Al-Zarqawi: Oorlog
aan de democratie
BUITENLAND
C
President Joesjtsjenko wil plaats in EU
'Eigen CIA Rumsfeld' In grot verdwaalde man na 35 dagen gered
Bush' vrijheidsdoctrine niet nieuw Gesteggel in 3Kobeover tsunami-alarm
Pijlen terrorist nu op verkiezingen gericht
Carson was koning van televisie
ptie redding
larchie Japan
Japan overweegt de kei-
e familie toestemming te
een mannelijke troonop-
te adopteren. De twee
van keizer Akihito heb-
een dochters en volgens
anse wet mag alleen een
troon bestijgen. Om
sis te voorkomen, zou de
Bg overwegen adoptie
ijk te maken van een af-
ieling van leden van de
I jjke familie die na de
life Wereldoorlog hun titel
rijtgeraakt.
itallen doden
ongeluk Nepal
iandu - In Nepal zijn ze-
mensen omgekomen
at de bus waarin ze zaten
rivier stortte. Zeker 22
i gewond. De bus ver
zestig passagiers, waar
een gezelschap dat naar
uiloft was geweest. Ook
idegom is verongelukt,
is de politie was de bus
en zaten er ook veel
irs op het dak.
re politieke
|ij Duitsland
- Ontevreden soci-
Inocraten en vaksbonds-
lebben in het Duitse
Jen zaterdag besloten
fttieke partij te vormen,
men die Partij Arbeid en
I Gerechtigheid (ASG).
Bmoet „hét alternatief'
hvoor de Duitse kiezer.
Ichters keerden eerder al
estigde politieke partijen
en beschermt
fn Parkinson
Roken kan de kans
•kte van Parkinson ver-
Onderzoekers van Ka
de medische faculteit
lolm, hebben de ef-
nicotine op het ze
il bestudeerd. Daar-
:en zij naar tweelingen
de één rookte en de an-
Het onderzoek heeft
ind dat bij de gebrui-
tabak, om te snuiven
:n, Parkinson minder
irkwam dan bij hun
'iroer of -zus die geen
binnenkreeg.
maandag 24 januari 2005
rdpartij
arfur
re:,
ei
be$n
at
zo
'kt
lebellen
d in Atjeh
Sinds de tsunami-
tweede kerstdag heeft
inesische leger in de
itroffen provincie Atjeh
tweehonderd opstan-
gedood, ondanks po-
een eind te maken aan
dige conflict. „De ge-
waren onvermijdelijk,
isten de rebellen do-
.us de stafchef van het
ineraal Ryamizard Rya-
uwe oorlog
-1 in Kosovo'
0 - De situatie in Koso-
t steeds gevaarlijker; er
DR onlusten op grote
n zelfs een nieuwe oor-
schrijft de internationa-
ank International Crisis
CG) in een rapport, dat
verschijnt. „Alle partij -
PI en onmiddelijk begin-
het werk aan een onaf-
k Kosovo dat de rech-
linderheden kan ga-
aldus de aanbeve-
de ICG.
turverdachten
jitsland vast
De Duitse politie
terochtend in Mainz en
huiszoekingen twee
aangehouden die wor-
!acht van lidmaatschap
ïrreurorganisatie al-
in Osama bin Laden.
Ide twee zou een pro
positie hebben in al-
Pe arrestanten zijn een
denf man van Iraakse af-
ie tot de hogere func-
:n van al-Qaeda zou
en een 31-jarige sta-
'alestijn.
washington/gpd - De ambitie
van de Amerikaanse president
George Bush om de wereld te
bevrijden van tirannie moet
worden gezien als een nobel
ideaal, niet als arrogantie of het
begin van een agressief buiten
landbeleid. Dat heeft oud-pre
sident George Bush senior ge
zegd, in reactie op de discussie
die is ontstaan over de inaugu
rele rede van zijn zoon. Er is
geen sprake van een dramati
sche koerswijziging, zegt het
Witte Huis.
De verspreiding van vrijheid en
democratie staat al enige tijd
centraal in het denken van
Bush over internationaal be
leid, met name in het Midden-
Oosten. Zijn retoriek na de start
van zijn tweede termijn van vier
jaar afgelopen donderdag was
bedoeld om uitleg te geven over
zijn 'doctrine van vrijheid', zo
klonk het op het Witte Huis.
De president was door diverse
commentatoren opgeroepen
uitleg te verschaffen over de
reikwijdte van zijn idealistisch
getoonzette rede. Gaat de presi
dent nu ook autocratische
bondgenoten als Pakistan, Rus
land of Saudi-Arabië op het
matje roepen? Kunnen we een
nieuwe militaire interventie
verwachten?
Het is zaak geen vergaande
conclusies te verbinden aan de
rede, aldus het Witte Huis. De
speech was idealistisch en ab
stract getoonzet - er werden
geen maatregelen aangekon
digd en geen namen van lan
den genoemd - opdat de presi
dent zijn handen vrij heeft in de
wat minder zwart-witte realiteit
van alledag. De bedoeling was
om de idealen die nagestreefd
worden te benadrukken.
In de praktijk is vooruitgang in
democratische hervormingen
niet de enige factor in de Ame
rikaanse relatie met naties die
pro-Amerikaans zijn of belang
rijk in de strijd tegen terroris
me. President Bush heeft verder
gezegd dat hij internationale
problemen - zoals de nucleaire
aspiraties van Iran - bij voor
keur aanpakt via diplomatie.
Bush zei dat vrijheid de garan
tie was voor een veilig Amerika.
door onze correspondent
Peter van Nuisenburg
tokyo - De VN-conferentie ter voorkoming
en bestrijding van natuurrampen is in het
Japanse Kobe zonder concrete resultaten
afgesloten. Ondanks hectische onderhan
delingen achter de schermen slaagden de
delegaties er bijna vier weken na de cata
strofale tsunami, niet in het eens te worden
over een waarschuwingssysteem.
De duizenden afgevaardigden uit meer dan
150 landen trokken na een vijf dagen du
rende vergadermarathon de deur van de
conferentiezaal achter zich dicht met een
slotverklaring die uit louter gemeenplaat
sen bestond. De opperste hulpverlener van
de VN gaf toe dat de aanbevelingen vooral
'symbolisch' waren „De besluiten zijn juri
disch niet bindend, maar leggen wel more-
Conferentie
strandt op levering
waarschuwingssysteem
le verplichtingen op", aldus Jan Egeland op
de afsluitende persconferentie.
De conferentie werd beheerst door de strijd
tussen Japan, de VS, Duitsland, India en
China over wie het wereldwijde waarschu
wingssysteem tegen tsunami's mag leve
ren. Daarbij werd met grote retorische in
zet lippendienst bewezen aan de humani
taire noodzaak, maar bleken zakelijke be
langen een minstens even grote rol te spe
len. Wie de order voor het technologisch
hoogwaardige systeem had weten binnen
te slepen, had zich de grote winnaar van
Kobe kunnen noemen.
Het zal nu geruime tijd duren voor er dui
delijkheid in deze kwestie komt. Zo'n sys
teem moet volgens de besluitenlijst van de
conferentie medio 2006 in het gebied rond
de Indische Oceaan geïnstalleerd zijn,
maar dat lijkt onhaalbaar. 'Zonder gedetail
leerde plannen is dat onrealistisch', aldus
een VN-expert.
De wereld moet het nu doen met een ver
klaring met vijf nietszeggende actiepunten,
waarin ondermeer 'het verminderen van de
risico's van een natuurramp een nationale
en lokale prioriteit' moet worden. Niette
min noemden de meeste deelnemers de
conferentie een succes. Dat was volgens
Thea Hilhorst hoogleraar rampenstudies
in Wageningen, overdreven. Zij noemde de
resultaten van Kobe namens de 161 deel
nemende actiegroepen 'teleurstellend'.
In de streek al-Ma-
ïet Sudanese Darfur zijn
acht dorpen overval-
atgebrand. Daarbij
itallen mensen gedood,
igroepen zouden ver-
lelijk zijn voor het
maar die ontkennen
ikkenheid.
nners willen
trekking Irak
meerderheid van
wil dat de Japanse
uiterlijk half maart uit
vertrokken, wanneer
de buurt gelegerde
nders naar huis terug-
lijna 35 procent van de
aagden vindt dat de Ja-
meteen na de Iraakse
ngen op 30 januari
vertrekken.
k
bagdad/anp - Een week voor de
Iraakse parlementsverkiezingen
heeft de terrorist Abu Musab al-
Zarqawi een „bittere oorlog"
verklaard aan democratie in het
algemeen en de stembusgang in
het bijzonder. In een bandopna
me die gisteren op internet op
dook, roept al-Zarqawi de soen
nitische Irakezen op zich tegen
de verkiezingen te verzetten.
Praktisch elke dag nemen al-
Zarqawi-volgelingen Iraakse
handlangers van de Amerika
nen onder vuur. Zij beweerden
gisteren dat zij een naaste me
dewerker van de Iraakse pre
mier Allawi hebben vermoord.
Volgens al-Zarqawi is de stem
busronde op 30 januari een sa
menzwering tussen de Verenig
de Staten en de Iraakse mos
limmeerderheid van sji'ieten.
Hij sprak over een grote Ameri
kaanse farce.
De extremist van Jordaanse
komaf waarschuwde de Iraakse
kiezers dat mensen die gaan
stemmen „ongelovigen" zijn.
Hij bestempelde de verkiezin
gen als een „afschuwelijke hin
derlaag" om de sji'ieten aan de
macht te brengen in Irak. Vol
gens hem zijn vier miljoen
sji'ieten uit Iran overgebracht
naar Irak om mee te doen aan
de verkiezingen en de sji'ieten
in het parlement aan een meer
derheid te helpen.
Voor de authenticiteit van het
bandje is geen direct bewijs,
maar de stem lijkt op die op
eerdere bandjes die ook aan al-
Zarqawi zijn toegeschreven.
Onder de verdreven dictator
Saddam Hussein, zelf een soen
niet, had de soennitische min
derheid het voor het zeggen in
Irak.
In hoeverre de Iraki's zich door
al-Zarqawi laten intimideren, is
onduidelijk. Ondanks omvang
rijke veiligheidsmaatregelen
ontvluchten Iraki's massaal'
hun land uit angst voor geweld
rond de stembusgang. Volgens!
de Duitse krant Die Welt zei:
een hoge Iraakse politiefunctio
naris dat de autoriteiten reke
ning houden met 250 aanslagen
met autobommen op de verfde-!
zingsdag.
Bij de grensovergangen met
Jordanië stonden lange rijen
wachtenden. Door het offer
feest en enkele vrije dagen in
verband met de verkiezingen,
hebben veel Iraki's een week
vrij.
De animo onder de ongeveer
een miljoen Iraki's in het bui-|
tenland om te stemmen, is ge--
ring. Eind vorige week had nogj
geen 10 procent zich laten in-;
schrijven. De organisatoren be
sloten de registratie tot dinsdag
te verlengen.
IN MEMORIAM
Pas slapen als de Tonight Show was afgelopen
President Joesjtsjenko van Oekraïne laat een duif met een oranje lintje los tijdens zijn inauguratie in Kiev. De ceremonie werd bijgewoond
door enkele duizenden aanhangers. Foto: EPA
Meteen steun van Poolse president voor toetreding
kiev/gpd - De nieuwe president
van Oekraïne Viktor Joesjtsjen
ko wil zijn land de EU in bren
gen. „Onze plaats is in de EU.
Oekraïne als deel van een ver
enigd Europa. Onze weg voor
de toekomst is de weg van een
verenigd Europa", aldus het
staatshoofd in een rede tot
honderdduizenden aanhangers
op het Onafhankelijksplein in
Kiev, direct na zijn beëdiging.
Joesjtsjenko kreeg meteen
steun van de Poolse president
Kwasniewski bij zijn streven
Oekraïne de EU in te brengen.
„Oekraïne kan snel lid van de
EU worden", aldus de Pool. Het
land zal wel moeite moeten
doen om het lidmaatschap te
verkrijgen. Dat zal niet binnen
een dag of een maand kunnen,
stelde Kwasniewski. Over een
jaar of tien kan de droom ech
ter wel realiteit zijn geworden,
voorspeld hij.
Joejstsjenko noemde het feit
dat hij nu president van zijn
land is geworden „een grote
overwinning voor Oekraïne."
Volgens hem is de last van het
verleden afgeworpen. „Nie
mand durft het Oekraïnse volk
meer te vertellen wie ze moeten
kiezen. Dit is een overwinning
van iedereen en elke burger."
Het nieuwe staatshoofd beloof
de de mensen dat hun leven
gaat veranderen. Hij zei de vrij
heid van meningsuiting, vrij
heid van pers en respect voor
de wet boven alles te stellen.
Met de presidentsverkiezing
van 26 december die hij won
hebben de Oekraïners laten
zien dat zij vrije verkiezingen
kunnen organiseren en dat er
een vrije keuze mogelijk was.
„Wij hebben gekozen voor wel
vaart, recht, vrijheid en onaf
hankelijkheid. Wij zijn een soe
vereine en onafhankelijke
staat", aldus Joesjtsjenko.
Over zijn streven Oekraïne de
EU in te brengen zei de presi
dent dat het Oekraïnse volk en
de andere Europese volkeren
tot dezelfde civilisatie behoren.
De Europese normen en waar
den zijn ook die van het Oekra-
inse volk, verklaarde hij.
Joesjtsjenko waarschuwde er
tegelijk voor dat niemand moet
denken dat Oekraïne een buffer
wordt tussen de EU en Rusland
of naar de pijpen van een be
paalde machtsblok gaat dan
sen. Hij zei samenwerking met
alle landen na te streven. Het
staatshoofd reikte zijn politieke
tegenstanders symbolisch de
hand door te verklaren de hand
te willen schudden van elk par
lementslid „omdat wij allemaal
hetzelfde doel hebben, een wel
varend en democratisch Oekra-
ine." Tot een vervolging van te
genstanders zal het dan ook
niet komen.
Joesjtsjenko reist vandaag naar
Moskou voor een ontmoeting
met president Poetin. Rusland
steunde premier Janoekovitsj in
de strijd om het president
schap. Die won de verkiezing
op 21 november maar daarbij
bleek op grote schaal gefrau
deerd. Onder zware internatio
nale druk en massademonstra
ties werd besloten de verkiezing
te herhalen. Dat gebeurde op
26 december. Joesjtsjenko won
overtuigend. Hij lost president
Koetsjma af die Janoekovitsj
persoonlijk naar voren had ge
schoven als zijn opvolger.
Koetsjma leunde zwaar op
steun vanuit Moskou. Het nieu
we staatshoofd bezoekt deze
week Brussel (EU), Staatsburg
(Europees parlement) en
Auschwitz (herdenking 60 jaar
bevrijding). Ook wil hij een
nieuwe premier aanwijzen.
De dit weekeinde overleden
Amerikaanse entertainer John
ny Carson (79) was dertig jaar
lang de ongekroonde koning
van het televisieamusement in
de Verenigde Staten. Als pre
sentator van The Tonight Show
op NBC steeg zijn ster tot onge
kende hoogte.
Miljoenen Amerikanen gingen
pas slapen nadat hij hen een
goede nachtrust had gewenst,
na zijn dagelijkse mix van hu
mor, muziek en interviews met
beroemdheden. Toen hij de mi
crofoon op 22 mei 1992 over
droeg aan Jay Leno, keken maar
liefst 55 miljoen mensen naar
zijn laatste optreden.
Carson begon zijn carrière als
entertainer al op 14-jarige leef
tijd. Hij had toen een goochel-
act onder de naam The Great
Carsoni. Zijn eerste optredens
verzorgde hij bij de Rotary Club
in zijn woonplaats Norfolk, in
de staat Nebraska.
Na zijn diensttijd - hij zat tij
dens de Tweede Wereldoorlog
bij de Amerikaanse marine -
stortte hij zich vol overgave in
de omroepwereld. Hij was in
zijn studententijd presentator
en discjockey bij het lokale ra
diostation WOW. Toen die zen
der in 1949 met televisieuitzen
dingen begon, stond Carson
vooraan in de rij om zijn eigen
programma te gaan presente
ren.
Begin jaren vijftig vertrok
Carson van het landelijke Ne
braska naar Califomië. Hij pre-
Johnny Carson
1925-2005
senteerde daar diverse televisie
shows voor CBS, om in 1957 de
overstap te maken naar ABC.
Daar ontmoette hij Ed McMa-
hon, de man die hem later da
gelijks zou aankondigen met de
legendarische kreet: „Heeeere's
Johnny!"
In 1958 presenteerde Carson
voor de eerste keer The Tonight
Show bij NBC, als vervanger
van de vaste presentator Jack
Paar. Vier jaar later, op 1 okto
ber 1962, introduceerde de al
even legendarische Groucho
Marx hem bij het Amerikaanse
publiek als de nieuwe vaste
presentator van The Tonight
Show.
In een paar jaar tijd wist Carson
de kijkcijfers van de toch al po
pulaire show te verdubbelen.
Zijn grappen en zijn dagelijkse
monoloog over de actualiteit
waren de volgende dag in het
hele land hét gespreksonder
werp. In 1973 grapte Carson tij
dens zijn programma dat er een
acuut tekort aan toiletpapier
dreigde. De dag erna waren de
winkelschappen binnen enkele
uren leeggegraaid.
Bij zijn afscheid van The To
night Show in 1992 zei Carson,
met betraande ogen: „Ik ben
een van de gelukkige mensen
op deze wereld. Ik heb iets ge
vonden dat ik leuk vond om te
doen en ik heb genoten van ie
dere minuut". Hij leidde daar
na een teruggetrokken bestaan
in Malibu, in de staat Califor-
nië, en verscheen zelden meer
in de openbaarheid.
Carson wordt in eigen land be
schouwd als een van de pio
niers van het televisieamuse
ment op de late avond. Diverse
talkshowhosts, onder wie David
Letterman en zijn opvolger Jay
Leno, spiegelden zich aan zijn
manier van presenteren.
Carson ontving tijdens zijn car
rière talloze televisieprijzen,
waaronder zes Emmy Awards.
In 1992 ontving hij de Presiden
tial Medal of Freedom.
Carsons privé-leven was min
der glansrijk. Drie van zijn vier
huwelijken eindigden in een
scheiding. In 1991 kwam een
van zijn drie zoons op 39-jarige
leeftijd om door een auto-onge
luk.
washington/anp - De Ameri
kaanse minister van Defensie,
Donald Rumsfeld, houdt er een
eigen geheime afdeling op na,
die in zekere zin optreedt als ri
vaal van de 'officiële' geheime
dienst voor het buitenlandse
inlichtingenwerk, de CIA. Dit
heeft The Washington Post gis
teren onthuld.
De speciale geheime afdeling,
de Special Support Branch, zou
zijn opgericht na de aanslagen
van 11 september. Evenals de
CIA stuurt de nieuwe afdeling
van het Pentagon geheime mis
sies naar het buitenland en
werft buitenlandse agenten.
Er is volgens The Washington
Post weinig parlementair toe
zicht op de activiteiten van de
dienst. Een Republikein en een
Democraat die lang in de com
missie hebben gezeten die toe
zicht houdt op de geheime
diensten, waren voor hun inter
view met The Washington Post
naar eigen zeggen niet op de
hoogte van details.
Rumsfeld probeert volgens de
bronnen van de gerenommeer
de Amerikaanse krant dan ook
onder controle door het Con
gres uit te komen, zoals die vo
rig jaar opnieuw wettelijk is ge
formuleerd. Het Pentagon ont
kende tijdens een persconfe
rentie ten stelligste het bestaan
van een inlichtingendienst die
direct onder zijn gezag staat.
Terwijl het parlement volgens
de wet geïnformeerd moet wor
den over de activiteiten van de
geheime diensten, is er een uit
zondering voor „traditionele
militaire activiteiten". Rumsfeld
heeft de interpretatie van deze
formulering opgerekt.
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - Een 48-jarige Fransman heeft
ruim een maand in een onderaardse
champignonkwekerij rondgezworven,
zich in leven houdend met het eten van
boomstronken en kleibolletjes. Het is aan
de staking van het onderwijspersoneel,
afgelopen donderdag, te danken dat hij
werd ontdekt.
Niets wees erop dat de 18e december
voor Jean-Luc Josuat het begin van een
bizarre nachtmerrie zou worden. Hij
had op het gebruikelijke tijdstip zijn
huis verlaten om naar zijn werk in een
centrum voor gehandicapte volwasse
nen te gaan..Maar die dag besloot Jean-
Luc onderweg te stoppen. Hij parkeerde
zijn auto vlakbij de ingang van een
champignonkwekerij die twee jaar daar
voor gesloten was, en ging de grot bin
nen. Achteraf verklaarde hij tegenover
de politie dat hij 'wat depressief was en
dat hij 'wilde nadenken'. Het enige dat
hij bij zich had was een fles whisky en
wat eten voor onderweg.
Jean-Luc verdwaalde echter. Het was
pikdonker en hij kende de grot niet. Vijf,
zes dagen - precies weet hij het niet
meer - heeft hij rondgedoold in de hoop
de uitgang te vinden. Dat bleek onbe
gonnen werk. Inmiddels was hij zijn
schoenen kwijtgeraakt en begon de lage
temperatuur zich te wreken. In de bos
sen was een zoektocht naar hem begon
nen maar niemand die op het idee
kwam om ook in de buurt van de voor
malige champignonkwekerij te speuren.
Het is aan de staking van het Franse on
derwijspersoneel te danken dat Jean-
Luc Josuat nog in leven is. Drie middel
bare scholieren maakten gebruik van
hun onverwachte vrije dag om naar de
champignonkwekerij te gaan. Weliswaar
was het volstrekt verboden om de grot
in te gaan maar niets is zo spannend als
een verbod te overtreden. Ver kwamen
de scholieren niet. Op ongeveer hon
derd meter van de ingang zagen ze half
verscholen onder de bomen een gepar
keerde auto staan. Ze waarschuwden de
gendarmerie die een eerste onderzoek
begon.
De volgende dag keerden de gezagsdra
gers met meer collega's terug en vonden
na anderhalf uur de volledig uitgeputte
Jean-Luc Josuat. Hij was sterk verma
gerd en onderkoeld maar was wel in
staat om te praten. De verdwaalde grot
bezoeker had aan drinken geen gebrek
gehad, vertelde hij, maar 35 dagen zon
der eten vond hij wel wat veel. Met stuk
ken plastic had Josuat geprobeerd zich
enigszins te beschermen tegen de kou
die vooral 's nachts 'nogal pittig' was. De
piekwaar de gendarmes Jean-Luc aan
troffen bevond zich overigens op slechts
150 meter van de ingang van de grot.
Een medisch onderzoek in het zieken
huis van Tarbes wees uit dat het bizarre-
verblijf in de grot geen nadelige gevol
gen voor Josuat heeft gehad.
Dit weekeinde was hij weer bij zijn ge
zin. Zijn echtgenote Ginou heeft niet ge
merkt dat Jean-Luc zich anders is gaan
gedragen. Het enige bijzondere dat haar
is bijgebleven is dat haar echtgenoot 's
nachts niet heeft geslapen: „Hij wilde
persé 's ochtends de zon zien opko
men."
De scholieren hebben al te horen gekre
gen dat ze geen boete krijgen vanwege
hun aanwezigheid op verboden terrein.
Of dat ook voor Jean-Luc Josuat geldt is
nog onduidelijk. De gendarmes willen
hem deze week andermaal ondervragen
over zijn buitenissige avontuur.
