de vermoorde Duitse mó
ning Rudolph Moshamm
blijft niet in de villa van z
baasje. De chauffeur van
hammer legt het testame
de excentrieke couturier r ot
zich neer.
Moshammer had de villa
Zuid-Duitse München aa
yorkshireterriër nagelatei
chauffeur wil het hondje
in zijn eigen woning nerrt
daar voor haar zorgen. KB!
er niets voor om in de vil
trekken waar zijn baas d<
prostitué werd gewurgd.
De chauffeur hoopt dat d
nu meteen ten goede kar
aan daklozen in Moshan c
geboortestad München.
spronkelijk zou de villa p
de dood van Daisy zijn vi r
men. anp
Stel dat Nederland veertig jaar geleden niet begon
nen was met gastarbeiders uit Turkije en Marokko te
halen om hier het vuile werk te doen. Waarmee zou
den kranten televisie zich nu dan bezighouden?
Moeilijk te zeggen. Er zou geen brede immigratie op
gang zijn gekomen. Achterstandswijken zoiulen ook
hebben bestaan, maar helemaal wit. Er zouden tas
jesdieven zijn geweest. Ze zouden geen Ali el B. heb
ben geheten. Op de televisie zou niet dag in dag uit
over de integratie worden gebekvecht. De tsunami
was uiteraard gewoon doorgegaan, want natuurge
weld heeft geen boodschap aan menselijke bekom
mernissen, God of Allah.
Hebben zulke hoofdbrekens nut? Het heeft ogen
schijnlijk weinig zin om gedachtespinsels te maken
op aannames uit het ongerijmde. Op iets dat niet is
gebeurd. Als'en 'indien', prachtig allemaal maar het
speelt geen rol. Toch is dat niet het hele antwoord. In
de Verenigde Staten voert al maandenlang een ro
man de bestsellerslijst aan. Hij heet 'The plot against
America'. Schrijver is de succesauteur Philip Roth.
Het gegeven is historische fictie: er zijn verkiezingen
in 1940 en niet de zittende president Franklin D.
Rooosevelt wint ze, maar de in die tijd razend popu
laire Charles A. Lindbergh. Hij is de eerste mens ge
weest die solo over de Atlantische Oceaan vloog en
bovendien een rabiate antisemiet en 'isolationist';
dat wil zeggen iemand die Amerika buiten de oorlog
in Europa en de ellende van de wereld wil houden
Met deze president Lindbergh in het Witte Huis
neemt de geschiedenis een geheel andere wending. In
een radiotoespraak die over het hele land wordt uit
gezonden, beschuldigt hij de joden ervan dat zij uit
eigenbelang Amerika in een zinloze oorlog tegen na-
zi-Duitsland willen storten. Maar hij brengt als de
33ste president van de Verenigde Staten een non-in
terventiepact tot stand met Adolf Hitier, wiens ver
overingsdrift en politiek van virulent antisemitisme
president Lindbergh zonder aarzelen aanvaardt. Wat
volgt is dat in elk joods gezin in Amerika angst zijn
intrede doet. Philip Roth maakt dat helder in de we-
derivaardigheden van zijn eigen familie. Zij staat
model voor de miljoen joodse families die Amerika
in die dagen telt. Akkoord, het is fictie, maar de drei
ging is tastbaar, snijdbaar en meedogenloos herken-
Baar. Nu gaat alle vergelijking mank, maar doorbor
duren op een alternatief scenario van de geschiedenis
is heel boeiend. Het hoeft ook niet meteen te gaan
langs het pad van een doemscenario, zoals Philip
Rotli doet. Ik ben intussen ongerust dat nogal wat
witte Nederlanders hun échte recente geschiedenis
beschouwen als een doemscenario dat dreigt uit te
komen. Daarbij maakt de emotieteller vooral de
laatste tijd alsmaar meer toeren.
Maar laat ik het nu eens geheel anders bekijken. De &£g|
zaterdagse markt was veertig jaar geleden zeer saai, ,A?|||
met enkel bloemkool, spruiten en een lekkerbek
met friet. Hoe veel spannender is die markt tegen- M
woordig met alle soorten onduidelijk zeebanket
met sprieten en andere aanhangsels, met al die
mediterrane kruiden en al die hoofddoekjes in
feestelijke kleur. En dan nog wa t: zonder de ge
schiedenis zoals die uiteindelijk is uitgepakt,
zouden wij in Nederland nooit geweten hebben
van het bestaan van Ayaan Hirsi Ali. Ik
lag zondagmiddag samen met Paul
Witteman bijna een uur lang aan haar
ranke voeten. Brains and beauty, noe
men de Engelsen dat. Ik zou zo gauw Mgf
geen passende vertaling weten.
Schoonheid van lichaam en geest,
klinkt meteen weerzo polderachtig.
Mocht Allah bestaan, dan was hij ver
liefd toen hij Ayaan schiep. Toch fijn
dat de geschiedenis liep zoals ze gelo
pen is. Zeg eens eerlijk, zou iemand
Ayaan in zijn leven hebben willen missen?
