PLO eist einde
Hamas-terreur
BUITENLAND
Tien jaar cel voor ex-cipier Graner
odekoning Popster met een missie
Mesic blijft president Kroatië
Militairen VS langer in Indonesië
Israël dreigt leger vrije hand te geven
'Nazi-symbolen
verbieden voor
heel Europa'
VS: vrees voor
autobom tijdens
inzegening Bush
n ayatollah
vermoord
De zoon van een me
er van de belangrijkste
leider van de sjiieten,
yatollah Ali al-Sistani, is
ird. De zoon van Ali al-
werd doodgeschoten
•n enkele schutter in de
lamaniya. Ali al-Khatib is
egenwoordiger van al-
in de provincie Wasit en
ifde twee maanden gele-
f een moordaanslag. Re-
;rden al twee andere ver-
oordigers van al-Sistani
•schoten. De geestelijke
e sjiitische meerderheid
epen te gaan stemmen
rnuari. De rebellen wil-
Vrkiezingen voor een in-
larlement verstoren.
n Boesak
t gratie
esburg - De Zuid-Afti-
president Thabo Mbeki
flamboyante antiapart-
:tivist Allan Boesak gra
send. Dat maakte een
n van de president za-
jekend. Dominee Boe-
d zes jaar geleden ver-
d wegens het stelen van
b slden. Boesak ont-
de 1,3 miljoen rand (cir-
JOO euro) uit fondsen die
jedoeld om slachtoffers
apartheid te helpen. Hij
roordeeld tot drie jaar
rvan zat hij er een uit.
kwam in mei 2001 vrij
l Mbeki twee jaar later
snadiging.
zette Chinese
r in coma
De vroegere leider van
ese communistische
ïao Ziyang (85), ligt in
ie coma in een zieken-
'eking. Dat hebben fa-
en en een mensenrech-
ïisatie zaterdag gezegd,
yang werd aan de kant
idat hij zich in 1989
set tegen de inzet van
lese leger tegen demon-
e studenten. Dinsdag
neld dat Ziyang was
in, maar dat werd later
sproken.
mse liberaal
zelfmoord
De politie van Wilrijk,
erpen, heeft zaterdag
iloze lichaam van de
[politicus Ward Beysen
iter opgevist. Hij heeft
ïker zelfmoord ge-
ïeysen, die jarenlang in
ch parlement heeft
_ïn tot vorig jaar in het
{s Parlement, was een
itrekker van de liberale
jaar geleden splitste
:hter af omdat hij
de VLD, die destijds
roenen in de regering
Ie linkse koers voer.
i partij, Liberaal Appèl,
flop.
statie moord
maandag 17 januari 2005
Een Israëlische jongen neemt deel aan een demonstratie gisteren in de zuidelijke stad Sderot. Betogers droegen spandoeken met teksten als
'Sharon, ik ben bang'. Sderot was vorige week het toneel van een Palestijnse aanslag, waarbij zes Israëliërs om het leven kwamen.
Foto: Reuters/Nir Elias
ramallah/anp-rtr - De Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie
(PLO) van de kersverse Pales
tijnse president Abbas wil dat
militante groepen stoppen met
aanslagen op Israëlische doe
len. Het hoogste orgaan van de
PLO, het uitvoerend comité, eis
te gisteren een einde aan alle
militaire acties die 'onze natio
nale belangen schaden'. Eerder
op de dag had de Israëlische
premier Sharon gedreigd het le
ger volledig de vrije hand te ge
ven bij de aanpak van militante
Palestijnen
Volgens de overkoepelende or
ganisatie van Palestijnse par
tijen spelen de aanslagen Isra
el in de kaart. leruzalem zou
de Palestijnse stabiliteit willen
ondermijnen. De PLO zei niet
welke maatregelen worden ge
nomen tegen de militanten als
zij zich niet schikken.
De zaterdag beëdigde presi
dent en PLO-voorzitter Abbas
wil door onderhandelingen
met de radicale organisaties tot
een staakt-het-vuren komen.
Naar verluidt gaat hij woensdag
naar de Gazastrook om de mili
tante Palestijnen over te halen
de wapens neer te leggen.
De organisaties Harnas en Isla
mitische Jihad wezen tot nu toe
een bestand met Israël af. Zij
noemen gewapend verzet een
legitieme vorm van zelfverdedi
ging tegen de bezetter Israël. De
Israëlische premier Sharon eist
van Abbas een harde aanpak
van militante groepen zoals Ha
rnas en Islamitische Jihad. Isra
el verbrak vrijdag alle contacten
met de Palestijnse leiding na
een aanslag op een grenspost
waardoor zes Israëli's om het
leven kwamen. Israël stelt als
voorwaarde voor hervatting van
de vredesbesprekingen dat Ab
bas eerst de gewelddadige groe
peringen aanpakt.
Sharon beschuldigde het nieu
we Palestijnse bestuur ervan
niets te doen om aanvallen op
Israëlische burgers te voorko-
hamburg/gpd - Na het verschij
nen van de Britse prins Harry in
een nazi-uniform willen Duitse
politici een algemeen verbod
voor heel Europa voor het to
nen van nazi-symbolen. In het
massablad Bild am Sonntag rie
pen leidende politici van de re
geringspartij SPD en de opposi
tionele CDU/CSU en de FDP
gisteren op tot een dergeÜjk
verbod.
„In een Europa van de vrede en
de vrijheid mag geen plaats
meer zijn voor nazi-symbolen.
Nationaal-socialistische tekens
moeten - zoals al in Duitsland-
in heel Europa worden verbo
den", zei CSU-secretaris-gene-
raal Söder in Bild am Sonntag.
Plaatsvervangend SPD-fractie-
voorzitter Müller sloot zich hier
direct bij aan. De FDP vindt dat
een verbod op de volgende
agenda van de Europese minis
ters van justitie moet staan.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Spijt? „Nee, mevrouw. Ik
ben een soldaat. Dit is wat er met me ge
beurt." Charles Graner (36) houdt zijn ge
boeide handen omhoog. De belangrijkste
'rotte appel' uit het groepje militaire gevan
genisbewaarders dat Irakezen mishandelde
in Abu Ghraib is veroordeeld tot een cel
straf van tien jaar. Ze hebben een zonde
bok van hem gemaakt, zeggen zijn ouders.
Hij komt er te gemakkelijk vanaf, klinkt het
in Irak.
Charles Graner is de cipier die verschillen
de malen te zien was op de foto's uit mili
taire gevangenis Abu Ghraib die vorig jaar
april tot geschokte reacties in de wereld
leidden. Gevangenen waren seksueel ver
nederd en fysiek mishandeld. Graner werd
er onder meer van beschuldigd naakte ge7
vangenen in een piramide op elkaar te heb
ben gestapeld. Vrijdagavond oordeelde een
militaire jury in Fort Hood, Texas, dat
Charles Graner schuldig was aan mishan
deling. De volgende dag legde Graner - die
tot dan toe niet had getuigd - een verkla
ring af om de jury om clementie te vragen.
Graner herhaalde dat civiele en militaire
ondervragers wilden dat gevangenen wer
den 'geterroriseerd', zodat ze gemakkelijker
te ondervragen waren. „Er werd ons ge
vraagd om de Geneefse conventie te schen
den. Er werd ons gevraagd dingen te doen,
waarvoor ik niet getraind was."
De militair zei dat hij had geklaagd bij zijn
superieuren, maar dat hem werd gezegd
dat hij orders (van ondervragingsperso-
neel) moest opvolgen. Graner noemde de
namen van verschillende officieren - zowel
van de militaire inlichtingendienst als van
zijn eigen militaire politie-eenheid - die
hem opdracht gaven gevangenen te mis
handelen. Geen van hen is tot nu toe aan
geklaagd, alhoewel er nog wel onderzoeken
lopen, onder meer naar officier Steven Jor
dan van de militaire inlichtingendienst.
De ex-cipier verklaarde dat hij wist dat hij
verkeerd bezig was. „Ik genoot niet van wat
ik deed. Veel ervan was verkeerd. Veel er
van was crimineel." Op een vraag van zijn
advocaat waarom hij dan lachend op som
mige foto's stond, zei hij dat er zulke rare
dingen gebeurden dat galgenhumor de eni
ge manier was om er mee te kunnen om
gaan. Zijn ouders die de jury eveneens om
mededogen vroegen, getuigden dat Graner
niet het monster was dat van hem was ge
maakt maar een goede zoon en een goede
vader. Buiten de rechtszaal laakte zijn moe
der de superieuren van Graner. „De kleine
man wordt gedwongen de schuld op zich
te nemen."
Na de tien jaar opsluiting in een militaire
gevangenis, wordt Graner oneervol uit het
leger ontslagen. Hij is ook teruggezet in
rang. Hij heeft niet de maximale straf ge
kregen. Er stond 17,5 jaar op het totaal van
de aanklachten. Graner was de eerste mili
tair die voor de misstanden in Abu Ghraib
voor de krijgsraad kwam. Twee andere za
ken volgen nog. Vier andere soldaten uit
zijn eenheid hebben schuld bekend om
een proces te voorkomen en kregen straf
fen die opüepen tot vijf jaar cel. Over de
krijgsraadprocedure van Lynndie England,
de vriendin van Graner die door hem werd
gefotografeerd met een naakte Irakees aan
een hondenriem, is nog geen beslissing ge
nomen. Ze is eind vorig jaar bevallen van
een zoon van Graner.
'Wij deden ons werk'
De van martelpraktijken be
schuldigde Amerikaanse
vrouwelijke soldaat Lynndie
England vindt dat ze niets
verwijtbaars heeft gedaan.
„Wij deden alleen ons
werk." England zegt dit in
een exclusief interview dat
Nova vanavond uitzendt.Op
een fotowijst ze op het ge
slachtsdeel van een Iraakse
naakte gevangene, met haar
duim omhoog en lachend-
Over die foto vertelt ze dat
een sergeant haar herhaalde
lijk gevraagd had de ge
wraakte pose aan te nemen
en te glimlachen. Ook al wil
de ze naar eigen zeggen ei
genlijk niet. uiteindelijk had
ze het toch gedaan. „In onze
gedachten deden we ons
werk", zegt de soldate. „Wij
kregen ook steeds te horen
dat we zo goed werk deden
en dat we zo door moesten
gaan."
men. „Ondanks de wijzigingen
in het Palestijnse leiderschap
hebben we niet gezien dat ze
actie ondernemen tegen de ter
reur", zei Sharon tegen zijn mi
nisters. Hij dreigde met acties
„zonder restricties" van de
strijdkrachten tegen militante
Palestijnen in de Gazastrook.
Het ministerie van defensie
kondigde aan dat het leger weer
gerichte liquidaties gaat uitvoe
ren.
Voor de aanslag van vrijdag wa
ren de verwachtingen voor her
vatting van het vredesproces
hooggespannen. Aanvankelijk
leek het erop dat Sharon en Ab
bas elkaar in de loop van vol
gende week zouden ontmoe
ten.
Abbas was zaterdag in Ramal-
lah op de Westelijke Jordaanoe-
ver tijdens een speciale zitting
van het parlement beëdigd als
nieuwe president van de Pales
tijnse Autoriteit. Hij volgde de
op 11 november overleden Ara
fat op.
washington/anp - De Ameri
kaanse autoriteiten houden er
rekening mee dat terroristen
met een autobom een aanslag
willen plegen op de inauguratie
donderdag van president Bush.
Cylinders met explosief gas
zouden in een limousine ver
stopt kunnen worden zodat de
autobom zo min mogelijk op
valt.
Dat meldde het Amerikaanse
tijdschrift Time gisteren. Het
blad baseert zich op bronnen
binnen de inlichtingendien
sten. Vorig jaar is een docu
ment van 39 pagina's van het
terroristennetwerk al-Qaeda
aangetroffen, waarin aanslagen
met limousines in hoofdlijnen
zijn beschreven. Veiligheidsau
toriteiten hebben overal barriè
res laten opstellen om te voor
komen dat ongewenste voertui
gen de locatie van de inaugura
tie bij het parlement in Was
hington kunnen bereiken.
Ildllc IIIUUlU
N - De Duitse politie A
1 - De Duitse politie
125-jarige Irakees gear-
1 op verdenking van
lp de Duitse modeko-
nolph Moshammer. De
ie zei dat hij Mosham-
dde, nadat deze had
rd te betalen voor sek
sten. DNA-onderzoek
1 als de dader aan. De
modeontwerper blijkt
Iwurgd met behulp van
ponsnoer. Mosham-
als een van de kleur-
ersonen uit de Mün-
Itset.
)id verwerpt
»g ETA
Istian - De Spaanse re-
eeft gisteren een aan-
de verboden Baskische
jngsbeweging ETA voor
)og afgewezen. Madrid
le rebellen een einde
an hun gewapende
Dr onafhankelijkheid,
iinisters verldaarden
lat Madrid maar één
van de ETA accep-
ielijk dat de organisa-
>ens neerlegt. De be-
van defensie waar-
ivoor een truc, omdat
«n eenzijdig afgekon-
benstilstand in 1998
om haar wapenvoorra-
te vullen.
fabetisme
leren hoog
loewel het analfabetis-
[Arabische landen
emt door de bevol-
ei het aantal Arabieren
tan lezen en schrijven
is toe. Dat blijkt uit
ort van onderwijs- en
fganisatie van de Ara-
ga. Het document
t ongeveer zeventig
nensen ouder dan vijf-
in de landen van de
e Liga niet kunnen
1 of lezen. Het streven
antal analfabeten tus-
en 2000 te halveren, is
iald en in dit tempo
t nog zeker drie decen-
et probleem volledig te
in, aldus het rapport.
Ricky Martin heeft nu geen tijd voor muziek
door Monique Brandt
amsterdam/gpd - Liefdadig
heid: popster Ricky Martin
heeft er tegenwoordig een dag
taak aan. De in Los Angeles
wonende, Portoricaanse zan
ger (bekend van het nummer
'Livin' la Vida Loca') presen
teert in april een nieuw album,
maar voor muziek heeft hij nu
even geen tijd. Laat staan voor
concerten. Als ambassadeur
van Unicef was Martin de afge
lopen week in Thailand, waar
hij weeshuizen en ziekenhui
zen bezocht en sprak met on
dermeer de premier van Thai
land. Gisteren deed hij zijn ver
haal tijdens een tussenstop in
Amsterdam.
„Een enorm emotionele tijd, ik
heb nog nooit zoveel verdriet
en verwoesting gezien. De
tsunami heeft zoveel ellende
veroorzaakt. Ik sprak kinderen
die geen ouders meer hebben,
ouders die hun kinderen heb
ben verloren. Honderden ge
zinnen zonder dak boven hun
hoofd, zonder toekomstper
spectief. Al die emoties, ge
combineerd met een stevige jet
lag, maken dat ik op dit mo
ment een beetje vreemd in de
wereld sta."
Morgen vliegt Martin door
naar Chicago, waar hij te gast
zal zijn in de Oprah Winfreys-
how. Terwijl zijn manager druk
in de weer is met wierookstok
jes om achtergebleven sigaret
tenrook te verdrijven, vertelt
Martin in een luxueuze hotel
suite in hartje Amsterdam wat
hij in Thailand heeft meege
maakt. Namens Unicef, maar
ook namens zijn eigen Ricky
Martin Foundation. Die stich
ting, die hij tien jaar geleden
op touw zette, helpt kinderen
in nood. Het project 'People
for Children', dat met name de
afgelopen twee jaar vrijwel al
zijn tijd heeft opgeslokt, richt
zich op de strijd tegen kinder
handel en seksuele uitbuiting
van kinderen.
„Dat was in feite de reden
waarom ik naar Thailand wil
de. Ik was zeer geschokt door
de ramp, net als iedereen denk
ik. Maar toen ik hoorde dat een
aantal kleine slachtoffertjes
van de tsunami in handen van
kinderontvoerders was geval
len, móest ik er naar toe. Het is
belangrijk dat kinderen daar
een veilige plek hebben. Ik heb
van de premier een stuk land
toegewezen gekregen, waar ik
huizen wil laten neerzetten
voor driehonderd door de
ramp ontwrichte gezinnen.
Het gaat om gezinnen met kin
deren die dakloos zijn gewor
den. Die moeten nu op straat
leven, waar ze perfecte prooien
zijn voor kinderhandelaren die
ze bijvoorbeeld de prostitutie
in dwingen. Dat wil ik koste
wat het kost zien te voorko
men. Tegen het einde van het
jaar zijn die huizen klaar."
Martin is naar eigen zeggen blij
dat hij zijn wereldfaam kan ge
bruiken voor de goede zaak.
Hij werkt aan een documentai
re over kinderhandel, en wil er
zelfs een speelfilm aan wijden.
Rickey Martin met een weeskind in Thailand. Foto: GPD/Unicef
Alles om mensen bewust te
maken van de gruwelen die
zich afspelen. Ik hoorde van
politiemensen het verhaal van
een man die tienduizend dol
lar betaalde om seks te hebben
met een vijf maanden oude ba
by. Of het verhaal van een va
der die mensen via internet
achtduizend dollar per per
soon liet betalen om te zien
hoe hij zijn dochter verkracht
te. En duizenden betaalden
twaalfduizend dollar om te
zien hoe hij haar vermoordde.
Dit soort dingen gebeurt op dit
moment. En ik wü dat kind,
dat om hulp schreeuwt maar
niet wordt gehoord, een krach
tige stem geven."
Na drie weken
overlevende
van tsunami
londen/anp - Drie weken na de
zeebeving in Azië heeft een ca
meraploeg van de Britse zender
Sky News op het strand van de
Indonesische provincie Atjeh
een 7-jarige overlevende ge
vonden. Het jongetje Martunis
had zich na de vloedgolven in
leven weten te houden met
modderig water en gedroogde
noedels.
Sky News verslaggever Ian Do-
vaston liet zaterdag weten dat
de cameraploeg Martunis op
het strand van hoofdstad Atjeh
van Banda Atjeh aantrof. Daar
maakten de Britten een repor
tage over de gevolgen van de
zeebeving voor de plaatselijke
vissersgemeenschap. Laura
Conrad van hulporganisatie
Save the Children zei dat Mar-
tünis duidelijk ondervoed en
uitgedroogd was.
De Britten namen de jongen
mee naar het ziekenhuis. Een
andere patiënt herkende hem
en zorgde ervoor dat Martunis
met zijn grootvader en vader
kon worden herenigd. Zijn
moeder is nog vermist.
door onze correspondent
Cees van Zweeden
Boedapest - Stipe Mesic heeft
gisteren de Kroatische presi
dentsverkiezingen gewonnen.
Nadat hij twee weken geleden
twee procent te kort was geko
men om direct al te winnen,
versloeg hij in de tweede ronde
zijn tegenstandster Jadranka
Kosor met groot gemak. Blij
kens een eerste voorspelling
kreeg de zittende president 71
procent van de stemmen. Dat
was 42 procent meer dan Kos
or, die vice-premier is.
Zowel Mesic als Kosor presen
teerden zich tijdens de cam
pagne als modernisten die sa
menwerking met het Haagse
Joegoslavië Tribunaal hoog in
het vaandel voerden. Beiden
bepleitten toetreding tot de Eu
ropese Unie. Niettemin zal de
zege van Mesic binnen de Unie
worden begroet. Daar wordt
Mesic gezien als een tegenwicht
voor de regeringspartij HDZ,
die pas een jaar geleden haar
nationalisme afzwoer.
Mesic (70) is in Kroatië veruit
de meest populaire politicus.
Hij geldt als innemend en gees
tig, en is uiterst toegankelijk
voor gewone stervelingen. Hij
wordt vaak gezien in uitspan
ningen te Zagreb, de hoofdstad,
waar burgers hem kunnen aan
spreken.
Belangrijker nog voor veel Kro-
aten is dat Mesic de man is die
hun land uit zijn internationale
isolement heeft verlost. Kroatië
belandde in dat isolement on
der Franjo Tudjman, Mesic' il
lustere voorganger. Tudjman
maakte destijds gemene zaak
met de Servische potentaat
Milosevic over Bosnië, verdreef
honderdduizenden Serviërs uit
Kroatië, en duldde geen oppo
sitie.
Toen Mesic in 2000 president
werd, ging het roer radicaal om.
Hij benoemde de sociaal-de
mocraat Racan tot premier, en
brak met het zwarte verleden.
Mesic begon samen te werken
met het Haagse oorlogstribu
naal, dat een aantal Kroatische
legerofficieren had aange
klaagd. En hij zocht toenade
ring tot de Europese Unie.
Ijs en weder dienende zal Mesic
nu Kroatië de EU binnenlood-
Stipe Mesic. Foto: EPA
sen. In maart hoopt het land de
onderhandelingen over toetre
ding te beginnen, die het bin
nen twee of drie jaar denkt te
kunnen afronden. Kroatië zou
dan tegelijk met Bulgarije en
Roemenië lid worden.
jakarta/anp-afp - Amerikaanse militairen die in
het Indonesische Atjeh noodhulp verlenen na de
zeebeving, kunnen langer blijven dan de tijdsli
miet van eind maart die Jakarta eerder had ge
noemd. Dat zei de Indonesische minister van de
fensie, Sudarsono, gisteren na een ontmoeting
met de Amerikaanse onderminister van Defensie,
Wolfowitz.
Vorige week had de Indonesische vice-president
Kalla nog gezegd dat de buitenlandse troepen
,,hoe eerder hoe beter" het land moeten verlaten.
Uiterlijk eind maart zouden ze weg moeten zijn.
Sudarsono zei dat dit niet was bedoeld als tijdsli
miet voor de aanwezigheid van buitenlandse mi
litairen.
Volgens hem was het bedoeld als termijn waar
binnen het Indonesische leger zelf zijn eigen in
spanningen moet opvoeren. „Het is een streefda
tum voor de Indonesische regering om de hulp te
verbeteren en te versnellen, zodat na 26 maart
het grootste deel van de hulpverlening door de
Indonesische regering kan worden uitgevoerd",
aldus de bewindsman. Volgens hem is er geen
sprake van dat Jakarta buitenlandse hulp afwijst.
Het dodental in Indonesië door de zeebeving op
tweede kerstdag, is opgelopen tot 115.229. In de
jongste telling zijn 5000 slachtoffers in de stad
Calang aan de westkust van Atjeh op Sumatra
meegenomen.
Het overgrote deel van de doden op Sumatra zijn
vissers en hun families. Zeker 90.500 doden zijn
leden van vissersgezinnen. Het totale aantal do
den in Azië en Oost-Afrika als gevolg van de
tsunami's stond gisteren op 168.373.
De Indonesische autoriteiten hebben de scholen
op Atjeh opgeroepen om, indien mogelijk, op 26
januari het onderwijs te hervatten. Volgens The
Jakarta Post gaat het nog een hele klus worden
voor de scholen om de draad weer op te pakken.
Zeker 1538 leraren zijn dood of worden vermist,
terwijl ongeveer duizend docenten door het na
tuurgeweld verwondingen hebben opgelopen.
Verder meldde de krant dat meer dan zeshon
derd scholen in Atjeh zijn verwoest en dat een
aantal anderen wordt gebruikt voor de opvang
van vluchtelingen.
T
