A380 de trots van Europa
ECONOMIE
Kok breekt lans voor sociaal overlegmodel
Nederlandse technologie sleutel in superjumbo [Shell wil 1000 nieuwe
ingenieurs aantrekken'
Hoop op toeristenstroom uit China
£380
msrnssm
Louter tevreden gezichten bij introductieshow in Toulouse
Aangifte AFM tegen Maas
wegens koersmanipulatie
'Automatische rem' wordt mogelijk
Moederbedrijf UPC geheel
in bezit van Liberty Media
man Cetronics
beveiliging
«dam - Voorzitter Klaas
laarvan ICT-bedrijf Ge-
s voelt zich bedreigd en
h laten beveiligen. Dit zei
eren op Radio 1. Hij is
lat hem of zijn gezin iets
imt. Wagenaar vertelde in
(gramma over een be-
ig waarmee hij anderhalf
leden werd geconfron-
Pat was in de periode
Getronics in conflict
met zijn schuldeisers,
laar dwong hen hun obli-
om te ruilen voor relatief
eloze Getronics-aande-
)m twee uur 's nachts
i ze aan om een brief te
ndigen. Vervolgens ble-
met draaiende motor
[an een halfuur voor mijn
ï»an."
ss schrapt 800
1000 banen
- Luchtvaartmaatschap-
ss International Airlines,
j-KLM- topman Pieter
(resident - commissaris
Ie komende 1,5 jaar een
door 800 tot 1000 banen,
ememing krimpt haar
1 met ten minste 13 toe-
zo is gisteren bekendge-
Dat moet de luchtvaart-
happij vanaf 2007 een
ie besparing opleveren
1 kleine 200 miljoen eu-
derde van het aantal te
ppen arbeidsplaatsen wil
a natuurlijk verloop la-
lwijnen. Aan het einde
derde kwartaal had de
lijna 7000 fulltime ba-
et de huidige bedrijfs-
ur kan Swiss op het Eu-
netwerk geen winst ma
les een analyse van de
eming uit.
■overleg bij
ken gestrand
r - De onderhandelingen
CAO voor kleine ban-
vastgelopen. De ban-
iben het overleg afge-
zo liet FNV Bondgeno-
eren weten. Vorige week
bond nog optimistisch
1. Knelpunt is de pensi-
ling. De werkgevers wil
de 15.000 werknemers
t eerst ook zelf premie
talen. De vakbond wil
106 een werknemerspre-
epteren, maar alleen als
i premie uitkomt boven
ocent van de loonsom,
list FNV Bondgenoten
9 ïsverhoging van 1,25
3 per 1 januari 2005 en
"Is 1,5 procent eenmalig
ig jaar. De werkgevers
procent eenmalig over
1 procent per 1 januari
woensdag 19 januari 2005
epswerf De
is failliet
Het faillissement van
werf De Hoop in Heus-
steren aangevraagd,
lewindvoerder Groenen
esprek met eigenaar en
ideelhouder Smit. De
ook eigenaar van de
Hoop in Lobith. „Er is
spectief, geen geld en
jen lopende bronnen",
oenen. Lobith heeft het
hem ook moeilijk. "Als
edt is er misschien nog
draadje dat er orders
isden kunnen, Maar
acht de kans daarop
!r klein. De werf in
kreeg vorige week uit
jetaling omdat ING
;er bankgaranties wil
>or het financieren van
jpdrachten. In zowel
Is Heusden werken 120
tteur Océ
rland weg
directeur Van der Mars
Nederland heeft zijn
leergelegd na onenig-
de raad van bestuur.
Jnoverbrugbare ver
van mening aan het
omen", zei een woord
van Océ gisteren. Van
was pas sinds 1 de-
lirecteur maar werkte
aar. Het conflict had
le zegsman te maken
-activiteiten 'maar
in ik daar niet op in-
verwacht dit jaar een
m 175 miljoen euro
activiteiten af te sto-
og een portefeuille met
de van 225 miljoen.
België mag
rocent stijgen
Werkgevers en vak-
n België hebben giste-
ociaal raamakkoord
2006 gesloten. Het
in een maximale loon-
1 twee jaar van 4,5 pro-
rijven die erg goed
1. mogen boven deze
?aan. Verder kunnen
'ts hun personeel ver-
jaarlijks maximaal 130
te draaien. Nu zijn dat
aximaal 65. De rege-
'ofstadt trekt 252 mil-
uit voor lastenverla-
'eruren en ploegwerk.
bannen van werkge
lden moeten het ak-
wel goedkeuren.
delft/gpd - De sleutel tot de ontwikke
ling van de nieuwe superjumbo A380
was Hollandse technologie: het nieuwe
materiaal Glare, een sandwich van twee
dunne platen aluminium met ertussen
een met kunstofvezels versterkte lijm-
laag. Het eindresultaat is sterker dan het
normale viegtuigaluminium, minder ge
voelig voor corrosie en vocht, maar
vooral: een stuk lichter. Het spul is vanaf
eind jaren zeventig ontwikkeld in de la
boratoria van de TU in Delft. Aan de
wieg van het project stond hoogleraar
vliegtuigmaterialen Boud Vogelesang
(66). Hij is nu met emeritaat en stond
gisteren in Toulouse tegen zijn tranen te
vechten.
„Dit is nu een schoolvoorbeeld van hoe
het moet in Nederland," zegt hij. „Hoger
onderwijs, overheid en bedrijfsleven die
samen iets van de grond tillen. Werk van
studenten in laboratoria, en met hulp
van de overheid het bedrijfsleven in
schakelen. Nederland heeft nu een ma
teriaal in handen dat revolutionair is.
Het biedt nog volop ontwikkelingskan
sen. Het is van wereldklasse!"
Hij legt uit dat vliegtuigbouwer Fokker
eind jaren vijftig expertise begon te ont
wikkelen in het lijmen van metalen on
derdelen en constructies voor vliegtui
gen. Het voordeel van lijm is dat het
lichter is dan klinknagels of lasverbin-
dingen. Maar is het ook sterk en stress
bestendig genoeg? Vogelesang: „Fokker
was heel goed in de technologie van het
lijmen, maar ook in het ontwerpen van
constructies waarin deze methode tot
zijn recht kon komen. Dat resulteerde in
een sandwich-techniek: hoe meer kracht
of spanning een gelijmde verbinding
moest kunnen verdragen, des te meer
laagjes aluminium werden verlijmd."
Eind jaren 70 is in Delft nagedacht over
wat er nog meer mogelijk zou kunnen
zijn met deze werkwijze. „Uit onderzoek
bleek dat het onderhoud aan vliegtuigen
- toen een kwart van de totale vliegkos
ten - sterk zou kunnen worden terugge
bracht als de romp minder gevoelig zou
zijn voor metaalmoeheid, corrosie en
voor botsingen: bagagekarretje er tegen
aan, vogelaanvaringen, hagelinslag."
Sterke kunststofvezels waren toen in op
komst. „Wij zochten het huwelijk tussen
de voordelen van beide materialen. Alu
minium houdt de geweldige voordelen
van de soort, maar kunststof biedt mo
gelijkheden de zwakke punten van het
metaal te compenseren. Zo kwamen we
op de nieuwe familie van materialen, de
vezel/metaal-laminaten," aldus Vogele
sang.
Hij vertelt enthousiast hoe de experi
mentjes in het laboratorium al snel dui
delijk maakten dat een grote industriële
partner moest worden gezocht, om pa
tenten te verdedigen en om productie
op grote schaal mogelijk te maken. Er is
samenwerking geweest met Akzo Nobel,
tot die de vezel-aktiviteiten afstootte.
Toen kwam Stork in beeld, als opvolger
van de Nederlandse Fokker-bednjven.
Voorts is er samenwerking met alumini-
umproducent Alcoa.
Vogelesang: „Het dunne aluminium dat
wij nodig hadden, bestond nog niet." In
het hele proces fungeerde de Neder
landse overheid als smeermiddel met
ontwikkelingskredieten en (beperkte)
subsidies. Glare is nu erg duur, dus al
leen toepasbaar in de vliegtuigbouw,
waar gewicht letterlijk en figuurlijk
zwaarder telt dan geld. „Maar dit pro
duct is nog lang niet uitontwikkeld,"
zegt Vogelesang. „Nederland gaat de ko
mende jaren nog heel veel plezier heb
ben van deze innovatie."
J V
Airbus onthulde gisteren de dubbeldekker in aanwezigheid van 5000 gasten. Foto: Reuters/Philippe Wojazer
toulouse/gpd - De regeringslei
ders van Frankrijk, Duitsland, En
geland en Spanje, de vier thuis
landen van het Europese consor
tium Airbus, buitelden gisteren
over elkaar heen bij het om
schrijven van de fantastische
prestatie die is geleverd met de
ontwikkeling en productie van
de nieuwe superjumbo A380. De
kleinste partner, de Spaanse mi
nister-president Zapatero, ging
geheel uit zijn dak: „Dit vlieg
tuig is een monument van de
menselijke vooruitging en intel
ligentie. Dit toont waartoe een
verenigd Europa in staat is!"
De Britse premier Blair klonk
iets bescheidener: „Dit is de
Britse industrie op zijn best."
De sfeer in het immense hallen
complex aan de rand van Tou
louse, was opperbest. De Fran
se president Chirac benadrukte
de eeuwenoude grandeur van
Frankrijk en de Duitse kanselier
Schroder haalde Einstein, Goe
the en Bach erbij om aan te ge
ven dat een werelddeel met
zo'n culturele rugzak simpel
weg onverslaanbaar is. Daar
konden de VS en concurrent
Boeing het mee doen: geen en
kele spreker noemde deze na
men, maar het aantal sneren in
Amerikaanse richting was niet
gering.
Airbus pakte fors uit bij de pre
sentatie van zijn nieuwe vlieg
tuig. Een show van licht en ge
luid met door de lucht zweven
de dansers en danseressen. Op
de achtergrond ging in het
schemerduister de enorme
massa schuil van het tweedeks-
vliegtuig, dat in de huidige uit
rusting 555 passagiers kan ver
voeren. Als de hutten, zaaltjes
en pleintjes die er nu in zitten,
worden weggebroken, kunnen
er zelfs 800 stoelen in.
Wordt de A380 het commercië
le succes dat Airbus van dit me-
gatoestel verwacht, dan wordt
het straks dringen op het vlieg
veld: hoe krijg je 800 mensen
snel in en uit een vliegtuig, met
al hun bagage? Zeker als er
meer van deze superjumbo's
tegelijk landen en vertrekken is
dat een logistieke nachtmerrie
voor elke luchthaven.
Airbus is een gecompliceerd
bedrijf, met productievestigin
gen in vier landen en eindas-
semblage in Toulouse. Vleugels
en motoren komen uit Enge
land, de romp uit Duitsland en
kleinere onderdelen uit Spanje.
Als de A380 in elkaar is gezet
(nummer vier is inmiddels in
productie genomen), vliegt het
naar Duitsland om te worden
gespoten in de kleuren van de
klant.
Toen Airbus, op vooral Frans
initiatief, 35 jaar geleden van
start ging, werd het bedrijf
overladen met hoon. Het zou
een onverzadigbare slokop van
subsidies van de overheid zijn;
de Amerikaanse concerns
Boeing en McDonnell Douglas
waren toch niet in te halen.
Maar sinds twee jaar bouwt Air
bus meer vliegtuigen dan de
enig overgebleven Amerikaanse
producent Boeing - dat in 1997
met McDonnell Douglas fu
seerde. Met de A380 overtreft
het Europese consortium nu
ook in omvang Boeings parade
paard, de B747, tot gisteren het
grootste passagierstoestel ter
wereld.
Geen wonder dat er louter te
vreden gezichten te zien waren
in Toulouse. Toch neemt Air
bus een gok. De strategie achter
de A380 gaat er van uit dat de
luchtvaartmaatschappijen blij
ven vliegen volgens het oversta-
psysteem: met een klein vlieg
tuig naar een centraal punt en
daar overstappen in de twee
dekker. Aan het eind van de reis
weer overstappen in een klein
tje voor de eindbestemming.
Maar uit de luchtvaartwereld
komen steeds meer geluiden
dat de passagier baalt van al dat
overstappen (met bijbehorend
tijdverlies) en liever recht
streeks wil vliegen.
Voorlopig heeft Airbus 149 or
ders voor de A380 binnen, af
komstig van luchtvaartmaat
schappijen die de visie van het
Europese consortium delen.
Vanaf de 250ste opdracht gaat
het bedrijf winst maken op de
A380.
De presentatie van een nieuw
vliegtuig heet officieel een roll
out. Maar het supergrote vlieg
tuig van Airbus bleef gisteren
lekker binnen. Waarschijnlijk
waren alle hoge gasten van hun
stoeltjes gewaaid als de immen
se schuifdeuren waren openge
gaan. Ook de zeer duidelijk
aanwezige beveiliging zou dat
laatste niet op prijs hebben ge
steld.
Elk vliegtuig is groot als je er
omheen wandelt. Maar de A380
is werkelijk immens erg groot.
De passagiers op het bovendek
zitten 9meter hoog. De span
wijdte van het gevaarte is 80
meter. Voor het officieel dopen
van het vliegtuig moesten Chi
rac en zijn gasten flink trappen
lopen om naast de grootste toe
gangsdeur te kunnen staan.
Maar voor deze Europese pres
tatie hadden zij dat graag over.
Voorjaren werk
De A380 levert waarschijnlijk
tientallen jaren werk op voor
Stork Aerospace. En Stork
verwacht zijn revolutionaire
plaatmateriaal Glare op kor
te termijn ook te leveren aan
andere vliegtuigbouwers.
Dat zei Stork-directeur De
Koning gisteren in Toulouse.
Stork haalt nu ongeveer 50
miljoen euro uit het contract
voor de nieuwe Airbus. „De
komende 20 tot 30 jaar zou
de markt voor zulke grote
vliegtuigen 2000 tot 3000
stuks kunnen zijn." Stork
werkt ook samen met con
current Boeing en bouwers
van kleinere vliegtuigen als
Cessna en Dassault „Glare
heeft nog veel ontwikke
lingsmogelijkheden. Er zijn
andere aluminiumlegerin-
gen mogelijk, andere kunst
stof, andere lijm", aldus De
Koning.
oen haag/londen/anp - Shell
wil 1000 nieuwe ingenieurs
aantrekken voor zijn divisie ex
ploratie en productie. Dat is het
kernonderdeel van het concern
dat zich bezighoudt met het
zoeken naar en het winnen van
olie en gas. Dat meldde de Brit
se zakenkrant Financial Times
gisteren op basis van een inter
ne nieuwsbrief.
Een woordvoerder in Den Haag
verklaarde in een reactie dat
Shell de komende vier maan
den 170 nieuwe ingenieurs wil
aantrekken voor de divisie, die
is gevestigd in Rijswijk. „Verder
kan en wil ik niet vooruitkij
ken", zei hij.
Shell zit nog altijd midden in
het proces dat moet leiden tot
herstel van zijn geloofwaardig
heid. De reputatie van het Ne
derlands/Britse concern liep
grote schade op, toen het begin
vorig jaar zijn bewezen olie- en
gasreserves met bijna een kwart
moest afwaarderen. De recrute-
ringsplannen passen in het her
stelproces.
Shell presteert bij het vinden
van nieuwe olie- en gasvelden
slechter dan zijn concurrenten
als BP en ExxonMobil. Afgelo
pen september maakte het con
cern bekend de komende jaren
45 miljard dollar extra te inves
teren in exploratie en produc
tie. De investeringen moeten de
zogeheten vervangingsratio in
de periode tot 2008 op een ge
middelde van 100 procent
brengen. Dat betekent dat voor
elk geproduceerd vat olie of gas
een nieuw vat aan de bewezen
voorraden wordt toegevoegd.
De afgelopen vijf jaar lag de
vervangingsratio op 76 procent.
De Shell-woordvoerder zei dat
de wervingsplannen samen
hangen met de extra investerin
gen en het vervangen van per
soneel dat bij het concern via
natuurlijk verloop vertrekt. Hij
wilde geen nadere details ver
schaffen.
Financial Times schrijft dat de
recruteringsplannen de visie
ondersteunen van mensen die
dicht bij het concern staan, dat
technische tekortkomingen
naast falend management een
rol hebben gespeeld in het re
serveschandaal. De krant voert
twee ingewijden op die stellen
dat de omvang van de werving
wijst op tekort bij Shell aan
hooggeschoold technisch per
soneel.
Deskundigen waarschuwen in
de Financial Times dat het voor
Shell moeilijk wordt zoveel er
varen mensen aan te trekken.
De gemiddelde leeftijd van
werknemers in de exploratie en
productie is gestegen naar 48
jaar, doordat de afgelopen jaren
veel jonge afgestudeerden voor
een loopbaan buiten de olie- en
gasindustrie hebben gekozen.
den haag/gpd - Ed Maas, on
dernemer in vastgoed en oud-
voorzitter van de LPF, wordt
mogelijk vervolgd op verden
king van het manipuleren van
de beurskoers van zijn bedrijf
VHS. De bewaker van de finan
ciële markten, de AFM, heeft
aangifte tegen hem gedaan bij
het openbaar ministerie.
Wat de aangifte precies behelst,
wil de Autoriteit Financiële
Markten niet zeggen. Het on
derzoek naar de Wassenaarse
multimiljonair loopt al sinds
eind 2003. Maas zou in dat jaar,
samen met zakenpartner en
plaatsgenoot Eddy de Kroes,
gefraudeerd hebben met aan
delenhandel. Maas, die zelf het
grootste deel van de VHS-aan-
delen in handen heeft, zou aan
delen van ex-slager De Kroes
hebben gekocht. Hij zou daar
bij de beursregels niet in acht
hebben genomen en getracht
hebben de koers van het aan
deel VHS op te schroeven.
„Wij hebben ruim een jaar gele
den dingen ontdekt die zo ern
stig waren dat wij AFM hebben
ingeschakeld", aldus een
woordvoerder van Maas' toen
malige bank Staal Bankiers.
Medewerkers die betrokken
waren bij de handel zijn direct
geschorst. Staal is niet door de
AFM geïnformeerd over het
verloop van het onderzoek.
Het openbaar ministerie beves
tigt de aangifte te hebben ont
vangen. „Die wordt nu behan
deld door justitie en die beziet
of er voldoende feiten op tafel
liggen om een onderzoek in te
stellen", aldus een woordvoer
der van het parket. Pas als dat
onderzoek is afgerond, valt het
besluit of er reden is om tot ver
volging over te gaan. Maas zelf
wilde gisteren geen commen
taar geven.
nanjing/anp - De stormachtige
economische ontwikkeling in
China biedt perspectief voor de
Nederlandse toerismesector.
Van de 1,3 miljard Chinezen
heeft een kleine 2 procent vol
doende geld om een buiten
landse reis te maken. Zo'n 20
miljoen. Nederland is echter
niet het enige land dat op deze
groep aast.
Twee weken geleden nam het
Nederlands Bureau voor Toe
risme en Congressen (NBTC) in
Peking een kantoor in gebruik.
Morgen opent staatssecretaris
Van Gennip (economische za
ken), met een handelsmissie in
China, de Nederlandse stand
op een internationale vakantie
beurs in Shanghai. Ook reisor
ganisatie TUI Nederland (Hol
land International, Arke en
Kras) is er om partners te vin
den voor reizen naar Europa.
Volgens directeur Klawer van
TUI Nederland staat het Chine
se toerisme naar Nederland nog
in de kinderschoenen. „Er be
staat een gebrek aan informatie
over Holland en daardoor te
weinig kennis bij touroperators
en particulieren. Het aanboren
van de Chinese markt is niet
eenvoudig. Landen als Duits
land en Frankrijk zijn er al eer
der mee begonnen", zegt Kla
wer.
In september ondertekenden
Europese landen en China een
verdrag dat de komst van Chi
nese toeristen in groepsver
band mogelijk maakt. Chinezen
kunnen daardoor direct naar
Nederland komen. Voor die tijd
kon dat alleen bijvoorbeeld via
Duitsland. Nederland haalde in
2003 een slordige 50.000 Chine
se toeristen binnen. De toeris-
mebranche rekent op 350.000
Chinezen in 2007.
NBTC-directeur Van Driem
heeft de indruk dat Nederland
het braafste jongetje van de klas
wilde zijn. „We houden ons
precies aan de regels en hebben
in de jaren negentig als natie
wat zitten suffen", meent Van
Driem. Volgens hem is het
daarom zaak nu een inhaalslag
te maken. Het rendabel houden
van luchtvaartroutes tussen
China en Nederland is cruciaal.
„Als we de lijn Peking-Amster
dam laten opdrogen en er blij
ven maar drie vluchten per
week over, kom je als land bui
ten een economische hoofdver
keersweg te liggen."
brussel/anp - Radarsystemen die auto's vanzelf laten remmen als
een botsing dreigt, kunnen vanaf half 2005 op de markt komen.
Dat heeft Eurocommissaris Reding gisteren gemeld. Het nieuwe
snufje is mogelijk geworden door toewijzing van een aparte radar
frequentie. De 'automatische remmen' krijgen in Europa een plek
je op de ultralange golf. Ze zijn de eerste grootschalige toepassing
op deze band. „De korteafstandradar kan levens sparen", ver
wacht Reding. „Deze vernieuwende technologie van de industrie
met EU-steun vermindert het aantal en de ernst van ongevallen."
englewood/anp/rtr - United-
GlobalCom (UGC), in Neder
land eigenaar van de kabel
maatschappij UPC, komt ge
heel in handen van het Ameri
kaanse mediaconcern Liberty
Media International. Liberty
kondigde gisteren aan dat het
de resterende aandelen van
UGC overneemt voor ongeveer
1,7 miljard dollar (1,3 miljard
euro). Het concern bezat al een
belang 53 procent en wil voor
de overige stukken betalen in
aandelen en contanten.
De twee ondernemingen wor
den ondergebracht in een nieu
we houdstermaatschappij: Li
berty Global. De drijvende
kracht achter Liberty is de za
kenman John Malone, die in de
VS furore maakte met het opko
pen van vele kabelbedrijven.
UGC levert kabel-tv aan onge
veer 9,1 miljoen huishoudens
in vijftien landen en snelle in
ternetverbindingen aan 1,3 mil
joen klanten. Ook is de onder
neming actief in telefonie. In
Nederland kunnen klanten al
deze diensten gebundeld afne
men.
UGC maakte gisteren ook be
kend een meerderheidsbelang
te nemen in de Britse exploitant
van betaaltelevisie Zone Vision
Networks en onder te brengen
bij zijn Europese dochterbedrijf
Chellomedia. Zone Vision is ei
genaar van de betaaltelevisie
zenders Europa Europa, Reality
TV en Romantica. Verder verte
genwoordigt het bedrijf onge
veer 30 internationale tv-kana-
len, zoals Discovery, Hallmark
en Eurosport. UGC krijgt 87,5
procent van de aandelen in Zo
ne Vision in handen en betaalt
bijna 50 miljoen euro voor het
meerderheidsbelang.
Symposium ter gelegenheid van 100-jarig bestaan van de vakbeweging
amsterdam/anp - Het Neder
landse sociaal overlegmodel
heeft niets aan kracht ingeboet.
De dialoog tussen werknemers,
werkgevers en kabinet is essen
tieel voor een sterke economi
sche groei. Dat zei oud-premier
Kok gisteren op het jubileum
symposium van de 100-jarige
vakcentrale FNV. „Het traditio
nele Nederlandse overlegmodel
biedt ons de mogelijkheid om
problemen gezamenlijk sneller
in kaart te brengen", aldus Kok,
die van 1976 tot en met 1985
voorzitter van de FNV was.
Kok, die zei vergroeid te zijn
met het sociaal-economische
overlegmodel, beschuldigde het
kabinet ervan dat het vorig jaar
te veel voorbij is gegaan aan de
vakbeweging in het zoeken
naar een oplossing voor sociale
conflicten. „Dat zou het broze
economische herstel lelijk in de
wielen hebben gereden", aldus
Kok.
In november sloten kabinet en
vakbonden vrede met een soci
aal akkoord over het eerder
stoppen met werken en een
nieuw WAO-stelsel. Toch blij
ven de verhoudingen ernstig
verstoord, zei voorzitter De
Waal van de jarige FNV. „Er is
een vertrouwensbreuk met het
kabinet. De werkgeversorgani-
FNV-voorzitter Lodewijk de Waal geflankeerd door oud-FNV-voorzitter Wim Kok (links) en SER-voorzitter
Herman Wijffels. Foto: ANP/Toussaint Kluiters
saties hebben ons irrelevant ge
noemd. Het is moeilijk daar
overheen te stappen."
Na het akkoord eind vorig jaar
zei De Waal dat de vakcentrale
het overlegmodel wil inruilen
voor een onderhandelingsmo
del. Zo moet het voor werkne
mers duidelijker worden waar
de FNV voor staat en kan de
vakcentrale zijn doelstellingen
beter bereiken. Volgens voorzit
ter Wijffels van de SER, van
oudsher het sociale overlegplat
form, blijft de dialoog ook in
een onderhandelingsmodel
noodzakelijk. „Overleg is nodig.
Op basis daarvan kunnen na
melijk onderhandelingen star
ten. Het is van belang de fase
van overleg niet over te slaan.
Volgens Kok en Wijffels is het
sociaal overleg een belangrijk
middel om de kennissamenle
ving te bereikeqpvaarmee Ne
derland zijn ecoromisch sterke
positie in de wereld moet zien
te handhaven. Om een echte
kenniseconomie te bouwen wil
Wijffels af van de klassieke hië
rarchische verhoudingen in be
drijven waarin de baas alles
voor het zeggen heeft. Meer
zeggenschap motiveert werkne
mers mee te denken aan ver
nieuwingen waardoor de on
derneming de concurrentie be
ter aankan. „Dit is het allerbe
langrijkste wat moet gebeu
ren," aldus de SER-voorzitter.
De Waal van de FNV onder
schreef deze noodzaak. „Het
gebrek aan zeggenschap raakt
werknemers vaak meer dan
hun lonen". Verder vond Wijf
fels dat de sociale voorzienin
gen als de WW niet langer al
leen nazorg moeten bieden
maar werknemers door middel
van scholing moeten stimule
ren onafhankelijk te worden
van hun uitkering.
