SERVICE
SPEURDERS
IJZEREN
DOODSKISTEN
Bruine bonen anno 1910
Kans op onweer
Dé oplossing voor uw zoektocht!
HDC 160
vrijdag 2i januari 2005
CD VAN DE DAG
s'
A
genre:
klezmer/gospel
The Klezmatics with
Joshua Nelson Kathryn
Farmer
Brother Moses Smote The
Water
Music Words/Piranha
PIR1896
Tijdens de joodse huwelijksceremonie wordt door de bruidegom
met de rechtervoet een glas gebroken. Zelfs tijdens 'de mooiste
dag' is er een ritueel dat herinnert aan de ontheiliging van de tem
pel van Jeruzalem. In de gospeltraditie leeft de traditie al evenzeer.
Hier stroomt het water van de rivier de Jordaan ter loutering, of ge
denken gelovigen hoe Mozes op instigatie van God het water van
de Rode Zee deed wijken. Op deze kostelijke live-opnamen komen
deze muzikale tradities samen. The Klezmatics uit New York heb
ben een zeldzaam Berlijns optreden met grootse gasten vastge
legd. Joshua Nelson is een zwarte Amerikaanse gospelzanger die in
't hebreeuws zingt, maar dan met de frasering uit de gospel. Ka
thryn Farmer is een fantastische hammondorganiste en zangeres.
The Klezmatics bezitten zelf in Lorin Sklamberg een charismati
sche frontman. Als je hoort hoe deze vocalisten hun strot verhef
fen ter meerdere eer en glorie van de Almachtige, zoals in Shnirele
Perele of in Sam Cooke's Oh Mary Don't You Weep - je zou je van
de weeromstuit laten dopen.
BOEK VAN DE DAG
Het omJeizeeboolwjpen in de Ecrsle Wereldoorlog
Onderwerp: Eerste Wereld
oorlog
J.H J. Andriessen, Gerbrand Kip
Perry Pierik en Arthur Stam
IJzeren doodskisten
Uitg. Aspekt
Prijs: 18,95
Begin vorige eeuw kondigde his lordship Fisher als admiraal bij de
Britse marine hoogstpersoonlijk de ondergang aan van de ouder
wetse oorlogsvloot. De slagschepen hadden volgens hem hun tijd
gehad. De Britse autoriteiten sloegen geen acht op Fishers pleidooi
voor een koerswijziging naar onderzeeërs. Maar in Albion klonk
het anders uit volle borst aangeheven Rule Brittannia, Brittannia
rules the waves minder zelfverzekerd, nadat een Duitse onderzeeër
op 22 september 1914 drie Britse kruisers tot zinken had gebracht.
Een schrijverscollectief van Eerste Wereldoorlog-kenners beschrijft
in IJzeren doodskisten hoe het voortschrijdend inzicht van de Brit
se regering leidde tot een verhoogde productie van onderzeeërs.
Gesteund door een meerderheid van de Rijksdag dwong de Duitse
opperbevelhebber Falkenhayn rijkskanselier Hollweg in februari
1917 tot het uitroepen van een onbeperkte duikbotenoorlog. Een
blunder van jewelste. De VS schaarden zich aan de kant van de ge
allieerden; vechtend tegen een overmacht draaide de strijd onder
water uit op een Duits fiasco. Onderzeeërs verwerden tot ijzeren
doodskisten voor een kleine 5000 opvarenden. Waarmee werd ge
symboliseerd dat het Duitse keizerrijk zich gedroeg als een zin
kend schip dat de ondergang tegemoet ging.
KOKKERELLEN
Hoofdgerecht voor 2-3 personen
In het begin van de vorige eeuw
pleitten voedingskundigen er
voor dat we in de koudere jaar
getijden tenminste tweemaal
per week een maaltijd met ge
droogde peulvruchten zouden
moeten eten. Dat deden we toen
ook en we vonden dat eigenlijk
heel vanzelfsprekend. Peulvruch
ten bevatten immers stoffen die
voor het in standhouden van
een goede gezondenheid
noodzakelijk waren. Dat
die maaltijden door
gaans veel vetten bevat
ten en er nauwelijks vi
tamine C in voorkwam
deerde ons blijkbaar
niet. Later in de 20e
eeuw zijn de standpun
ten gewijzigd en
wordt het eten met
peulvruchten niet
meer zo sterk bevorderd.
Het recept van vandaag
komt uit een in 1910 met
de hand geschreven kook
boek uit het Kennemerland. Van
daag, bijna een eeuw later, is het
recept enigszins aan de eisen
van vandaag aangepast en ko
men de peulvruchten, gekookt
en wel, uit een-grote pot, pak of
blik.
Ingrediënten
2 - 3 grote uien, grof gesnip
perd, ca. 200 gram; 40 gram bo
ter; 150 - 175 gram mager run
dergehakt; 2 theel. bloem, ge
zeefd; 1 dl gezeefde tomaten,
uit pot, blik of pak; 1/2 theel.
scherpe paprikapoeder (Rosen);
1/2 tablet voor runderbouillon;
1 grote pot gekookte bruine bo
nen (uitlekgewicht ca. 450
gram); zout; witte peper uit de
molen; 2 bosuitjes, met veel fris
groen, gesnipperd.
Bereiding
Verhit een (braad)pan en laat
de boter heet worden.
Wacht tot het schuim be
gint weg te trekken. Schep
de uien er door en laat ze 3
minuten zachtjes fruiten.
Voeg daarna het met twee
vorken losgehaalde ge
hakt toe en laat het zo
lang zachtjes bakken
tot het in kruimels uit
eenvalt en de oor
spronkelijke kleur heeft
verloren. Strooi er bloem
en paprikapoeder over en
schep alles enkele malen
om. Voeg gezeefde to
maten, 1 dl. kokend wa
ter en het halve bouil
lontablet toe. Breng alles,
onder voortdurend roe
ren aan de kook. Temper
de warmtebron. Laat alles 15
minuten zachtjes sudderen.
Laat intussen de bruine bonen
op een zeef uitlekken Proef de
saus en voeg eventueel nog wat
zout en/of peper toe. De saus
mag hierna niet meer aan de
kook komen. Schep de uitgelek
te bruine bonen door de saus
en laat ze in ca. 5 minuten door
en door warm worden. Schep
er vlak voor het opdienen de
bosuitjes door.
Hans Belterman
VERKEERSCO NTROLES
De verkeerspolitie controleert in het hele land of de automobilis
ten zich houden aan de voorgeschreven maximumsnelheden. Een
aantal controles wordt dagelijks uitgevoerd, zoals op de A15 tussen
knooppunt Ridderkerk en knooppunt Deil A12 tussen Ede en Wa
terberg. Vandaag wordt ook gecontroleerd op de A7 bij Menter-
wolde en A9 bij Heiloo. Zaterdag: Al bij Laren en A17 bij Roosen
daal. Zondag: A30 bij Bameveld en A73 bij Boxmeer.
HET WEER
door Jan Visser
De gemiddelde temperatuur over de periode 1 tot 21
januari gaat in De Bilt waarschijnlijk uitkomen op
6,7 graden tegen een langjarig gemiddelde van 2,7.
Uitzonderlijk zacht dus. In januari 1976 was het met
7,0 graden nog iets zachter. Tijdens de slotfase van
die 'lauwe louwmaand' ging het echter flink winte
ren. Op de 28ste noteerde Wageningen -16,0 graden
Veel indruk maakte een sneeuwstoring die tijdens d
nacht van maandag/dinsdag 26-27 januari van
noordwest naar zuidoost over ons land trok. Ik kan
mij nog goed herinneren dat er 's ochtends 10 tot 15
centimeter sneeuw lag. Of we nu weer zo'n winters
januarislot gaan krijgen valt te bezien, dat het ten
minste enigszins gaat winteren lijkt vrij zeker. Mid
den volgende week verwachten enkele atmosfeer
modellen een luchtdrukreus van circa 1050 hPa bo
ven het midden van de Oceaan, nabij de Oeral gaan
de barometers naar vergelijkbare standen. De twee
luchtdrukmaxima lijken met elkaar verbonden te
worden door middel van een Scandinavische hoge-
drukbrug. Dat is best een koude optie maar ik zet
wel vraagtekens bij de stabiliteit van de hogedruk-
brug. Als het hogedrukgebied boven de Oceaan te
dominant wordt dan wil de hogedrukbrug nog wel
eens 'doorstroomd' raken ofwel minder zachte
luchtmassa's dringen om het hoog het Noordzeege 0
bied binnen.
In een geleidelijk dikker wordende koude luchtlaag
komen vandaag enkele (hagel)buien tot ontwikke- ai
ling. Ook is er kans op onweer. De temperatuur
komt nog uit op circa 6 graden, de noordwesten
wind is aan zee krachtig tot hard en over land matij
In de nacht naar zaterdag trekt een storing met re
gen en sneeuw over de Kanaalregio naar Frankrijk
Het neerslaggebied blijft waarschijnlijk buiten onze
landsgrenzen, zaterdag overdag naast zon ook een
buienkans. De wind neemt tijdelijk verder af en het 'I
wordt nog omstreeks 6 graden. Zondag is er weer
meer wind en neemt de kans op winterse neerslag
toe.
SNEEUWHOOGTEN wintersportgebieden Frankrijk
*™k4
A
berg
dal
V
A
dal
V
S
0 V
Alpe d'Huez
75
55
Les Arcs
80
60
Argentiere
100
20
Les Deux Alpes
100
30
i
Chamonix
100
20
Les Houch.es
75
60
Champagny
90
75
Meribel
I 88 50
Chamrousse
60
50
Praz sur Arty
70
25 1
3
Courchevel
88 65
Superdevoluy
80
65 I
1
rj-
La Plagne
I 90
Val d'lsere
80
60
Verwachting
I":-",'
voor morgen
bhhhhhhhhhhh
STRIPS
DE RECHTER
t?\T ÊAPfoRr tseepr aaaj Hoe akaiobpe
06 oiTyvtoer WOROEAJ ©6Hour6M.
UAAJP^AJ Oïe SBTE IST6RP
vaJoroeaJ Pcjor i/JFec-Tfe-
3:<6KT©AJ "Ziw HST
K.WBTS&AA KST
BC
M CREATORS SYNDICATE. WC.
Wat aov k moeten doen ak
j^wand voor wie. k eon kerit-
cadeavtje. wil kopen vindt dat Ik-
mijn hoofd moet laten nakijken?
Iets aan te bieden of juist te vragen? Van personeel tot aanhangwagen!
Plaats nu uw speurder via www.speurders.nl of mail naar speurders@hdc.nl
Tel.: 072 519 68 68 Fax: 072 519 68 69
Horizontaal:
3. Natuurlijk is het totaal niet donker! (7); 6. Dit vu
in als het bij U gaat branden! (6); 8. Het ontvangt
(4); 10. Zo liggen de vezels van een piano zonder
(5); 12. Het voedsel van een omnivoor (5); 13. Sie
voor gymnasten (6).
Verticaal:
1. Verliesgevend geluid (4); 2. Het kaartspel van
schaker (5); 4. Macho die met alle winden meewa:v
5. Kan met één hand bespeeld worden (7); 7. D001J
schroeven kan men ze kapot maken! (6); 9. De hoiB
bij een persbureau hoort (3); 11. Talent is een gesce
(4).
Oplossing van donderdag:
Horizontaal:
1. Clan; 4. wrak; 8. lijf; 10. ecu; 11. dis; 13. bi; 15. olmjj
17. doodarm; 20. pand; 21. ramp; 22. hommage; 24. Io,j
25. oog; 26. rij; 28. eed; 29. iet; 32. ure; 34. silo; 35. sfce
Verticaal:
1. Club; 2. lij; 3. af; 5. re; 6. ac; 7. kurk; 9. mild; 11d(
12. smaragd; 14. Idaho; 16. immer; 18. ono; 19. rag; 2'. t
24. ibis; 27. ijver; 30. ei; 31. tl; 32. ut; 33. ra.
r
