Alternatieve bijbel uit de tijdcapsule ,0
I
REGIO
'Ophef over salaris PKN-directeur kost kerken geld'
Cursus Nag Hammadi-geschriften over het 'andere' christendom
Bijbelstudie
Maranath
Leerhuis 01
God en ram J
BezinningsaW'
over toleraif!
Da Costa 0
bijbelverha
Bundeling
spirituele tel
Winnaars g,
oudejaarspi'e
■f
maandag 17 januari 2005
NAVRAAG
Gele en rode kaarten winnen terrein. Niet alleen op het sportveld,
maar ook in het borstzakje van agenten op straat worden het onmis
bare attributen.
'Rode of vele kaart werkt, De p°litie IJsse|-
771 y 'and (in en rond
op het veld en op straat Deventer) voert
een nieuw be
keuringsysteem in tegen geluidsoverlast met de gekleurde karton
nen als hulpmiddel. Navraag bij de Voorhoutse betaald-voetbal
scheidsrechter DICK VAN EGMOND, die tevens werkzaam is als voor
lichter van de Haarlemse politie.
Heeft u ooit, van een scheidsrechter of van een agent, een gele of
rode kaart gehad?
„Ik moet bekennen dat ik diverse bekeuringen heb gehad voor te
hard rijden, ook al reed ik vaak maar een klein beetje te hard. Ik
moet dan eerst even slikken, maar zie later het redelijke van zo'n
bon wel in. Want bekeuringen voor te hard rijden werken wel. Het
aantal verkeersslachtoffers is de afgelopen jaren aanmerkelijk ge
daald. Als voetballer heb ik ook wel eens kaarten gekregen, voor
commentaar op de leiding of voor een iets te enthousiaste overtre
ding. Ik vond zo'n straf op dat moment nooit terecht, maar achter
af moet ik toegeven dat de scheidsrechter het niet helemaal bij het
verkeerde eind had."
tekst: Tim Brouwer de Koning
foto: Ron Pichel
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1955. Maandag 17 Januari
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: T. Klein en H de Wit
E-mail: directie hdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor,
Adriaan Brandenburg
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
De openingstijden van de receptie zijn:
Maandag tot en met donderdag
van 08.30 -16.30 uur
Vrijdag van 08.30 -12.30 uur
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIEVERKOOP
Advertenties m.b.t
Auto's: 072-6813661
Onroerend goed: 023-5 '5° 543
Personeel: 075-6813677
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met: 075-6813636
LEZERSSERVICE
0800-1711 (gratis)
Mobiel 072 - 5196800
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20.20 (alleen aut. ine)
p/kw €56.70 p/J €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr. 07.30-17.00 uur; za- 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur bert, ontvangt de
krant op maandag.)
OPZEGGEN
Opzeggen van abonnementen: uitsluitend
schriftelijk, uiterlijk één maand voor afloop van
de abonnementsperiode, t a v afdeling
lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar
Voor leveringsvoorwaarden abonnementen zie
www.leidschdagblad.nl of KvK-nummer
37014187.
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Media BV. 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding-
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
IER
Willem Glaudemans: Jezus wil ons wakker maken uit een droom." Foto: GPD/Rob Keeris
God heeft de wereld niet ge
schapen. Een boze demon
deed dat, achter Gods rug om.
Bovendien: Jezus predikte
nooit een boodschap van zon
de en' schuld. Hij wilde de
mens alleen maar wakker
schudden uit de droom van
zijn leven.
Deze leerstellingen hebben
het nooit gehaald als officiële
kerkelijke dogma's. Het chris
tendom zou er totaal anders
uitzien als voor de kerkleer
was geput uit de 'alternatieve'
bijbel van Nag Hammadi.
Willem Glaudemans (1954),
die vanaf deze week in Leiden
een cursus geeft over de Nag
Hammadi-geschriften, noemt
zichzelf gnosticus. „Gnosis
wil zeggen dat je de kennis
van het goddelijke niet buiten
je zoekt, maar binnenin, heel
kort gezegd."
Gnostici bestaan er al zolang
de christelijke kerk bestaat.
En even zolang staan de vol
gelingen van dit 'ketterse'
christendom in een verdacht
daglicht. Vroege kerkvaders
schreven hun inktpotten leeg
om de gnostische dwaalleer
te ontmaskeren. De officiële
kerk rangeerde de gnosis uit
eindelijk op een doodlopend
spoor, en hun geschriften
raakten in de vergetelheid.
Tot een flink deel ervan in
1945 bij toeval weer boven
het Egyptische woestijnzand
te voorschijn kwam. De reli-
thriller De Da Vinci Code
heeft de alternatieve bijbel
boeken nog dichter onder de
aandacht van een groot pu
bliek gebracht.
En nog steeds bekijkt de kerk
de gnosis met wantrouwen.
Pastor Van Veen schrijft in de
Katwijkse Hervormde
Nieuwsbrief van vorige week
over gnostici dat ze 'christen
willen zijn op voorwaarde dat
ze de wereldse genietingen
niet op hoeven geven' en 'dat
ze Christus en de zonde tege
lijk willen dienen'.
De oplevende belangstelling
komt goed uit, net op het
moment dat Glaudemans en
Slavenburg deze week de
tweede druk van een nieuwe
uitgave van de Nag Hamma
di-geschriften op markt bren-
De ontdekking bij Nag Hammadi
De Nag Hammadi-geschriften worden nogal eens verward
met de Dode Zeerollen. Niet zo gek, want allebei kwamen
ze in de jaren veertig aan het licht in het Midden-Oosten.
Boeren vonden de aardewerken potten met de papyri erin
bij het Egyptische dorp Nag Hammadi. Pas geleidelijk sij
pelden de kostbare documenten door naar de wetenschap
pelijke onderzoekers. Het duurde tot de jaren zeventig tot
de eerste vertaling op de markt kwam.
Koningin Juliana was geïnteresseerd en speelde een belang
rijke rol bij de financiering van het project. De Nag Ham
madi-geschriften bevatten titels als het Gebed van Paulus,
het Evangelie der Waarheid, het Geheime Boek van Johan
nes, het Thomas-evangelie, het Evangelie volgens Filippus
en het Evangelie volgens Maria (Magdalena)Geen van de
ze boeken heeft het - doordat de hoofdstroom in de kerk de
'ketterse' ideeën erin verwierp - ooit geschopt tot de officië
le bijbel.
gen. Glaudemans: „Het grap
pige is dat de uitgave al ge
pland was. Daarna pas kwam
de hype. Tot mijn verbazing
zag ik de Nag Hammadi ge
schriften laatst op het Aclit
uur journaal langskomen. De
eerste druk is in anderhalve
maand uitverkocht."
Wat zijn de meest in het oog
springende verschillen met
de boeken uit de bijbel?
„Ten eerste het scheppings
verhaal. Het verhaal zoals het
in Genesis staat, blijkt eigen
lijk pas de tweede acte te zijn.
In de eerste acte laat God uit
sluitend zuiver geestelijke
krachten van zich uitgaan.
Pas daarna ontstaat een stof
felijk universum. De gnostiek
wijst als schepper een twee
de, lagere godheid aan: de de-
miurg. Ten tweede wijkt de
rol van Jezus af. In de gnosti
sche geschriften kom je niets
tegen over het lijdensverhaal,
een opstanding of het gege
ven dat Jezus voor onze zon
den gestorven zou zijn. Chris
tus komt veel meer naar vo
ren als een verlosser die ons
eraan herinnert wie we wer
kelijk zijn. Hij roept ons op
om wakker te worden uit de
droom waarin we leven. Een
groot verschil, dus."
Bestaan er al gnostische ker
ken?
„Gelukkig niet, voor zover ik
weet. Dat geeft maar weer
aanleiding tot allerlei hiërar
chie en macht. Wel zijn er
veel gnostici in de bestaande
kerken."
Krijg je uit de gnostische ge
schriften een historisch be
trouwbaarder beeld van Je
zus dan uit de bijbel?
„Sommigen zijn ervan over
tuigd dat het Thomas-evan
gelie ouder is dan de evange
liën in de bijbel, met be
trouwbare uitspraken van Je
zus. Veel mensen in de kerk
moeten nog wennen aan het
feit dat er een andere, au
thentieke bron is uit de eerste
eeuw na Christus, want dat
betekent nogal wat. Deze tek
sten hebben 1650 jaar in het
zand gelegen. Al die tijd is er
niets mee gebeurd. Andere
bijbelboeken zijn door de ja
ren heen overgeschreven, er
zijn stukken weggelaten en
toegevoegd. De Nag Hamma
di-geschriften zijn onaange-
De lijkwade van Turijn met het veronderstelde gezicht van Jezus. Het christendom en de visie op
Jezus hadden er totaal anders uitgezien als de gnostische evangeliën de officiële bijbel hadden ge
haald. Foto: UPI
zeist/anp - De ophef onder kerkleden
over het salaris van de pasbenoemde
interim-directeur van het Protestants
Dienstencentrum (PDC) gaat de ker
ken geld kosten. Dat verwacht voor
zitter D. Bijl van de Interkerkelijke
commissie geldwerving, organisator
van de jaarlijkse geldwervingsactie
Kerkbalans.
Interim-directeur J.W. Merkx, die 1 ja
nuari is aangetreden bij de landelijke
organisatie van de Protestantse Kerk
in Nederland (PKN), kost de kerk
20.000 euro per maand. De kerk
hoopt binnenkort een nieuwe direc
teur te benoemen. De PKN heeft de
kerkleden 'onduidelijk en onzorgvul
dig' geïnformeerd over de noodzaak
om een dure interim-manager aan te
stellen, zei Bijl vrijdag. Dat maakt
kerkleden volgens hem minder vrijge
vig.
Juist deze weken gaan tienduizenden
vrijwilligers de straat op om bij kerk
leden de briefjes met hun financiële
toezeggingen voor het kerkenwerk
voor dit jaar op te halen. De onduide
lijkheid over de salariskosten van de
interim-directeur maakt kerkleden te
rughoudend in hun toezeggingen,
concludeert Bijl uit tientallen bezorg
de reacties die hij inmiddels heeft
ontvangen.
Predikant Smit uit Katwijk zei 'be
zorgd' te zijn over het salaris. „De
kerk is geen bedrijf. Dit soort bedra
gen zijn moeilijk uit te leggen."
De PKN haalde in 2003 262,5 miljoen
euro op aan vrijwillige bijdragen, col
lectes en giften, de vijf deelnemende
kerken aan Kerkbalans ruim 375 mil
joen. „Dat krijgen we niet zomaar
voor elkaar, dat is een enorme presta
tie", aldus Bijl. „Daar moeten we ui
terst zorgvuldig en transparant mee
omgaan." De ophef over de PKN-di
recteur zet de reputatie van de kerken
als zorgvuldige geldwervers volgens
Bijl op het spel.
Bijl trok een parallel met de Hart
stichting. Ophef over het riante salar is
katwijk - Over de eng
het bijbelboek Openb
spreekt vanavond do
Koekkoek uit Alphen
Rijn tijdens een bijeei
van de bijbelkring Mar;
In de Katwijkse school
Duinroos spreekt hij 01
apocalyptische tijden er
die engelen spelen bij
der tijden. De lezing
kwart voor acht. De Di
gevestigd aan de Koniné
analaan 122. p
wc
i
leiden - Is God verantw d
lijk voor rampen? Die vifo j
werd na de tsunami in
oost-Azië veel gesteld,
beslist niet nieuw. In hetijf
boek Job sprak de gelijk n§
hoofdpersoon God ook
op de rampen en ziekte in
hem troffen. Het 'leerhi er
kerkelijk centrum De R< ris
boog in de Leidse Men
wijdt zes avonden aan
eerste is donderdag. Opjoi
het secretariaat van De
boog.
fij
SC
tast, het is een tijdcapsule die
in 1945 boven de grond is ge
komen."
Waarom heeft de kerk dan
niet meteen de leer aange
past?
„Als je de zaak doodzwijgt,
kan je een hoop schade voor
komen. Ook de paus stelt
zich op het standpunt van de
oude kerkvaders: de gnostiek
is een ketterij waar je niet in
moet trappen."
Vormen de geschriften een
bom onder de traditionele
kerk?
„Als je er goed naar kijkt wel,
ja. Je vindt er revolutionaire
nieuwe uitspraken van Jezus.
Tijdens de presentatie van de
vertaling heb ik gezegd: hier
hebben we een alternatieve
bijbel. Daar sprak iemand uit
het publiek me op aan: hoe
kon ik dat zeggen? Er bestaat
veel schrik voor deze ge
schriften. Mede-vertaler Ja
cob Slavenburg zegt: als je
deze geschriften serieus
neemt, moet je de kerkge
schiedenis herschrijven."
Welke opvattingen van Jezus
wijken het meest af van wat
we gewend zijn uit de bijbel?
„Vooral zijn verhouding tot
Maria Magdalena. Frappant
vind ik ook dat Jezus hele
maal niet in het idee van zon
de en schuld gelooft. Een
concept waar de kerk toch
wel veel werk van heeft ge
maakt."
Zouden deze boeken deel
moeten uitmaken van de
nieuwe bijbelvertaling?
„In het concilie van Nicea in
325 heeft de kerk het Tho
mas-evangelie eruit gegooid.
Die geschiedenis kan je niet
zomaar veranderen. Maar
wat mij betreft schrijft Tho
mas echt een vijfde evangelie,
dat je op dezelfde lijn kan
stellen als de andere vier. Of
de kerk ze zonder meer in de
bijbel wil zetten, dat betwijfel
ik."
Silvan Schoonhoven
Cursus van Willem Glaude
mans bij stiltecentrum Jethro
in de Leidse Cobetstraat: vijf
donderdagen vanaf 20 janua
ri. Informatie: 071-5132576.
voorschoten - De Raad0..
Kerken in Voorschoten
seert een bezinningsavin'
tolerantie. Dit is 'meeri
noodzakelijk geworden
de kerkenraad. In het B
bouw aan de Leidseweger
ken donderdag de dom
Fröberg en Visser met
kaanse vertegenwoordi
hi en Bouzzia over de v
waar 'ergernissen overj
intolerantie'. De aanvai
20.00 uur, de toegang v
oegstgeest - Dominee I
da Costa richt zich op ji
rond de 20 jaar met eei
over het ontstaan van d™
boeken. Woensdag van
uur gaat hij in op de vrM
bijbelverhalen zijn onti
hoe je ze moet lezen. D
komst is in het gemeen n
trum aan de Lijtweg.
utrecht - Wat een heili
is, maakt tegenwoordij
voor zich uit. Met dat 1 Q
punt verzamelt de web
www.zinweb.nl heilige Q]
uit diverse bronnen dif y.
persoonlijk troosten, 0 j
en inzicht, hoop en ins K
geven. Het resultaat w<
Heilig Voor Mij Bronnf
dat in de zomer moet
nen. Mensen kunnen
hun persoonlijke heili) )n
aanleveren. De websitjf
ceert tot juni dagelijks
lectie uit de inzending!
moeten gepubliceerde j£
zijn die niet meer dan
derd woorden omvatte Q|
van medisch directeur V. Manger Cats
leidde er vorig jaar toe dat duizenden
collectanten afhaakten en de Hart
stichting duizenden euro's misliep.
Een PKN-woordvoerder zei eerder de
ze week tegenover de IKON begrip te
hebben voor de commotie. Toch
noemde hij het salaris van de interim
directeur gezien de zwaarte van de
functie en de complexiteit van de or
ganisatie gerechtvaardigd. „Een goed
bestuur levert op de langere termijn
kostenbesparingen op", zei hij. „Deze
man moet nu bijvoorbeeld een mil
joenenproject, de ledenregistratie van
de kerk, leiden. Als dat mislukt, zijn
we veel duurder uit."
De oplossing van de
jaarspuzzel 2004 luiffl'
toekomst? Daar hebt
omkijken naar'.
ke
De winnaars zijn: L,
C. Hoogeveen, Corn™
Spronghplantsoen 2ft j
made; B. de Jeu, Vijf:.
278, Leiden; J. SpruijT"
burg, Oxfordlaan 16,r\
C. Zwetsloot, Vinkenr
Noordwijk; C.
van der Plas,
Anemone-
straat 23,
Rijnsburg;
Bram Boot,
G.B. de Vroo-
menstraat 14,
Sassenheim;
K. Kromhout-Zwaait
culo 45, Valkenburg;
Wouters-van der
Veurseweg 24a, Vo<
ten; W.H. Slingerli
renweg 63, Warmoni
Verkade, Van Duivel
destraat 5, Woubruj
De winnaars krijgen fc
deaubonnen ter waa*
25 euro binnenkort
stuurd.
A
or
Hebt u de kaartenactie bedacht?
„Nee, maar wij kennen het systeem in Haarlem al een tijdje. Een
gele kaart voor een herrieschopper betekent een waarschuwing,
een rode betekent een boete en eventueel inbeslagname van de
apparatuur. Toen het plan was bedacht, zijn ze bij mij langs ge
weest. Ik ben als voetbalscheidsrechter een ervaringsdeskundige.
En ik moet zeggen: het werkt,
zowel op het veld als op straat."
Wat is de kracht van het kaar-
tensysteem?
„De kaarten hebben een grote
symbolische waarde. Dat komt
door de kleuren. De mensen
hebben meteen als ze een kaart
zien in de gaten dat ze moeten
oppassen."
Wat zijn de raakvlakken tussen
uw baan bij de politie en als
uw baan als voetbalscheids
rechter?
„De raakvlakken zijn het grootst
tussen scheidsrechters en agen
ten op straat. Ook daar kan ik
over meepraten, want ik ben
agent geweest. Net als een scheidsrechter probeer je dan, het liefst
zonder kaarten, toezicht te houden. Door met mensen te praten
en ze zo nodig te waarschuwen hoop je te voorkomen dat ze over
tredingen maken. Pas als dat niets oplevert, krijgt iemand die de
regels overtreedt een bekeuring."
LEIDEN - Zondag hield de Kynologenvereniging „Rijnland" haar jaar
lijkse clubmatch in de Stadsgehoorzaal. Het door de Raad van Beheer
op Kynologisch gebied in Nederland toegestane honden, 100 honden
van een veertigtal verschillende rassen, deed de grote zaal daveren van
het hondengeblaf. Het aantal liefhebbers van rashonden in het rayon
„Rijnland" bleek verheugend groot te zijn; alle beschikbare plaatsen
in de zaal en op de balcons waren bezet; een groot aantal moest met
een bescheiden staanplaatsje genoegen nemen. Tijdens de keuringen
werden de honden in een vlot tempo voorgebracht, nauwkeurig beke
ken door specialisten in het ras en daarna door de microfoon bespro
ken. De rassen werden ingedeeld in zeven groepen. De beste hond van
elk ras dong weer mee om de prijzen voor de best geplaatsten in de
groep, terwijl de beste van elke
groep streed om de hoogste
eer, de prijzen voor de beste
hond van de clubmatch. Tel
kens wanneer er een hond tot
beste van het ras of het beste
van een groep werd uitverko
ren, daverde de zaal van het
enthousiaste applaus.
ANNO 1980,
donderdag 17 januari
LEIDERDORP - Een moeder uit
de buurt spreekt haar zorgen
uit over de speelplaats aan de
Leiderdorpse Resedastraat.
„De speelplaats is al zeker vijf
jaar aan verbetering toe. Het is
al zover dat ouders hun kinde
ren bij de speelplaats vandaan
houden. De toestellen zijn oud
en niet meer veilig. Gekrijs en
gejank hoor je heel vaak."
Foto: archief
Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
8406 t.n.v. HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
Leidsch Dagblad, ANNO d.d(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
de balie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
