Crimineel
mag pistool
declareren
BINNENLAND 2
Een sneeuwbuitje en heel
Nederland staat in de file
B
Ook Nederlandse soldaten kunnen ontsporen
Langdurig onderzoek
naar pesten op school
Justitie plukt winst min de kosten
Eerste 'uitgenodigde vluchtelingen'
Sneeuwsporen
leiden politie
naar inbrekers
'Extra aandacht voor militaire ethiek absoluut geen overbodige luxe'
Politie plaatst lichtkrant
bij plaats van misdrijven
VN-jongerenconferentie
vergadert in Den Haag
pfestijn voor
enkerkelijken
n °i V
Pai
Buil
ider
dinsdag 25 januari 2005
Dominee S. van der
it het Groningse Mussel
jeze zomer een massaal
stijn voor buitenkerkelij -
isen. Iedereen die ge-
an in juli bij hem terecht
n onderdompeling in
plas Sellingerbeetse bij
)ud in' maa^te hij gisteren
I. „Ik ga niet in de ach-
id van mensen wroeten.
me|mensen die gedoopt
vorden, alleen of ze ge-
zegt de dominee, die
al tbij een kerkgenoot
aangesloten. Van der
I met zijn actie mensen
bij een kerk terechtkun-
mogelijkheid geven
loof te belijden. De Gro-
dominee predikt het ge-
arenlang op onconven-
wijze. Hij toert samen
vrouw door het land
biechtcamper en ook
mensen hun verhaal
zijn biechtsite. In 2003
iij een kerkdienst die
uur duurde.
rrepos al
r gevonden
isooG - Een garnalenvis-
t bij Lauwersoog al in
ber 2003 de Amerikaan-
ort Atlantic Croaker, of-
oiorrepos aangetroffen,
ft directeur I. Huysman
en(j Jatuurschool in Gro-
,eeL gisteren bevestigd. On
vers van het Nederlands
voor Visserijonder-
iVO) beweerden vrijdag
st ondst van een knorre-
et Noordzeekanaal
iclu|)or Nederland was.
werd echter al in het
2003 bij ons afgele-
Huysman. Een vis-
knorrepos in de
bij Lauwersoog op
let dier heeft nog een
lin ons aquarium rond
ten, voordat het over-
lus Huysman. De
de knorrepos is des-
•ld bij het RIVO.
gangers
en dief
G - Een 58-jarige vrouw
haag is zondag in een
[atholieke kerk in haar
lats tijdens de mis be-
11 haar handtas, die
r op de grond stond,
titoffer had zelf niets in
maar een aantal me-
'en wel. Zij renden
pdief aan naar buiten
n hem mee terug naar
ue 27-jarige man is la-
e kerkgangers overge-
1 de politie. Hij had
I uit de tas weggeno-
afgetuigd
sckeystick
1 - Een 21-jarige Rot-
ler is gisternacht em-
imd geraakt bij een
leling met een hockey-
politie arresteerde drie
luit Rotterdam (32, 39
lor de mishandeling,
jrond van de matpar-
noedelijk in de rela-
jfeer. Het slachtoffer
liddernacht ruzie
e mannen. De ruzie
e in een vechtpartij
1 hockeystick als wa-
B ingezet. Het slachtof-
zwaar hoofdletsel
■ziekenhuis gebracht.
;epakt voor
4941 cafébaas
ïen - De politie heeft
rgen in Leeuwarden
irige man aangehou-
erdenking van het do-
Ie 54-jarige uitbater
lijlan in die. stad. De
is een familielid van
iffer. De cafébaas
nacht van maandag
lag 18 januari in zijn
Igestoken. De politie
een woordvoerder
loudingen niet uit. De
van café Nijlan is
lijk slachtoffer van
'erval geworden. Een
eend geldbedrag is uit
erdwenen.
:e stukje
de schop
jeigu Tientallen jaren heeft
piaau ïrd, maar het eind is
eken 'le ombouw van de
lie weg N59 tussen
96J en Nijmegen naar
lardige autosnelweg,
1 uari beginnen de we-
lV, v,ers aan het laatste
nu n0g maximaal
Ti ter per uur gereden
het stuk tussen
Geffen. De komende
i.e si wordt het laatste deel
euwe autoweg, de
P®, elegd op de plaats
M to og de oude weg ligt.
re So lw is ^et eerste Pr0"
4Td°»j een autosnelweg in
reisnr. ek-private overeen-
T8m sen bedrijfsleven en
<rdt aangelegd. Het
irtium is verant-
voor het ontwerp, de
onderhoud de ko-
in en de voorfinan-
ombouw kost 218
den haag/gpd - Criminelen krij
gen onkosten van hun strafbare
activiteiten vergoed van justitie.
De winst van die activiteiten
moet overigens wel worden in
geleverd.
Kosten die criminelen maken,
zoals de aanschaf van een pis
tool voor bijvoorbeeld een roof
overval, worden afgetrokken
van het geld dat zij met die
roofoverval hebben verdiend en
aan justitie moeten terugbeta
len. Dat bevestigt een woord
voerster van het openbaar mi
nisterie. In Limburg deed zich
afgelopen week een dergelijk
geval voor: een man die veroor
deeld werd voor een gewapen
de overval, waarbij hij zesdui
zend euro buit maakte, hoeft
slechts vierduizend terug te be
talen aan justitie omdat hij een
pistool had moeten kopen voor
2000 euro.
Deze regeling geldt voor alle zo
geheten ontnemingsvorderin
gen, winsten die door crimine
len zijn gemaakt en die zij aan
justitie moeten terugbetalen.
Justitie hanteert bij de ontne
mingswetgeving dezelfde regels
als de fiscus: het maakt de be
lastingdienst niet uit waar de
inkomsten vandaan komen zo
lang iemand er maar belasting
over betaalt.
Justitie hanteert bijvoorbeeld
speciale berekeningen voor de
ontmanteling van hennepplan
tages. Berekend wordt hoeveel
een eigenaar heeft verdiend
met zijn teelt. Dat bedrag moet
hij terugbetalen, maar de on
kosten die hij heeft gemaakt,
zoals de lampen en de loods
mag hij van die verdiensten af
trekken. De woordvoerster van
het OM verklaart dat de wet 'nu
eenmaal' zo is. „We zien dit als
een economische situatie. Justi
tie gaat uit van het vermogen
van vóór de criminele activitei
ten. De winst betaalt de crimi
neel terug, de onkosten niet.
Dat laatste kan ook een pistool
zijn." De crimineel hoeft daar
voor geen bonnetjes over te leg
gen, aldus het OM. De onkos
ten worden door justitie op
waarde geschat. Het OM ver
klaart dat het in de ons omrin
gende landen net zo gaat.
den haag - Een eerste groep van 57 uitgenodigde vluchtelingen uit Afrika kwam gis
teravond op Schiphol aan. Medewerkers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND) hadden hen in november uitgekozen in opvangkampen van de Unhcr in Oegan
da. De meeste vluchtelingen die zijn uitgekozen, komen uit Burundi, Congo en Sudan
en maken deel uit van in totaal 150 vluchtelingen die in Nederland asiel krijgen.
Foto: ANP/Koen Suyk
NIJMEGEN - 'Hoe vaak word je
geslagen, geschopt of geduwd?'
'Hoe vaak zeggen leerlingen
vervelende dingen tegen je?'
Het zijn maar twee vragen in
een langdurig onderzoek van
de Radboud Universiteit Nijme
gen naar pesten op school. „We
weten wel een aantal dingen
over pesten, dat het schadelijk
is bijvoorbeeld, maar we weten
niet wat de oorzaak is en wat de
gevolgen zijn voor zowel dader
als slachtoffer," zegt universi
tair docent Ron Scholte bij de
faculteit sociale wetenschap
pen.
„We willen weten op welke ma
nier sociale relaties een rol spe
len binnen klassen. Bijvoor
beeld: als slachtoffers bepaalde
vriendjes hebben, worden ze
dan niet meer gepest omdat ze
worden gesteund?" Samen met
twee anderen leidt Scholte het
onderzoek, dat op scholen in
Gelderland, Noord-Brabant,
Limburg en Twente wordt ge
daan.
Het onderzoek begon vorig jaar
onder 1200 leerlingen in groep
7 van de basisschool. Bijna al
die kinderen, nu in groep 8,
worden momenteel opnieuw
ondervraagd. Ongeveer 90 pro
cent wilde opnieuw meedoen.
Volgend jaar moet een deel van
deze groep weer worden onder
vraagd, als zij op een middelba
re school zitten. „We hopen dat
iedereen weer wil meewerken",
zegt Scholte. Mogelijk worden
de kinderen ook in latere jaren
gevolgd. Het volgen op de mid
delbare school is essentieel:
Door het volgen kunnen de on
derzoekers ook meer te weten
komen over de zogeheten 'sta
biele' daders en slachtoffers.
Dat zijn degenen die op zowel
de lagere als de middelbare
school pesten danwel gepest
worden. Scholte: „Uit onder
zoek van tien jaar geleden bleek
dat de helft niet meer pest of
gepest wordt bij de overgang
naar de middelbare school. De
genen die blijven pesten waren
alleen jongens. Dat zijn echte
etters gebleven. Bij degenen die
langdurig gepest zijn, zie je
meer hulpbehoevendheid, een
laag zelfbeeld en iets minder
vrienden."
driebergen/anp - Gladde we
gen door sneeuw en opgevro
ren weggedeelten hebben gis
terochtend tot veel langere files
dan gebruikelijk geleid. Op het
drukste moment stond in totaal
560 kilometer file op de snelwe
gen. De wegen waren niet echt
glad maar de chauffeurs deden
voorzichtig aan en hielden
meestal veel afstand onderling.
Er waren dan ook „opmerke
lijk" weinig botsingen.
Tegen half negen was de totale
lengte door zestig files opgelo
pen tot 560 kilometer, meldde
de Verkeers Informatie Dienst.
Dat is nog geen record, want
dat staat op 975 kilometer en
dateert van 8 februari 1999,
toen hevige sneeuwval het ver
keer flink hinderde. De och
tendspits van gisteren ver
schijnt wel in de topvijf aller tij
den. Omstreeks negen uur liep
het aantal files en de lengte er
van gestaag terug. De spits
duurde volgens de ANWB tot
ver na tien uur.
File-toptien
totale lengte ochtendfiles, ontstaan door sneeuw en gladheid
ranglijst bijgehouden sinds 1:
anp bron: VID
De files kwamen vroeg op gang,
omdat de meeste automobilis
ten de zondag gegeven waar
schuwingen ter harte hadden
genomen. Maar de vroege
chauffeurs maakten maar van
één baan gebruik, omdat de lin
kerbaan, zeker in het oostelijke
deel van het land, extra glad
leek.
In de file op de A6 richting Mui
den kwamen enkele strooiwa
gens vast te zitten. Doordat ze
niet konden strooien, bleef de
file wegens gladheid voortdu-
ren.Het drukke verkeer concen
treerde zich volgens de ANWB
en de Verkeers Informatie
Dienst vooral op de wegen in
de Randstad en in het centrum
van het land.
Op de A2 tussen Nieuwegein en
Vinkeveen stond het verkeer
vast over 21 kilometer. Op de
Al2 richting Utrecht begon de
file bij Oosterbeek en liep over
37 kilometer door tot aan Bun-
nik. Op de A28 tussen Zwolle en
Utrecht was het over 26 kilome
ter prijs tussen Strand Horst en
Amersfoort-Zuid. Tussen Best
en Kerkdriel (A2) stond op het
drukste moment 27 kilometer
file.
Een te hoge vrachtwagen die
niet door de Drechttunnel pas
te, veroorzaakte een stremming
en file van 18 kilometer vanaf
knooppunt Zonzeel.
apeldoorn/anp - Verse
sneeuwsporen hebben in
Apeldoorn in twee afzonder
lijke gevallen agenten naar
twee inbrekers geleid. De
politie heeft beide verdach
ten ingerekend.
In de nacht van zondag op
maandag gooide een 30-jari-
ge fietser uit Apeldoorn een
tas van zich af toen hij agen
ten zag lopen. In de tas zaten
een accuboormachine,
schoenen en een camping
gasstel. Via het spoor van de
fietsbanden wisten de agen
ten te achterhalen waar de
spullen gestolen waren. Kort
daarop zag de politie de man
over straat lopen. Hij vlucht
te, maar ditmaal verrieden
zijn voetsporen waarheen hij
liep. Agenten achterhaalden
de man en rekenden hem in.
Dezelfde nacht werd een 25-
jarige man uit deze stad aan
gehouden nadat de politie
voetsporen volgde vanaf een
personenauto waar was in
gebroken. De sporen eindig
den bij zijn fiets, waar hij uit
eindelijk werd aangehouden.
den haag/gpd - Na de Amerika
nen en de Britten hebben nu ook
de Denen zich schuldig gemaakt
aan het mishandelen van Iraakse
gevangen. Voor de zekerheid
krijgen Nederlandse lagere offi
cieren nu extra lessen in ethiek,
die zij uiteraard weer moeten
doorgeven aan hun onderge
schikten
De oorlog werd tijdens oefenin
gen op de Veluwe in de jaren
zestig en zeventig soms heel
realistisch nagespeeld. Vooral
wanneer een 'oefenvijand' ge
vangen werd genomen en on
dervraagd, ging het er stevig
aan toe. Beetje schreeuwen,
dreigen en intimideren. En als
dat niet wilde helpen, ging de
gevangene in z'n onderbroek
op z'n kop aan een boom. De
dienstplichtigen speelden hun
spel vaak fanatiek en zo over
tuigend dat er wel eens een
bloedneus viel. Niemand die
daar moeilijk over deed. Ook in
het vuur van het spel van een
nepoorlog stonden vele levens
op het spel.
Ethicus Ted van Baarda, hoofd
van het Bureau Ethiek en
Krijgsmacht, hij kent de verha
len. „Ik gebruik ze altijd als
voorbeeld om aan te geven hoe
makkelijkje kunt ontsporen."
Nog een voorbeeld, maar dan
van recente datum. De Ameri
kanen krijgen een Irakees te
pakken waarvan ze zeker weten
dat hij informatie heeft over
aanslagen waarbij Amerikaanse
militairen zullen worden ge
dood. De man zegt niks en dan
pakt een officier zijn pistool en
schiet vlak langs het hoofd van
9'
Een Nederlandse soldaat op wacht in het zuiden van Irak. Militairen die voortdurend in stress-situaties
verkeren, kunnen gemakkelijk over de schreef gaan. Archieffoto: Reuters
de Irakees, die prompt begint te
praten. De aanslag op twintig
Amerikanen wordt voorkomen.
„Op de vraag of de officier het
goed heeft gedaan, antwoorden
alle Nederlandse officieren al
tijd: 'natuurlijk'. Maar ze heb
ben het mis. Martelen werkt
niet, werkt nooit, zo blijkt uit
veel onderzoek. Misschien wel
op het moment zelf, zoals in dit
geval, maar nooit op de langere
termijn. Twintig soldaten gered,
maar het leger is in diskrediet
gebracht en dat heeft grote ge
volgen," zegt de ethicus die
overigens onmiddellijk toegeeft
dat bet in een leslokaal op de
kazerne makkelijker afwegen is
dan in een oorlog. Van Baarda:
„Die Amerikaanse officier is
uiteindelijk tuchtrechtelijk ge
straft, tot grote verontwaardi
ging van alle veteranen, die
hem nog steeds als held be
schouwen."
Dat staatssecretaris Van der
Knaap (defensie) extra aan
dacht wil voor de militaire
ethiek is absoluut geen overbo
dige luxe, vindt Van Baarda,.
„Een ongeluk als gevolg van
normvervaging zit nu eenmaal
in een klein hoekje. In het Ne
derlandse leger zitten geen
60.000 heiligen. Er worden wel
T
eens bolletjes geslikt en er
wordt gedronken. Wat gebeurt
er dan? En vergeet niet: ook de
Nederlanders in Irak zitten elke
dag aan de ontvangende kant,
in een permanente crisis en on
der stress. De kans op normver
vaging ligt voortdurend op de
loer."
Het mishandelen van gevange
nen door militairen is van alle
tijden en alle oorlogen. Toch is
Van Baarda niet bang voor Hol
landse excessen in Irak, Bosnië
of Kosovo. „Ik verwacht niet dat
we hier een dezer dagen met
vervelende foto's worden ge
confronteerd. In de militaire
opleidingen in Nederland
wordt veel aandacht besteed
aan mensenrechten en ethische
vraagstukken. We hebben niet
voor niets sinds 1999 het Bu
reau voor Ethiek en Krijgs
macht dat zich juist met dit
soort vraagstukken bezighoudt.
Bij andere krijgsmachten wordt
gemiddeld in de opleiding 36
minuten aan mensenrechten
besteed. In Nederland is dat
veel meer en we gaan het zelfs
nog uitbreiden."
Een ander belangrijk verschil is,
zegt Van Baarda, dat binnen de
Nederlandse krijgsmacht geen
haatgevoelens jegens een vij
and worden bevorderd. „Wij
fokken onze militairen niet op.
Dat heeft ook met cultuur te
maken."
Om militairen te laten naden
ken over dilemma's en, vooral,
te leren hoe ze normvervagend
gedrag kunnen zien aankomen,
gebruiken Van Baarda en zijn
collega's zo veel mogelijk prak
tijkvoorbeelden. „In realistische
films als Saving Private Ryan en
de serie Band of Brothers zitten
veel situaties die leerzaam zijn.
Je kunt dan laten zien hoe
groepsprocessen werken, hoe je
als onderofficier of officier tijdig
preventief kunt ingrijpen om
ontsporingen te voorkomen.
Maar je moet dan wel de signa
len leren herkennen en niet
bang zijn om voor zwakkeling
te worden uitgemaakt."
Bij de presentatie van het on
langs verschenen praktijkboek
militaire ethiek - volgens Van
Baarda verplichte leerstof voor
elke militair - zette staatssecre
taris Van der Knaap al de toon:
„Ethiek is zeker niet voor wat
jes. Ethiek is in het militaire vak
een noodzaak."
amsterdam/gpd - De Amster
damse politie zet voortaan
lichtkranten op plekken waar
een moord, overval of een an
der zwaar misdrijf is gepleegd.
Op de elektronische borden is
te lezen waar de getuigen zich
kunnen melden met tips. Vol
gens een politiewoordvoerder
moet je daarbij denken aan te
lefoonnummers van het recher
cheteam of Meld Misdaad Ano
niem. De politie hoopt hiermee
meer informatie over de mis
drijven te vergaren.
Direct na een zwaar vergrijp zal
de lichtkrant op een zogeheten
Mobiel Onderkomen (MOK) -
een politiecamper - worden ge
plaatst. Meestal stromen de
toeschouwers na een misdrijf in
een mum van tijd toe. Ze wor
den doorgaans door agenten op
afstand gehouden achter rood
witte linten. Om eventuele ge
tuigen toch te bereiken wordt
het bord op het dak van de wa
gen gezet, zodat het van grote
afstand te zien is. Het voordeel
van zo'n lichtkrant is volgens
een politiewoordvoerder dat
die gemakkelijk en snel kan
worden geïnstalleerd. Ook kan
de lichtkrant worden gebruikt
om maatregelen op die plek
aan te kondigen, bijvoorbeeld
wanneer het toegestroomde
publiek de weg vrij moet ma
ken. De Amsterdamse politie
heeft het idee van de lichtkran
ten van de Engelse politie over
genomen.
den haag/gpd - Bijna vierdui
zend jongeren van over de hele
wereld zijn neergestreken in
Den Haag voor de 37ste editie
van de VN-jongerenconferentie
die gistermiddag is geopend.
In het Nederlands Congres
Centrum bespreken zij onder
werpen die ook op de 'volwas
sen' VN-agenda staan, zoals
Irak, ontwapening, milieu en
internationale ontwikkeling.
Daarnaast is er nog een specia
le conferentie over jeugd en ge
zondheid.
De conferentie wil jongeren in
zicht geven in internationale
problemen en in de oorzaken
van conflicten. Ze leren begrip
te kweken voor andermans mo
tieven om uiteindelijk samen
naar oplossingen te zoeken.
Net als bij de echte Verenigde
Naties is er een Algemene Ver
gadering waar de delegaties -
verdeeld over zes commissies -
hun resoluties verdedigen. Drie
commissies buigen zich over de
mensenrechten, het milieu en
de ontwapening. Dan zijn er
nog de bijeenkomsten van de
Veiligheidsraad, de Sociaal Eco
nomische Raad en het Interna
tionaal Gerechtshof.
Aan de VN-jongerenconferentie-
doen 110 nationaliteiten mee.
De meeste deelnemers komen
uit de Verenigde Staten, Groot-
Brittannië, Duitsland en Neder
land.
De conferentie duurt tot en met
vrijdag.
