Museum zit niet
bij de pakken neer
KUNST CULTUUR
Leidse fotografe legt boekjes te vondeling
Dan Brown kraakte als jongetje zijn eerste code
Flamenco zonder ij delheid
Kunstroof in film vooral
domein gentleman-inbreker
Pornostar
muziek recensie
Susanne Lammers
Première: Mario Cortés y Grupo:
El Callejon del Aqua. Gehoord:
12/1,
Schouwburg, Leiden.
De flamenco van gitarist
Mario Cortés is hard en
stevig, zonder omhaal.
Aanvankelijk zelfs afstan
delijk. Het ritme preva
leert, en maar heel af en
toe piept er een melodie
tje doorheen. Het klinkt
bijna alsof hij ze bewust
binnen houdt, en daar
om duurt het even voor
hij je echt bij de kladden
heeft. Cortés speelt in
zichzelf gekeerd en bijna
verbeten, maar de ritmes
kenmerken zich door
een ternauwernood ge
temde agressie en de
melodieën hebben een
verfijnde melancholie.
Achteloos speelt hij er
soms een vleugje jazz en
een snufje lounge in,
maar vormvast houdt hij
zich aan de oude sub
genres van de flamenco.
Cortés laat zich escorte
ren door gitarist Jesus
Heredia Heredia, percus
sionist Samuel Flores
Macias en zanger Gabriel
Gonzalez Galindo, een
perfect en dienstbaar en
semble voor de dansers,
die noodzakelijkerwijs de
meeste aandacht trek
ken.
Prettig is het totale ont
breken van ijdelheid van
de groep. Iedereen is
doende met het grote ge
heel, het publiek lijkt er
niet toe te doen. Dat
geldt niet alleen voor de
muzikanten, ook Salud
Bohorquez Ramirez en
Leilah Romero, de dan
seressen en danser José
Miguel Tellez Colon ma
ken de indruk volkomen
in zichzelf gekeerd te
doen wat gedaan moet
worden.
Het fraaist toont zich dat
in de soli. De sacrale toe
wijding van Tellez Colon
en Cortés creëert een on
gekende intensiteit in de
zapateado "Caballeros
del Sol'. Cortés zet het
nummer pregnant, bijna
schril in, werpt er dan
kleine brokjes weemoed
in, die je zenuwen op
scherp zetten, en laat
zich vervolgens, zonder
I
ook maar iets aan krachs-
te verliezen, leiden door
de bewegingen van Tel
lez Colon, die zijn virtuo
siteit vermomt met heili
ge emst en de lichtheid
van een faun. Beeld
schoon is hij ook in 'Raza
y Tronio', uitdagend en
elegant, ei^ij kijkt erbij
alsof hij mWzijn leeuw
uit wandelen gaat, trots
maar achteloos, het top
punt van nonchalant
machismo.
Mooi ook is Bohorquez
Ramirez in de alegrias
Flamenco de Cdi', dans
die alle facetten van de
verleiding in zich bergt.
Zij paart werkelijk virtu
oos voetenwerk aan een
uitstraling van onaan-
tastbaarheid. Van heel
ver weg, van ver boven je
komt ze ineens naar je
toe, verleidend, dwin
gend, nu eens grande daj
me, dan weer wulpse
vtouw. Zo overtuigend
dat je bijna vergeet dat
ook hier Cortés een grote
rol speelt, als hij met de
erupties van zijn gitaar
de dans aanvult, groter,
dieper en gepassioneer-
der maakt; de emoties
echter maakt.
L
Ander publiek door onorthodoxe wijze van exposeren
door Theo de With
leiden - In de trein, in de wachtkamer,
in het café, in de bioscoop. Op allerlei
onverwachte plekken kan het liggen: het
boekje 'That unliving world' van de
Leidse fotografe Astrid Beumer. Om een
ander publiek te bereiken dan anders
heeft ze gekozen voor deze onorthodoxe
wijze van exposeren: het achterlaten van
een boekje.
„Met een tentoonstelling in een galerie
of museum worden mijn foto's maar
door een beperkt en elitair gezelschap
mensen bekeken", zegt Beumer. „Dat is
eigenlijk heel onbevredigend. Je wilt
toch een zo groot mogelijk publiek be
reiken. Daarom ben ik op zoek gegaan
naar een democratischer manier om
mijn kunst te verspreiden, waarbij nie
mand op voorhand wordt uitgesloten."
In vormgever Maarten van Maanen
vond ze een geestverwant. Hij maakte
het ontwerp voor het boekje en bedacht
de titel. Met behulp van een subsidie
van de gemeente Leiden en een aantal
sponsors wist de fotografe genoeg geld
binnen te halen om het project te bekos
tigen. „Een drukker heeft het in zijn vrije
tijd gedrukt. Anders was het niet te beta
len geweest", aldus de Leidse.
Het is niet de eerste keer dat Astrid Beu
mer op een wat aparte manier haar werk
onder de aandacht brengt. In het verle
den heeft ze bijvoorbeeld stickers met
een afbeelding op rijksdaalders geplakt.
„Mijn werk is toen heel ver verspreid ge
raakt. Jaren later hoorde ik nog van
mensen dat ze een 'Riks van Beumer' in
hun handen hadden gehad. Ik zie het
toch als een soort van missie, om men
sen ongevraagd met mijn werk te con
fronteren."
Een belangrijk deel van 'That unliving
world' wordt ingenomen door foto's van
vrouwen en meisjes. „Ik maak veel vrou
wenportretten, omdat ik vind dat vrou
wen heel vaak clichématig worden gefo
tografeerd. Ze moeten altijd maar verlei
delijk worden neergezet. Het gaat mij er
om de echte persoon te laten zien. Niet
alleen de buitenkant, maar ook het ka
rakter en de uitstraling." Van 'That unli
ving world' zijn 600 exemplaren gedrukt.
Voor de kerst is Beumer begonnen met
het te vondeling leggen van het boekje.
„Overal waar ik kom, laat ik ze achter.
Dat is dus vaak in Leiden, maar als ik
een dagje naar Amsterdam ga, neem ik
ook een stapeltje mee."
Vrouwenportretten. Foto's: Astrid Beumer
ns Auteur van 'De Da Vinei Code' voert met vier titels Nederlandse bestsellerlijst aan
kwn: „De luxe van het schrijverschap is datje plaatsvervan-
fnt leven dóór je hoofdpersonen." Foto: GPD/Jerry Bauer
door Jos Bloemkolk
Amsterdam - Dan Brown, zeggen men
sen die hem kennen, is een uiterst
sympathiek en beschaafd man. De au
teur van 'De Da Vinei Code' voert met
vier titels de Nederlandse bestsellerlijst
aan en verkocht wereldwijd tientallen
miljoenen boeken. Maar al kraakte hij
op io-jarige leeftijd zijn eerste code,
zijn leven lijkt in niets op dat van zijn
hoofdpersoon Robert Langdon.
Robert Langdon is geen ascetische
professor, maar een Indiana Jones
met denkrimpels. Dan Brown heeft
wel eens gezegd dat hij graag in de
schoenen zou staan van zijn hoofd
persoon. „Hij is cooler dan ik. De luxe
van het schrijverschap is dat je
plaatsvervangend kunt leven dóór je
hoofdpersonen."
Zijn Da Vinci-thriller is in de ogen
van sommigen provocerend, omdat
hij goochelt met duistere complotten
in de schoot van de Moederkerk.
Christelijke organisaties kwamen in
het geweer, in Libanon werd het boek
verboden. Het katholieke genoot
schap Opus Dei, dat een kwalijke rol
speelt in het boek, antwoordde met
een geschrift van 127 pagina's.
Browns boek is controversieel, de au
teur zelf is dat niet. Hij heeft zijn lid
maatschap van de Mensa, de club
van superintelligente mensen, laten
verlopen. Dat is voor zover bekend
zijn meest onbeschaafde daad. Hij
leidt een zeer gezond, werkzaam be
staan. Zijn werkdag begint om vier
uur 's morgens, elk uur onderbroken
door rek- en strekoefeningen. Hij
hangt ook regelmatig ondersteboven
aan het plafond, om inspiratie naar
zijn hoofd te doen stromen.
Brown (40) werd geboren in een keu
rig, christelijk, literair Amerikaans
middleclass- gezin in het plaatsje Exe
ter in New Hampshire. Zijn vader was
een gelauwerde wiskundige, zijn
moeder beroepsmuzikante. Weten
schap en religie gingen samen bij zijn
opvoeding. Zijn tweede boek, 'Het
Bernini mysterie' (Angels Demons)
over de strijd tussen wetenschap
(Zwitsers natuurkunde-instituut) en
religie (Vaticaan), zal mede daardoor
zijn geïnspireerd.
Op tienjarige leeftijd kraakte hij zijn
eerste code. Onder de kerstboom lag
een gedicht dat de kleine Dan en zijn
zus naar een plek in huis leidde waar
ze een kaart aantroffen met een E en
nog een gedicht. Hun speurtocht le
verde de letters E-C-O-P-T op, ana
gram van Epcot. Het cadeau was een
bezoek aan het Epcot Centre in
Disney World.
Na een studie Engels probeerde
Brown zanger/liedjesschrijver en pia
nist te worden in Hollywood - zo'n
onavontuurlijk man was hij nu ook
weer niet. Een van zijn composities is
nog gebruikt tijdens de openingscere
monie van de Olympische Spelen in
Atlanta in 1996, maar meer succes
behaalde hij niet als musicus. Hij ver
trok naar Sevilla om kunstgeschiede
nis te studeren. Daar kwam hij voor
het eerst in aanraking met het idee
dat in het werk van Leonardo bood
schappen zijn verborgen.
In 1993 keerde hij terug naar Exeter
en trad hij in de voetsporen van zijn
vader door zich te vestigen als leraar
Engels. Hij trouwde met Blythe, his
torica en schilder. Met haar schreef
hij zijn eerste boek, een luchtig werk
je over te vermijden foute mannen.
Pas zijn tweede, alleen geschreven
boek, sloeg werkelijk aan: 'Digital
Fortress' (1996), dat hier werd ver
taald onder de slimme, meer bij de
hogere cultuur (Da Vinci, Bemini)
aansluitende naam 'Het Juvenalis.Di
lemma'.
Maar zijn echte doorbraak was 'De
Da Vinci code'. Brown bezet momen
teel met zijn romans de eerste vier
plaatsen van de lijst van best ver
kochte boeken. 'De Da Vinei Code',
'Het Juvenalis Dilemma' en 'Het
Bemini Mysterie' staan op respectie
velijk plek één, twee en drie. De luxe
geïllustreerde editie van 'De Da Vinei
Code' staat op de vierde plaats.
haotikah, de jonge-
telgroep die is ontstaan
feterworkshop/groep 't
van Magnifosi, is op
ir nieuwe toneelspe
lsers en muzikanten
i nieuw te ontwikke-
l Podiumervaring is
eiste. Voor meer in-
ie: Rutger.Lovers@-
Bosi.nl
otikah
kt spelers
Op zoek naar vervangende schilderijen en 'ramptoeristen'
hoorn/gpd - Het Westfries Mu
seum in Hoorn is begonnen met
het opruimen van de schade na
de grote kunstroof. Ook de ka
potgemaakte lijsten worden
weer hersteld, in de hoop dat de
verdwenen doeken weer snel te
rugkomen. Maar bij de pakken
neerzitten is er niet bij, aldus di
recteur Ruud Spruit. Het zoeken
naar vervangende schilderijen
voor de collectie is al voorzichtig
begonnen.
Verder gaan met een geman
keerde collectie, dat is er niet
bij. „Hoe raar dat ook lijkt, zelfs
na de verdwijning van onze
topstukken is er in Nederland
nog meer dat prima als vervan
ger kan dienen. Ik denk dan
meteen aan wat andere musea
nog in depot hebben. We heb
ben de eerste contacten al lo
pen. Want er liggen elders nog
schilderijen uit dezelfde perio
de die ook te maken hebben
met Hoorn en West-Friesland.
Bij het Rijksmuseum in Amster
dam of museum Boijmans van
Beuningen in Rotterdam is echt
nog wel iets te vinden. Het de
pot van het Rijksmuseum gaat
vanwege de verbouwing daar
voor lange tijd dicht. Laatst wa
ren er nog wat contacten over
eventuele bruiklenen voor ons
museum, maar dat hebben we
toen niet aangenomen: we had
den toch geen plek... Nu is dat
dus anders."
Alle heisa rondom de inbraak
heeft het Westfries Museum in
ieder geval weer bij een groot
publiek onder de aandacht ge
bracht, stelt de directeur laco
niek vast. „Juist door deze dief
stal wordt weer eens duidelijk
dat wij in Hoorn een middel
groot museum hebben met een
opvallend mooie collectie. Wij
hebben zelf 36.000 voorwerpen
die over de geschiedenis van
West-Friesland gaan."
„De gemiddelde bezoeker zal
echt niet merken dat er hier een
diefstal is geweest. De echte
liefhebbers, die kwamen juist
wel voor de topstukken. Maar
wij hebben nog altijd andere
unieke zaken en bijzondere
schilderijen: de schuttersstuk
ken, een bijzonder doek van
Vroom of de grote beker van
Bossu."
Morgen gaat het museum weer
open. De lijsten van de gestolen
schilderijen zijn dan terugge
hangen op de oorspronkelijke
plaatsen in de zalen. Op de
plaats van de doeken zullen re
producties worden gehangen.
Op die manier hoopt het muse
um 'ramptoeristen' te trekken.
door Pieter van Lierop
leiden - De nog altijd meest fameuze kunstroof-
film is 'Topkapi', 40 jaar geleden geregisseerd
door Jules Dassin. Een met diamanten bezette
dolk werd daarin met geraffineerde middelen ge
kaapt uit het paleismuseum van Istanbul.
In het recente 'Ocean's Twelve' steelt de bende
van George Clooney op klaarlichte dag een met
juwelen bezet Fabergé-ei uit een museum in Ro
me. In 'The Score' (uit 2001) ontvreemden Ro
bert de Niro en Edward Norton op sensationele
wijze een antiquarisch topstuk uit een douane
loods in Montreal.
Als regel vormt in de filmgeschiedenis kunstroof
het specifieke domein van gentleman-inbrekers,
bij voorkeur riant levend aan de Franse Rivièra.
Het zijn doorgewinterde geveltoeristen en ze be
zitten de beschaafde charmes van Cary Grant in
'To Catch A Thief (1955) of David Niven in The
Pink Panther' (1963). Ze zijn in het circuit alleen
bekend onder bijnamen als The Cat, Fantömas of
The Night Fox.
Doden of gewonden plegen er niet te vallen in
deze 'caper movies', waar de politie-inspecteurs
zelden snugger zijn en de superdieven nog het
meest te vrezen hebben van een plotseling op
duikende vrouwelijke detective van een verzeke
ringsmaatschappij met wie een gevaarlijke ro
mance pleegt te ontstaan. Die variant werd re
centelijk nog waargenomen in Entrapment' en
de 'remake' van 'The Thomas Crown Affair'.
Meestal werken de schavuiten in opdracht, want
ze zijn professioneel genoeg om geen zaken te
roven die ze vervolgens niet kwijt kunnen. Bros-
nan was evenwel een uitzondering. Hij roofde
voor zijn eigen collectie. Hij was liefhebber. Dag
in dag uit bezocht hij tijdens lunchtijd het New
Yorkse MET om die ene uitmuntende 'Manet' J
nog eens gedag te zeggen. Op zekere dag bleek
hij de dief van het schilderij, dat er al die ujer
naast had gehangen.
Dat is dan gestolen kunst die tenminste terecht
kwam bij iemand die de meesters op hun waar
den weet te schatten. Laten we in elk geval hopen
dat we bij de kunstroof uit het Westfries Museum
in Hoom niet te maken hebben met Georgische
rauwdouwers zoals die in Otar Iosseliani's film
'Brigands', waar een groot groepsportret zo vaak
werd gestolen en telkens zo ruw uit de lijst ge
sneden, dat er uiteindelijk een minuscuul 'stille
ven' van over bleef. Nog erger was wat de in het
nauw gedreven Ierse dievenbende van Martin
Cahill presteerde in 'The General'. Zij gebruikten
hun gestolen "Vermeer' uiteindelijk voor een
vreugdevuurtje.
enaar Alfred H. Stucki.
CPD/Niels Westra
iag - 'De Scheepsjon-
an Bontekoe', het popu-
ingensboek van Johan
ius, wordt verfilmd door
de Jong, eerder regis-
'De Schippers van De
n'. De opnamen vin-
id dit jaar plaats. In
imt de film in de bio-
'De Scheepsjongens
intekoe' is het meest
ite Nederlandse jeugd-
n de twintigste eeuw.
Bïius baseerde zijn ver-
het scheepsjournaal
IC schipper Willem Ys-
Bontekoe uit de 17de
legisseur De Jong zal
ie zomer eerst nog
leon 2' uitbrengen.
I der Linden
V Ouerido
Juw - Schrijver Rob van
iden verruilt uitgeverij
hhoff voor Querido. Re-
Ie verregaande verza-
ig bij Meulenhoff. Op
de directie van PCM,
ieulenhoff deel van uit-
werd een grote reorga-
doorgevoerd. Volgens
Linden is daarbij ui-
irdig met mensen en
jraire belang omgegaan,
rido is volgens Van der
de stijl van uitgeven
aanspreekt nog wel
Keig. Hij wordt er her-
pet Annette Portegies,
•rmalige uitgever die in
er dezelfde overstap
waarop 500 kunstenaars, fotografen en de
signers hun werk tonen.
Foto: Reuters/Alexander Demianchuk
.T.-bord
et weg
harden Een bord met
ters K, U en T, met een
vormige figuur boven
jzou het verkeer in Leeu-
verstoren. „De letters
roor Kunst Und Trane",
stenaar Alfred H.
die aandacht wilde
voor een expositie van
Het bord is op last
gemeente weer wegge-
wegens vermeend aan-
:nd karakter. „Kijk, ik
;t van gisteren", zegt
,Ik zie die associatie
1, maar je bent toch vrij
litingen? Ik wil hier iets
;ggen, ook dat het knap
tegenwoordig."
1 epsjongens
ilmd
st. petersburg - 'Pornostar' is de titel van
dit werk van de Russische kunstenaar Petr
Reykhet dat momenteel te zien is op een ex
positie in St. Petersburg. Het kunstwerk is
gemaakt van papier-maché en maakt deel
uit van de tentoonstelling 'Petersburg 2004'
