KUNST CULTUUR
ucn- -
Romeinse vondsten in Alphen gecombineerd met moderne kun
Geestelijke val van een dar:
Studenten
Orkest
vanavond
in Leiden
Lisserbroek krijj
eigen culturele se
'De schilderkunst'
Vermeer komt 'thi
Winternachten
Orkest
met de
billen bloot
Bezoekersrecord
voor 'Het Kwaad'
Amsterdam - Een recordaantal
mensen heeft afgelopen maand
'Het Kwaad - All about Evil' op
gezocht. De expositie in het
Tropenmuseum in Amsterdam
trok sinds de opening op 17 de
cember 20.674 bezoekers. Het
is volgens het museum lang ge
leden dat in zo'n korte tijd zo
veel belangstellenden naar een
expositie kwamen. Opvallend is
het grote aantal jongeren dat op
de tentoonstelling afkomt. 'Het
Kwaad - All about Evil' laat de
eeuwige worsteling van de
mens zien met dit thema. De
expositie belicht het kwaad in
de loop der eeuwen, vanuit ver
schillende landen, culturen en
religies.
Striptekenaar Fred
Julsing overleden
Rijswijk - Striptekenaar Fred
Julsing is zaterdag op 62-jarige
leeftijd overleden in Califomië,
waar hij woonde. Al heel jong
won Julsing de Haagse Jacob
Marisprijs voor grafiek. Het
striptekenen leerde hij vooral
bij de Toonder Studio's, waar
hij het schopte tot Marten
Toonders assistent bij de pro
ductie van de fameuze Bom
melstrips. Zelf maakte hij later
strips als 'Wellington Wish', 'De
Broertjes Samovarof Co',
'Witte's Dagboek', 'Ukkie' en
'Tuimel en Ich'. Hij publiceerde
in bladen als Pep, Baberiba en
Margriet.
Audities voor
tweede L'eidols
leiden - Op Koninginnedag is
de finale van de tweede editie
van L'eidols, de Leidse variant
op de talentenjacht Idols. De
eerste voorronde is op vrijdag
18 maart in café De Oude Har
monie. Via de website www.lei-
dols.nl kan iedereen van 16 jaar
en ouder zich voor de zang
wedstrijd inschrijven. Er is
plaats voor maximaal 72 kandi
daten, die ook buiten Leiden
woonachtig mogen zijn.
Illegale kunst in
galerie LUMC
leiden - In de galerie van het
LUMC is vrijdag door twee kun
stenaars illegaal een houten
beeld achtergelaten. De twee
zijn ex-leden van het Kunst Uit
schot Team, dat vorig jaar on
gevraagd een aantal beelden in
de Leidse binnenstad plaatste.
Er is nu een manfiguur van ei
kenhout neergezet dat zich met
behulp van prikstokken op een
Gamma-karretje voortbeweegt.
Ze willen de patiënten van het
LUMC daarmee een hart onder
de riem steken.
dinsdag 18 januari 2ooj
den haag/leiden/gpd - Negen
uur per dag muziek maken, tien
dagen achter elkaar. Het lijkt
gekkenwerk, het is gekkenwerk.
Maar het is ook ontzettend
leuk, vinden Wendeline van
Houten en Bemadette Evers,
studenten schoolmuziek aan
het Koninklijk Conservatorium
in Den Haag. Zij spelen mee in
het Nederlands Studenten Or
kest dat vanavond op het podi
um van de Leidse Stadsgehoor
zaal staat.
Het orkest wordt eens per jaar
samengesteld uit amateurmuzi
kanten uit heel het land. Er is
tien dagen lang gerepeteerd
voor een serie van elf concerten
in eigen land en een afsluitend
concert in Wenen. „Negen uur
repeteren per dag klirikt heel
erg, maar met een goede con
centratie is het goed te doen.
We zaten zo afgelegen, je kunt
weinig anders dan muziek ma
ken", vertelt de 20-jarige violis
te Van Houten.
Samen met een aantal andere
Haagse conservatoriumstuden
ten, onder wie de 19-jarige
tromboniste Evers, werd Van
Houten gevraagd om auditie te
doen. Evers: „De organisatie
gaat uit van amateurmuzikan
ten, maar voor sommige partij
en is het moeilijk om muzikan
ten te vinden. Het niveau is
echt ontzettend hoog, dat
maakt de stukken voor iedereen
uitdagend."
„Het is wel zwaar hoor", zegt
Van Houten. „Ik speel tweede
viool in het orkest en we heb
ben behoorlijk pittige partijen.
Op de derde dag had ik echt zo
iets van: dit trek ik niet meer.
Maar je moet door, dus je gaat
door."
Deelname aan het NSO is niet
alleen fysiek en mentaal zwaar,
het betekent ook een maand
studie missen. „Dat is het zeker
waard. Het is echt onwijs leuk
om met negentig leeftijdsgeno
ten keihard aan hetzelfde ding
te werken en er allemaal voor
honderd procent voor te gaan",
zegt Van Houten. Evers: „Het is
geweldig dat we de kans krijgen
in grote zalen op te treden.
NSO, vanavond in de Stadsge
hoorzaal in Leiden. Op het
programma staan Concert
Voor Orkest van Bartók, Écri-
ture Automatique van Numan
en Vioolconcert van Barber.
Negen uitvoeringen in De Meerl
door Jan Kuys
lisserbroek - CultUUT Ontluikt
in Lisserbroek. Dit jaar zijn
liefst negen uitvoeringen ge
programmeerd in sociaal-cul
tureel centrum De Meerkoet.
Een concert van Duo Verso op
zaterdag 29 januari vormt de
aftrap van het nieuwe initia
tief van Maria Balkenende,
Herman van Hartingsveldt,
Henk de Bruijn en Cok van
Beek, die zich verenigd heb
ben onder de noemer Kunst-
Cultuur Podium Lisserbroek
(KCPL).
In Lisserbroek gebeurt volgens
de initiatiefnemers van alles,
maar op cultureel gebied kon
het dorp nog wel een impuls
gebruiken. Er is vooral vraag
naar activiteiten op het gebied
van klassieke muziek en van
de podiumkunsten. Met be
hulp van een financiële bij
drage van de gemeente Haar
lemmermeer kon een klin
kend programma worden op
gezet.
Alle uitvoeringen voor volwas
senen zijn op zaterdagavond
om 20.15 uur. Na het optre
den van Matthijs Koene en
Stefan Gerritsen als Duo Verso
volgt op 26 februari een optre
den van het blokfluitfa
Brisk. Andere optredei
van cabaretgroep Pirai
maart), een combinati
piano en pantomime
van der Kooy en Rob v
Reijn (23 april), saxofo
Raaf Hekkema van hei
semble Calefax (28 mi
aardier Boudewijn Zu
juni), de Ring River Sii
september) en het jaz j
semble Trio Grande (2
ber). Een concert vooi
klarinet door Gwyneti
tink en Lars Wouters s
serie af. De uitvoering
Brisk en de beiaardiei
vooraf gegaan door ki t
voorstellingen. Die be p
op dezelfde dagen 's i fa
om 14.30 uur.
De uitvoeringen in Lii
broek krijgen een eigt
ter door het toevoege i
wat de organisatoren t;
noemen een 'educatii i
deelte'. Daarin vertell
optredenden iets ova
strumenten en de mtii
wordt gespeeld. Het j i
heeft de gelegenheid i
gen te stellen. Op dez-
hopen de organisator
stand tussen publieke
tiesten te verkleinen.!
den haag - 'In den beginne was het beeld...' is het thema van de
tiende editie van het internationale literatuurfestival Winternachten
dat van 20 tot en met 23 januari plaats heeft in Den Haag. Tientallen
schrijvers, dichters en muzikanten treden op. Zo vertolken Menno
Wigman, Onno Kosters en Albertina Soepboer hun beeldgedichten,
legt Willem Jan Otten een statement af over onze beeldcultuur en
maakte een aantal schrijvers gedichten bij krantenfoto's. Schrijver
Frank Westerman vertelt over zijn speurtocht naar El Negro, een op
gezette mens; bioloog Tijs Goldschmidt spreekt over beschamende
foto's van mensapen en de Antilliaanse muzikant Pierre Lauffer over
de poëzie van zijn vader en de ontdekking van zijn roots. Daarnaast
is er speciale aandacht voor Turkije, aan de hand van een interview
met de Amerikaans-Turkse Elif Shafak en treedt het topensemble Ta-
hir Aydogdu op. Tien jaar Winternachten heeft intussen een rijke
oogst opgeleverd van gedichten, essays, donder- en zedenpreken,
sprookjes en volksliederen. Het mooiste dat geschreven is voor Win
ternachten in de afgelopen tien jaar is nu gebundeld in een boek: '10
jaar Winternachten'. Met bijdragen van onder anderen Gerrit Komrij,
Antjie Krog, Abdelkader Benali, Kader Abdolah, Theodor Holman, Leo
Vroman, Frank Martinus Arion, Manon Uphoff en llja Leonard Pfeijf-
fer. De uitgave is tijdens het festival te koop voor 6,95. Winternach
ten heeft plaats in het Theater aan het Spui en het daaraan grenzen
de Filmhuis Den Haag. Zie ook: www.winternachten.nl
Publiciteitsfoto
den haag/anp - Het doek 'De
schilderkunst' van Johannes
Vermeer komt eindelijk terug
paar zijn vaderland. Het Mau-
ritshuis in Den Haag krijgt het
van 25 maart tot en met 26 juni
in bruikleen van het Kunsthis-
torisches Museum in Wenen.
Het werk ontbrak in 1996 op de
grote overzichtstentoonstelling
van het werk van Vermeer in
het Mauritshuis. Het was toen
te broos om vervoerd te wor
den. De afgelopen vier jaar is
'De schilderkunst' opgeknapt
en nu kan het weer op reis.
Het doek, dat een schilder zit
tend voor de ezel in zijn atelier
toont, stamt uit de periode
1666-1668 en is volgens het
Mauritshuis een van de toppers
van Vermeer. Het hing tot zijn
dood in zijn eigen huis, wat er
op duidt dat hij er zelf grote
waarde aan hechtte.
Het Mauritshuis ga
dens de Nederlands
stellingsperiode c
met 'Gezicht op De
met de parel' en 'Di<
nimfen' van Vermeel
Volgens het Mauril
doek meer dan de
van een alledaagse
heid. „Diverse ondei
ben een diepere beij
kaart van Nederland
ventien provinciëic
naar de faam die t
kunst voor Holland
leverd", weet het mur
der is het kunstwei
nisch opzicht weer,
geen ander schildi
Vermeers technisch
heden, stofweerga\
licht- en schaduw
magnifiek tot uitdrul
Hilversum - De musici van de
Hilversumse omroeporkesten
voeren op allerlei manieren actie
tegen de ingrijpende bezuinigin
gen en reorganisaties waarmee
ze worden geconfronteerd. Ewa
Wagner en Marie-Luise Leinhos,
altviolistes bij het Radio Symfo
nie Orkest (RSO) hebben nu bij
wijze van protest onder de naam
Silent Music een blootkalender
en een serie prentbriefkaarten
uitgebracht waarop musici van
het orkest naakt met hun mu
ziekinstrument staan afgebeeld.
Ze beschouwen het project, met
zwartwitfoto's die nog wel iets
aan de verbeelding overlaten,
'als een kleine, uitdagende vlag,
geplant op de baggerschu'it van
het OCW-beleid'. Leinhos, die
een foto-opleiding volgde en zelf
de musici vastlegde: „We heb
ben deze kalender op persoonlij
ke titel gemaakt. Bij de foto's
gaat het wel om collega's van
ons orkest, maar dit project
heeft verder eigenlijk niets met
het RSO te maken. De hele wes
terse klassieke muziekwereld zit
in dezelfde slechte situatie als
wij, overal is het getob. Zie dit
als een soort aanklacht tegen de
boze buitenwereld die ons musi
ci slecht behandelt."
Publiciteitsfoto
Theatraal tijdsbeeld van Nijinsky en zijn weldoener Di;
theater recensie
Rinus van der Heijden
Voorstelling: 'Nijinsky en Diaghilev, Gek
van Dans' Gezien: 15/1, De Meerse,
Hoofddorp. Nog te zien o.a.: 21/1 Kon.
Schouwburg Den Haag; 28/1 Rijswijkse
Schouwburg; 5/2 Leidse Schouwburg;
25/2 Stadsschouwburg Amsterdam.
Vaslav Nijinsky is mét Rudolf
Noerejev de beroemdste danser
uit de geschiedenis van het
klassieke ballet. Hoewel beiden
een roemrucht leven leidden,
spreekt dat van Nijinsky door
de tragische afloop het meest
aan. De Rus danste in feite
maar vijf jaar op topniveau.
Daarna werd hij overvallen
door psychoses en schizofrenie
en hij sleet de laatste dertig jaar
van zijn leven, tot aan zijn dood
in 1950, in instellingen.
Nijinsky's carrière ontwikkelde
zich aan het begin van de twin
tigste eeuw, in de tijd dat Les
Ballets Russes van kunstwel
doener Serge Diaghilev opgang
maakten. Nijinsky en Diaghilev
zijn niet los van elkaar te zien.
Het is daarom alleen maar een
wonder dat nü pas een produ
cent, International Performing
Arts, een theater/dansproductie
aan het tweetal wijdde: 'Nijins
ky en Diaghilev, Gek van Dans'.
Tijd van handeling is de perio
de rond 1918, toen Nijinsky zijn
dromen en wanen ging op
schrijven. In die tijd was hij ge
brouilleerd met Diaghilev, met
wie hij eerder een liefdesrelatie
had gehad. Toen de danser
plotsklaps trouwde met de
Hongaarse danseres Romola de
Pulski werd Diaghilev zo
kwaad, dat hij alle banden met
Nijinsky verbrak. Dat is de situ
atie die in 'Gek van Dans' thea
traal wordt uitgewerkt.
Het stuk begint met zwartwit-
beelden op een smal, podium-
hoog doek, waarin Nijinsky on
der meer verklaart: 'Ik ga voor
jullie de oorlog dansen' en 'Ik
hou niet van vrolijkheid, dat is
de dood van de rede'. Daarmee
wordt de gekheid van de danser
subtiel aangeduid en verderop
uitgewerkt, als hij meermalen
verklaart God te zijn.
De makers hebben er bewust
voor gekozen de acteur die
Vaslav Nijinsky speelt (Vincent
Croiset) niet te laten dansen.
Hij duikt telkens op in een kos
tuum met rode stropdas, om
zijn waanideeën te spuien of
ruzie te maken met zijn vrouw.
Aan het einde van het stuk is
die ruzie uitgebreid naar Dia
ghilev, die niet aan hf
van Romola wil void
haar echtgenoot wei
Ballets Russes op te
Waarop zij het gezel
schrijft als 'een troe;
ratten, die vreten aa
van hun voorganger
'Gek van Dans' is ee
stuk, waarin dansfn
het beeld moeten v<
Wie naar de produc
uit belangstelling vo
wordt teleurgesteld
slechts franje, al die
dat zij fraai én authf
uitgevoerd. Dat is n
derlijk, want choree
van Schayk tekende
studering. 'Gek van
eerder een theatraa J
dat Vaslav Nijinsky,
Romola, Diaghilev,
nist Igor Stravinsky,
dansende zus Broni
Nijinsky's opvolgen
Massine en Serge Li1
podium gestalte gei
Het is daarbij de vrs j
modale toneel- of d
ber vooraf zoveel wc
tragedie-Nijinsky, d
bedoelingen van de
meegaan. Degene
lukt, zal de smart v<1
en zijn tijdgenoten 1
of geest ondervindf
door Theo de With
alphen aan den rijn - Het lijkt op het eerste gezicht
een merkwaardige combinatie: hedendaagse beel
dende kunst en archeologische vondsten uit de Ro
meinse tijd. Toch heeft het Centrum Beeldende
Kunst (CBK) in Alphen aan den Rijn ze samenge
bracht op één tentoonstelling. Want, zo redeneert
directeur Peke Hofman, „alles wat is opgegraven,
heeft invloed gehad op ons denken, onze cultuur en
onze kunst."
Sinds 1985 is er in het Alphense stadshart gezocht
naar sporen van de Romeinen. Met succes, want de
afgelopen twintig jaar is er een enorme hoeveelheid
overblijfselen uit de klei gehaald.
Bijna tweeduizend jaar geleden moet op deze plek
een castellum, een Romeins kamp voor hulptroe
pen, hebben gelegen. In het de laatste vijf jaar uit de
grond gestampte stadshart herinnert weinig meer
aan de Romeinen. Alleen het nieuwe theater-bio
scoopcomplex langs de Oude Rijn houdt de herinne
ring levend door zich met de naam 'Castellum' te
tooien.
Daar komt verandering in. Het nieuwe appartemen
tengebouw ('Stepping Stone') aan het Rijnplein
krijgt Romeinse beelden aan de gevel. De trappen op
het plein worden voorzien van Latijnse inscripties.
En kunstenares Korrie Besems heeft zelfs het plan
opgevat om op een van de panden in het stadshart
in kleurige neonletters de tekst 'The Romans were
here' te zetten.
Daarnaast wil themapark Archeon nog altijd een ar
cheologisch museum opzetten op zijn terrein aan de
rand van Alphen, maar volgens wethouder Hub van
Wersch (cultuur) is dat voorstel vooralsnog niet erg
levensvatbaar.
Om in die leemte te voorzien zijn er nu in het CBK
tijdelijk allerlei vondsten uitgestald. Peke Hofman:
„Hordes Alphenaren hebben met hun neus boven
die open putten gehangen om te zien wat er uit de
bodem werd gevist. Omdat ze nergens werden ge
toond, zagen wij het als onze taak om de opgravin
gen tentoon te stellen. We wilden niet alleen een lul
lig stukje helm exposeren, maar er iets bijzonders
van maken. Via internet heb ik kunstenaar Robert
Pothecary opgespoord. Hij reist overal ter wereld ar
cheologische sites af om zich door de opgravingen te
laten inspireren."
De Engelsman Pothecary groeide op in de buurt van
Stonehenge en daar ontstond zijn interesse in histo
rie. Tegenwoordig bivakkeert hij vaak in oorden als
Syrië, Libië en Egypte om over de schouders van ar
cheologen mee te kijken.
De kunstenaar beweert na het bezoeken van een op
graving drie maanden niet te kunnen slapen. De eni
ge manier om zijn hoofd leeg te maken, is het van
zich af te schilderen. Hij maakt grote doeken die zeer
ruw en ongepolijst ogen. Ze zijn bijna schetsmatig
van karakter. In combinatie met de munten, het aar
dewerk en de pijlpunten komen ze nog enigszins tot
hun recht. Als autonoom kunstwerk kunnen ze min
der bekoren.
In de tentoonstellingsruimte van het CBK zijn ook
werktekeningen van de archeologen te zien en foto's
van gemeentelijk fotograaf Louis van fi
Maar het mooist is misschien wel de s
cheoloog René Reinders maakte op eei
ren van het CBK. Het is de soort tekej
collega's ter plaatse maken. Kleuren, 1
jes. Zo geïsoleerd is de muurschilderi
stuk van de expositie 'Sporen in de klei'.L
'Sporen in de klei, de Romeinen ond*
13/3, CBK, Castellumstraat le, Alphjj
Rijn, wot/mza 11-17 en zo 13-17 uur.'i
om 20.00 uur een lezing door dr. M. F
Alphense opgravingen. Op 10/2 is 1
over de invloed van de Romeinen 1
daagse architectuur, 20.00 uur.
